Κυριακή 3 Γενάρη 2010
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Αν εξαλειφθεί ο φόβος, θ' αλλάξει ο κόσμος

Το ελληνικό θέατρο σκιών, με τους μύθους, τους συμβολισμούς, την αλήθεια, τη θυμοσοφία και την πηγαία κωμικότητα και αμεσότητα της γλώσσας των λαϊκών «μαστόρων» του έχει ψυχαγωγήσει πολλές γενιές στον 20ό αιώνα. Γι' αυτό αξίζει έπαινος σε κάθε προσπάθεια, όπως είναι και η εξαιρετικά καλαίσθητη εικαστικά παράσταση για μικρούς και μεγάλους «Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος δράκος», από το ΔΗΠΕΘΕ Αιγαίου και Πάτρας, σε κείμενο - σκηνοθεσία Δήμου Αβδελιώδη, που παρουσιάζεται στο «Badminton». Ο σκηνοθέτης Δήμος Αβδελιώδης συνέλαβε την ενδιαφέρουσα ιδέα να σκηνοθετήσει μια παράσταση όπου ηθοποιοί να ενσαρκώσουν τις «φιγούρες» - χαρακτήρες του γνωστού μύθου του θεάτρου σκιών «Ο Μεγαλέξανδρος και το καταραμένο φίδι» (ή «δράκος»). Εντονα αλληγορική η κειμενική διασκευή του μύθου από τον Δήμο Αβδελιώδη, συνδυάζει τη μαγεία του θεάτρου και του θεάτρου σκιών, «δένοντας» αρμονικά την παράδοση με σύγχρονα εκφραστικά μέσα. Σκιές, ηθοποιοί και φιγούρες ανθρώπινων διαστάσεων αφηγούνται τις περιπέτειες του Καραγκιόζη, ενώ η μουσική και τα τραγούδια του Βαγγέλη Γιαννάκη παίζονται ζωντανά επί σκηνής, δημιουργώντας ένα φαντασμαγορικό θέαμα για όλη την οικογένεια. Σκηνικά - σκηνικές κατασκευές Εβης Χρήστου. Κοστούμια - μάσκες Μαρία Πασσαλή. Κίνηση Αννα Μπόη. Παίζουν: Κωνσταντίνος Πασσάς, Θανάσης Zέρβας, Μαρκέλλα Γεωργαλά, Φένια Mάγιου, Αντώνης Δημητροκάλης, κ.ά.


Το 2000 ο Δήμος Αβδελιώδης σκηνοθέτησε στο θέατρο «Σφενδόνη» το έργο του Αντώνη Μόλλα «Λίγα απ' όλα». Ηταν το πρώτο πείραμα, όπως λέει ο σκηνοθέτης. Με οδηγό το πάθος, το μεράκι, το μόχθο, το δύσκολο και ακατόρθωτο έγινε κατορθωτό. Τόλμησε ένα πείραμα εμψύχωσης - ενσάρκωσης των χάρτινων ηρώων από ηθοποιούς. Και μάλιστα πειθαρχώντας σε όλους τους κανόνες του παραδοσιακού θεάτρου σκιών. Ενός θεάτρου βαθύτατα, αυθεντικά, ανατρεπτικά, σοφά και ευδαιμονικά λαϊκού. Κι εκεί, όπως και στον «Μεγαλέξανδρο», ο Δήμος Αβδελιώδης χρησιμοποίησε όλες τις πηγές, με τρόπο αμιγώς θεατρικό, που να περικλείει την παράδοση ως βιωμένη εμπειρία από το θέατρο.

Ο μύθος και η ιδέα

Η ιδέα του έργου στηρίζεται στο μοτίβο της δρακοκτονίας, προσφιλές θέμα των παραμυθιών και του θεάτρου σκιών με πολλές παραλλαγές, από τις οποίες οι πιο γνώριμες είναι «Ο Μεγαλέξανδρος και το καταραμένο φίδι» του Παναγιώτη Μιχόπουλου και «Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος όφις» του Σωτήρη Σπαθάρη, που ενέπνευσαν το σχετικό χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου με τη μνημειώδη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι. Η μήτρα αυτής της παράδοσης ανάγεται στην ελληνική μυθολογία, όπου ο Απόλλωνας σκοτώνει το Δράκο στους Δελφούς και ιδρύει το Μαντείο, ως μνημείο και χώρο λατρείας της επικράτησης του φωτός και της γνώσης επάνω στο σκοτάδι και την άγνοια.

Η νέα συγγραφή του έργου επιχειρεί να αποδώσει το διαχρονικό και πάντα επίκαιρο χαρακτήρα αυτού του μύθου, που στην πραγματικότητα συμβολίζει την καθημερινή και ασταμάτητη πάλη που καλούμαστε να δώσουμε απέναντι σε κάθε φόβο που ορθώνεται μέσα μας, ή έξω μας, σα Δράκος, για να αναστείλει ή να ματαιώσει, ίσως τα πιο δημιουργικά και εμπνευσμένα μας όνειρα.

«Στην προσπάθεια να είναι το κείμενο επίκαιρο και ενδιαφέρον» - λέει ο Δήμος Αβδελιώδης - «προσπάθησα να αντλήσω από τις δικές μου πηγές και αυτή η αναμέτρηση με τον εαυτό μας είναι πάντα δύσκολη, αλλά δημιουργική. Υπάρχουν αρκετά φίλτρα πίσω από το κείμενο ώστε να υπάρχει μεν μια ιστορία, η οποία όμως να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο, που να μπορεί να προβάλλεται ο καθένας και κυρίως τα παιδιά. Υπάρχει δηλαδή ένας μύθος αναγνωρίσιμος που δανείστηκα κι εγώ από το μύθο του Απόλλωνα, αλλά ταυτόχρονα επιδίωξή μου ήταν ο μύθος να επανέρχεται στα καθ' ημάς, στη σημερινή εποχή. Σαν ένα σύμβολο ελευθερίας, που μπορεί να μας απελευθερώσει από το φόβο ενός δράκου που δεν είναι τόσο ο εξωτερικός, ο προφανής δράκος που φοβόμαστε, αλλά ο εσωτερικός. Ο φόβος δεν αντικατοπτρίζει τους πραγματικούς εχθρούς. Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που υπάρχει αλλά όταν κυριαρχεί γίνεται επικίνδυνος. Ενώ είναι ένας κώδωνας κινδύνου για να μας κάνει να επιτεθούμε, για να αμυνθούμε, στην πραγματικότητα όταν μας κυριεύει, μας παραλύει και δεν μπορούμε να δούμε τους στόχους του αντιπάλου».

Ο όφις που ταυτίζεται σημασιολογικά με τη μεταγενέστερη έννοια του δράκου δεν είναι τίποτε άλλο «από το σκοτάδι και με τον κυρίαρχο φόβο» - λέει ο Δήμος Αβδελιώδης. «Ο μύθος είναι όμως αισιόδοξος. Από την ώρα που ο άνθρωπος γνωρίζει αυτό το φόβο, πρέπει να αναλάβει κι έναν αγώνα ενάντια σε αυτόν. Είναι ένας μύθος που σκορπίζει αισιοδοξία, καθώς στο τέλος ξέρεις ότι το καλό θα νικήσει. Σε αντιδιαστολή βρίσκεται το κακό, που συνηθίζουμε να το ταυτίζουμε με το μεταφυσικό. Στην πραγματικότητα "κακό" είναι η έλλειψη ευθύνης απέναντι στα πράγματα. Και ο φόβος που πρέπει να ελέγξουμε για να κινητοποιηθούμε απέναντι στους δράκους».

Η πλοκή του έργου ξεφεύγει από το ηθογραφικό πλαίσιο και γίνεται αλληγορική για να αγγίζει δομικά ένα ευρύτερο πεδίο σκέψης εμπεριέχοντας σημερινά ζητήματα, που μας προβληματίζουν και μας απασχολούν μέσα σ' ένα νέο παγκοσμιοποιημένο κόσμο, όπου κυριαρχούν ανεξέλεγκτα κάθε λογής Δράκοι.

«Σήμερα» - λέει ο Δήμος Αβδελιώδης - «υπάρχουν πολύ περισσότεροι δράκοι, αλλά αυτοί είναι οι προφανείς, οι οποίοι δε χρειάζεται να τους καταδείξεις. Υπάρχουν. Αυτό που πρέπει να αντιμετωπίσεις είναι ο φόβος απέναντί τους. Οταν φοβάται κάποιος κάτι, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να το καταλύσει. Γίνεται αιχμάλωτος της ηδονής του φόβου και έτσι τα πράγματα γίνονται πιο επικίνδυνα. Πρέπει να μπορούμε να εκτιμήσουμε τις προθέσεις του εχθρού. Ο φόβος είναι άγνοια, έλλειψη πληροφοριών. Αν εξαλειφθεί ο φόβος θα αλλάξει αυτός ο κόσμος. Οι δράκοι - είτε είναι αφανείς και σίγουρα πιο επικίνδυνοι, είτε προφανείς - κάνουν καλά τη δουλειά τους, το θέμα είναι τι κάνουν οι άλλοι».

Στην ανέμη τυλιγμένα

Ενα ακόμη κέρδος αυτής της παράστασης είναι και μια «αγκαλιά» υπέροχα τραγούδια, «δεμένα» στην «ανέμη» ενός μαγικού, αλληγορικού παραμυθιού και ενός ιδανικού ερμηνευτή που συνθέτουν το cd «Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος δράκος», που περιλαμβάνει τη μουσική και τα τραγούδια που έγραψε ο Βαγγέλης Γιαννάκης για την ομότιτλη παράσταση. Διαλεχτά τραγούδια, μέσα από τις μελωδικές, γεμάτες εσωτερική δύναμη ερμηνείες του Παντελή Θαλασσινού και της μουσικής συντροφιάς του. Ο καταξιωμένος τραγουδοποιός είναι ο κεντρικός ερμηνευτής του δίσκου, στον οποίο επίσης συμμετέχουν ο Δήμος Αβδελιώδης και η Μαρίνα Αργυρίδου. Ερμηνείες βαθιές, ουσιαστικές, υπέροχες, δίνουν «φτερά» σε τραγούδια παραμυθένια και ανθρώπινα, που ξεχωρίζουν για τη μουσική και για τους στίχους τους, «ζωγραφίζουν» τοπία του ονείρου μα και της ζωής. Δύο από αυτά τα τραγούδια του Βαγγέλη Γιαννάκη, όπως λέει ο Δ. Αβδελιώδης, ήταν η αφετηρία της παράστασης, που ξεκίνησε το «ταξίδι» της από τη Χίο. Οσο για τον Π. Θαλασσινό, η «συνάντησή» του με τα τραγούδια ήταν απόρροια της συγκίνησης που εισέπραξε από την παράσταση και τη μουσική της. Ηδη τα τραγούδια «Της γοργόνας», «Kirix.gr» και «Αχερουσία» ακούγονται από το ραδιόφωνο.

«Η μουσική και οι στίχοι των τραγουδιών της παράστασης» - λέει ο Βαγγέλης Γιαννάκης - «είναι απόρροια της σκηνοθετικής άποψης αλλά και της συγγραφικής (προσαρμοσμένης στο σήμερα) του δάσκαλου για εμένα Δήμου Αβδελιώδη. Χωρίς περιστροφές η συνεργασία με τον Αβδελιώδη είναι σχολείο. Αντλώντας από την παράδοση και τη μυθολογία προσαρμόζει τους ήρωες διαχρονικά οπότε όλα τα στοιχεία που συντελούν οφείλουν να εναρμονίζονται με το πνεύμα του σκηνοθέτη. Ετσι και η μουσική. Σαν επιστέγασμα αυτής της προσπάθειας, που σχεδόν κλείνει τρία χρόνια, προστέθηκε και η γενναιόδωρη προσφορά του Παντελή Θαλασσινού για να γίνουν η μουσική και τα τραγούδια της παράστασης cd που κυκλοφόρησε πρόσφατα φυσικά με τον τίτλο "Ο Μεγαλέξανδρος και ο καταραμένος δράκος". Είναι τιμή και χαρά να συνεργάζεσαι με τον Δήμο Αβδελιώδη και τον Παντελή Θαλασσινό όπως επίσης με τους εξαίρετους μουσικούς Μάριο Παπούλια, Γιάννη Βενιζέλο, Αλέξανδρο Αβδελιώδη, Γιάννη Αβδελιώδη, Ξενοφώντα Συμβουλίδη».


Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ