Αντί της προσδοκώμενης απ' τους διοργανωτές της νηνεμία, η τρίτη Πανελλαδική Σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ, που ολοκληρώθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, έφερε νέα αναταραχή στους κόλπους του σχήματος. Η επόμενη μέρα τους βρίσκει όλους εναντίον όλων, τον Αλ. Αλαβάνο και πολλές απ' τις συνιστώσες εναντίον του ΣΥΝ, τον ΣΥΝ εναντίον του Αλ. Αλαβάνου, της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» του ΣΥΝ εναντίον της ηγεσίας του κόμματος, των ανένταχτων εναντίον της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ κ.ο.κ.

Τα όσα ακούστηκαν στην αίθουσα του ΣΕΦ το διήμερο των εργασιών, τα όσα προηγήθηκαν της σύσκεψης και τα όσα ακολούθησαν, είναι δηλωτικά της ποιότητας της «συμμαχίας» που έχει συγκροτηθεί στο πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και της κρίσης που νομοτελειακά ταλανίζει πολιτικά μορφώματα που καλλιεργούν την αυταπάτη ότι τα καπιταλιστικά συμφέροντα και οι λαϊκές ανάγκες μπορούν να συγκεραστούν.

Η ιδιαιτέρως επικριτική για την ηγεσία του ΣΥΝ παρέμβαση του Αλ. Αλαβάνου στις εργασίες της Σύσκεψης, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις. Η ηγεσία του ΣΥΝ την αποδοκίμασε ως «βαθιά διχαστική», επισημαίνοντας πως ο Αλ. Αλαβάνος κινείται από ιδιοτελείς σκοπιμότητες.

Απεναντίας εκπρόσωποι άλλων συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ δεν έκρυβαν ότι συμμερίζονται τις απόψεις του Αλ. Αλαβάνου και ερμηνεύοντας την παρέμβασή του δήλωναν πως σηματοδοτεί τη συγκρότηση ενός νέου πολιτικού κέντρου, όπως έλεγαν είναι και πλειοψηφικό, στο πλαίσιο του σχήματος, το οποίο θα συγκρουστεί ευθέως με τον ΣΥΝ και την «εξουσιαστική συμπεριφορά του». Σημειώνεται ότι στο περιθώριο των εργασιών της σύσκεψης οργίαζαν οι φήμες περί επικείμενης ανακοίνωσης απ' τον Αλ. Αλαβάνο της αποχώρησής του μαζί με ομάδα συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία νέου σχήματος με την ονομασία «ΡΙΖΑ». Αν και δεν επιβεβαιώθηκαν, η παρέμβαση του Αλαβάνου δεν καθησύχασε τη σχετική φημολογία.

Αντιδράσεις όμως προέκυψαν και γύρω απ' την απόφαση της σύσκεψης. Απ' το χώρο των ανένταχτων γίνεται λόγος για λαθροχειρία, «μαγειρέματα» ακόμα και για «πραξικόπημα» ερήμην του Σώματος, που συνομολογήθηκε στα κρυφά στο πλαίσιο της Γραμματείας, αφού η απόφαση διαφοροποιείται σε ορισμένα σημεία απ' την εισήγηση που έκανε ο Αντ. Νταβανέλλος, χωρίς ωστόσο για τις διαφοροποιήσεις να έχει ενημερωθεί το Σώμα.

Για παράδειγμα, η εισήγηση προέβλεπε «ενιαίο μητρώο μελών, τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ εφοδιάζονται με κάρτα μέλους με ευθύνη της αντίστοιχης τοπικής ή νομαρχιακής επιτροπής», ενώ η απόφαση κάνει λόγο «για ενιαίο μητρώο μελών που περιλαμβάνει τα μέλη των συνιστωσών και τους ανένταχτους», διαχωρίζοντας τους μεν απ' τους δε. Εισηγητικά προτείνονταν λήψη οριστικών αποφάσεων για τα οργανωτικά στην 4η Πανελλαδική, την Ανοιξη του 2010, αλλά στην απόφαση παραλείπεται η αναφορά σε «οριστικές αποφάσεις».

Με την απόφαση διαφώνησε αμέσως η «Ανανεωτική Πτέρυγα» του ΣΥΝ, η οποία σε ανακοίνωσή της καταγγέλλει βαθμιαία μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε «ενιαίο κόμμα με επιλογές κορυφών», δηλώνει ότι τα στελέχη της δε θα παραλάβουν κάρτα μέλους του ΣΥΡΙΖΑ, εκφράζει την αντίθεσή της «με την ηγεσία του ΣΥΝ, η οποία, κατά παραβίαση των αποφάσεων της ΚΠΕ, προχώρησε στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σε συμφωνίες που ρευστοποιούν τον ΣΥΝ». Ζητά, τέλος, «επανακαθορισμό των σχέσεων ΣΥΝ - ΣΥΡΙΖΑ και διεύρυνση των συμμαχιών προς το χώρο των αριστερών σοσιαλιστών και των Οικολόγων - Πράσινων» και καλεί τα μέλη του ΣΥΝ «να αγωνιστούμε όλοι μαζί, μακριά από λαϊκισμούς και αριστερισμούς, για μια νέα πορεία του ΣΥΝ». Ο Σπ. Λυκούδης, στέλεχος της «Πτέρυγας», έκανε λόγο για πολύ άσχημο και βαρύ κλίμα που διαμορφώνει αυτή η απόφαση στο εσωτερικό του ΣΥΝ.

Για «ψευδεπίγραφο κομματικό πατριωτισμό» κατήγγειλε τους «ανανεωτές» ο Β. Πιλάλης μέλος της ΠΓ του ΣΥΝ, θέτοντας ζήτημα σύγκλισης έκτακτου συνεδρίου. Ενδεχόμενο που θεωρείται υπό το φως των εξελίξεων πολύ πιθανό και αναμένεται να τεθεί εκ νέου απ' τον πρόεδρο του κόμματος Αλ. Τσίπρα, αυτή τη φορά στο όνομα των νέων δεδομένων που διαμόρφωσε η Πανελλαδική Σύσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ.

Εντονες επικρίσεις εναντίον της ηγεσίας του ΣΥΝ και της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» απηύθυνε ο Αλ. Αλαβάνος, μιλώντας στις εργασίες της σύσκεψης. Διεκδικώντας για τον εαυτό του ρόλο όψιμου «αντιευρωπαϊστή», δήλωσε πολέμιος του «ευρωπαϊσμού που οδηγεί στην υποταγή στις Βρυξέλλες» και ξιφούλκησε εναντίον του ΣΥΝ, λέγοντας «δεν είναι δυνατόν σήμερα, τις ώρες της επιτήρησης, να μιλάμε σε εργάτες και αγρότες για ένα ΣΥΡΙΖΑ του ευρωπαϊσμού, δεν είναι δυνατόν τα μέλη και οι φίλοι μας να είναι αιχμάλωτοι μια μικρής ομάδας επαγγελματικών στελεχών μιας συνιστώσας που ακόμη δεν έχουν συναισθανθεί την ευθύνη τους από την υπερψήφιση του Μάαστριχτ».

Ανακάλυψε ότι η Ελλάδα «είναι ο αδύναμος κρίκος» της ΕΕ και πως «διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις εδώ, στη χώρα μας, να συντρίψουμε τη συνθήκη του Μάαστριχτ», την οποία ο ΣΥΝ με χέρια και με πόδια ψήφισε το 1992, τιμώντας αυτήν την ψήφο της και επί της προεδρίας Αλαβάνου. Οπως συμπλήρωσε ο ομιλητής, «η αντιπολίτευσή μας πρέπει να είναι δυναμική, προωθημένη, σκληρή. Γι' αυτό δεν μπορούμε να στοιχιζόμαστε πίσω από μια απλά "προγραμματική" αντιπολίτευση». Πρόκειται για το ίδιο στέλεχος που προεκλογικά κατέθετε πλαίσια και προτάσεις για κοινή δράση με το ΠΑΣΟΚ, συντηρώντας τη στρατηγική του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ να εξωραΐζει την πολιτική του ΠΑΣΟΚ και να διεκδικεί ρόλο στην αντιλαϊκή σοσιαλδημοκρατική διαχείριση.

Ακόμα, χαρακτήρισε το εκλογικό αποτέλεσμα ήττα, αφού δεν επιτεύχθηκαν οι στόχοι για «ακύρωση του δικομματισμού, αλλαγή συσχετισμού μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ». Επανέλαβε δηλαδή και αυτός το βασικό στόχο που σύσσωμος ο ΣΥΝ και ο ΣΥΡΙΖΑ έχουν θέσει από τη συγκρότησή τους, να ανατρέψουν δηλαδή τους συσχετισμούς σε βάρος του ΚΚΕ, δηλαδή να το αποδυναμώσουν και να επιβεβαιώσουν έτσι το ρόλο τους σαν ανάχωμα του συστήματος στη ριζοσπαστικοποίηση των εργατικών λαϊκών συνειδήσεων.

Αποκαλύπτοντας, εξάλλου, πλευρές από τη λειτουργία του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, χρέωσε εμμέσως πλην σαφώς στον ΣΥΝ «αφύπνιση μηχανισμών, εξουσιαστικές λογικές, απολίτικες δράσεις», αλλά και «αποδόμηση της ηθικής υπεροχής» και κήρυξε ανένδοτο στους «συμβιβασμούς στο όνομα του κομματικού πατριωτισμού με τους μηχανισμούς».

Τέλος, ζήτησε ΣΥΡΙΖΑ ενιαίο πολιτικό φορέα και δήλωσε ότι «διαμορφώνεται ένα νέο πλαίσιο» από «δυνάμεις που δε διαιρούν», που «δεν εμπνέονται με τις "έσωθεν" αναμετρήσεις», «δεν εξαντλούνται σε ένα γραφειοκρατικό τέλμα», «που επιδιώκουν να διευρύνουν την κοινή δράση με το χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και της αμφισβήτησης» για να καταλήξει «μέσα από δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ να αναδειχθεί το Μέτωπο Αλλαγής».

Απ' την πλευρά του ΣΥΝ ο γραμματέας της ΚΠΕ Δ. Βίτσας, ο εκπρόσωπος Τύπου Π. Σκουρλέτης και άλλα στελέχη του «αριστερού ρεύματος», καταδίκασαν την παρέμβαση του Αλ. Αλαβάνου σαν «βαθιά διχαστική». Σε ανακοίνωσή της η «Ανανεωτική Πτέρυγα» κάνει λόγο για «διχαστική, αντισυνασπισμική και υβριστική» παρέμβαση η οποία «υπαγορεύεται από προφανείς σκοπιμότητες» και «προσβάλλει».

Σε πιο έντονους τόνους ήταν οι δηλώσεις στελεχών της «Πτέρυγας». Ο Δ. Χατζησωκράτης επεσήμανε: «Από τους ύμνους για τον αριστερό ευρωπαϊσμό και για την συμβολή και δικαίωση των ανανεωτικών ιδεών, με αποκορύφωμα τον επικήδειό του στην κηδεία του Μιχάλη Παπαγιαννάκη, έφτασε στις ακραίες κατηγορίες του χθες». Ο Δ. Παπαδημούλης εκτίμησε ότι ο Αλ. Αλαβάνος προσπαθεί «να στρέψει ένα κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ εναντίον του ΣΥΝ, χωρίς να διστάζει, για να το πετύχει, να υιοθετεί απόψεις και προτάσεις που βρίσκονται σε πλήρη αντίθεση με όσα ο ίδιος έκανε και έλεγε» και υπενθύμισε πως όταν οι «ανανεωτές» έδιναν τη μάχη των εκλογών, ο ίδιος δεν έκανε ούτε μια δήλωση στήριξης του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Φ. Κουβέλης κάλεσε τον ΣΥΝ «να μην εκχωρήσει, με τον οποιονδήποτε τρόπο, το περιεχόμενο της Ανανεωτικής Αριστεράς». Και ο Σπ. Λυκούδης δήλωσε «ο Αλ. Αλαβάνος θα επιθυμούσε έναν ΣΥΡΙΖΑ με ενσωματωμένο και διαλυμένο τον ΣΥΝ και έναν ΣΥΡΙΖΑ τον οποίον θα διηύθυνε ο ίδιος».

Αντιδράσεις ωστόσο υπήρξαν και για την παρέμβαση του Λ. Κύρκου που ζήτησε να πάρει τέλος το πείραμα του ΣΥΡΙΖΑ και κάλεσε επί της ουσίας τα στελέχη της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» να αποχωρήσουν απ' τον ΣΥΝ, αν δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία. Οι δηλώσεις αυτές καταγγέλθηκαν από στελέχη της πλειοψηφίας του ΣΥΝ επίσης ως «διχαστικές», ενώ στελέχη της «Ανανεωτικής Πτέρυγας» προσπάθησαν να τις υποβαθμίσουν, σημειώνοντας ότι «η μάχη πρέπει να δοθεί μέσα στον ΣΥΝ».