Κυριακή 22 Νοέμβρη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 31
ΔΙΕΘΝΗ
ΗΠΑ - ΚΙΝΑ
Σχέσεις «αμοιβαίας δυσπιστίας»

Σε τεντωμένο σχοινί για τη διατήρηση των εύθραυστων ισορροπιών εξελίχθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, η επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου, Μπάρακ Ομπάμα, στην Κίνα. Η επίσκεψη, που έληξε με εκατέρωθεν υποσχέσεις περί «αμοιβαίας εμπιστοσύνης», επαναβεβαίωσε τη σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, που κυριάρχησε σε όλες τις συναντήσεις και τις επαφές του Αμερικανού Προέδρου με την κινεζική ηγεσία. Δεδομένου δε ότι η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος δανειστής των ΗΠΑ, κρατώντας στα χέρια της την πλειοψηφία των ομολόγων του δημόσιου ελλείμματός τους, αλλά και της ταυτόχρονης εξάρτησης της Κίνας από τις ΗΠΑ, οι ισορροπίες επέβαλαν στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη να συνεργαστούν προς όφελος των ιμπεριαλιστικών τους συμφερόντων.

«Λυκοφιλίες»

Η θέση του Μπ. Ομπάμα μετά τη συνάντησή του με τον Κινέζο ομόλογό του, Χου Τζιντάο, ότι Κίνα και ΗΠΑ δεν πρέπει να είναι αντίπαλες, έδωσε το στίγμα των συνομιλιών. Χαρακτήρισε την Κίνα ένα «ισχυρό ακμάζον οικονομικά και πετυχημένο μέλος της κοινότητας των εθνών» δείχνοντας τη σαφή πρόθεσή του για προσέγγιση του ασιατικού γίγαντα. Χαρακτηριστικό στις συναντήσεις ήταν άλλωστε ότι αποφεύχθηκαν έντεχνα τα ζητήματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένταση, όπως οι διακηρύξεις ότι δήθεν οι ΗΠΑ θα ασκήσουν πιέσεις στην Κίνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες, προβάλλοντας το δικό τους - άκρως ανελεύθερο στην πραγματικότητα - παράδειγμα, με πλάγιες προσεγγίσεις και παραινέσεις υπό το ύφος των υπαινιγμών και με μία αναφορά στην κοινή τους δήλωση ότι «οι δύο πλευρές αναγνώρισαν ότι Κίνα και ΗΠΑ έχουν διαφορές πάνω στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

Ετσι, όπως αναμενόταν άλλωστε, Ομπάμα - Τζιαμπάο (πρωθυπουργός της Κίνας) έδωσαν υπόσχεση για στενή συνεργασία όσον αφορά στις κλιματικές αλλαγές, στην παγκόσμια καπιταλιστική κρίση, στο εμπόριο και τα πυρηνικά, με γνώμονα τα κοινά τους συμφέροντα.

Κίνα, ο μέγας χρηματοδότης των ΗΠΑ

Στα φλέγοντα ζητήματα των συνομιλιών ήταν οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ - Κίνας, η εξαγορά του αμερικανικού ελλείμματος από το Πεκίνο και φυσικά η πορεία της ισοτιμίας του κινεζικού νομίσματος, γουάν. Η δέσμευση ότι οι δύο χώρες δε θα σταματήσουν να συνεργάζονται, προκειμένου να λύσουν τις εμπορικές και οικονομικές τους διαφορές με τον «κατάλληλο τρόπο»...

Η Κίνα αποτελεί μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη οικονομία - η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο - και εξελισσόμενη δύναμη που χαρακτηρίζεται πλέον ως η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομίας, καταφέρνοντας να έχει σε περίοδο κρίσης ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 7,9% στο δεύτερο τρίμηνο του 2009. Χαρακτηριστικές είναι οι κινήσεις της Κίνας για την ανάδειξή της σε νέα υπερδύναμη, που θα της επιτρέπει να διεκδικήσει το μερίδιό της στην ιμπεριαλιστική σκακιέρα. Η εμφάνιση του BRIC (άτυπη ένωση Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας και Κίνας) είναι επίσης καθοριστική στη διεθνή οικονομία, δεδομένου ότι σύμφωνα με αναλυτές οι οικονομίες των χωρών αυτών σύντομα θα ξεπεράσουν το συνολικό μερίδιο των αναπτυγμένων οικονομιών στο παγκόσμιο εγχώριο προϊόν, θέση που δείχνει να επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις. Η τάση για τη δημιουργία μίας νέας συμμαχίας, στο πλαίσιο του BRIC, αποδεικνύεται και από τη Σύνοδο των χωρών αυτών τον περασμένο Ιούνη, με τις εκτιμήσεις να συγκλίνουν στο ότι στην πράξη οι χώρες του BRIC πιέζουν για αναθεώρηση του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος και τη θεσμική πλέον κατοχύρωση της ενισχυμένης θέσης τους στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Υπ' αυτό το πρίσμα αμφισβητείται πλέον και το αμερικανικό δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, καθώς το νέο μόρφωμα ζητά την υιοθέτηση νέων αποθεματικών νομισμάτων ή την καθιέρωση νέου υπερεθνικού νομίσματος για τις συναλλαγές.

Προκειμένου να δείξουμε την αλληλεξάρτηση Κίνας - ΗΠΑ πρέπει να αναφέρουμε και το ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, το 51% των αμερικανικών κρατικών ομολόγων - που αφορούν στο δημόσιο χρέος του κράτους - βρίσκεται εκτός ΗΠΑ, με την Κίνα να αποτελεί το μεγαλύτερο κάτοχο κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, η Κίνα διαθέτει αμερικανικά ομόλογα αξίας περίπου δύο τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Παραμένει ο βασικός χρηματοδότης του αμερικανικού ελλείμματος, με αποτέλεσμα όσο η Κίνα αυξάνει τα αποθέματα ξένου συναλλάγματός της μέσω αυτής της οδού, αυξάνεται το αντίστοιχο χρέος των ΗΠΑ.

Πιέσεις για ανατίμηση του γουάν

Την ίδια στιγμή ωστόσο οι ΗΠΑ πιέζουν για ανατίμηση του γουάν, στην πραγματική του αξία, που θα έφτανε ακόμα και το 25%, προκειμένου να φτάσει τη ρεαλιστική ισοτιμία με το δολάριο. Μία τέτοια εξέλιξη όμως δε συμφέρει την Κίνα, αφού θα πλήξει άμεσα την ανταγωνιστικότητα των εξαγώγιμων προϊόντων της, αφήνοντάς την εκτεθειμένη λόγω και του ύψους των αποθεματικών της σε δολάρια. Παράλληλα, πιθανή ανατίμηση θα σημάνει εσωτερική κατάρρευση της αγοράς στην Κίνα.

Από την άλλη πλευρά, το τόσο μεγάλο αποθεματικό δίνει δυνατότητα στο Πεκίνο καθώς και σε άλλες χώρες που διαθέτουν αποθέματα συναλλάγματος να μπορούν να προκαλέσουν την κατάρρευση των χρηματοοικονομικών αγορών, εάν απλά πουλήσουν τα δολάριά τους.

Το ταξίδι Ομπάμα στην Κίνα χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «νίκη του Πεκίνου» καθώς η Κίνα δεν υποχρεώθηκε σε υποχωρήσεις, ενώ κατάφερε να λάβει δηλώσεις εκ μέρους του Αμερικανού Προέδρου που είναι σύμφωνες με την πολιτική της, όπως τη θέση Ομπάμα υπέρ της πολιτικής της «μίας Κίνας», όσον αφορά στα ζητήματα Θιβέτ και Ταϊβάν. Ωστόσο και οι ΗΠΑ δεν αποχώρησαν με άδεια χέρια, καθώς θα εξακολουθήσει η εισροή κινεζικών κεφαλαίων στις ΗΠΑ, για την ενίσχυση της ρευστότητας, ενώ ο Αμερικανός Πρόεδρος συμφώνησε με τον Κινέζο ομόλογό του στα ζητήματα των πυρηνικών τόσο για το Ιράν, όσο και για τη ΛΔ Κορέας, ενώ δεσμεύτηκαν και για «ουσιαστική συμφωνία στο ζήτημα των κλιματικών αλλαγών». Παράλληλα, Ομπάμα - Τζιντάο έκαναν και λόγο για άρση του «εμπορικού προστατευτισμού» στο πλαίσιο της οικοδόμησης του κλίματος εμπιστοσύνης, που μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα τα συμφέροντά τους, αντί της δυσπιστίας, και υποσχέθηκαν προσοχή για ζητήματα στρατηγικού ενδιαφέροντος.

Συνέχεια του «σινοαμερικανικού διαλόγου»

Η επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου στην Κίνα εμφανίζεται να είναι η απόλυτη συνέχεια του «σινοαμερικανικού διαλόγου», που ξεκίνησε τον Ιούλη, με την επίσκεψη της κινεζικής αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον Πρόεδρο της χώρας, στην Ουάσιγκτον και κινήθηκε στις αντίστοιχες γραμμές. Μία σχέση αλληλεξάρτησης και παράλληλα προσπάθειας αλληλεξόντωσης, με τις ΗΠΑ να προσπαθούν να περιορίσουν την καλπάζουσα επιρροή της Κίνας και τις «σχέσεις αμοιβαίας εμπιστοσύνης» να καταλήγουν σε σχέσεις «αμοιβαίας δυσπιστίας»...


Αλεξάνδρα ΦΩΤΑΚΗ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ