Κυριακή 25 Οχτώβρη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Στη θάλασσα η πρώτη εμφάνιση ζώων με πόδια

Η εξέλιξη των ζώων της ξηράς από ψάρια με πτερύγια μπορεί να άρχισε με την ανάγκη για μια ανάσα φρέσκου αέρα. Ζώα με άκρα, πόδια και δάχτυλα - η ομάδα που είναι γνωστή ως τετράποδα - εμφανίστηκε πριν από 375 - 380 εκατομμύρια χρόνια. Οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι τα άκρα προέκυψαν ως αποτέλεσμα της προσαρμογής των αμφίβιων στη ζωή στη στεριά. Πρόσφατες ανακαλύψεις αποκάλυψαν ότι μερικές από τις αλλαγές - κλειδιά που σχετίζονται με τη μετάβαση από τα πτερύγια στα άκρα εμφανίστηκαν ενόσω οι πρόγονοι των τετράποδων ζούσαν ακόμα μέσα στο νερό.

Ειδικοί στην εξέλιξη των τετράποδων όπως η Τζένιφερ Κλαρκ του πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ εικάζουν ότι αυτές οι πρώιμες τροποποιήσεις των οστών και των αρθρώσεων των θωρακικών πτερυγίων ίσως έδωσαν πλεονέκτημα στους προγόνους των τετράποδων με δύο σημαντικούς τρόπους. Πρώτα, επιτρέποντας στα ζώα, που ζούσαν μέσα στα γεμάτα φυτά ρηχά νερά, να μπορούν να ανασηκώσουν τα κεφάλια τους έξω από το φτωχό σε οξυγόνο νερό, για μια ανάσα αέρα. Αλλαγές σε άλλα τμήματα του σκελετού, όπως στο κρανίο και το λαιμό επίσης υποβοήθησαν την αναπνοή. Τα πρωτο-άκρα μπορεί να βοηθούσαν επίσης τα ζώα να κινούνται στο βυθό και να σταθεροποιούνται στο ρεύμα στήνοντας ενέδρα στα θηράματά τους.

Παλιότερα, οι ερευνητές θεωρούσαν ότι τα οστά που συνθέτουν τα άκρα των ποδιών και τα δάχτυλα ήταν μια εξελικτική πρωτοτυπία μοναδική στα τετράποδα. Τα τελευταία χρόνια, όμως, αναλύσεις απολιθωμάτων των προγόνων των τετράποδων, όπως το Τίκτααλικ που ανακαλύφθηκε το 2006, έδειξαν ότι αυτά τα οστά προκύπτουν απευθείας από τα οστά στο πτερύγιο του ψαριού. Παραδόξως τα πρώτα τετράποδα και τετραποδοειδή ψάρια είχαν πόδια με 6 έως 8 δάχτυλα, αντί των 5 που έχουν τα σύγχρονα τετράποδα. Το γιατί τα πόδια των τετράποδων εξελίχτηκαν ώστε να έχουν μόνο πέντε δάχτυλα δεν είναι σαφές, αλλά ίσως αυτή η διάταξη να προσδίδει στην άρθρωση του αστραγάλου ούτε περισσότερη ούτε λιγότερη από τη σταθερότητα και την ευελιξία που απαιτείται για το περπάτημα.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Scientific American»


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ