ΑΓΚΥΡΑ - ΕΡΕΒΑΝ.-

Το πρώτο πρωτόκολλο διμερούς συνεργασίας υπέγραψαν, τελικά, μετά από πολύωρες συνομιλίες και την ενεργό παρέμβαση της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών, οι υπουργοί Εξωτερικών Τουρκίας και Αρμενίας, Αχμάντ Ντοβούτογλου και Εντουάρντ Ναλμπαντιάν, αντιστοίχως, στη Γενεύη το Σάββατο. Η συμφωνία προβλέπει διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών και επαναλειτουργία των, μεταξύ τους, συνόρων, που είχαν κλείσει από το 1993. Οπως σχολιαζόταν, επίσης, ανοίγει μια πόρτα στην ενίσχυση της τουρκικής επιρροής στον νότιο Καύκασο, που είναι κομβικός ενεργειακός «δρόμος» προς τη Δύση.

Το πρωτόκολλο συνεργασίας χαρακτηρίστηκε «ορόσημο» από την Κλίντον, αλλά και άλλους αναλυτές, καθώς φιλοδοξεί να δώσει τέλος σε ένταση 100 χρόνων. Μάλιστα, για πρώτη φορά από την ύπαρξή της ως ανεξάρτητο κράτος, ο Πρόεδρος της Αρμενίας, Σερτζ Σαρκσιάν, θα μεταβεί στην Τουρκία, την Τετάρτη, με αφορμή τον ποδοσφαιρικό αγώνα των εθνικών ομάδων των δύο χωρών. Είχε προηγηθεί επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Γκιουλ στο Ερεβάν.

Παρά την αναμφισβήτητη σημασία του πρωτοκόλλου, τα επόμενα βήματα δεν είναι εύκολα, καθώς για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία θα πρέπει να εγκριθεί από τα δύο Κοινοβούλια. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Ερντογάν κατέστησε σαφές ότι «καθοριστικός παράγοντας για την έγκριση του πρωτοκόλλου θα είναι η πραγματοποίηση υποχωρήσεων εκ μέρους της Αρμενίας στο ζήτημα του Ναγκόρνο Καραμπάχ». Από την άλλη, η αρμενική ηγεσία δέχεται σφοδρές επικρίσεις, κυρίως από την πολυπληθή αρμενική διασπορά, καθώς η Αγκυρα δεν έχει αναγνωρίσει ως γενοκτονία τη σφαγή χιλιάδων Αρμενίων το 1915 από τα οθωμανικά στρατεύματα.

Επιπλέον, εντονότατα αντέδρασε το Αζερμπαϊτζάν, στενός σύμμαχος της Τουρκίας. Το Μπακού υποστήριξε ότι «δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία Τουρκίας - Αρμενίας, όσο αρμενικά στρατεύματα υπάρχουν εντός του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν» και προειδοποιεί για «πρόκληση νέας αστάθειας στην περιοχή του νοτίου Καυκάσου». Υπενθυμίζεται ότι Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις, μετά από αρκετά χρόνια συγκρούσεων εξαιτίας της περιοχής του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ενός θύλακα εντός του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν με, κυρίως, αρμενικό πληθυσμό. Κατά τις συγκρούσεις, τότε, 30.000 έχασαν τη ζωή τους, επτά αζέρικες περιφέρειες γειτονικές στο Ναγκόρνο Καραμπάχ βρίσκονται υπό τον έλεγχο του αρμενικού στρατού και τα μικροεπεισόδια συνεχίζονται μέχρι σήμερα.