1. Οταν το Νοέμβριο του 2006 από τις εκδόσεις Ινδικτος έκανε την εμφάνισή του το «Σύσσημον ή Τα Κεφάλαια» του Νίκου Παναγιωτόπουλου, η γνωστή για την «καλή της ανατροφή» λογοτεχνική πιάτσα πέρασε από την κατάσταση της μόνιμης πλήξης σε μια γόνιμη δίνη που συνεχίζεται ως σήμερα.

2. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν έχει βρεθεί Ελλην λογοτέχνης που να μην υπήρξε έστω για είκοσι τέσσερις ώρες Φιλισταίος. Η δύναμή του γιγαντώνεται από τη μετριότητά του, που αγνοεί τι εστί πυκνός λόγος. Μπροστά στην ποιητική ιδιοφυία του Παναγιωτόπουλου, αυτή η λογοτεχνική πιάτσα τα βρήκε μπαστούνια. Από την άλλη, όσες φωνές στάθηκαν ενθουσιαστικά δίπλα στο ποίημα ουδεμία σχέση είχαν με τη μιζέρια των λογοτεχνικών κύκλων.

3. Οι κριτικοί της λογοτεχνίας - κατά φαντασίαν υγιείς και αξιοθρήνητοι μεροκαματιάρηδες - μετά την πρώτη έκπληξη, ζύγισαν «κυριολεκτικά» το «Σύσσημον» και αποφάνθηκαν ότι θα μπορούσε να είχε εκδοθεί το μισό. Ορισμένοι μάλιστα προσπάθησαν να βάλουν τον ποιητή επιτέλους σ' ένα στασίδι. Η ευκολία της συρταροποίησης δεν αποθεώνει μόνο την ντουλάπα, αλλά και την αποθήκη, μέσα από την αναζήτηση άδειου χώρου για να μπορέσει ν' αποθηκευτεί (και να κρυφτεί) το «Σύσσημον». Δεν πρόκειται απλώς για φθόνο που έχει καταλάβει αρκετούς ποιητές, αλλά για τη δημιουργία ενός κλίματος που ευνοεί τέτοιες αντιδράσεις. Αρνούνται να δεχτούν εκείνον που έχει την ικανότητα να βουτάει όποτε θέλει στα νερά της παράδοσής μας και ν' αναδύεται, μόνος του, χωρίς ν' ακουμπάει πουθενά, και να ταυτίζεται μόνο με ό,τι αναβλύζει.

4. Το «Σύσσημον» μας βρήκε απροετοίμαστους, όλους χωρίς καμιά εξαίρεση, κι αυτή είναι η μαύρη αλήθεια. Τη μισή μας ζωή την περνάμε νοσηλευόμενοι σε βιβλιοπωλεία δοκιμάζοντας κάθε φάρμακο που φτάνει στο ράφι. Την άλλη μισή γυρνάμε στους δρόμους προσπαθώντας να ξεχάσουμε, για το κοινό καλό, το φάρμακο που ήπιαμε. Ακόμη και σαν ερεθιστικό παιχνίδι αν αποτιμούσε κάποιος το «Σύσσημον», και αν ήθελε σαν παίκτης να το θέσει σε λειτουργία, θα χρειαζόταν ν' απαρνηθεί κάθε ιδέα που έχει για τον εαυτό του, γιατί το ποίημα ευνοεί ή επιδεινώνει, την κατάστασή του ανάλογα με το πόσο διεισδυτική είναι η ματιά του ως παίκτη. Το «Σύσσημον» σε δέχεται με μια κίνηση. Μια κι έξω.

Οποιοσδήποτε ελιγμός εμπεριέχει, το ρίσκο, αφού μπορεί να καταλήξει σε μια ακόμη μάχη ανάμεσα στους αιώνιους αντιπάλους «αναγνώστης - ποιητής», επαληθεύοντας τον ισχυρισμό του στρατηγού Σουν Τσε ότι ο ελιγμός εμπεριέχει τόσο το πλεονέκτημα όσο και τον κίνδυνο. Το «Σύσσημον» σε κάνει ό,τι θέλει, παρακούει στο καθετί, σε μετακινεί σε πολλά κέντρα θεμελιώνοντας τη θέλησή σου στην περιφρόνηση. Δηλαδή στην πρώτη ύλη της ζωής. Τώρα πια έχεις ένα κλασικό επιχείρημα να γίνεις μέρος του. Εδώ δεν υπάρχει ούτε δημόσιος ούτε ιδιωτικός βίος.

5. Πρόταση: ένα συμπόσιο για ένα ποίημα. Ενα συμπόσιο για το «Σύσσημον».