Κυριακή 17 Μάη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΔΙΕΘΝΗ
ΒΟΛΙΒΙΑ
«Τάγματα θανάτου» υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ

Διαδηλώσεις στήριξης της κυβέρνησης του Ε. Μοράλες

Associated Press

Διαδηλώσεις στήριξης της κυβέρνησης του Ε. Μοράλες
4.30 π.μ. της 16 Απρίλη. Κομάντος της αστυνομίας εισβάλλουν στο ξενοδοχείο «Las Americas», στην καρδιά της Σάντα Κρους και στο δωμάτιο 457. Τρεις άντρες πέφτουν νεκροί και άλλοι δύο συλλαμβάνονται...

Οι τρεις άντρες δεν ήταν Βολιβιανοί. Δεν ήταν απλώς μέλη παραστρατιωτικών ομάδων, από αυτές που έχει στήσει η ολιγαρχία στη Σάντα Κρους εδώ και δεκάδες μήνες και αποτελούν την αιχμή του δόρατος της βίαιης και πολλές φορές φονικής εκστρατείας αποσταθεροποίησης και ανατροπής της κυβέρνησης του προέδρου Εβο Μοράλες.

Οι νεκροί ήταν ο Εδουάρδο Ρόζσα Φλόρες, Ουγγροβολιβιανός με κροατική υπηκοότητα που είχε πολεμήσει στον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο και μάλιστα ως επικεφαλής των διεθνών ταξιαρχιών που πολεμούσαν στο πλευρό των Κροατών εθνικιστών, ο Ουγγρορουμάνος Αρπάντ Μαγιαρόσι, πρώην στρατιωτικός και δεινός σκοπευτής, ο Ιρλανδός Μάικλ Ντάουερ, ενώ συνελήφθησαν ο Μάριο Τάντιτς, Βολιβιανοκροάτης και ο Ούγγρος Ελοντ Τοάσο. Σύμφωνα με τις βολιβιανές αρχές, οι πέντε άντρες ήταν μισθοφόροι που είχαν πάει στη χώρα με στόχο να δολοφονήσουν τον πρόεδρο Εβο Μοράλες και τον αντιπρόεδρο Αλβαρο Γκαρσία Λινέρα.

Αναμενόμενο η υπόθεση αυτή να προκαλέσει πολλά «ερωτηματικά» και φυσικά την περιέργεια που συνοδεύει «συνωμοσίες με διεθνείς διαστάσεις». Την ίδια στιγμή διαρροές, από συγκεκριμένα κέντρα έκαναν λόγο για «περίεργη υπόθεση», για «θύτες ή θύματα;» αφήνοντας υπονοούμενα ότι ενδεχομένως πρόκειται για μία επιχείρηση «δολοφονίας των αρχών» της Βολιβίας, ή «για βεντέτα της κυβέρνησης Μοράλες». Διαρροές που αναπαράχθηκαν αφειδώς από τα δυτικά ΜΜΕ...

Το «κουβάρι του Γκόλντμπεργκ»

Εντούτοις όσο η έρευνα του Κογκρέσου και των εισαγγελικών αρχών της Βολιβίας προχωρά, έρχονται στη δημοσιότητα στοιχεία που εμπλέκουν τον κυβερνήτη της Σάντα Κρους Ρούμπεν Κόστας και τον ηγέτη της Κοινωνίας των Πολιτών Μπράνκο Μαρίνκοβιτς, δύο πρόσωπα «κεντρικά» στις πολύμηνες ενέργειες ανατροπής της κυβέρνησης Μοράλες εκ μέρους της ολιγαρχίας, που είχε και έχει ως στόχο ακόμη και να διαμελίσει τη χώρα. Αυτός ήταν ο πραγματικός ρόλος των ξένων μισφοθόρων και εάν φαίνονται «άσχετοι» μεταξύ τους, υπάρχει μία κόκκινη κλωστή που τους συνδέει: ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ Φίλιπ Γκόλντμπεργκ, που η κυβέρνηση Μοράλες είχε απελάσει κατηγορώντας τον για συνωμοσία. Ο Γκόλντμπεργκ «όλως τυχαίως» είχε θητεύσει στο Κόσσοβο...

Μερικούς μήνες μετά και απόρρητα έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν πρόσφατα και περιήλθαν στην κατοχή των ερευνητών Εύας Γκόλιντζερ και Τζέρεμι Μπίγκγουντ* αποκαλύπτουν το μίτο που είχε στήσει ο Γκόλντμπεργκ. Σύμφωνα με τα έγγραφα, η Υπηρεσία για την Διεθνή Ανάπτυξη των ΗΠΑ(USAID ) διέθεσε πάνω από 97 εκατ. δολάρια σε επιχειρήσεις «αποσταθεροποίησης» και «περιφερειακής αυτονόμησης» και σε πολιτικά κόμματα της (σημερινής) αντιπολίτευσης στη Βολιβία από το 2002. Τα έγγραφα, που αποδευσμεύθηκαν μετά από σχετικά αιτήματα βάσει του νόμου για την ελεύθερη πληροφόρηση (FOIA), περιέχουν αδιάψευστες αποδείξεις ότι η USAID στη Βολιβία ήταν «ο κορυφαίος παροχέας υποστήριξης» προς «τις τοπικές κυβερνήσεις» και τα «προγράμματα αποσταθεροποίησης» στη χώρα, αποδεικνύοντας πως η υπηρεσία αυτή των ΗΠΑ ήταν από τους κυριότερους χρηματοδότες κι υποκινητές των αποσχιστικών προσπαθειών των πολιτειακών κυβερνήσεων στην ανατολική Βολιβία.

Αποκέντρωση και αποσχιστικές τάσεις

Τα έγγραφα επιβεβαιώνουν ότι η USAID διαχειριζόταν περίπου 85 εκατ. δολάρια σε ετήσια βάση στη Βολιβία τα τελευταία χρόνια, που διανέμονταν σε προγράμματα που σχετίζονται με την «ασφάλεια», την «δημοκρατία», την «οικονομική ανάπτυξη» και τις «επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους». Το Πρόγραμμα για την Δημοκρατία επικεντρώνεται σε μια σειρά προτεραιοτήτων, με το πρώτο να τιτλοφορείται «Αποκεντρωμένες δημοκρατικές κυβερνήσεις: πολιτειακές κυβερνήσεις και δήμοι». Ενα από τα έγγραφα, που ήταν χαρακτηρισμένο «ευαίσθητο», εξηγεί πως το πρόγραμμα αυτό άρχισε όταν η USAID δημιούργησε ένα Γραφείο Πρωτοβουλιών για την Μετάβαση (Office for Transition Initiatives, OTI) στη Βολιβία το 2004. Τα OTI είναι ένας μηχανισμός της USAID που λειτουργούν ως ομάδες ταχείας αντίδρασης σε πολιτικές κρίσεις σε χώρες που χαρακτηρίζονται στρατηγικά σημαντικές για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και ασχολούνται μόνο με πολιτικά ζητήματα, παρά το γεγονός ότι τυπικά η κύρια αποστολή της USAID αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια και την αναπτυξιακή αρωγή, και γενικά διαθέτουν πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες ρευστού προκειμένου να επιτυγχάνουν γρήγορα κι αποτελεσματικά τους στόχους τους. Λειτουργούν σαν υπηρεσίες πληροφοριών, λόγω της μυστικότητάς τους και των μηχανισμών που χρησιμοποιούν. Αναθέτουν μεγάλα συμβόλαια σε εταιρείες των ΗΠΑ για να λειτουργούν προσωρινά γραφεία σε χώρες όπου τα OTI διοχετεύουν εκατομμύρια δολάρια σε κόμματα και μη κυβερνητικές οργανώσεις, που υποστηρίζουν και προωθούν τους στόχους των ΗΠΑ.

Στην περίπτωση της Βολιβίας, το OTI ανέθεσε σε μια εταιρεία των ΗΠΑ, την Casals & Associates, να συντονίσει ένα πρόγραμμα βασισμένο στην αποκέντρωση και στην αυτονομία στην περιοχή που είναι γνωστή ως media luna(«ημισέληνος»), όπου εδρεύει η πιο σκληροπυρηνική αντιπολίτευση εναντίον του προέδρου Εβο Μοράλες, ειδικά στην επαρχία Σάντα Κρους δε λα Σιέρα. Στην «Κάσαλς & Ασόσιετς» ανατέθηκε επίσης μια σειρά σεμιναρίων εκπαίδευσης και δημιουργίας εργαστηρίων για την ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων της αντιπολίτευσης, που αντιτάσσονταν στον τότε υποψήφιο πρόεδρο Εβο Μοράλες, το 2004 και το 2005. Αφότου ο Μοράλες εξελέγη πρόεδρος, στα τέλη του 2005, το OTΙ κατηύθυνε το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων και των πόρων που διέθετε στις αποσχιστικές προσπάθειες και στην διεξαγωγή δημοψηφισμάτων για την αυτονόμηση της Ανατολικής Βολιβίας. Κεντρική ιδέα είναι να διασπαστεί η Βολιβία σε δυο χωριστά κράτη, στο ένα εκ των οποίων θα κυβερνά η ιθαγένικη πλειοψηφία και στο άλλο οι απόγονοι των Ευρωπαίων αποίκων και οι μεστίσος που κατοικούν τις περιοχές που διαθέτουν υπέδαφος πλούσιο σε φυσικούς πόρους - όπως το φυσικό αέριο και το νερό. Μετά το 2007 το OTI, που διέθετε πρόσθετο προϋπολογισμό 13,3 εκατ. δολαρίων πέραν του προγράμματος «βοήθειας» της USAID για τη Βολιβία, απορροφήθηκε στο λεγόμενο Πρόγραμμα για την Δημοκρατία στη Βολιβία της USAID , το οποίο έκτοτε προσπαθεί να ενισχύσει τις αποσχιστικές προσπάθειες.

Η δουλειά της USAID στη Βολιβία άπτεται όλων των τομέων της πολιτικής και της οικονομικής ζωής της χώρας, σε μια προσπάθεια διείσδυσης στην κοινωνία και επιβολής του πολιτικού και ιδεολογικού μοντέλου των ΗΠΑ. Η επένδυση στην «αποκέντρωση» περιλαμβάνει όλη την υποστήριξη και τη χρηματοδότηση που απαιτείται για να μορφοποιηθούν οι «αυτόνομες» περιοχές, να υπάρξει σχεδιασμός στο τοπικό και το περιφερειακό επίπεδο, να προωθηθεί η περιφερειακή οικονομική ανάπτυξη, οικονομική διαχείριση, να δημιουργηθούν επικοινωνιακές στρατηγικές, προϋπολογιστικές δομές στο περιφερειακό επίπεδο, και σχέδια χωροταξικής οργάνωσης - όλα με προετοιμασία και εφαρμογή από τους αντιπρόσωπους και εταίρους της USAID στη Βολιβία. Στο πλαίσιο του προγράμματος που τιτλοφορείται «Ενίσχυση των Δημοκρατικών Θεσμών» («Strengthening Democratic Institutions», SDI), η USAID κάνει λόγο περί προσπαθειών «εμπλουτισμού του διαλόγου για την αποκέντρωση, βελτίωσης της διαχείρισης των πόρων των προϋπολογισμών των επαρχιών και προώθησης της περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης». Διαμέσου του προγράμματος αυτού, η USAID έχει δημιουργήσει ακόμη και «εργαστήρια περιφερειακής οργάνωσης», προκειμένου να βοηθήσει τις τοπικές κυβερνήσεις να εφαρμόσουν επιτυχώς την αυτονόμησή τους.

Ενίσχυση κομμάτων της αντιπολίτευσης

Αλλη μια βασική προτεραιότητα της USAID στη Βολιβία που αναφέρεται στα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα, υπήρξε η εκτεταμένη χρηματοδότηση και εκπαίδευση κομμάτων της αντιπολίτευσης. Διαμέσου δυο θεσμών των ΗΠΑ, του Διεθνούς Ρεπουμπλικανικού Ινστιτούτου (International Republican Institute, IRI) και του Εθνικού Δημοκρατικού Ινστιτούτου (National Democratic Institute, NDI), που αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα σε διεθνές επίπεδο το Ρεπουμπλικανικό και το Δημοκρατικό κόμμα των ΗΠΑ, και χρηματοδοτούνται από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Εθνικό Ιδρυμα για την Δημοκρατία (National Endowment for Democracy, NED), η USAID τροφοδότησε - με χρηματοδοτήσεις και στρατηγική πολιτική βοήθεια - κόμματα και ηγετικά στελέχη της αντιπολίτευσης στη Βολιβία. Το 2007, δόθηκε ποσό ύψους 1.250.000 δολαρίων για την «εκπαίδευση μελών πολιτικών κομμάτων για τις τρέχουσες πολιτικές κι εκλογικές διαδικασίες, περιλαμβανομένων της συντακτικής συνέλευσης και του δημοψηφίσματος για την αυτονομία». Εκπαιδεύτηκαν κυρίως στελέχη από τα κόμματα Podemos, MNR, MIR και πάνω από 100 ΜΚΟ.

Παρεμβάσεις στις εκλογικές διαδικασίες

Σημαντικό μέρος της δουλειάς της USAID στη Βολιβία αφιερώθηκε στις παρεμβάσεις στις εκλογικές διαδικασίες στη Βολιβία τα τελευταία χρόνια. Στις προσπάθειες αυτές περιλαμβάνεται ο σχηματισμός ενός δικτύου 3.000 και πλέον «παρατηρητών», εκπαιδευμένων από την USAID διαμέσου της Partners of the Americas, μιας αμερικάνικης εταιρείας που χρηματοδοτείται επίσης από εταιρείες και οντότητες που εντάσσονται στο λεγόμενο στρατιωτικοβιομηχανικό σύμπλεγμα. Η δημιουργία «δικτύων» της «κοινωνίας των πολιτών» για την παρακολούθηση κάθε εκλογικής διαδικασίας, είναι μια στρατηγική που η Ουάσιγκτον έχει χρησιμοποιήσει σε χώρες όπως η Βενεζουέλα, το Εκουαδόρ και η Νικαράγουα, ώστε να αξιοποιούνται οι φαινομενικά «ανεξάρτητοι» παρατηρητές για να καταγγέλλεται νοθεία και να αμφισβητούνται τα αποτελέσματα εκλογών που δε συνάδουν με τα συμφέροντα των ΗΠΑ.

Διείσδυση στις ιθαγένικες κοινότητες

Η δουλειά της USAID στη Βολιβία δεν κατευθύνθηκε μόνο στην ενίσχυση της αντιπολίτευσης στον Εβο Μοράλες και στην ενίσχυση των αποσχιστικών κινημάτων, αλλά συμπεριέλαβε και προσπάθειες διείσδυσης και επηρεασμού ιθαγένικων κοινοτήτων, με στόχο την εξεύρεση και άλλων παραγόντων για την προώθηση των στόχων της Ουάσιγκτον, που θα είναι πιο αντιπροσωπευτικοί της ιθαγένικης πλειοψηφίας στη Βολιβία. Ενα από τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα σαφέστατα αναφέρεται στην αναγκαιότητα να δοθεί «περισσότερη υποστήριξη στους ιθαγενείς εργαζόμενους στην USAID και στην πρεσβεία [των Ηνωμένων Πολιτειών] ώστε να οικοδομήσουν και να στερεώσουν ένα δίκτυο αποφοίτων που τάσσονται υπέρ της κυβέρνησης των ΗΠΑ σε θέματα-κλειδιά». Περαιτέρω, το έγγραφο αναφέρεται στην ανάγκη να «ενισχυθεί η δημοκρατική συμμετοχή και η τοπική οικονομική ανάπτυξη για τις πιο ευάλωτες φυλές ιθαγενών στη Βολιβία». Σύμφωνα με την USAID , «αυτό το πρόγραμμα καταδεικνύει ότι καμιά χώρα και καμιά κυβέρνηση δεν έχει το μονοπώλιο της βοήθειας προς τους ιθαγενείς. Αυτό το πρόγραμμα καταδεικνύει ότι οι ΗΠΑ είναι φίλες της Βολιβίας και των ιθαγενών»...

* Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα στην αυθεντική τους μορφή (στα αγγλικά και μεταφρασμένα στα ισπανικά) είναι διαθέσιμα στο Διαδίκτυο, στην διεύθυνση: www.jeremybigwood.net/BO/2008-USAID


Χρ.Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ