Κυριακή 26 Απρίλη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
Για να πάψει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο

Ενα ρεπορτάζ σε στιγμές του χρονικού της ταξικής πάλης μέσα από προκηρύξεις και άλλα έντυπα του ΚΚΕ για την Πρωτομαγιά

Θεσσαλονίκη 9 Μάη 1936. Μεγάλη συγκέντρωση στην πλατεία Ελευθερίας για την άγρια δολοφονία των εργατών
Θεσσαλονίκη 9 Μάη 1936. Μεγάλη συγκέντρωση στην πλατεία Ελευθερίας για την άγρια δολοφονία των εργατών
«Μέσα στα όρια του σημερινού καθεστώτος η εργατική τάξη και οι άλλες εργαζόμενες μάζες αδυνατούν να εξασφαλίσουν μια μόνιμη διαρκή βελτίωση των όρων ζωής τους. Ο καπιταλισμός καθιστά κάθε βελτίωση προσωρινή. Οι νόμοι του καπιταλιστικού καθεστώτος επιβάλλουν διαρκώς παρ' όλες τις βελτιώσεις και τις μεταρρυθμίσεις, τη χειροτέρευση της θέσης των εργαζομένων. Οι πόλεμοι δεν έχουν τέλος, διότι το καπιταλιστικό καθεστώς αναπαράγει διαρκώς τους ανταγωνισμούς οι οποίοι προκαλούν τις ιμπεριαλιστικές συρράξεις».

Μοιάζει σα να γράφτηκε τώρα κοντά. Κι όμως είναι γραμμένο για την Πρωτομαγιά του 1927. Παραμονές της τότε μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης και ανάμεσα στους δυο μεγάλους πολέμους.

Κείμενα σαν κι αυτό προβάλλουν μέσα από το ιστορικό αρχείο του ΚΚΕ, καθώς προχωρά η διαδικασία της αποκατάστασής του και η μηχανογράφησή του. Κάμποσα ήδη έχουν δει το φως της δημοσιότητας μέσα από τους τόμους «Επίσημα Κείμενα» του ΚΚΕ. Ολα αποκαλύπτουν έναν πλούτο χρήσιμο όχι μόνο στους ιστορικούς, αλλά στο ίδιο το εργατικό κίνημα σήμερα. Πριν απ' όλα για ορισμένα από τα συμπεράσματα που προκύπτουν αβίαστα. Οπως: Οτι εργατικό κίνημα και ΚΚΕ είναι «νύχι - κρέας», παρά τις λυσσαλέες προσπάθειες που έχει κάνει η αστική τάξη ξανά και ξανά όλες αυτές τις δεκαετίες για την περίφημη «αποκομμουνιστικοποίηση» των συνδικάτων.

«Ριζοσπάστης» Παρασκευή 2 Μάη 1924
«Ριζοσπάστης» Παρασκευή 2 Μάη 1924
Ενα σύντομο «ταξίδι» στις προκηρύξεις και άλλα έντυπα του ΚΚΕ που συνοδεύουν τις Πρωτομαγιές μάς δίνει ένα διαχρονικό ρεπορτάζ για την κατάσταση της εργατικής τάξης, όπως και για τα ζητήματα αιχμής της κάθε περιόδου.

Τα πρώτα βήματα

Από την πρώτη στιγμή της ίδρυσής του, το ΚΚΕ, τότε ΣΕΚΕ, παλεύοντας για τα συμφέροντα των εργατών, δίνει βάρος στην οργάνωσή τους στα σωματεία και τον ταξικό προσανατολισμό της πάλης τους.

Αρχές του 1919, καταγράφεται μια μεγάλη απεργία των τραπεζοϋπαλλήλων που στέφεται με επιτυχία. Ακολουθεί η απεργία της Πρωτομαγιάς. Μεροκάματα, οχτάωρο και ασφάλιση είναι το τρίπτυχο των αιτημάτων. Στη σχετική προκήρυξη διαβάζουμε: «Το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα εορτάζει σήμερον την 1ην Μαΐου. Ως κόμμα που αντιπροσωπεύει έναν αγώνα διεθνή, όπως είναι ο αγών της εργατικής τάξεως εις κάθε χώραν και που αγωνίζεται διά τον σκοπόν τον οποίον όλα τα αδελφά κόμματα όλων των χωρών επιδιώκουν και ο οποίος είναι η κατάργησις της κεφαλαιοκρατίας και η επικράτησις των αρχών του διεθνούς σοσιαλισμού» (...) Σύντροφοι εργάται και εργάτριες! Αν όλο το έτος εργαζόμεθα από πρωίας μέχρι νυκτός διά να θρέψωμεν και να πλουτίσωμεν άλλους, αν επί όλας τα ημέρας του έτους είμεθα τα όργανα της σκλαβιάς των πατρώνων και των εκμεταλλευτών, χωρίς να έχωμεν ούτε το δικαίωμα της αναπνοής χωρίς την άδειάν των, μια ημέρα όμως υπάρχει και δι' ημάς (...) Αυτή είναι η πρώτη Μαΐου, αυτή είναι η ημέρα μας. (...) Ολοι μας κάτω από την ερυθράν σημαίαν μας την οποία σήμερα εκατομμύρια συντρόφων μας κρατούν αλλού δοξασμένην και υπερήφανον».

1962. Πρωτομαγιάτικη εκδήλωση του Σωματείου Μωσαϊκών Αθήνας
1962. Πρωτομαγιάτικη εκδήλωση του Σωματείου Μωσαϊκών Αθήνας
Η κυβέρνηση Βενιζέλου απαγορεύει τις συγκεντρώσεις σε Αθήνα και Πειραιά. Ο γιορτασμός γίνεται στα προάστια. Στον «Ριζοσπάστη» της επομένης διαβάζουμε: «Ενταύθα όπου λέγεται ότι κυβερνά η λαϊκή κυριαρχία και ότι ανυποφόρως δημοκρατούμεθα, το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα, εκ πολιτικού ανταγωνισμού, εμποδίσθη αυθαιρέτως να εορτάση εις την έδραν του την 1η Μαΐου (...) και εις αυτά ακόμη τα γραφεία του, τα οποία απεκλείσθησαν διά μυδραλιοβόλων υπό προκλητικού σώματος το οποίον αδιακόπως εζήτη αφορμήν προς διαταραχήν της τάξεως».

Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου σημειώνεται το πρώτο κυβερνητικό πραξικόπημα στο εσωτερικό της ΓΣΕΕ. Καθαιρούνται 5 συνεπείς συνδικαλιστές από την Εκτελεστική Επιτροπή της ΓΣΕΕ και εξορίζονται στη Φολέγανδρο. Το Εθνικό Συμβούλιο της ΓΣΕΕ, που συνήλθε εκτάκτως, αναθέτει τη διοίκηση στους 5 εξορίστους! Το ΣΕΚΕ οργανώνει πολιτική απεργία με αίτημα την απελευθέρωση των εξορίστων συνδικαλιστών. Η αντίθεση αυτή, από τη μια κυβερνήσεις και κυβερνητικός συνδικαλισμός κι από την άλλη πλευρά της όχθης ΚΚΕ και ταξικός συνδικαλισμός θα διαπερνά μέχρι σήμερα όλες τις στιγμές του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Η Πρωτομαγιά του 1920 βρίσκει την εργατική τάξη, από τη μια, να αναπτύσσει τους ταξικούς αγώνες της κι, από την άλλη, την κυβέρνηση να εγκαινιάζει την τακτική που και σήμερα γνωρίζουμε με αντισωματεία, εξαγορά συνδικαλιστών με δημόσιο χρήμα.

1918. Πρωτομαγιά
1918. Πρωτομαγιά
Στην προκήρυξή του, το ΣΕΚΕ απευθύνεται σ' αυτούς, που «αφού δουλέψετε όλη σας τη ζωή για να στρώσετε πλούσιο το τραπέζι της ακολασίας στους κηφήνες αστούς, σαν γεράσετε ή σαν αρρωστήσετε πετιέστε στους δρόμους για να ψοφήσετε σαν σκύλοι μέσ' στα σκουπίδια» και τους καλεί να «διαδηλώσουμε τη διαμαρτυρία μας κατά του αστικού καθεστώτος που βασισμένο επάνω στην ιδιοκτησία έκαμε ικανή μια μικρή τάξη αέργων να κλέβη τον ιδρώτα των εργαζομένων». Ελάτε, συνεχίζει, «στην Κόκκινη Πρωτομαγιά να ζητωκραυγάσουμε για την παγκόσμια σοβιετική δημοκρατία, για την αγωνιζόμενη διεθνή εργατική τάξη, για τη σοσιαλιστική Πρωτομαγιά».

Το 1921 το ΣΕΚΕ, που στο μεταξύ έχει προσθέσει και το Κομμουνιστικό στον τίτλο του, σημειώνει: «Ας διδαχθούμε πως όταν ανεβάζουμε ένα κόμμα αστικό στην κυβέρνηση δεν ανεβάζουμε παρά έναν τύραννο (...) η απελευθέρωση των εργαζομένων δεν είναι παρά έργον των ιδίων».

Το 1922 το ΣΕΚΕ καλεί: «Ολοι πρέπει να δώσετε να εννοήση η αστική τάξη της Ελλάδας ότι δεν λησμονείτε ούτε την σοβιετική Ρωσίαν, ούτε τους φυλακισμένους του Βόλου, ούτε τους φόρους και την εκμετάλλευση της κυβερνήσεως και του κεφαλαίου, ούτε τους πολέμους και τας επιστρατεύσεις που κατέστρεψαν και ορφάνεψαν την χώραν μας».

Η προκήρυξη του 1923 έχει περάσει από λογοκρισία και κυκλοφορεί με λευκό στο σημείο που κατονομάζει ποιοι τυραννούν τους εργάτες.

1987. Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση
1987. Πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση
Το '24 ξεχειλίζει οργή: «Με τα σχολεία τους και με τις διδασκαλίες τους γέμισαν τα φτωχά των φτωχών κεφάλια με ψευτιές και με ανοησίες, με την ένοπλο δύναμη, τις φυλακές και τα δικαστήρια μας τρομοκράτησαν πάντα. Με τους φορατζήδες τους και με την αισχροκέρδειά τους μας παίρνουν πάντα τα εννιά δέκατα της παραγωγής μας (...) για να πλουτίσουν πιο πολύ μας έσυραν στα πολεμικά μέτωπα, μας έσφαξαν σαν τραγιά και μας υποχρέωσαν να πληρώσουμε εμείς οι φτωχοί και τα έξοδα και τα πλούτη των».

Το 1926 την παράδοση στις διώξεις που έχει δημιουργήσει ο Βενιζέλος, αναλαμβάνει να την συνεχίσει ο Πάγκαλος. Παραμονές του συνεδρίου της ΓΣΕΕ, συλλαμβάνει αριστερούς αντιπροσώπους με κατηγορίες εσχάτης προδοσίας, αντίστασης στις αρχές, στασιασμό. 110 αντιπρόσωποι φορτώνονται σ' ένα πλοίο που πλέει ανοιχτά του Σαρωνικού και κρατούνται εκεί μέχρι να λήξουν οι εργασίες του συνεδρίου. Ηταν Μάρτης του '26. Είναι η χρονιά που επισημοποιείται απροκάλυπτα η κρατική παρέμβαση στα συνδικάτα για την αντιμετώπιση των κομμουνιστών, ενώ το ΚΚΕ είναι ήδη στην παρανομία.

Στη προκήρυξη του 1929, που κατασχέθηκε στο πρακτορείο μαζί με τον «Ριζοσπάστη» που την περιείχε, διαβάζουμε: «Η μέρα της Πρωτομαγιάς του 1929 έχει εξαιρετική σημασία μέσα στις σημερινές συνθήκες της προπαρασκευής νέων ιμπεριαλιστικών πολέμων, με τους πυρετώδεις εξοπλισμούς των ιμπεριαλιστών, με τις στρατιωτικές συμμαχίες παράλληλα με την κωμωδία του αφοπλισμού που παίζεται απ' τους ιμπεριαλιστές ληστές της Κοινωνίας των εθνών. Νέοι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι, νέα ιμπεριαλιστική εκστρατεία κατά της Ενωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι η τελευταία λέξη του διεθνο-καπιταλισμού (...) εργάτες, αγρότες, στρατιώτες και ναύτες της Ελλάδος! (...) στα σημερινά συλλαλητήρια της Πρωτομαγιάς διαδηλώστε την απόφασή σας, της πάλης κατά των πολεμικών εξοπλισμών και των νέων ιμπεριαλιστικών πολέμων, κατά της προετοιμαζόμενης ιμπεριαλιστικής εκστρατείας εναντίον της προλεταριακής μας πατρίδας. Διαδηλώστε την απόφασή σας, της υπεράσπισης της Ενωσης των Σοβιετικών Δημοκρατιών, της μετατροπής του ιμπεριαλιστικού πολέμου σε πόλεμο κατά της ελληνικής μπουρζουαζίας (...)».

1999 έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία ενάντια στους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία
1999 έξω από την αμερικάνικη πρεσβεία ενάντια στους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία
Είναι η χρονιά που στις 25 Ιούνη ψηφίστηκε το «Ιδιώνυμο» από την κυβέρνηση Βενιζέλου.

Στη προκήρυξη του '30 διαβάζουμε: «Κουστωδία ένοπλων χαφιέδων με προτεταμένα τα πιστόλια πιάνουν 122 εργάτες, τα μέλη των επιτροπών αγώνος που βγήκαν για την οργάνωση της πάλης της Πρωτομαγιάς (...) οι προαγγελθείσες μαζικές συλλήψεις άρχισαν. Και τα τελευταία προσχήματα ελευθεριών κουρελιάζονται ξετσίπωτα».

Είχαν προηγηθεί το Δεκέμβρη του '29 οι δηλώσεις Βενιζέλου ότι «την γενικήν απεργίαν θα θεωρήσω ως επανάστασιν και θα την καταπνίξω δι' όλων των ευρισκομένων εις την διαθέσίν μου μέσων».

Στα επόμενα χρόνια ξεσπά κρίση στο εσωτερικό του ΚΚΕ, γεγονός που αντανακλάται ευθέως στους αγώνες. Και μόνο από τη μέση του '32, όταν και πάλι το Κόμμα σηκώνει κεφάλι, εμφανίζονται και οι εργάτες να σηκώνουν κεφάλι με όρους ταξικής πάλης.

Το '34 βρίσκουμε σ' ένα κείμενο ορισμένα από αυτά που πρόσφατα άρχισαν να περνάνε και στα σχολικά βιβλία «οι επαναστάτες εργάτες με την επαναστατική ταχτική φέρνουν το φασισμό» («Λαϊκή Φωνή», όργανο της ΓΣΕΕ!).

Χρυσές σελίδες

Ακολουθούν το ματωμένο '36, η δικτατορία του Μεταξά και ο πόλεμος. Το Εργατικό ΕΑΜ, το '44 και οι 200 εκτελεσμένοι κομμουνιστές στην Καισαριανή, ο Δεκέμβρης. Κάθε μια απ' αυτές τις «στιγμές» χρειάζεται το δικό της τόμο και μόνο για να παρουσιαστεί.

Στάση εργασίας στην Καλλιθέα την Πρωτομαγιά του 1931
Στάση εργασίας στην Καλλιθέα την Πρωτομαγιά του 1931
Στεκόμαστε επιγραμματικά στην πρώτη, του '36: Καταλυτικό ρόλο στο βαθμό ενότητας στις γραμμές του εργατικού κινήματος και στην ενδυνάμωση της ήδη υπάρχουσας τάσης συσπείρωσής του γύρω από τις ταξικές δυνάμεις, τόσο στην Καβάλα όσο και πανελλαδικά, διαδραμάτισαν αναμφισβήτητα τα γεγονότα της Θεσσαλονίκης το Μάη του 1936. Ο αντίκτυπος της δολοφονίας οκτώ καπνεργατών απεργών, ένας εκ των οποίων μάλιστα καταγόταν από την Καβάλα, ήταν άμεσος και επηρέασε σχεδόν το σύνολο του λαού της πόλης, ανεξαρτήτως κοινωνικής προέλευσης ή πολιτικής τοποθέτησης. Η κοινή «Εκτακτος Εκδοσις» των εφημερίδων «Ταχυδρόμος» και «Πρωινά Νέα» έγραφε: «Τριανταπέντε χιλιάδες πενθούντος λαού ηκολούθησεν χθες το απόγευμα το πολιτικό μνημόσυνον των αγρίως δολοφονηθέντων εν Θεσσαλονίκη καπνεργατών. Διακόσιοι στέφανοι προηγούντο της πομπής μετά μαύρων πινακίδων με εργατικά συνθήματα. Υπό διαρκείς αράς εναντίον των δολοφόνων και κατά της φασιστικής κυβερνήσεως του Μεταξά...».

Η υιοθέτηση λεξιλογίου και επιχειρημάτων που περιλαμβάνονταν στο μαρξιστικό θεωρητικό οπλοστάσιο και τώρα αξιοποιούνταν βαθμιαία όλο και περισσότερο ως επεξηγηματικά εργαλεία από ένα ευρύτερο φάσμα της κοινωνίας αποτελούσε σαφώς μια κατάκτηση της εργατικής τάξης και της οργανωμένης πολιτικής της έκφρασης, του Κομμουνιστικού Κόμματος. Οι διαταξικές αντιθέσεις, οι οποίες, καθώς οξύνονταν, εκφράζονταν με ολοένα και πιο βίαιο τρόπο, άρχισαν πλέον να γίνονται φανερές ακόμα και σε τμήματα του πληθυσμού που έως τότε δεν αποδέχονταν καν την ύπαρξή τους. Τα ιδεολογήματα της αστικής τάξης πέθαιναν από τις σφαίρες των οργάνων καταστολής, τα οποία η ίδια είχε επιστρατεύσει προς υπεράσπιση των συμφερόντων της: «Η αποθήκη των επιχειρημάτων του Καπνεμπορικού κεφαλαίου εξηντλήθη», έγραφαν τα «Πρωινά Νέα» στις 6 Μάη του 1936. «Δεν έχουν να παρατάξουν τίποτε, το ικανόν να στηρίξει έστω και κατ' ελάχιστον την αισχράν εκμεταλλευτικήν των βουλιμίαν. Ο καπνεργάτης δημιουργεί υπεραξίαν και μέρος αυτής ζητεί ν' αποσπάσει διά να ζήσει στοιχειωδώς ως άνθρωπος. Να μην πεινά. Να μην πεθαίνει. Να μη σαπίζει και επί των πτωμάτων του ν' ανεγείρονται μέγαρα, να στρατολογούνται ευνούχοι και θεράποντες και να τοποθετούνται εκατομμύρια εις ξένας Τραπέζας... Αυτά ζητεί ο καπνεργάτης, αυτό επιβάλλει η λογική, ο ανθρωπισμός, το δικαίωμα της ζωής. Να παύσει η αισχρά εκμετάλλευση των ολίγων εις βάρος των πολλών. Να παύσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπον» («Πρωινά Νέα» 6/5/1936 Καβάλα).

Αυτοί που δε δείλιασαν

1974. Αφισάκι της ΚΝΕ για την Πρωτομαγιά
1974. Αφισάκι της ΚΝΕ για την Πρωτομαγιά
Στα πλαίσια αυτού του σημειώματος προσπερνάμε αυτές τις χρυσές σελίδες, για να φτάσουμε εκεί όπου κατά τους σύγχρονους αντικομμουνιστές βρίσκονται οι «κρυμμένοι σκελετοί» της δράσης του ΚΚΕ.

Στο 1949. Ο υπουργός Εργασίας της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης Απ. Γκρόζος, στην ομιλία του για την Πρωτομαγιά, σημειώνει: «Στη διοίκηση της ΓΣΕΕ βρίσκονται οι ίδιοι άνθρωποι που το 1941 δήλωναν πίστη και αφοσίωση στον Χίτλερ και Μουσολίνι, ενώ οι γνήσιοι ηγέτες των εργατών, όπως ο Παπαρήγας, ο Δημητρίου, ο Τιμογιαννάκης, ο Ελευθεριάδης και άλλοι δολοφονήθηκαν, οι ηγέτες των ναυτεργατών καταδικάστηκαν σε θάνατο και δεκάδες εκατοντάδες συνδικαλιστικά στελέχη κλείστηκαν στις φυλακές και τις εξορίες. Ολο αυτό το τρομοκρατικό και δολοφονικό όργιο ένα σκοπό έχει: Να τρομοκρατήσει την εργατική τάξη, για να παραιτηθεί από κάθε αξίωση καλύτερης ζωής, να την καθυποτάξει στα εκμεταλλευτικά και ιμπεριαλιστικά σχέδια των ντόπιων και ξένων εκμεταλλευτών. Στα τρομοκρατικά και δολοφόνα μέτρα της μοναρχοφασιστικής κυβέρνησης κανένας εργάτης και υπάλληλος δεν πρέπει να δειλιάσει και να τρομοκρατηθεί. (...) συντονίστε τον αγώνα σας για να κερδίσετε τα οικονομικά και συνδικαλιστικά σας δικαιώματα. (...) πυκνώστε τις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατού. Στον αγώνα αυτό δεν είστε μόνοι σας. Στο πλευρό σας είναι ο Δημοκρατικός Στρατός της Ελλάδας».

Πρωτομαγιά 1969. Τρικάκι (δεξιά) της ΚΝΕ και η μήτρα (αριστερά)
Πρωτομαγιά 1969. Τρικάκι (δεξιά) της ΚΝΕ και η μήτρα (αριστερά)
Την 1η Μάη του 1950, που «όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα», στην Καισαριανή, στο Σκοπευτήριο, μαζεύτηκαν πάνω από 5.000 άνθρωποι. Με όρκο «να μην ξεχάσουν το αίμα που χύθηκε».

Στις 2 Μάη του '51, με τα στρατοδικεία και τα εκτελεστικά αποσπάσματα να δουλεύουν υπερωρίες, μέσα από τις ανταποκρίσεις του, ο σταθμός «Φωνή της Αλήθειας» μεταφέρει στα ελληνικά ραδιοκύματα την εικόνα από το γιορτασμό της Πρωτομαγιάς στα πέρατα του κόσμου. Από το Παρίσι με σύνθημα «οι Αμερικάνοι να γυρίσουν στα σπίτια τους». Από τη Ρώμη όπου η κυβέρνηση με εντολή των Αμερικανών προσπάθησε να ματαιώσει τη διαδήλωση. Από την Πράγα όπου μίλησαν ενάντια στον πόλεμο στην Κορέα. Από τη Μόσχα.

«Πείνα - Κρεμάλα - Πόλεμος»

Πρώτη Μάη του 1952. Χρονιά θανάτου. Η προκήρυξη - ρεπορτάζ καταγράφει:

«Tα χακοφορεμένα παιδιά μας πετσοκόβονται στη μακρινή Κορέα για τ' αμερικανικά συμφέροντα. Ολο και πιο πολύ αίμα ζητάει ο αχόρταγος αμερικάνικος Μινώταυρος. Και οι κρεατομεσίτες της Αθήνας του προσφέρουν κι άλλες 700.000 κορμιά με το βορειοατλαντικό σύμφωνο» (...) δεκάδες χιλιάδες λαϊκοί αγωνιστές βρίσκονται και πάλι δεσμώτες στα ξερονήσια και τις αμερικανικές Βαστίλες. Καινούριο κύμα από μαζικές συλλήψεις και σκηνοθετημένες δίκες με υπαγόρευση του Πιουριφόι ετοιμάζουν οι Πλαστηροβενιζέληδες. Τα χέρια των δημίων στάζουν με το αίμα του εθνικού μας ήρωα Νίκου Μπελογιάννη, του μεγάλου αυτού γιου του λαού μας. Πείνα - Κρεμάλα - Πόλεμος. Είναι ο νόμος του αμερικανικού δολαρίου. Σ' αυτόν το νόμο υποτάσσεται και δουλεύει όλο το μοναρχοφασιστικό σκυλολόι. Το Παλάτι. ο Παπάγος. Ο Πλαστήρας. Ο Βενιζέλος. Ολοι οι απατεώνες και δημαγωγοί, οι Σβωλοτσιριμώκοι και Σία. Οι προδότες και διασπαστές Κύρκηδες. Οι πουλημένοι και διορισμένοι ρεφορμιστές και αγροτοπατέρες. Ολοι τους συναγωνίζονται ποιος θα εξυπηρετήσει καλύτερα τον Αμερικάνο αφέντη. (...) ο Πιουριφόι αφού έφθειρε τον ψευτοδημοκράτη Πλαστήρα με τη δολοφονία Μπελογιάννη (...) ετοιμάζεται να επιβάλει διχτάτορα τον Παπάγο».

1954 Πρωτομαγιά.Η Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιά κοινοποιεί στα τμήματα έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών για τις προκηρύξεις που θα κυκλοφορήσει το ΚΚΕ και καλεί τα τμήματα να πράξουν τα δέοντα
1954 Πρωτομαγιά.Η Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιά κοινοποιεί στα τμήματα έγγραφο του υπουργείου Εσωτερικών για τις προκηρύξεις που θα κυκλοφορήσει το ΚΚΕ και καλεί τα τμήματα να πράξουν τα δέοντα
1954. Πάλι η προκήρυξη της Πρωτομαγιάς κάνει ρεπορτάζ: «Μιλάνε για τον από βορρά κίνδυνο, ενώ ο πραγματικός κίνδυνος βρίσκεται μέσα στη χώρα μας. Είναι η αμερικανική κατοχή. Εντείνουν τη συκοφαντική εκστρατεία ενάντια στα πιο συνεπή πατριωτικά κόμματα, το ΚΚΕ και το ΑΚΕ». Ανάμεσα στα αιτήματα προβάλλουν: 12μηνη θητεία, επιστροφή από την Κορέα.

1956. Προκήρυξη της ΟΕΝΟ: «Κυνηγήστε τους ναυτοκάπηλους. Να επιστραφούν όλα τα δάνεια και οι οφειλές των εφοπλιστών στο ΝΑΤ. Αύξηση των συντάξεων στα 70% του μισθού. Να καταργηθούν οι μαύροι κατάλογοι. Λευτεριά στον Αμπατιέλο, τον Μπεκάκο, τον Κολιαράκη, τον Κλαουδάτο, τον Ορφανό, τον Γκότση, σ' όλους τους δεσμώτες ναυτεργάτες».

Η προκήρυξη του 1965 έχει ειδικό χαρακτηριστικό την εναντίωση στον πόλεμο στο Βιετνάμ.

Αδούλωτοι

Και ήρθε η χούντα: Πρωτομαγιά του 1968: Προκήρυξη του Εργατικού Πατριωτικού Αντιδικτατορικού Μετώπου: «Η εργατική τάξη έχει και γενναίες και ηρωικές παραδόσεις. Αγωνιστείτε ενωμένοι εναντίον της χούντας σε όλα τα μέτωπα και με όλες τις μορφές. Μετατρέψτε τους τόπους δουλειάς σε επάλξεις ελευθερίας. Υπερασπισθείτε σθεναρά τα δικαιώματα της εργασίας, της επιβίωσης, της βελτίωσης των αποδοχών και της εξασφαλίσεως δουλειάς. Δημιουργήστε σε όλα τα εργοστάσια, στα γιαπιά, στα γραφεία επιτροπές του ΑΕΜ. Ξεδιπλώστε τη σημαία των αγώνων άφοβα αρχίζοντας από τα πιο απλά προβλήματα. Η τιμή της πρωτοπορίας στη μάχη κατά της χούντας ανήκει στην εργατική τάξη και τη νεολαία. (...) Εκδηλώστε με κάθε μέσο το μίσος προς τους τυράννους και προς τα όργανά τους, τους εργατοκάπηλους της παλιάς και νέας ΓΣΕΕ που κορυβαντούν τώρα μέσα στη σκοτεινιά της δικτατορίας».

Κι ακολουθούν γιορτασμοί μέσα στις φυλακές και τις εξορίες, αλλά κι οργάνωση της πάλης των εργατών κάτω από την μπότα της δικτατορίας. Ωσπου να κατακτηθεί ξανά η νόμιμη δράση του εργατικού κινήματος με ψυχή του πάντα το ΚΚΕ. Μια δράση που από την αστική τάξη αντιμετωπίστηκε - και στις συνθήκες της νομιμότητας πια - με όρους παρανομίας. Από τους χωροφυλάκους των πρώτων χρόνων της μεταπολίτευσης, στους χαφιέδες μετά μέσα στις διαδηλώσεις, στην επιβολή πρόστιμου στον «Ριζοσπάστη» όταν έσπασε στην πράξη την απαγόρευση αυξήσεων στους μισθούς που επέβαλε η κυβέρνηση Παπανδρέου το '85, σ' έναν άπειρο αριθμό απολύσεων με το που γινόταν απόπειρα να φυτρώσει ταξικό συνδικάτο και πάντα με το χρήμα να προσπαθεί να εξαγοράσει συνειδήσεις πρωτοπόρων εργατών.

Πρωτομαγιά 1962
Πρωτομαγιά 1962
Για να φτάσουμε, παραμονές της Πρωτομαγιάς του 2009, σ' αυτό που σημείωνε ο «Ρ» λίγες μέρες πριν: «Οι κατακτήσεις που αποσπάνε οι εργαζόμενοι με τους ταξικούς τους αγώνες δε λύνουν το πρόβλημα. Δείχνουν, ωστόσο, τον αναγκαίο δρόμο που πρέπει να βαδίσει η εργατική τάξη. Δείχνουν πως μόνο σε σύγκρουση με το κεφάλαιο και τη στρατηγική του οι εργαζόμενοι είναι δυνατόν να δημιουργήσουν ρήγματα και να επιβάλουν μέτρα προς όφελός τους, που ξεφεύγουν από τα στενά όρια των «αντοχών» της καπιταλιστικής οικονομίας. Από αυτά τα μικρά ρήγματα πρέπει να παραδειγματιστεί κάθε κλάδος και τόπος δουλειάς, για να ξηλώσει το κουβάρι της εργοδοτικής επιθετικότητας και της πολιτικής που τη στηρίζει. Εχοντας καθαρό ότι οι κατακτήσεις στον καπιταλισμό έχουν όρια που διαρκώς στενεύουν και πως μόνο η ανατροπή του μπορεί να εξασφαλίσει την ολόπλευρη ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών της εργατικής λαϊκής οικογένειας».

***

Πηγές:

Ιστορικό Αρχείο ΚΚΕ. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α' τόμος. Γ. Μαυρίκος: «Το Εργατικό Συνδικαλιστικό Κίνημα 1918 - 1948. Δυο γραμμές σε διαρκή αντιπαράθεση» από τις εκδόσεις «ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ». Αφιερώματα του «Ρ».


Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» την επόμενη μέρα από την μεγάλη απεργία του 1936 στην Θεσσαλονίκη. Βλέποντας τη φωτογραφία με τη μάνα που θρηνεί πάνω από το νεκρό γιό της, ο Γιάννης Ρίτσος συγκλονίζεται και γράφει τον «Επιτάφειο»
Το πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» την επόμενη μέρα από την μεγάλη απεργία του 1936 στην Θεσσαλονίκη. Βλέποντας τη φωτογραφία με τη μάνα που θρηνεί πάνω από το νεκρό γιό της, ο Γιάννης Ρίτσος συγκλονίζεται και γράφει τον «Επιτάφειο»

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ