Δεν υπάρχει μόνο ο δρόμος της προσαρμογής και της συμμόρφωσης, υπάρχει και ο δρόμος της ανυπακοής, της απειθαρχίας και του αγώνα. Αυτό ήταν το μήνυμα της συνάντησης - συζήτησης που είχε η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, με καλλιτέχνες και διανοούμενους την περασμένη Δευτέρα, στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Αχτίδα Διανοουμένων Καλλιτεχνών του ΚΚΕ, με θέμα «Ευρωεκλογές 2009 - Για να μην πληρώσεις την κρίσης τους - Ανυπακοή στην ΕΕ - Ισχυρό ΚΚΕ».

Μέσα σε ένα κλίμα γόνιμου προβληματισμού και διαλόγου για τις μορφές αντεπίθεσης του εργατικού κινήματος και του λαού επισημάνθηκε ότι η εκλογική μάχη πρέπει να λειτουργήσει λυτρωτικά και καταλυτικά, για να τιμωρηθούν τα κόμματα του δικομματισμού και του ευρωμονόδρομου.

Κοινή ήταν η διαπίστωση ότι ένα ισχυρό μαζικό πολιτικό - πολιτιστικό κίνημα μπορεί να συμβάλει στην ανάταση του λαού και στην εμπιστοσύνη που πρέπει να έχει στη δύναμή του. Θέλουμε να εμπνεύσουμε στο λαό την ανυπακοή και την αντεπίθεση στην ΕΕ και την πλουτοκρατία τόνισε, μεταξύ άλλων, η Αλέκα Παπαρήγα.

Ιδιαίτερο αντικείμενο συζήτησης αποτέλεσε το «επιχείρημα» που μπαίνει από την αντίπαλη προπαγάνδα πως η πρόταση του ΚΚΕ «όχι στον ευρωμονόδρομο, απειθαρχία - αντεπίθεση - ρήξη» οδηγεί στην απομόνωση της Ελλάδας. Απαντώντας σ' αυτό η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ σημείωσε:

«Η Ελλάδα αποκλείεται να έχει ένα θετικό, όχι μόνο παρόν, αλλά και μέλλον όσο είναι χώρα καπιταλιστική και μάλιστα ενταγμένη μέσα σε μια περιφερειακή καπιταλιστική Ενωση, στην οποία υπάρχει και ανισοτιμία, υπάρχουν σχέσεις εξάρτησης και αλληλεξάρτησης. Δεν υπάρχει αλληλεγγύη ακόμη και ανάμεσα στις αστικές τάξεις των ίδιων των χωρών - μελών της ΕΕ. Πολύ περισσότερο, που αν θες να κάνεις ένα βήμα μπρος θα συγκρούεσαι με την πειθαρχία στην ΕΕ.

Τι έγινε π.χ. με τη σύνταξη των γυναικών στα '65; Ερχεται το Ευρωδικαστήριο και λέει δε γίνεται να μην αυξηθούν τα όρια. Και ψάχνουν διάφορα νομικά παραθυράκια για να κερδηθεί χρόνος μέχρι το 2013, ώστε να προλάβουν κάποιες να πάρουν τη σύνταξη στα 60 και να μη βγουν στα 65.

Τι έγινε με την "Ολυμπιακή"; Η ΕΕ λέει: Πρέπει να ιδιωτικοποιηθεί. Δηλαδή, δεν είναι μόνο τι λέει το κεφάλαιο στη χώρα σου, αλλά υπάρχουν και οι κοινοτικές δεσμεύσεις, που τις έχουν υπογράψει οι κυβερνήσεις.

Πάρτε τα κολέγια. Η ΕΕ λέει: Πρέπει να εξισωθούν τα πτυχία στα κολέγια των τριών χρόνων με αυτά των πανεπιστημίων των πέντε χρόνων.

Εμείς, λοιπόν, τι λέμε στο λαό: Στη συνείδησή σου να μη νομιμοποιήσεις ότι πρέπει να εφαρμόσεις αυτό που λέει η ΕΕ. Ολα είναι άδικα. Αλλά, εν πάση περιπτώσει, αυτό που συνειδητοποιείς, έστω, να ζητήσεις από την κυβέρνηση να μην το εφαρμόσει. Αυτό θα πει απειθαρχία. Δεν μπορεί να βγαίνεις στους δρόμους και να λες όχι στις απολύσεις, ή όχι στην ιδιωτικοποίηση και την ίδια ώρα να λες δεν μπορώ να κάνω χωρίς την ΕΕ. Πολλά αιτήματα των εργαζομένων, στην ουσία, ζητούν από την κυβέρνηση να υιοθετήσει πολιτική εναντίον της ΕΕ.

Δεύτερον: Οταν κάποια στιγμή, στην Ελλάδα, ο ελληνικός λαός πετάξει τη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ ή αλλάξει το σύστημα και θέλει να κάνει σοσιαλισμό. Θέλει λαϊκή εξουσία. Η ΕΕ θα πει απαγορεύεται. Θα παρέμβει και θα πει ότι δεν μπορείς να το κάνεις αυτό. Συμφωνεί ο ελληνικός λαός εφ' όρου ζωής να είναι υποταγμένος σε μία δέσμευση η οποία δεν τον συμφέρει; Τι προτείνουμε λοιπόν; Την αποδέσμευση από αυτές τις εξαρτήσεις, από αυτές τις δεσμεύσεις. Τι προτείνουμε; Μια Ελλάδα μόνη της; Οχι. Σε καμία περίπτωση.

Κατ' αρχήν, η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη. Εχει περίγυρο, είναι μεσογειακή χώρα, απέναντι είναι η Αφρική. Εμείς προτείνουμε μια Ελλάδα, η οποία αναπτύσσει σχέσεις οικονομικής συνεργασίας με άλλες χώρες, καπιταλιστικές. Ακόμα, αναπτύσσει σχέσεις συνεργασίας, εκεί που της χρειάζεται, και με επιχειρήσεις διεθνείς. Για παράδειγμα: Πες ότι είμαστε εμείς στην εξουσία. Φυσικό αέριο η Ελλάδα δεν έχει. Δε θα το αγοράζαμε από τη Ρωσία; Βέβαια θα είναι άλλοι οι όροι: Εχεις μια λαϊκή εξουσία, δε συνάπτεις σχέσεις για να κερδίσει η αστική τάξη. Αλλωστε, οι σοσιαλιστικές χώρες είχαν σχέσεις με τις καπιταλιστικές χώρες. Δεν είναι κάτι καινούριο αυτό.

Αλλά εμείς σκεφτόμαστε και ένα άλλο: Αυτός ο δρόμος που λέμε για την Ελλάδα, μόνο στην Ελλάδα θα είναι αναγκαίος; Θα είναι και στο γαλλικό λαό, και στον ισπανικό λαό, και στον ιταλικό λαό. Επομένως, όταν λέμε ισχυρό ΚΚΕ στην Ελλάδα, ισχυρό κίνημα είναι και μια συμβολή στο διεθνές κίνημα - κι όταν λέμε πάλη για την αποδέσμευση, για το σοσιαλισμό, επίσης. Αυτό το δρόμο θα τον ακολουθήσουν και άλλες χώρες. Χαράζεις το δρόμο για τη χώρα σου, βεβαίως ενταγμένο μέσα σε ένα συνολικότερο προσανατολισμό που πρέπει να πάρουν διεθνώς τα πράγματα, στην Ευρώπη και αλλού.

Ακόμη και στο ερώτημα "εάν η Ελλάδα μπορούσε να σταθεί έξω από την ΕΟΚ", θα μπορούσε με την εξής έννοια: Δεν είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει μια σειρά δεσμεύσεις. Ακόμη και καπιταλιστική η Ελλάδα, παρότι ο στόχος μας δεν είναι μια Ελλάδα καπιταλιστική, έξω από την ΕΕ, δε θα ήταν υποχρεωμένη να τηρεί το σύμφωνο σταθερότητας. Εκχώρησε, δηλαδή, η αστική τάξη της χώρας και τα κόμματά της, εργαλεία τα οποία μπορούσε να τα χρησιμοποιήσει έστω για μια καλύτερη δημοσιονομική πολιτική στην Ελλάδα. Το κίνημα δε θα ασκούσε μεγαλύτερη πίεση στην κυβέρνηση, όταν δε θα είχε τις δεσμεύσεις της ΕΕ; Δε θα ήταν πιο ελεύθερο το κίνημα να παλέψει; Ενώ τώρα του λένε σταμάτα, να μη συγκρουστούμε, να μην απειθαρχήσουμε».

Σχετικά με τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα όπως π.χ. οι ελληνοτουρκικές διαφορές, οι κίνδυνοι για διχοτόμηση του Αιγαίου και άλλα έγινε αρκετή συζήτηση. Η απάντηση της Αλ. Παπαρήγα ήταν η παρακάτω:

«Η συμμετοχή της Ελλάδας στην ΕΟΚ πριν και στην ΕΕ τώρα σημαίνει εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων. Οταν ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού λαού συστρατεύεται πίσω από κόμματα που συμφώνησαν στην ένταξη - ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Συνασπισμός - ανεξαρτήτως αν το έχει συνειδητοποιήσει ο ελληνικός λαός, η ένταξη σημαίνει ότι έχουν εκχωρηθεί κυριαρχικά δικαιώματα. Είναι και η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ δε δέχεται εθνικά σύνορα πια. Οι παραβιάσεις που κάνει η Τουρκία στο Αιγαίο, για το ΝΑΤΟ είναι νόμιμες. Διότι το ΝΑΤΟ εδώ και πολλά χρόνια κυκλοφορεί χάρτες χωρίς σύνορα. Τι σημαίνει ΝΑΤΟ; Εχουν ξεπεραστεί τα εθνικά σύνορα. Και μάλιστα θεωρούν αναχρονισμό, εθνικισμό και σεχταρισμό τη θέση μας για τα σύνορα. Εμείς τα θέλουμε τα σύνορα, για να υπερασπιζόμαστε τους λαούς. Τα σύνορα τα έχουν καταργήσει για το κεφάλαιο βέβαια. Θα πω ένα παράδειγμα: Ο ευρωστρατός συγκροτήθηκε στην ΕΕ. Ευρωστρατός σημαίνει ευρωπαϊκός πυλώνας του ΝΑΤΟ. Τον ευρωστρατό τον υποστηρίζουν όλα τα κόμματα σήμερα στην Ελλάδα, εκτός από το ΚΚΕ. Και ο ευρωστρατός υπάρχει.

Με τον ευρωστρατό θέλουν να περιορίσουν το ΝΑΤΟ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατί όποιος έχει το στρατό νέμεται και τις αγορές. Αλλά ο ρόλος είναι ίδιος, ή λέγεται ΝΑΤΟικός, ή λέγεται ευρωστρατός, ο σκοπός είναι ο ίδιος. Μάλιστα, έχει αποφασιστεί ότι ο ευρωστρατός, όπως και το ΝΑΤΟ, μπορεί να επέμβει στο εσωτερικό μιας χώρας στην περίπτωση που αμφισβητηθούν συμφέροντα οικονομικά. Δηλαδή, αν γίνει μια γενική πολιτική απεργία μπορεί να μπει ο στρατός. Και ένα άλλο που το βάλαμε πρόσφατα στη Βουλή - δεν είναι η πρώτη φορά - καταργήθηκε η διαφορά ανάμεσα στην εσωτερική και την εξωτερική ασφάλεια. Μη μας μπερδεύουν οι όροι. Εσωτερική ασφάλεια, υποτίθεται, είναι η ασφάλεια του λαού. Να ζει με ασφάλεια. Την εσωτερική ασφάλεια για το κεφάλαιο την υπονομεύει το λαϊκό κίνημα. Την εξωτερική ασφάλεια, είναι καθαρό για το λαό, την υπονομεύει ένας κατακτητής. Ενας που θα μπει στα σύνορά σου. Η έννοια εσωτερική, εξωτερική ασφάλεια έχει καταργηθεί. Είναι ένα πράγμα.

Οταν λοιπόν καταργείς την έννοια εξωτερική ασφάλεια, ασφάλεια από έναν εξωτερικό εχθρό, καταλαβαίνετε τι θα πει αυτό; Τι συνεπάγεται; Αυτή τη στιγμή, τα χωρικά ύδατα της Τουρκίας, σύμφωνα με τη δική της αντίληψη, φτάνουν μέχρι την Αίγυπτο. Και έχει μπει εμπόδιο στην Κύπρο να αντλήσει πετρέλαια από τα χωρικά της ύδατα. Ο Ομπάμα τώρα που πήγε στην Τουρκία, δεν πήγε επειδή είναι φιλότουρκος. Απλώς, η Τουρκία έχει πιο σημαντικό γεωστρατηγικό ρόλο για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ακριβώς σε αντιστάθμισμα, οι ΗΠΑ θα κάνουν στην Τουρκία κάποιες παραχωρήσεις. Το Αιγαίο είναι διχοτομημένο. Και αυτή τη στιγμή, η Κύπρος προσπαθεί να αποδείξει ότι έχει δικαίωμα να αντλεί πετρέλαιο από τα δικά της χωρικά ύδατα και έχει δικαίωμα να κάνει συμφωνία με την ΓΚΑΖΠΡΟΜ να αντλεί τα πετρέλαια από τα δικά της χωρικά ύδατα. Γι' αυτό λέμε ότι κάποια στιγμή η αντεπίθεση, η ρήξη, η σύγκρουση αντικειμενικά θα 'ρθει. Και πρέπει να εμποδίσουμε την άγνοια και την ενσωμάτωση».

Σχετικά με την άποψη που εκπορεύεται κύρια από την προπαγάνδα του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ ότι η ΕΕ μπορεί να γίνει αντίβαρο στο ΝΑΤΟ, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ παρατήρησε:

«Η συντριπτική πλειοψηφία των μελών του ΝΑΤΟ είναι και της ΕΕ και γίνεται όπως ξέρετε παράλληλη διεύρυνση. Μπαίνει μια χώρα στην ΕΕ, μπαίνει και στο ΝΑΤΟ. Μπαίνει μια χώρα στο ΝΑΤΟ, μπαίνει και στην ΕΕ. Το κυριότερο όμως είναι το εξής: Στο επίσημο κείμενο της απόφασης του ΝΑΤΟ από την πρόσφατη Σύνοδό του δείχνει ότι ασχολήθηκε και με τις κλιματικές αλλαγές, με τα ζητήματα του περιβάλλοντος και άλλα τέτοια, λέγοντας το εξής πράγμα: ότι αν χρειάζεται για την προστασία του κλίματος και τις περιβαλλοντικές αλλαγές να εισβάλουν και τα στρατεύματα του ΝΑΤΟ σε μία χώρα, να το κάνουν. Το ΝΑΤΟ έχει διευρύνει την ατζέντα των θεμάτων που ασχολείται και έχει δημιουργηθεί η εξής κατάσταση. Υπάρχει το ΝΑΤΟ, υπάρχει ο ευρωστρατός. Υπάρχει και η απόφαση του ΟΗΕ όπου λέει ότι αντί να στέλνω τους κυανόκρανους του ΟΗΕ μπορώ να στέλνω ΝΑΤΟικά στρατεύματα. Κι έχει προκύψει μια συζήτηση. Και το ΝΑΤΟ θεωρεί ότι πρέπει να αναλαμβάνει στρατιωτική δράση για την προστασία του περιβάλλοντος. Κι εδώ, όπως καταλαβαίνετε, δεν πρόκειται για αληθινή υπεράσπιση του περιβάλλοντος. Θα μπει στον Αμαζόνιο, θα μπει στην Αφρική, γιατί οι κάτοικοι της Αφρικής καταστρέφουν το περιβάλλον και θα μπει το ΝΑΤΟ εκεί να τους μακελέψει και να θέσει τα γεωφυσικά και όποια προσόντα έχει η Αφρική ακόμα πιο αποφασιστικά στα χέρια των μονοπωλίων, των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων κ.λπ.».

Μπορούμε στο θέμα του Πολιτισμού, να μιλήσουμε για αντεπίθεση, να προβάλουμε και μια πολιτιστική αντεπίθεση μέσα σ' αυτήν την κοινωνία της σήψης; ρωτήθηκε η Αλ. Παπαρήγα. Στην απάντησή της τόνισε:

«Η διείσδυση των μονοπωλίων είναι πολύ βαθιά και πολύ πλατιά, στον Πολιτισμό, στην Παιδεία, στην Υγεία και στον Αθλητισμό. Η ολοκλήρωση της Συνθήκης του Μάαστριχτ ήταν περισσότερο στον τομέα της οικονομίας. Και, βεβαίως, το καταλαβαίνει κανείς ότι τα μονοπώλια δε θα άφηναν απ' έξω τη συνείδηση και δε θα άφηναν απ' έξω και το γεγονός ότι έχουν διευρυνθεί οι πολιτιστικές ανάγκες των λαών και να βγάλουν κέρδη και από αυτές. Πολλές φορές λένε: "Κάποτε όλη η διανόηση ήταν αριστερά". Δεν ήταν έτσι. Πάντοτε κυριαρχούσε η ιμπεριαλιστική ιδεολογία και στον Πολιτισμό. Είναι άλλο πράγμα ότι με το κίνημα ήταν κάποιοι σπουδαίοι καλλιτέχνες που οι αγώνες τούς ενέπνευσαν, όπως και ο σοσιαλισμός. Η πάλη των ιδεών, με τις αξίες έχει σήμερα ακόμη πιο σημαντικό ρόλο. Βεβαίως, υπάρχουν και κομμουνιστές καλλιτέχνες που μπορεί να δημιουργήσουν, μπορεί να κάνουμε και ένα πολιτιστικό έργο σαν Κόμμα, αλλά δεν είναι κατεξοχήν ο ρόλος του Κόμματος να παράγει καλλιτεχνικό έργο.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι ακριβώς να δημιουργήσουμε το χώρο έμπνευσης, να συνεργαστούμε με τους καλλιτέχνες, να στηρίξουμε το έργο τους κ.λπ. Σαν ΚΚΕ, κάνουμε μια προσπάθεια τα τελευταία χρόνια. Εγιναν μια σειρά εκδηλώσεις γύρω από την Ιστορία του Κόμματος στα 90χρονα. Αρκετές από αυτές είχαν και πολιτιστικό περιεχόμενο και μάλιστα δουλεύτηκε από τις Οργανώσεις και ήταν πολύ πετυχημένο. Αυτό που μας απασχολεί είναι να περάσει ο Πολιτισμός μέσα στο πολιτικό μέρος. Δεν είναι εύκολο. Είναι εύκολο να το πούμε στα λόγια και είναι δύσκολο να το κάνουμε. Το προσπαθούμε. Η νεολαία ιδιαίτερα. Γι' αυτό και λέμε το μορφωτικό και πολιτιστικό μέτωπο μέσα στη ζωή της ΚΝΕ και προς τα έξω. Και αν θέλετε ο φορέας αυτής της κατεύθυνσης μπορεί να γίνει η Κομμουνιστική Νεολαία.

Πρέπει ο πολιτικός μας λόγος να αποπνέει και πολιτισμό. Εχουμε και τέτοια δείγματα κάποιας δουλειάς όπως στα 90χρονα της Οχτωβριανής Επανάστασης και του ΚΚΕ. Τώρα ετοιμάζουμε εκδηλώσεις για τον Γιάννη Ρίτσο, κάνουμε κάποιες καλλιτεχνικές εκθέσεις κ.λπ. Χρειάζεται η πολιτική μας βάση να δεθεί ακόμη περισσότερο με τον πολιτισμό. Και τότε θα γίνουμε και πιο πειστικοί. Θέλει δουλειά. Στη δεκαετία του '60, γινόντουσαν πολλές συζητήσεις για τη στρατευμένη Τέχνη. Είναι φυσικό, σε περιόδους μεγάλης έξαρσης του κινήματος, είτε γενικότερων προβλημάτων, όπως π.χ. ο πόλεμος, να υπάρχει πολιτιστικό έργο, αυτό που λέμε άμεσο πολιτικό και να είναι στρατευμένο, είτε με την αντίδραση, είτε με το λαϊκό κίνημα. Δηλαδή, τη δεκαετία του '60, μπορεί να ήταν το τραγούδι του Μίκη, αλλά ήταν γενικότερη επιθυμία αφύπνισης. Είναι και φυσικό σε περίοδο υποχώρησης και ήττας, επίσης, να έχεις μία κάμψη.

Οταν λέω στρατευμένη Τέχνη, εννοώ στρατευμένη με μία ιδεολογία, με μία πολιτική, με ένα κίνημα. Ο άνθρωποι έχουν ανάγκη αυτό που λέμε το πολιτικό καλλιτεχνικό έργο, το πολιτικό τραγούδι, γιατί έχουν ανάγκη από μια ανάταση. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι στην Τέχνη χρειάζεται μόνο αυτό. Δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στη σκέψη και τη διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου και ένα έργο λογοτεχνικό και ένας πίνακας.

Η εποχή μας απαιτεί σήμερα αυτό που λέμε πολιτικό προβληματισμό, πολιτική συζήτηση... Και θέλεις και μεγάλες ιδέες, και μεγάλα καλέσματα... Η κοινωνία θέλει και τον καλλιτέχνη, θέλει και τον οικοδόμο, θέλει και τον ποιητή... είναι ένα ενιαίο πράγμα.

Αυτό που εμείς σαν Κόμμα πολεμάμε είναι η άποψη ότι επειδή είναι υδραυλικός, ή οικοδόμος, μπορεί να είναι αμόρφωτος, να μην έχει καλλιέργεια. Αυτό που περνάει η κοινωνία, η κλασική μουσική είναι για τους διανοούμενους, για την εργατική τάξη είναι μόνο το λαϊκό τραγούδι. Εμείς θέλουμε να έχουν υψηλό μορφωτικό και πολιτιστικό επίπεδο - έτσι ονειρευόμαστε το σοσιαλισμό στην Ελλάδα - όλα τα επαγγέλματα. Και στη μάχη των ιδεών σήμερα, που, όπως λέμε και στο Συνέδριο, πρέπει να δυναμώσει, χρειάζεται και ο Πολιτισμός που είναι μάχη των ιδεών. Ο Πολιτισμός πρέπει να δυναμώσει, όχι μόνο για να έχουμε και πολιτιστικό έργο, αλλά επειδή είναι και όρος για την ανάπτυξη του κινήματος. Μέσα από τον Πολιτισμό θα χτυπήσεις τη μοιρολατρία και θα καλλιεργείς το σεβασμό στη δύναμη του ανθρώπου. Με αυτήν την έννοια εμείς την εκλογική μάχη δεν τη βλέπουμε απλώς σαν μια μάχη για τις ψήφους. Θέλουμε μέσα από εκεί να αναπτερωθεί το ηθικό. Υπάρχει δρόμος, υπάρχει λύση. Δεν το βλέπεις τώρα, έλα να το βρούμε μαζί».

Για τους μετανάστες, τα προβλήματά τους και τις λύσεις που προτείνει το ΚΚΕ, η ομιλήτρια σημείωσε:.

«Ως προς τις μορφές θα σας πω ένα παράδειγμα: Στην περιοχή που μένω έχει πολλούς Πακιστανούς και Ινδούς που δουλεύουν στα θερμοκήπια. Και έχουν μωρά παιδιά. Δεν τα παίρνουν στους παιδικούς σταθμούς, γιατί δεν ξέρουν - λένε - την ελληνική γλώσσα. Αυθόρμητα υπήρχαν κάποιοι φίλοι του Κόμματος, που πήγαιναν και τα μάθαιναν αυτά τα παιδιά πώς θα πάει στην τουαλέτα, να πιει νερό κ.ά. Και μετά πήγαιναν και διεκδικούσαν να πάρουν τα παιδιά αυτά στον παιδικό σταθμό. `Η ακόμα, το ΠΑΜΕ κάνει μαθήματα ελληνικής γλώσσας. Εμείς δεν υποτιμούμε τέτοιες μορφές εργατικής, λαϊκής αλληλεγγύης. Αυτοί που το έχουν πάρα πολύ μεγάλη ανάγκη είναι οι μετανάστες. Εχουν προβλήματα γλώσσας, επικοινωνίας... Νομίζουμε ότι και αυτή η μορφή μπορεί να αναπτυχθεί. Γιατί, ξέρετε, σε συνθήκες κρίσης, οι μετανάστες βρίσκονται σε ακόμη χειρότερη θέση.

Οι μετανάστες είναι θύματα του ιμπεριαλισμού. Μακάρι να έμεναν στην πατρίδα τους και να πάλευαν κατά της ντόπιας εξουσίας και του ιμπεριαλισμού. Οπως και οι Ελληνες - δεν έμειναν στην Ελλάδα στη δεκαετία του '60. Να αντιμετωπίσουμε την υποκίνηση του διχασμού της εργατικής τάξης. Οι μετανάστες σε κάθε χώρα πρέπει να γίνουν αναπόσπαστο μέρος του εργατικού κινήματος. Και ανασύνταξη του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα, αν δεν μπούνε μέσα οι μετανάστες, δε γίνεται. Η ΕΕ άνοιξε τη βρύση και τους έμπασε, μετά την έσφιξε. Αυτή είναι η πολιτική. Και μέσα στους ίδιους τους μετανάστες αρχίζει η ταξική διαφοροποίηση. Βλέπεις Αλβανούς εργολάβους και είναι οι χειρότεροι εκμεταλλευτές των ομοεθνών τους. Πρέπει να δούμε ταξικά και αυτό το ζήτημα».