Ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται σε κρίση. Η έξοδος του συστήματος της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης από την πολύμορφη κρίση που το παραδέρνει επιτάσσει την ένταση της επίθεσης σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων, μέσα από την προώθηση ενός μεσοπρόθεσμου σχεδίου αντιμετώπισης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και δραστικής μείωσης του δημόσιου χρέους της χώρας, «εκσυγχρονισμού» του συστήματος διαθεσιμότητας των εργαζομένων, προώθηση νέων ανατροπών στην Κοινωνική Ασφάλιση, αλλά και προώθηση των «αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» - με βάση τις κατευθύνσεις πολιτικής που προκύπτουν για τη δεσμευτική, όπως αναφέρεται, για τα κράτη - μέλη στρατηγική της Λισαβόνας - με αιχμή τα εργασιακά και την παιδεία και με στόχο την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας...

Αυτό συνοπτικά είναι το σχέδιο εξόδου του ελληνικού κεφαλαίου από την κρίση, που προτείνει με την έκθεση διοικητή η Τράπεζα της Ελλάδας, που παρουσιάστηκε χτες στους μετόχους της. Βέβαια, οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν, δε διεκδικούν δάφνες πρωτοτυπίας, δεδομένου ότι υιοθετούν - και σε πολλές περιπτώσεις αναπαράγουν - τις θέσεις διεθνών ιμπεριαλιστικών οργανισμών (ΕΕ, ΟΟΣΑ) για την ελληνική οικονομία.

Αυτό το οποίο καταδεικνύεται και από τις θέσεις της Τράπεζας της Ελλάδας είναι ότι τα όρια διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος έχουν στενέψει επικίνδυνα. Και οι διαχειριστές του τη μόνη διέξοδο που βλέπουν είναι αυτή της περαιτέρω κλιμάκωσης της επίθεσης σε βάρος των λαϊκών κατακτήσεων, στην προσπάθεια εξομάλυνσης και ομαλοποίησης των διαταραχθέντων όρων αναπαραγωγής του κοινωνικού κεφαλαίου. Καταφεύγουν δηλαδή σε όλο και περισσότερο αντιδραστικές λύσεις.

Η έκθεση εκτιμά ότι το 2009 θα είναι χρονιά κατά την οποία η διεθνής οικονομική κρίση θα αγκαλιάσει και τη χώρα μας. Ειδικότερα προβλέπει πως το ΑΕΠ θα εμφανίσει στασιμότητα το 2009, έναντι αύξησης 2,9% το 2008 και 4% το 2007. Εκτιμά μάλιστα ότι «η πρόβλεψη για το ΑΕΠ περιβάλλεται από μεγάλη αβεβαιότητα και ενδέχεται η εξέλιξη της δραστηριότητας να είναι ακόμη δυσμενέστερη» κάτι που ερμηνεύεται με την εμφάνιση ακόμα και αρνητικών ρυθμών εξέλιξης του ΑΕΠ μέσα στο χρόνο. Σε περιβάλλον οικονομικής στασιμότητας, η απασχόληση αναμένεται να παρουσιάσει μείωση της τάξης του 0,5%-0,8% και ειδικά για τη μισθωτή εργασία να περιοριστεί κατά 1%. Ακόμα μεγαλύτερη θα είναι η μείωση του χρόνου εργασίας, κάτι που αποδίδεται στην ενίσχυση της ελαστικής απασχόλησης, αλλά και στην πολιτική των επιχειρήσεων να μειώσουν την εργάσιμη βδομάδα.

Οι βασικοί παράμετροι του σχεδίου «εξυγίανσης», που προτείνει η Τράπεζα της Ελλάδας, είναι δημοσιονομική λιτότητα, ανατροπές στο Ασφαλιστικό, καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Η Ελλάδα, κατά την Εκθεση, λόγω των υψηλών ελλειμμάτων και του μεγάλου δημόσιου χρέους, δεν είναι σε θέση να εφαρμόσει επεκτατική δημοσιονομική πολιτική, για την αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά, αντίθετα, θα πρέπει να εφαρμόσει περιοριστική πολιτική... Περιοριστική πολιτική, η οποία θα έχει σαν αιχμή τη συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού. Αρα, η λιτότητα σε μισθούς και συντάξεις και η περικοπή των κοινωνικών δαπανών είναι η πεμπτουσία της πρότασης. Στη συνέχεια όμως καθίσταται φανερό ότι η κεντρική τράπεζα ζητά αιματηρή λιτότητα, καθώς επισημαίνει ότι «ο περιορισμός των δημοσιονομικών ανισορροπιών απαιτεί τη δημιουργία σημαντικών δημοσιονομικών πλεονασμάτων της τάξης του 4,5%-5% του ΑΕΠ», προκειμένου να μειωθεί ο λόγος του χρέους προς το ΑΕΠ κάτω από το επίπεδο αναφοράς της συνθήκης του Μάαστριχτ (60% του ΑΕΠ) σε διάστημα δεκαετίας...

Ως δεδομένες θεωρεί νέες ανατροπές στο ασφαλιστικό - συνταξιοδοτικό σύστημα της χώρας, όπου και υιοθετεί τις πλέον αντιδραστικές θέσεις. Με το κλασικό επιχείρημα της γήρανσης του πληθυσμού και της, κατά συνέπεια, αύξησης των δαπανών για συντάξεις, ζητά:

• Την αύξηση της ...«πραγματικής μέσης ηλικίας συνταξιοδότησης», την περικοπή, δηλαδή, των δυνατοτήτων που δίνονται σήμερα για την χορήγηση συντάξεων.
• Την ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών στοιχείων του υφιστάμενου συνταξιοδοτικού συστήματος (αποτελεσματική διαχείριση και υψηλή απόδοση κεφαλαίων), ενώ, γεμάτη αγωνία, διερωτάται, αν «η εν εξελίξει χρηματοπιστωτική κρίση έχει κλονίσει τα επιχειρήματα υπέρ της ενίσχυσης των κεφαλαιοποιητικών χαρακτηριστικών των ασφαλιστικών συστημάτων».
• Επαναφέρει την αντιδραστική πρόταση «κάθε εργαζόμενος και ένας λογαριασμός» ώστε ...όσο μεγαλύτερο είναι το υπόλοιπο του λογαριασμού (που θα ενισχύεται από τις ασφαλιστικές του κρατήσεις), τόσο μεγαλύτερη σύνταξη θα λαμβάνει.
• Την ακόμα μεγαλύτερη περικοπή του προνοιακού μέρους των συντάξεων που αφορά κύρια τις κατώτατες συντάξεις, ώστε να μην αποτελούν ...αντικίνητρο που να οδηγεί σε μείωση της ασφαλιστικής προσπάθειας...

Για να μη χάσουμε το βηματισμό μας στην προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, η Τράπεζα της Ελλάδας προτρέπει «να ληφθούν υπόψη οι γενικές κατευθύνσεις πολιτικής που προκύπτουν από τη δεσμευτική για όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης Στρατηγική της Λισαβόνας». Προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό απασχόλησης, μας υπενθυμίζει ότι η ΕΕ προωθεί κατά προτεραιότητα:

• Την ενδυνάμωση των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης.
• Τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους (εργοδοτικές εισφορές) της απασχόλησης χαμηλόμισθων.
• Τον ...εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για την προστασία της απασχόλησης (ευελφάλεια, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, ορίων απόλυσης εργαζομένων κλπ.).
• Επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων στα συστήματα εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης και διά βίου μάθησης...
• «Εκσυγχρονισμό» του συστήματος διαθεσιμότητας που ισχύει από το 1955(!) ώστε ...να επωφεληθούν από τα μέτρα επιδότησης της απασχόλησης και όσοι εργαζόμενοι υφίστανται μείωση του χρόνου εργασίας και των αποδοχών τους, αλλά και απολύονται!