Η επελαύνουσα οικονομική κρίση, το αναπόφευκτο της εκδήλωσής της και στην οικονομία της δικής μας χώρας, αποδείχτηκε η καλύτερη αφορμή για να αναχθούν τα πάντα σε υπερθετικό βαθμό. Κυρίως, για την εικόνα που θέλουν να διαμορφώσουν ορισμένοι για την επερχόμενη καταστροφή. Οχι για να αλλάξει κάτι στις πολιτικές που γεννούν και αναπαράγουν τις κρίσεις, όχι για να μπουν στην ημερήσια διάταξη τα αδιέξοδα που προκαλούν στους λαούς οι εκμεταλλευτικές σχέσεις παραγωγής και ο ίδιος ο καπιταλισμός, αλλά αφορμή για να ενταθεί ακόμα περισσότερο το πλαίσιο αυτής της πολιτικής, που με μια κουβέντα λέμε αντιλαϊκή - αντιδραστική φιλομονοπωλιακή πολιτική. Πολιτική στήριξης του μεγάλου κεφαλαίου, μέσα από την παραπέρα υπονόμευση και επιδείνωση της θέσης των λαϊκών στρωμάτων. Πολιτική, που επεξεργάζεται ποικιλία σεναρίων, ώστε, αφενός, το κεφάλαιο να βγει όσο γίνεται λιγότερο λαβωμένο από την κρίση, αφετέρου, να εξασφαλιστεί ότι και οι συνέπειές της θα μεταφερθούν σε εκείνους, που, έτσι κι αλλιώς, δεκαετίες τώρα αποτελούν τους αιμοδότες για την ξέφρενη πορεία κερδοφορίας του κεφαλαίου.

Μόνο που, για να περάσει αυτή η πολιτική, πρέπει να «δουλευτεί» με τον κατάλληλο τρόπο και η συνείδηση των εργαζομένων. Ετσι - και ανεξάρτητα από τις επιμέρους σκοπιμότητες που θέλει να υπηρετήσει η κάθε πλευρά - είναι ολοφάνερο ότι από όλους τους επιδιώκεται να καλλιεργηθεί ένα κλίμα τρομοκράτησης των εργαζομένων. Και ήδη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μια συστηματική πλύση εγκεφάλου, ώστε να παρουσιαστεί ως κοινωνική ανάγκη η ...υποχωρητικότητα που οφείλουν να δείξουν οι εργαζόμενοι ενόψει της κρίσης. Ολοι τους, η ΕΕ, τα κόμματα εξουσίας, οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου, μ' ένα στόμα - μια φωνή, σκιαγραφούν με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, ζητώντας κατανόηση, από αυτούς που χρόνια τώρα πληρώνουν το μάρμαρο των επιλογών, των στόχων και των επιδιώξεων της οικονομικής ολιγαρχίας.

Οι εκπρόσωποι της πλουτοκρατίας το γνωρίζουν καλύτερα από εμάς. Αν οι εργαζόμενοι και τα άλλα λαϊκά στρώματα συνειδητοποιούσαν το μέγεθος της επιθετικότητας του κεφαλαίου, αν μπορούσαν να μετρήσουν την πρόκληση όλων εκείνων, που ζητούν από τα λαϊκά νοικοκυριά να βάλουν και πάλι πλάτη για να σωθούν οι επιχειρήσεις - επιχειρηματίες, τότε θα τους έπαιρνε στο κατόπι. Γι' αυτό αντιπαλεύουν με νύχια και με δόντια κάθε διαδικασία χειραφέτησης των εργαζομένων. Γι' αυτό και έχουν μπαστακωθεί στα Μέσα Ενημέρωσης, που τους ανήκουν, και σερβίρουν στην κοινή γνώμη τις ειδήσεις μέσα από τα φίλτρα των δικών τους συμφερόντων. Γι' αυτό δε βγάζουν άχνα, όταν τα επιχειρηματικά κέρδη χτυπάνε ρεκόρ, αλλά σπέρνουν τον πανικό όταν η κερδοφορία τους βρίσκεται σε κίνδυνο.

Θέλετε να μιλήσουμε λίγο για τα επιχειρηματικά κέρδη; Οι αριθμοί μπορεί να κουράζουν, αλλά υπάρχουν φορές, που κάποιος αριθμός ή ένα ποσοστό έχουν από μόνα τους φωνή. Και αν, μάλιστα, πάρουμε υπόψη μας ότι πρόκειται για αριθμούς και ποσοστά που αντιστοιχούν σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες - πρώτα και κύρια σε εργαζόμενους και εργοδότες - τότε δείχνουν ποιος είναι ο θύτης και ποιος το θύμα. Αποκαλύπτουν ποιος έχει ανάγκη ποιον. Φανερώνουν σε ποιον ανήκει ο πλούτος, φουντώνουν τη λαϊκή οργή και μπορεί να συμβάλουν στη συνειδητοποίηση.

Οι πάντες γνωρίζουν ότι από τα τέλη της δεκαετίας του '80 και μετά, στη χώρα μας, παρατηρείται μια σχεδόν εικοσαετής περίοδος συνεχούς κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Μπορεί αυτό να φαίνεται πρωτοφανές, επειδή ο κύκλος κερδοφορίας - ζημιών εναλλασσόταν μέχρι τότε με ρυθμό που δεν ξεπερνούσε την πενταετία. Είναι, όμως, μια εξέλιξη απόλυτα κατανοητή και εξηγήσιμη, αν αναλογιστούμε ότι αναφερόμαστε στην περίοδο της συγκρότησης της ΕΕ, της Συνθήκης του Μάαστριχτ και της ΟΝΕ. Μια περίοδο, δηλαδή, που κορυφώθηκαν οι διαδικασίες της καπιταλιστικής ολοκλήρωσης στη Δυτική Ευρώπη και τέθηκε σε εφαρμογή ολόκληρο το πλαίσιο των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων. Ζήτημα, λοιπόν, πρώτον: Η διακρατική μονοπωλιακή ένωση της ΕΕ και οι αναδιαρθρώσεις, πράγματι, ωφέλησαν και στήριξαν το κεφάλαιο και την κερδοφορία του, κάτι που αποτελούσε θεμελιακό ζητούμενο για την ίδια την ΕΕ.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των ισολογισμών που δημοσιεύουν οι μεγάλες επιχειρήσεις (Ανώνυμες Εταιρείες και ΕΠΕ) και τα οποία κωδικοποιούνται σε εκδόσεις ερευνητικών εταιρειών, όπως η ICAR, τα συνολικά κεφάλαια των εμποροβιομηχάνων που εμφανίζονται σε περίπου 25.000 εταιρικούς ομίλους διαμορφώθηκαν ως εξής:

• Το 2000 σε 138 δισ. ευρώ.
• Το 2006 σε 243 δισ. ευρώ.
• Δηλαδή, το ποσοστό αύξησης των εμποροβιομηχανικών κεφαλαίων και των κεφαλαίων στο χώρο που καταγράφεται ως κλάδος υπηρεσιών ήταν της τάξης του 76,4%.

Τα παραπάνω από μόνα τους μπορεί να μη σημαίνουν τίποτα. Επειδή, όμως, τα πάντα στην οικονομία είναι θέμα σχέσεων και συγκρίσεων, αν δούμε τα στοιχεία αυτά συγκριτικά με το ΑΕΠ της χώρας, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, που υποτίθεται πως δείχνει τον παραγόμενο πλούτο στη χώρα και πώς αυτός μοιράζεται στις διάφορες τάξεις και κοινωνικές ομάδες, τότε διαπιστώνουμε ότι οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου αυξάνουν τα δικά τους κεφάλαια με γρηγορότερο ρυθμό από ό,τι αυξάνεται το ΑΕΠ. Τι σημαίνει αυτό; Οτι το κομμάτι που μένει να μοιραστούν οι υπόλοιποι γίνεται όλο και λιγότερο.

Το ΑΕΠ το 2000 ήταν 121,66 δισ. ευρώ και το 2006 έφτασε τα 194,9 εκατομμύρια ευρώ.

Αρα, με βάση τα παραπάνω δεδομένα, το 2000, τα κεφάλαια των εμποροβιομηχάνων αποτελούσαν ένα μέγεθος ίσο με το 113,4% του ΑΕΠ, ενώ το 2006 το αντίστοιχο ποσοστό των κεφαλαίων που είχαν καρπωθεί οι εμποροβιομήχανοι εκτοξεύτηκε στο 124,7%.

Την ίδια περίοδο, στα χρόνια της δεκαετίας που διανύουμε, εντυπωσιακά ήταν και τα μεγέθη των κερδών που κατάφεραν να αποσπάσουν οι τράπεζες και οι μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι. Ετσι, τα καθαρά τους κέρδη, χρόνο με το χρόνο, ήταν:

• Το 2000 στα 6,4 δισ. ευρώ.
• Το 2001 στα 7,5 δισ. ευρώ.
• Το 2002 στα 6,0 δισ. ευρώ.
• Το 2003 στα 8,2 δισ. ευρώ.
• Το 2004 στα 7,2 δισ. ευρώ.
• Το 2005 στα 8,0 δισ. ευρώ.
• Το 2006 στα 9,4 δισ. ευρώ.

Το σύνολο των κερδών την περίοδο 2000-2006 ήταν με δύο λόγια 52,7 δισεκατομμύρια ευρώ. Καλό είναι να έχουμε υπόψη μας ότι μπορεί να μιλάμε για 25 χιλιάδες επιχειρήσεις, ωστόσο σε όλους τους κλάδους το 90% και των κεφαλαίων και των κερδών αφορούν 100-150 επιχειρήσεις, αφού όλες οι υπόλοιπες είναι πολύ μικρότερες σε μέγεθος.

Εκεί, όμως, που τα στοιχεία προκαλούν κυριολεκτικά σοκ, είναι το πώς, εξαιτίας της πολιτικής λιτότητας, της πολιτικής των αναδιαρθρώσεων, της υπονόμευσης των εργασιακών σχέσεων, των επαίσχυντων ρυθμίσεων για τα ασφαλιστικά, εξελίχθηκαν τα καθαρά κέρδη που αποσπούν οι επιχειρηματικοί όμιλοι για κάθε εργαζόμενο που απασχολούν και από τον οποίο κλέβουν την υπεραξία, μην πληρώνοντάς του σημαντικό κομμάτι από ό,τι παράγει.

Αν δούμε τα αναλυτικά στοιχεία των ισολογισμών κατά κλάδο, όπως αποτυπώνονται στην πρόσφατη έκδοση του ICAP, μόνο για το 2005 και το 2006, διαπιστώνεται ότι:

• Τραπεζικός - πιστωτικός τομέας: Το 2005 τα καθαρά κέρδη ανά εργαζόμενο ήταν 42.000 ευρώ και το 2006 έφτασαν τα 51.000 ευρώ.
• Κλάδοι βιομηχανίας: Το 2005 τα καθαρά κέρδη ανά εργαζόμενο ήταν 9.000 ευρώ και το 2006 έφτασαν τα 18.000 ευρώ.
• Κλάδοι εμπορίου: Το 2005 τα καθαρά κέρδη ανά εργαζόμενο ήταν 9.000 ευρώ και το 2006 έφτασαν τα 12.000 ευρώ.
• Κλάδοι υπηρεσιών: Το 2005 τα καθαρά κέρδη ανά εργαζόμενο ήταν 15.000 ευρώ και το 2006 έφτασαν τα 20.000 ευρώ.

Οταν μέσα σε μία μόνο χρονιά εντείνεται σε τέτοιο βαθμό η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, το μόνο που μπορεί να συμπληρώσει κανείς είναι ότι και από αυτά τα στοιχεία αποκαλύπτεται το μέγεθος της υποκρισίας εκείνων που ζητούν ...κατανόηση από τους εργαζόμενους, που απαιτούν να περισταλούν οι διεκδικήσεις, που αξιώνουν να υποτάξουν τα λαϊκά στρώματα στην υπόθεση διάσωσης της πλουτοκρατίας από την κρίση που έρχεται ολοταχώς.

Το μέγεθος της προκλητικής κερδοφορίας, αλλά και της ληστείας που γίνεται από το μεγάλο κεφάλαιο σε βάρος, πρώτα και κύρια, των εργαζομένων, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας, συνειδητοποιείται περισσότερο αν πάρουμε υπόψη μας το εξής: Οταν μιλάμε για καθαρά κέρδη των επιχειρήσεων, εννοούμε το ζεστό, καυτό χρήμα που πάει στις τσέπες των μεγαλοεπιχειρηματιών - μεγαλομετόχων, αφού έχουν εισπράξει την παχυλή αμοιβή του συμβούλου, αφού έχουν ζήσει έναν ακόμα χρόνο με την επιχείρηση να πληρώνει τη χλιδή τους, αφού έκαναν τις διακοπές τους στα διάφορα θερινά και χειμωνιάτικα θέρετρα, αφού έχτισαν τις βίλες και αγόρασαν τις πολυτελείς κούρσες τους και πλήρωσαν το βοηθητικό προσωπικό της οικογένειάς τους.

Αυτή είναι η μία πλευρά. Η ...λαϊκίστικη, που θα έλεγαν οι λακέδες των μεγαλοεπιχειρηματιών. Η άλλη όμως, η πιο ουσιαστική, είναι ακόμα χειρότερη γι' αυτούς. Γιατί; Μα, επειδή τα διάφορα σενάρια για τα νέα αντιλαϊκά μέτρα, που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, έχουν στόχο να συγκρατήσουν τα δημόσια ελλείμματα κατά 1-1,5% του ΑΕΠ. Τα εκατομμύρια των εργαζομένων, δηλαδή, καλούνται να γονατίσουν ακόμα περισσότερο και να δεχτούν αγόγγυστα τα αντιδραστικά σχέδια του επικαιροποιημένου «Προγράμματος Σταθερότητας», για να εξευρεθούν, στη χειρότερη περίπτωση, όλο κι όλο 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ε, όταν αυτοί οι τύποι έχουν αποσπάσει τόσα κεφάλαια και κάθε χρόνο τσεπώνουν κέρδη πολλαπλάσια από αυτήν την περιβόητη «μαύρη τρύπα» των ελλειμμάτων, είναι παραπάνω από πρόκληση να ζητείται η υποταγή της μεγάλης πλειοψηφίας του λαού, εν είδει ...κατανόησης.

Είναι ολοφάνερο. Ολα αυτά τα χρόνια, που μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι ΕΒΕ, οι νέοι και οι νέες, στέναζαν από τις πολιτικές λιτότητας του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ. Σε μια περίοδο που το μεροκάματο και η σύνταξη έχαναν όλο και περισσότερο από την αγοραστική τους δύναμη με αποτέλεσμα τα λαϊκά νοικοκυριά να μην μπορούν να τα βγάλουν πέρα, μια χούφτα επιχειρηματίες κατάφεραν να πλουτίσουν ακόμα περισσότερο, να εξασφαλίσουν ακόμα περισσότερα κεφάλαια, να εντείνουν ακόμα περισσότερο την εκμετάλλευση των εργαζομένων.

Η θέση των κομμουνιστών είναι ξεκάθαρη. Αυτοί οφείλουν να πληρώσουν την κρίση. Κεφάλαια υπάρχουν. Συσσωρευμένος πλούτος, ας είναι καλά τα χέρια των εργατών και των άλλων δουλευτών της κοινωνίας, υπάρχουν. Προϋποθέσεις για μια άλλου τύπου ανάπτυξη, προς όφελος ολόκληρου του λαού, επίσης υπάρχουν. Η κοινωνία διαθέτει τις αντικειμενικές προϋποθέσεις για να ακολουθήσει μια πορεία κοινωνικο-οικονομικής ανάπτυξης χωρίς οικονομικές κρίσεις και καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων. Γι' αυτό το ΚΚΕ, ειδικά τώρα και μπροστά στην οικονομική κρίση, δεν προτείνει στους εργαζόμενους απλά να μην υποκύψουν στους εκβιασμούς της ολιγαρχίας για νέες υποχωρήσεις. Τους προτρέπει να αποκτήσουν το δικό τους σχέδιο αντεπίθεσης, το σχέδιο της λαϊκής συμμαχίας και της πάλης κατά των μονοπωλίων και των κομμάτων τους.