Κυριακή 1 Μάρτη 2009
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Η ρομποτική από τη σκοπιά των κοινωνικών αναγκών

Εντομοειδές ρομπότ δασικών εργασιών!
Εντομοειδές ρομπότ δασικών εργασιών!
Οταν οι εκμεταλλευτικές σχέσεις θα έχουν γίνει μακρινό παρελθόν και οι άνθρωποι θα καταπιαστούν να φτιάξουν την κοινωνία που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους, είναι βέβαιο ότι στην παραγωγή θα επιδιώξουν τη μεγιστοποίηση του αυτοματισμού. Μόνο έτσι θα αυξηθεί όσο χρειάζεται για έναν τόσο μεγάλο σκοπό ο διαθέσιμος πλούτος και μόνο έτσι θα περισσέψει ο απαιτούμενος χρόνος ώστε να μπορούν να είναι όλοι συμμέτοχοι στη διεύθυνση της κοινωνίας, να χαίρονται τα υλικά και πνευματικά αγαθά που ισότιμα και ελεύθερα θα παράγουν και θα συνεισφέρουν.

Αυτοματισμός σε μεγάλο βαθμό σημαίνει ρομποτική τεχνολογία. Ο αυτοματισμός και η ρομποτική τεχνολογία χρησιμοποιούνται περιορισμένα και στη σημερινή εκμεταλλευτική κοινωνία. Οχι με κριτήριο την κάλυψη των αναγκών, αλλά με μοναδικό στόχο το συγκριτικό πλεονέκτημα που θα επιτρέψει στο ένα μονοπώλιο να καταπιεί τα λιγότερο τεχνολογικά προηγμένα, ή έστω να έχει μεγαλύτερα κέρδη, απορροφώντας μέρος της υπεραξίας που παράγουν οι αναλογικά περισσότεροι εργάτες στις πιο καθυστερημένες επιχειρήσεις. Οτι και μ' αυτό τον τρόπο τα μονοπώλια σκάβουν το λάκκο τους, είναι υπόθεση ενός άλλου δημοσιεύματος, στις οικονομικές στήλες.

Οπως κάθε νέα τεχνολογία που εισάγεται στην παραγωγή, η ρομποτική στον καπιταλισμό αντί να αξιοποιείται για την απαλλαγή των εργαζομένων από βαριές και ανθυγιεινές εργασίες, χρησιμοποιείται σε βάρος τους, οδηγώντας περισσότερους στην ανεργία, λειτουργώντας ως διαρκής απειλή για τους υπόλοιπους.

Η ελληνική συμβολή

Εκείνο που ίσως δε γνωρίζουν πολλοί είναι ότι έρευνα για τη ρομποτική τεχνολογία δε γίνεται μόνο σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Γίνεται και στην Ελλάδα. Αυτό σηματοδότησε το 1ο Συνέδριο Ρομποτικής, που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην Αθήνα τη βδομάδα που πέρασε. Στο συνέδριο, που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο, παρουσιάστηκαν δεκάδες εργασίες Ελλήνων ερευνητών που αφορούν πολλούς από τους τομείς της ρομποτικής. Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο πρόεδρος της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου και καθηγητής του τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών του Πανεπιστημίου Πατρών, Νίκος Ασπράγκαθος, αναφέρθηκε εκτεταμένα στις προοπτικές της ρομποτικής σε σχέση με τις κοινωνικές ανάγκες, την έρευνα και το σχεδιασμό.

Ρομπότ στη χειρουργική
Ρομπότ στη χειρουργική
Οπως επισήμανε ο κ. Ασπράγκαθος, η ρομποτική μπορεί να βρει εφαρμογές σε κοινωνικές ανάγκες, όπως η απαλλαγή από δύσκολες και ανθυγιεινές χειρωνακτικές εργασίες σε βιομηχανία και κατασκευές, η αυτοματοποίηση και βελτιστοποίηση επαγγελματικών υπηρεσιών, η αυτοεξυπηρέτηση ασθενών, ηλικιωμένων και ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, η βοήθεια σε επικίνδυνα και άγνωστα περιβάλλοντα, η αύξηση του ελεύθερου χρόνου και η διεύρυνση της κοινωνικής συμμετοχής, η εκπαίδευση και η ψυχαγωγία.

Σήμερα γίνεται προσπάθεια διεύρυνσης των στόχων της έρευνας και ανάπτυξης στην ρομποτική, με ανάπτυξη ρομποτικών συστημάτων που θα είναι σε θέση να αισθάνονται και να αλληλεπιδρούν μέσα στον ανθρώπινο κόσμο και με σχεδιασμό ρομποτικών συστημάτων που να διεκπεραιώνουν με επιτυχία πολύπλοκα καθήκοντα με μεγάλο βαθμό αυτονομίας. Για να γίνει αυτή η διεύρυνση απαιτείται διεπιστημονική βασική έρευνα σε θεμελιώδεις επιστήμες παράλληλα με την εφαρμοσμένη.

Αναφερόμενος στις αρνητικές κοινωνικές επιπτώσεις από την εισαγωγή της ρομποτικής, ο Ν. Ασπράγκαθος τόνισε ότι αντί για αύξηση της ανεργίας στο ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, η αύξηση της παραγωγικότητας λόγω εισαγωγής της ρομποτικής στην παραγωγή θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση του χρόνου εργασίας χωρίς μείωση των μισθών. Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή απ' ό,τι συμβαίνει σήμερα με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ για το χρόνο εργασίας. Οσο για την αύξηση της ενεργειακής ζήτησης και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με τη σμίκρυνση και βελτιστοποίηση της κατασκευής και λειτουργίας των βιομηχανικών μονάδων.

Τάσεις ιδιωτικοποίησης στο χώρο της έρευνας

Ρομπότ προσωπικής βοήθειας
Ρομπότ προσωπικής βοήθειας
Η τεχνολογία είναι το εφαρμοσμένο παράγωγο της επιστημονικής έρευνας. Η ακαδημαϊκή εκπαίδευση και η δομημένη επιστημονική σκέψη δεν μπορεί να αντικατασταθεί από εμπειρική γνώση, κατάρτιση και μαθητεία, ούτε μπορούν να ισοτιμηθούν επαγγελματικά. Απαιτείται διεπιστημονική προσέγγιση και συνεργασία στο σχεδιασμό, την παραγωγή και την κατασκευή.

Με βάση τα στοιχεία που παρέθεσε ο Ν. Ασπράγκαθος, υπάρχουν σαφείς τάσεις συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης των χρηματοδοτήσεων στο χώρο της έρευνας. Η επιχειρηματικότητα έχει μπει στα πανεπιστήμια και διευρύνεται το χάσμα μεταξύ των λίγων που πετυχαίνουν χρηματοδότηση της έρευνάς τους και της συντριπτικής πλειοψηφίας των πανεπιστημιακών και άλλων ερευνητών που μένει εκτός.

Εχουν περάσει σχεδόν πέντε χρόνια, που η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) και το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσαν τις τελευταίες προσκλήσεις για υποβολή ερευνητικών προτάσεων. Το ΥΠΕΠΘ επιχορηγεί απευθείας, με πολύ μεγάλα ποσά και με αδιαφανείς διαδικασίες, τα λεγόμενα πιστοποιημένα εργαστήρια. Η ΓΓΕΤ έχει σταματήσει πρακτικά να χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα που να αφορούν στα πανεπιστήμια, ενώ με την αλλαγή του χαρακτήρα του Προγράμματος Ενίσχυσης Ερευνητικού Δυναμικού (ΠΕΝΕΔ), από το 2000 έπαψε να χρηματοδοτεί τη βασική έρευνα και μεμονωμένες ερευνητικές ομάδες.

Ρομπότ οικιακός βοηθός
Ρομπότ οικιακός βοηθός
Από την άλλη, υπάρχουν ανοιχτά πλαίσια για τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Υπουργεία, αυτοδιοίκηση και δημόσιοι οργανισμοί αναθέτουν «ερευνητικά» έργα χωρίς καν να τα ανακοινώνουν. Ταυτόχρονα, διατίθενται μεγάλα ποσά για την επιδότηση ίδρυσης επιχειρήσεων εκμεταλλεύσιμων (υπο)προϊόντων (spin-off) από μέλη ΔΕΠ.

Σύμφωνα με το νόμο για την έρευνα, ο ΣΕΒ συμμετέχει στην επιλογή των μελών του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας, όπου το 1/3 των μελών του θα προέρχεται από το χώρο των επιχειρήσεων, ενώ δε συμμετέχει κανένας εκπρόσωπος άλλου επιστημονικού ή συνδικαλιστικού φορέα.

Διευρύνεται η συμμετοχή των επιχειρήσεων στη διαμόρφωση και την υλοποίηση της ερευνητικής πολιτικής με συμπράξεις στην ίδρυση και διοίκηση των ερευνητικών ινστιτούτων και κοινών επιχειρήσεων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Φτάνει, μάλιστα, να γίνεται ανάθεση σε επιχειρήσεις της σύνταξης μελετών για τη χάραξη της ερευνητικής πολιτικής!

Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι κοινωνική ιδιοκτησία

Η παραγωγή και η συσσώρευση επιστημονικής γνώσης είναι κατεξοχήν κοινωνική διαδικασία. Ομως τα αποτελέσματα ιδιωτικοποιούνται, από τις πολύ μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις με σκοπό την υψηλή κερδοφορία. Η ιδιωτική δέσμευση της γνώσης επιβραδύνει την εξέλιξη της επιστήμης, της τεχνολογίας και δε συμβάλει στον ανθρώπινο πολιτισμό και στην επιβίωση εκατομμυρίων ανθρώπων, επειδή είναι στην κατοχή των μονοπωλιακών ομίλων.

Και τεχνητά χέρια υψηλής επιδεξιότητας
Και τεχνητά χέρια υψηλής επιδεξιότητας
Η έρευνα, στο σημερινό κοινωνικό και οικονομικό σύστημα δε βελτιώνει τις συνθήκες ζωής των εργαζομένων, αφού παρά την τεράστια αύξηση της παραγωγικότητας και την αύξηση του όγκου της παραγωγής σε όλο το εύρος της οικονομίας η ανεργία διευρύνεται, καταργούνται εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα και αυξάνονται το άγχος και η ανασφάλεια.

Τα αποτελέσματα της έρευνας αποτελούν κοινωνική ιδιοκτησία και γι' αυτό θα πρέπει πάντα να δημοσιεύονται και να μην προστατεύονται από συμβάσεις εμπιστευτικότητας.

Οπως τόνισε ο Ν. Ασπράγκαθος, απαιτείται τριπλασιασμός των δαπανών από τον κρατικό προϋπολογισμό για την έρευνα. Θωράκιση της ακαδημαϊκής και ερευνητικής ελευθερίας όπως και της ελεύθερης συνείδησης των ερευνητών όσον αφορά στην αναζήτηση της επιστημονικής αλήθειας. Υπεράσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων των ερευνητών και μεταπτυχιακών φοιτητών, που εργάζονται σε ερευνητικά έργα. Υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας.


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: Υλικά 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ρομποτικής


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ