Τρίτη 17 Οχτώβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Αντιθέσεις για τα πετρέλαια

Η ενέργεια είναι τομέας όξυνσης των ενδομονοπωλιακών ανταγωνισμών. Πώς εκφράζεται αυτό και κατά πόσο συμβάλλει στην όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων;

Οι περιοχές του πλανήτη στις οποίες γίνονται ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις έχουν άμεση σχέση με τις πηγές ενέργειας και πρωτ' απ' όλα με το πετρέλαιο ως πηγή ενέργειας και τους δρόμους μεταφοράς του.

Η πρόσφατη αναταραχή στην αγορά του αποκαλούμενου μαύρου χρυσού με την άνοδο των τιμών, έχει άμεση σχέση με τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις. Η άνοδος της τιμής του, πλήττει λιγότερο τις ΗΠΑ σε σχέση με την ΕΕ, γιατί η φορολογία των καυσίμων είναι χαμηλότερη στις ΗΠΑ σε σχέση με την ΕΕ. Ταυτόχρονα η άνοδος της τιμής του πετρελαίου δημιουργεί τεράστιες δυσκολίες στις οικονομίες των κρατών -μελών της ΕΕ, αφού αυξάνει το κόστος παραγωγής, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η ΕΕ στηρίζεται αποκλειστικά στις εισαγωγές πετρελαίου, ενώ οι ΗΠΑ έχουν και δικά τους κοιτάσματα. Αυτό δημιουργεί ακόμη πιο οξύ ανταγωνισμό, σε σχέση με τον έλεγχο των πηγών, δηλαδή των κοιτασμάτων πετρελαίου, αλλά και των δρόμων μεταφοράς του.

Ηεκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου της Κασπίας και η μεταφορά τους, είναι πεδίο ανταγωνισμών ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ.


«Η διαπάλη για την εκμετάλλευση της περιοχής δεν είναι καινούρια. Χαρακτηριστική ήταν τα προηγούμενα χρόνια η διαμάχη νομικών ερμηνειών για το αν η Κασπία είναι κλειστή θάλασσα όπως υποστηρίζουν το Καζαχστάν και το Αζερμπαϊτζάν, με τη στήριξη των ΗΠΑ, ή πρόκειται για Λίμνη όπως υποστηρίζει η Ρωσία και το Ιράν (η κάθε ερμηνεία οδηγούσε σε διαφορετικούς όρους εκμετάλλευσης των υποθαλάσσιων ενεργειακών πηγών).

Τα τελευταία χρόνια οι ΗΠΑ προσπάθησαν να υποβαθμίσουν το ρόλο της Ρωσίας κυρίως με την ενεργοποίηση του πετρελαιαγωγού Μπακού - Τσεϊχάν. Ομως, στις 23/2/2000 η ρωσική Lukoil ανακοίνωσε την ανακάλυψη περίπου 2,2 εκατ. βαρελιών νέων αποθεμάτων στη ρωσική περιοχή της Κασπίας. Με την ανακάλυψη αυτή αναβαθμίστηκε η οικονομική σημασία της ρωσικής οδού, δηλαδή του αγωγού Μπακού - Νοβοροσίσκ και αποδυναμώθηκε, ως μη συμφέρουσα οικονομικά, η αμερικανική επιλογή Μπακού - Τσεϊχάν. Στη συνέχεια η άνοδος των τιμών ξαναέφερε την αμερικανική λύση στο τραπέζι». («Ρ», 24/9/2000).

Οπόλεμος του ΝΑΤΟ κατά της Γιουγκοσλαβίας έχει επίσης άμεσα σχέση με τους ενεργειακούς δρόμους μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Η ΕΕ επιδιώκει από το 1997, «να "συντονίσει" και να "ελέγξει" τη μεταφορά πετρελαίου, φυσικού αερίου και των παραγώγων προϊόντων τους προς την Ευρώπη από την Κασπία, τον Καύκασο και την Κεντρική Ασία. Πρωταγωνιστεί στη συγκρότηση του λεγόμενου Διακρατικού Δικτύου Μεταφοράς Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου (INOGATE).


Το INOGATE, είχε ως φαινομενικό στόχο την παροχή τεχνικής και οικονομικής υποστήριξης σε χώρες της κεντρικής, Ανατολικής Ευρώπης και της πρώην ΕΣΣΔ που σχετίζονταν με τις ακόλουθες τρεις έννοιες: παραγωγή ή διακίνηση πετρελαίου, φυσικού αερίου και των παραγώγων τους. Ουσιαστικά όμως, αποσκοπούσε στον βέλτιστο έλεγχο και στην οικονομικότερη διακίνηση καυσίμων από τις χώρες της Κασπίας και Μαύρης Θάλασσας, και της Κεντρικής Ασίας προς την Ευρώπη. Αν και όλες οι χώρες της λεγόμενης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία, Βουλγαρία, Αλβανία, Κροατία, ΠΓΔΜ, Τουρκία, Ελλάδα) είχαν από νωρίς ενταχθεί στο INOGATE... εντούτοις, χωρίς την ΟΔ Γιουγκοσλαβίας που είχε νευραλγικό ρόλο στις μεταφορές στην Ευρώπη, οδικές, σιδηροδρομικές και ποτάμιες μέσω του Δούναβη, ο έλεγχος και η οικονομικότερη διακίνηση πετρελαίου και φυσικού αερίου, δεν μπορούσαν να επιτευχθούν.

Στα τέλη του Απρίλη '99, η Γεωργία, η Ουκρανία, το Ουζμπεκιστάν, το Αζερμπαϊτζάν και η Μολδαβία, (επίσης μέλη του ΙΝΟΓΚΕΪΤ) υπέγραψαν στην Ουάσιγκτον τη συμφωνία «GUUAM» για τη δημιουργία μιας περιφερειακής «πολιτικής συμμαχίας». Αυτή απέβλεπε βασικά στην εξυπηρέτηση μιας σειράς τεράστιων οικονομικών συμφερόντων που σχετίζονται άμεσα με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο της περιοχής της Κασπίας Θάλασσας». («Ρ», 15/10/2000).

Εδώ λοιπόν παρατηρούμε την κοινή επίθεση, για τον ίδιο σκοπό, αλλά με τη δημιουργία διαφορετικών συμμαχιών, από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, που υποδηλώνει και την τάση για μοίρασμα της περιοχής.

Τέλος, η πολεμική αναταραχή στη Μέση Ανατολή είναι εκδήλωση ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Η πρώτη άμεση επίδραση που είχε στην αγορά πετρελαίου, έχει μεγαλύτερες επιπτώσεις στην οικονομία της ΕΕ. Η συνέχιση ή η περαιτέρω ένταση στην περιοχή, μπορεί να δημιουργήσει συνολικά αρνητικές συνέπειες στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία, αλλά τις μεγαλύτερες επιπτώσεις θα έχει η ΕΕ και η Ιαπωνία, αφού βασική πηγή πετρελαίου τόσο για την ΕΕ όσο και για την Ιαπωνία είναι η περιοχή της Μέσης Ανατολής. Η στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στον Περσικό, οξύνει ακόμη περισσότερο αυτές τις συνέπειες στην οικονομία τους, αφού οι ΗΠΑ έχουν και δικά τους πετρέλαια, ενώ η ΕΕ και η Ιαπωνία στηρίζονται στις εισαγωγές. Ταυτόχρονα θα οξύνει και τη διαπάλη για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Κασπίας, αλλά και τη διαμάχη για την επιλογή άρα και τον έλεγχο των αγωγών μεταφοράς του, ανάμεσα στη λύση που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ (Μπακού - Τσεϊχάν) και τη ρωσική λύση (Μπακού-Νοβοροσίσκ), που συμφέρει την ΕΕ.

Η ΕΕ ψάχνει αφορμή για να διεκδικήσει μερίδιο στο μοίρασμα της περιοχής της Μέσης Ανατολής και του Περσικού, ακριβώς λόγω ενεργειακών δυσκολιών γνωρίζοντας ότι την πρωτοκαθεδρία την έχουν οι ΗΠΑ. Δεν είναι τυχαίο ότι αμέσως μετά την επίθεση του Ισραήλ στην Παλαιστίνη, έστειλαν τον κύριο ΚΕΠΠΑ (Χ. Σολάνα), χωρίς αποτέλεσμα ως τώρα. Από 'δω φαίνεται ότι η υπόθεση «Μέση Ανατολή», μπορεί να αποτελέσει εστία γενικότερης ανάφλεξης.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ