«Ο παλαιστινιακός λαός είναι αποφασισμένος να δώσει και την τελευταία ρανίδα του αίματός του για να υπερασπίσει την εθνική του αξιοπρέπεια», τόνισε, σε όλους τους δυνατούς τόνους, με δηλώσεις του, όλες αυτές τις μέρες, ο Παλαιστίνιος πρεσβευτής στην Αθήνα, Αμπντάλα Αμπντάλα. Ο επικεφαλής της παλαιστινιακής διπλωματικής αποστολής, μιλώντας στο «Ρ» την ώρα που τα ισραηλινά ελικόπτερα βομβάρδιζαν τη Ραμάλα και τη Γάζα, υπογράμμιζε ότι ο παλαιστινιακός λαός έχει ξεπεράσει τα όρια της υπομονής του από τις συνεχόμενες ισραηλινές προκλήσεις, ιδιαίτερα τον τελευταίο καιρό, και επισήμαινε ότι η επίσκεψη Σαρόν στο Αλ Ακσά ήταν η «σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι», τόσο για τους Παλαιστινίους, όσο και για ολόκληρο τον αραβικό κόσμο.

- Ποια η κατάσταση που επικρατεί τώρα στη Μέση Ανατολή;

- Η δική μου εντύπωση είναι ότι η ισραηλινή κυβέρνηση είναι ξεκάθαρα αποφασισμένη να κλιμακώσει την υπάρχουσα ένταση, είναι αποφασισμένη να καταστρέψει την ειρηνευτική διαδικασία. Η απόφασή της αυτή είχε, ήδη, διαφανεί από τα εντελώς παράλογα αιτήματα, με τα οποία προσήλθε στη Σύνοδο του Καμπ Ντέιβιντ, στα μέσα του καλοκαιριού. Αιτήματα, τα οποία καταργούν τη διεθνή νομιμότητα, τις αποφάσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Ηδη, από το Καμπ Ντέιβιντ, η ισραηλινή κυβέρνηση φαινόταν αποφασισμένη να αγνοήσει τις αρχές, στις οποίες στηρίχτηκε η ειρηνευτική διαδικασία, δηλαδή τη βασική αρχή της ανταλλαγής γης για την ειρήνη, αρχή που τηρήθηκε στις περιπτώσεις της Αιγύπτου, του Λιβάνου και της Ιορδανίας. Η ισραηλινή κυβέρνηση αγνόησε όλες αυτές τις αρχές και πολύ ξεκάθαρα θέλησε να επιβάλει τις δικές της απόψεις και επιθυμίες.

Οπως ήταν απολύτως αναμενόμενο, απορρίψαμε τα παράλογα ισραηλινά αιτήματα και επιμείναμε σε ό,τι έχει ήδη συμφωνηθεί, στις αποφάσεις του ΟΗΕ, στις αρχές της ειρηνευτικής διαδικασίας. Από εκείνη τη στιγμή μέχρι σήμερα, το Ισραήλ άρχισε μια διαδικασία επιβολής των θέσεών του, άρχισε μια μεθοδευμένη προσπάθεια πρόκλησης των Παλαιστινίων.

Η πρώτη τους κίνηση ήταν η αποστολή, εντός των αυτονόμων περιοχών, «αραβιστών», δηλαδή Ισραηλινών μυστικών πρακτόρων, μεταμφιεσμένων σε Αραβες, που χρησιμοποιούσαν και την παλαιστινιακή διάλεκτο. Οι «αραβιστές» παρεισέφρησαν στις παλαιστινιακές πόλεις, όπου, ήδη, από τις αρχές Αυγούστου δολοφονήθηκαν ή ξυλοκοπήθηκαν μέχρι θανάτου αρκετοί Παλαιστίνιοι πολίτες, δολοφονήθηκε ένας κοινοτάρχης, ενώ παράλληλα προκάλεσαν το παλαιστινιακό κοινό αίσθημα, προχωρώντας σε σειρά βανδαλισμών σε τόπους που είναι γνωστό ότι θεωρούνται ιεροί, όχι μόνο για τους Παλαιστινίους, αλλά και για τον αραβικό κόσμο, γενικά.

Σε αυτήν την ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα των «αραβιστών», συμμετείχαν και οι δύο Ισραηλινοί που συνελήφθησαν από την παλαιστινιακή αστυνομία στη Ραμάλα, πόλη που βρίσκεται υπό πλήρη παλαιστινιακή κυριαρχία και δεν επιτρέπεται σε Ισραηλινούς, σύμφωνα με τις συμφωνίες, να εισέλθει και, τελικά, τους σκότωσε το πλήθος. Η Παλαιστινιακή Αρχή, ξεκάθαρα, καταδικάζει την πράξη αυτή και δεσμεύεται να προχωρήσει σε τιμωρία των ενόχων. Εντούτοις, η ανεξέλεγκτη οργή των διαδηλωτών, που προκάλεσε και τον τραυματισμό των παρισταμένων Παλαιστινίων αστυνομικών, είναι η σαφέστερη απόδειξη ότι ο παλαιστινιακός λαός έχει ξεπεράσει τα όρια της υπομονής του απέναντι στην εμμονή του Ισραήλ να μην εφαρμόζει ειλημμένες αποφάσεις και να επαναφέρει σε τακτά χρονικά διαστήματα στις διαπραγματεύσεις, ήδη, επιλυμένα ζητήματα.

Η απάντηση του Ισραήλ είναι βομβαρδισμοί θέσεων της Παλαιστινιακής Αρχής στη Ραμάλα και στη Γάζα. Είναι ξεκάθαρο ότι η αντίδραση αυτή οδηγεί την κατάσταση εκτός ελέγχου. Εκτίμησή μας είναι ότι δεν υπάρχει καμία θέληση στην ισραηλινή ηγεσία, σήμερα, να πάρει κάποια απόφαση αποκλιμάκωσης. Αντίθετα, ο ισραηλινός στρατός πυροβολεί ανεξέλεγκτα αμάχους διαδηλωτές, οι Εβραίοι έποικοι δρουν ανεξέλεγκτα, η ακραία εξτρεμιστική μερίδα του ισραηλινού πληθυσμού δρα ανεξέλεγκτα κατά των Ισραηλινών Αράβων εντός του Ισραήλ. Οι πράξεις αυτές μόνο οργή και αγανάκτηση προκαλούν.

- Η επίσκεψη Σαρόν στο τέμενος Αλ Ακσά, τελικά, ήταν απλώς η αφορμή;

- Ηταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Ομως, και η επίσκεψη Σαρόν ήταν μέρος του ευρύτερου σχεδίου που απεργάστηκε η ισραηλινή κυβέρνηση, ενός σχεδίου πρόκλησης των Παλαιστινίων, αλλά και ολόκληρου του αραβικού κόσμου, γι' αυτό και διόλου τυχαία δεν ήταν η επιλογή του τόπου, η πόλη της Ιερουσαλήμ και, συγκεκριμένα, ο τρίτος ιερότερος τόπος για το μισό δισεκατομμύριο μουσουλμάνους όλου του κόσμου.

Οταν σε αυτήν τη σαφώς προκλητική κίνηση, οι Παλαιστίνιοι θέλησαν να εκφράσουν την αντίδρασή τους με διαδηλώσεις στους δρόμους, η ισραηλινή κυβέρνηση αποδείχτηκε ότι τους περίμενε με το στρατό της ετοιμοπόλεμο, με τα τανκς, με τους πυραύλους και με ελικόπτερά της σε δράση απέναντι στο άοπλο πλήθος. Παράλληλα, όλες αυτές τις ημέρες, ακολουθώντας προφανώς ένα προδιαγεγραμμένο σχέδιο, εβραίοι έποικοι απήγαγαν αρκετούς Παλαιστινίους πολίτες από τις πόλεις της Δυτικής Οχθης, τους οποίους βασάνισαν, ξυλοκόπησαν βάναυσα, ακόμη και δολοφόνησαν, όπως γνωρίζετε, στα περίχωρα της Ναμπλούς και της Ραμάλα.

Την ίδια στιγμή, πράκτορες της ισραηλινής κυβέρνησης άρχισαν να επιτίθενται εναντίον των Παλαιστινίων με ισραηλινή υπηκοότητα μέσα στις ίδιες τις πόλεις τους, τη Ναζαρέτ, τη Χάιφα, την Τζάφα. Εγιναν, όπως είναι ήδη γνωστό, δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, λεηλάτησαν τις περιουσίες τους, έκαψαν τα σπίτια τους και τα καταστήματά τους, βεβήλωσαν τους ιερούς τόπους τους, όπως η πυρπόληση του τεμένους στην Τιβεριάδα.

Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι η επίσκεψη Σαρόν ήταν η πράξη κορύφωσης των ισραηλινών προκλήσεων, αλλά η παλαιστινιακή οργή δεν έχει σχέση με το πρόσωπο του Σαρόν, αλλά με τις απόψεις που προσωποποιεί και εκφράζει, όχι μόνο τώρα, αλλά και καθόλη τη γνωστή πορεία του. Ο Σαρόν δεν είναι ένα τυχαίο πρόσωπο. Είναι ο άνθρωπος, που στα τέλη της δεκαετίας του '50, ηγήθηκε της παραστρατιωτικής ομάδας «Μονάδα 101», η οποία εισέβαλε σε κατεχόμενα, τότε, παλαιστινιακά χωριά και δολοφονούσε γυναικόπαιδα. Η ομάδα αυτή στη συνέχεια εντάχθηκε στις γραμμές του επίσημου ισραηλινού στρατού υπό την επονομασία «Ομάδα ειδικών αποστολών». Στη δράση της έλαβε μέρος και ο νυν πρωθυπουργός Εχούντ Μπάρακ, δολοφονώντας Παλαιστίνιους ηγέτες στο Λίβανο. Η μετεξέλιξη αυτή της ομάδας είναι η «μονάδα των αραβιστών», που ανέλαβε αυτού του είδους τη δράση, ήδη, από την έναρξη της «Ιντιφάντα».

Παρ' όλα αυτά, έχουμε αποδείξει ότι δεν προσωποποιούμε καταστάσεις, συνομιλώντας αρμονικά με τον Γιτζάκ Ράμπιν, ο οποίος ήταν αυτός που έδωσε την εντολή στον ισραηλινό στρατό να σπάει τα χέρια και τα πόδια των Παλαιστινίων αιχμαλώτων κατά τη διάρκεια της «Ιντιφάντα».

- Με δεδομένα αυτά τα γεγονότα, εκτιμάτε ότι η κυβέρνηση Μπάρακ δεν μπόρεσε ή δε θέλησε να αποτρέψει την επίσκεψη Σαρόν στο Αλ Ακσά;

- Είναι πασιφανές ότι η κυβέρνηση Μπάρακ απεργάστηκε το σύνολο του σχεδίου των προκλήσεων προς τους Παλαιστινίους, που κορυφώθηκε με την επίσκεψη Σαρόν. Ο Εχούντ Μπαράκ είχε στα χέρια του αναφορά των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας, που τον συμβούλευαν να μην επιτρέψει μια τέτοια κίνηση, επισημαίνοντας ότι είναι «εκρηκτική, εξαιρετικά επικίνδυνη για την ηρεμία στην περιοχή και προκλητική». Παρ' όλα αυτά, αγνόησε την αναφορά και έστειλε 1.000 στρατιώτες και 2.000 αστυνομικούς να προστατεύσουν τον Αριέλ Σαρόν σε αυτήν την πρόκληση.

Είναι σαφές το μήνυμα που ήθελε να στείλει: Ηθελε να καταστρέψει την ειρηνευτική διαδικασία. Ηθελε να κάνει επίδειξη κατοχικής δύναμης στους Παλαιστινίους, πιστεύοντας, λαθεμένα, ότι οι Παλαιστίνιοι θα μπορούσαν να αποδεχτούν τα παράλογα αιτήματά του, ενώ, την ίδια στιγμή, ο ίδιος θα προσέγγιζε το κόμμα του Σαρόν, το ακροδεξιό Λικούντ, προκειμένου να εξασφαλίσει την υποστήριξή του σε μια συγκυβέρνηση «εθνικής ενότητας» και να διασωθεί στην εξουσία του Ισραήλ. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της ευθύνης και της πρόκλησης της ισραηλινής κυβέρνησης, ας υπενθυμιστεί ότι καμία ισραηλινή ηγεσία, από το 1967 που κατακτήθηκε επί Μοσέ Νταγιάν η ανατολική Ιερουσαλήμ μέχρι σήμερα, δεν είχε επιτρέψει σε Εβραίο να μεταβεί στο τέμενος Αλ Ακσά, αναγνωρίζοντας το πόσο ευαίσθητο είναι το μέρος αυτό για τους Παλαιστινίους και για όλους τους μουσουλμάνους.

- Την ίδια στιγμή, η ισραηλινή κυβέρνηση επιμένει στα τελεσίγραφά της, προειδοποιώντας με περαιτέρω «μέτρα», σε περίπτωση που η Παλαιστινιακή Αρχή δε συμμορφωθεί με το αίτημά της για «τερματισμό των βιαιοτήτων των διαδηλωτών». Ποια νομίζετε ότι θα είναι η επόμενη ημέρα;

- Μάλλον, η ισραηλινή κυβέρνηση νομίζει ότι οι Παλαιστίνιοι θα φοβηθούν και δε θα αγωνιστούν. Κάνει πολύ μεγάλο λάθος. Οι Παλαιστίνιοι διεξάγουν, ήδη, έναν απελευθερωτικό αγώνα. Εναν αγώνα ενάντια στην ισραηλινή κατοχή. Το Ισραήλ δεν μπορεί να έχει υπό την κατοχή του τη γη των Παλαιστινίων, ολόκληρη την περιοχή. Οι Ισραηλινοί είναι κατακτητές της γης μας δεκαετίες. Είναι πολλές γενιές, ήδη. Θα έπρεπε να έχουν μάθει το μάθημά τους και να έχουν επιλέξει να αποχωρήσουν, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ.

Πριν από την κυβέρνηση του Μπάρακ, ο Γιτζάκ Ράμπιν είχε συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορούσε το Ισραήλ να προσπαθεί επ' αόριστον να υποτάξει τον παλαιστινιακό λαό. Πριν από τον Μπάρακ, ο ίδιος ο Σαρόν προσπάθησε να υποτάξει τον παλαιστινιακό λαό, εισβάλλοντας, το 1982, στο Λίβανο και διαπράττοντας τις σφαγές 1.500 Παλαιστινίων στα προσφυγικά στρατόπεδα Σάμπρα και Τσατίλα, για τις οποίες καταδικάστηκε από ισραηλινά δικαστήρια. Δεν τα κατάφερε.

Η ισραηλινή κυβέρνηση πρέπει να κατανοήσει ότι οφείλει να συνυπάρξει το Ισραήλ με τους Παλαιστινίους, σε μια αρμονική συνύπαρξη, στη βάση των αποφάσεων 242 και 338 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι Παλαιστίνιοι, ήδη, έχουν προχωρήσει σε μεγάλες υποχωρήσεις. Εχουν, ήδη, αποδεχτεί ένα συμβιβασμό για να κατοικήσουν στο 1/5 της γης τους. Τι άλλο μπορούν να διαπραγματευτούν; Με τι άλλο μπορούν να συμβιβαστούν; Εχουν φθάσει στο έσχατο όριο, δεν μπορούν να πράξουν τίποτε άλλο. Ο παλαιστινιακός λαός θα υπερασπίσει με κάθε κόστος τα δικαιώματά του, την εθνική του αξιοπρέπεια. Και ας γίνει σαφές ότι σε αυτόν τον αγώνα, δε θα είναι μόνοι τους.

- Είναι η πρώτη φορά, σε όλα αυτά τα χρόνια της ισραηλινο-παλαιστινιακής διένεξης, που ταραχές μεγάλων διαστάσεων έχουν ξεσπάσει και στο εσωτερικό του Ισραήλ, με επίκεντρο τις πόλεις που κατοικούν Ισραηλινοί Αραβες. Ποιο είναι το σχόλιό σας;

- Το θέμα αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό. Ηλπιζα ότι η ισραηλινή ηγεσία θα ήταν πολύ πιο ευαίσθητη σε αυτό το θέμα και δε θα επέτρεπε βανδαλισμούς, καταστροφές της περιουσίας και δολοφονικές επιθέσεις εναντίον ανθρώπων που έχουν την ισραηλινή υπηκοότητα και ζουν τόσα χρόνια εντός του Ισραήλ. Είναι καθαρός ρατσισμός αυτές οι πράξεις. Είναι πράξεις διακρίσεων, σε τέτοιο μέγεθος και βαθμό, που θα μπορούσε κανείς να τις παρομοιάσει με ό,τι έπραξαν οι ναζί σε βάρος του εβραϊκού λαού. Είναι πραγματικά να αναρωτιέται κανείς πώς είναι δυνατόν να προκαλούν σε άλλο λαό όσα οι ίδιοι υπέφεραν και γνωρίζουν πολύ καλά. Είναι εξωφρενικό. Μοιάζουν σαν να μην διαβάζουν την ίδια την ιστορία τους. Ολόκληρη η υφήλιος έδειξε συμπάθεια και αλληλεγγύη στον εβραϊκό λαό για αυτό το δράμα. Πώς μπορούν και το πράττουν σε έναν άλλο λαό;

Γι' αυτό και χρειαζόμαστε κάθε φωνή από όλο τον κόσμο, και γνωρίζουμε ότι υπάρχουν πολλές και ανάμεσα στις εβραϊκές κοινότητες, οι οποίες θα είναι οι φωνές της λογικής, οι φωνές του δικαίου, του αμοιβαίου σεβασμού και της πραγματικής ειρήνης. Η περαιτέρω κλιμάκωση της κατάστασης δε θα ωφελήσει κανένα λαό της περιοχής και θεωρούμε πολύ πιθανή μια ακόμη μεγαλύτερη κλιμάκωση, γιατί η νυν ισραηλινή κυβέρνηση είναι ανεύθυνη.

- Είναι πρώτη φορά, μετά από αρκετά χρόνια, που ο αραβικός κόσμος εμφανίζεται ενωμένος στο πλευρό των Παλαιστινίων. Πώς το εξηγείτε;

- Οι Ισραηλινοί δεν υπολόγισαν, φαίνεται, ιδιαίτερα καθαρά ποια θα ήταν η αντίδραση όλων των Αράβων στην πρόκληση του Σαρόν σε έναν τόπο ιερό για όλους τους Αραβες, για όλους τους μουσουλμάνους. Η ισραηλινή κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει υπολογίσει ότι κανείς δεν προτίθεται να ανεχτεί μια τέτοια πρόκληση.

Ας υπογραμμιστεί εδώ, όμως, ότι δεν πρόκειται για μια θρησκευτική αντιπαράθεση. Είναι ξεκάθαρα θέμα εθνικής αξιοπρέπειας, είναι ξεκάθαρα πολιτικό ζήτημα, γιατί η ανατολική Ιερουσαλήμ είναι αραβική και σε αυτήν βρίσκεται το Αλ Ακσά. Πρέπει να γίνει σαφές ότι είναι θέμα εθνικής αξιοπρέπειας και προσβολής της και όχι μόνο μια θρησκευτική διαμάχη. Η ανατολική Ιερουσαλήμ είναι πρωτεύουσα της Παλαιστίνης.

Γι' αυτό και ο αραβικός κόσμος εκφράζει συντονισμένα και ενωμένα την οργή και την αγανάκτησή του. Γι' αυτό και δεν άφησαν τους Παλαιστινίους μόνους τους και δε θα τους αφήσουν, ακόμη και αν υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση, στρατιωτική εννοώ, αν και το απεύχομαι.

- Ποια η εκτίμησή σας για το ρόλο των ΗΠΑ, που είναι και η βασική εγγυήτρια δύναμη της «ειρηνευτικής διαδικασίας»;

- Δε νομίζω ότι οι ΗΠΑ έχουν συμφέρον να υπάρξει συνολική έκρηξη στην περιοχή, αν και ξεκάθαρα υποστηρίζουν πολλές φορές το Ισραήλ. Είναι ξεκάθαρο, μέσα από τις τωρινές δηλώσεις τους, ότι καλύπτουν το Ισραήλ, αφού δεν αποφεύγουν απλώς να ασκήσουν την οποιαδήποτε πίεση ή να παρέμβουν, αλλά φθάνουν στο σημείο να θέτουν στην ίδια θέση θύτες και θύματα.

Παρ' όλα αυτά, για εμάς, παραμένει προτεραιότητα η επιτυχία της ειρηνευτικής διαδικασίας στη βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ. Δε μας ενδιαφέρει η έκβαση των εκλογών στις ΗΠΑ, δε μας ενδιαφέρει η πολιτική κατάσταση εντός του Ισραήλ, αν θα παραμείνει στην εξουσία ο κύριος Μπάρακ ή όχι. Αυτό είναι εσωτερικό τους ζήτημα. Εμείς δε θέλουμε να γίνει πόλεμος με κανέναν. Θέλουμε να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του ΟΗΕ.

Εμείς είμαστε αποφασισμένοι να εργαστούμε, εφόσον οι συνθήκες είναι θετικές, για την ευόδωση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Και οι συνθήκες αυτές είναι η παύση της βίας κατά των αμάχων Παλαιστινίων, η αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από την είσοδο των παλαιστινιακών πόλεων, η άρση του αποκλεισμού στα σύνορα των αυτονόμων, η σύσταση διεθνούς ερευνητικής επιτροπής για την πρόσφατη αιματοχυσία και όχι η σύσταση ισραηλινής επιτροπής, που θα ερευνήσει όσα εμείς χαρακτηρίζουμε ισραηλινά εγκλήματα και θα παρουσιάσει το πόρισμά της μόνο στις ΗΠΑ.

Αν γίνουν αυτά τα βήματα, εμείς θα εργαστούμε για την ειρηνευτική διαδικασία, αν και νομίζω ότι μετά από όλα αυτά τα γεγονότα η ατμόσφαιρα θα είναι πολύ διαφορετική. Θα εργαστούμε για μια ειρηνευτική διαδικασία δίκαιη, που δε θα αμφισβητεί στο κάθε βήμα της όσα έχουν, ήδη, συμφωνηθεί, όπως έγινε μέχρι τώρα.