«...η δύναμη ικανή να κερδίσει την "αποφασιστική νίκη πάνω στον τσαρισμό" μπορεί να είναι μόνο ο λαός, δηλαδή, το προλεταριάτο και η αγροτιά, αν πρόκειται να πάρουμε τις βασικές, τις μεγάλες δυνάμεις και να κατανείμουμε ανάμεσά τους τη μικροαστική τάξη του χωριού και της πόλης (που είναι και αυτή "λαός"). Η "αποφασιστική νίκη της επανάστασης πάνω στον τσαρισμό" είναι η επαναστατική δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς».³⁹

Για τη θέση και το ρόλο της αγροτιάς ο Λένιν σημείωνε:

«Η αγροτιά κλείνει μέσα της πλήθος μισοπρολεταριακά στοιχεία μαζί με μικροαστικά. Αυτό την κάνει κι εκείνη ασταθή και υποχρεώνει το προλεταριάτο να συσπειρωθεί σε αυστηρά ταξικό κόμμα. Η αστάθεια όμως της αγροτιάς διαφέρει ριζικά από την αστάθεια της αστικής τάξης, γιατί στη δοσμένη στιγμή η αγροτιά δεν ενδιαφέρεται τόσο για τη δίχως όρους διατήρηση της ατομικής ιδιοκτησίας, όσο για την αφαίρεση της γης των τσιφλικάδων, που είναι μια από τις κύριες μορφές αυτής της ιδιοκτησίας.

Δίχως να γίνεται απ' αυτό σοσιαλιστική, δίχως να πάψει να είναι μικροαστική, η αγροτιά είναι ικανή να γίνει ακραιφνής και ριζοσπαστικότατος οπαδός της δημοκρατικής επανάστασης [...] η αγροτιά θα γίνει αναπόφευκτα στήριγμα της επανάστασης και της δημοκρατίας, γιατί μόνο μια πέρα για πέρα νικηφόρα επανάσταση θα μπορέσει να δώσει στην αγροτιά τα πάντα στον τομέα των αγροτικών μεταρρυθμίσεων [...] για να καλυτερέψει τους όρους ζωής της τόσο όσο είναι κατορθωτό μέσα στα πλαίσια της εμπορευματικής οικονομίας».⁴⁰

Ο Λένιν και οι μπολσεβίκοι διεξήγαγαν σκληρή διαπάλη με τους μενσεβίκους οπορτουνιστές που θεωρούσαν ότι η «αστικοδημοκρατική επανάσταση» είναι υπόθεση της αστικής τάξης, ότι αυτή πρέπει να πάρει την εξουσία και ότι κάθε απόπειρα του προλεταριάτου και της αγροτιάς για κατάληψη της εξουσίας θα φοβίσει την αστική τάξη, θα την απομακρύνει από την επανάσταση.

Ο στρατηγικός στόχος της «επαναστατικής δημοκρατικής δικτατορίας του προλεταριάτου και της αγροτιάς» αποτελούσε προσπάθεια, σε αντιπαράθεση με τις θέσεις των μενσεβίκων, η εργατική τάξη να έχει ολοκληρωμένο, ανεξάρτητο από την αστική τάξη, σχέδιο για την πολιτική εξουσία, στο πλαίσιο της αστικοδημοκρατικής επανάστασης στη Ρωσία. Η νίκη του «λαού» προϋπέθετε όχι μόνο τον πολιτικό διαχωρισμό από την αστική τάξη, αλλά και τη σύγκρουση μαζί της.

«...η νίκη αυτή αναπόφευκτα θα είναι υποχρεωμένη να στηρίζεται στη στρατιωτική δύναμη, στον εξοπλισμό των μαζών, στην εξέγερση και όχι στον ένα ή τον άλλο "νόμιμο", "ειρηνικά" δημιουργημένο θεσμό.

Δεν μπορεί παρά να είναι δικτατορία, γιατί η πραγματοποίηση των μετασχηματισμών, που άμεσα και απαραίτητα χρειάζονται για το προλεταριάτο και την αγροτιά, θα προκαλέσει την απεγνωσμένη αντίσταση και των τσιφλικάδων και της μεγαλοαστικής τάξης και του τσαρισμού. Δίχως δικτατορία είναι αδύνατο να τσακιστεί αυτή η αντίσταση, να αποκρουστούν οι αντεπαναστατικές απόπειρες».⁴¹

Ο Λένιν, εκτιμώντας ότι αυτή η δικτατορία δεν μπορούσε παρά να «είναι αναμφισβήτητα μόνο παροδικό, προσωρινό καθήκον των σοσιαλιστών»⁴², αναζητούσε το πέρασμα από την αστικοδημοκρατική επανάσταση, στη δικτατορία του προλεταριάτου.

«...Από τη δημοκρατική επανάσταση, αμέσως θα περνάμε και ακριβώς στο μέτρο των δυνάμεών μας, στο μέτρο των δυνάμεων του συνειδητού και οργανωμένου προλεταριάτου, θ' αρχίσουμε να περνάμε στη σοσιαλιστική επανάσταση. Είμαστε υπέρ της συνεχούς επανάστασης. Δε θα σταματήσουμε στη μέση του δρόμου».⁴³

Βλέπει όμως αυτή τη μετεξέλιξη στα πλαίσια της ευρωπαϊκής επανάστασης, την εξαρτά από τη βοήθεια και τη στήριξη της σοσιαλιστικής επανάστασης στη Δυτική Ευρώπη. Μόνο δέκα χρόνια αργότερα, το 1915, ο Λένιν υποστηρίζει για πρώτη φορά τη δυνατότητα νίκης της επανάστασης σε μια χώρα.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η υπόμνηση του Λένιν ότι η στρατηγική των μπολσεβίκων του 1905 απαντούσε στα ιδιόμορφα καθήκοντα της επανάστασης που προκύπτουν από την ιστορική καθυστέρηση της Ρωσίας και με αυτή την έννοια διαφορετικά τίθεται το ζήτημα σε χώρες με πιο αναπτυγμένο καπιταλισμό, όπως π.χ. η Γερμανία.

«Τα συγκεκριμένα πολιτικά καθήκοντα πρέπει να μπαίνουν σε συγκεκριμένη κατάσταση. Τα πάντα είναι σχετικά, τα πάντα ρει, τα πάντα αλλάζουν.

Η γερμανική σοσιαλδημοκρατία δε βάζει στο πρόγραμμά της το αίτημα της δημοκρατίας. Εκεί η κατάσταση είναι τέτοια, που το ζήτημα αυτό δύσκολα θα μπορούσε να χωριστεί στην πράξη από το ζήτημα του σοσιαλισμού [...]

Ο γερμανός σοσιαλδημοκράτης του 1898, που δε βάζει στην πρώτη σειρά ειδικά το ζήτημα της δημοκρατίας, είναι φαινόμενο φυσικό, που δεν προκαλεί ούτε ξάφνιασμα ούτε κατάκριση. Ο γερμανός σοσιαλδημοκράτης που το 1848 θα καταχώνιαζε το ζήτημα της δημοκρατίας θα ήταν απροκάλυπτος προδότης της επανάστασης.

Δεν υπάρχει αφηρημένη αλήθεια. Η αλήθεια είναι πάντα συγκεκριμένη».⁴⁴

Ο Λένιν, αναλύοντας το στρατηγικό σχέδιο των μπολσεβίκων στους δύο σταθμούς της επανάστασης, καταλήγει:

«Το προλεταριάτο πρέπει να οδηγήσει τη δημοκρατική επανάσταση ως το τέλος, παίρνοντας μαζί του τη μάζα της αγροτιάς, για να τσακίσει με τη βία την αντίσταση της απολυταρχίας και να εξουδετερώσει την αστάθεια της αστικής τάξης. Το προλεταριάτο πρέπει να πραγματοποιήσει τη σοσιαλιστική επανάσταση, παίρνοντας μαζί του τη μάζα των μισοπρολεταριακών στοιχείων του πληθυσμού για να συντρίψει με τη βία την αντίσταση της αστικής τάξης και να εξουδετερώσει την αστάθεια της αγροτιάς και των μικροαστών».⁴⁵

Η επανάσταση του 1905 - 1907 ηττήθηκε. Το στρατηγικό σχέδιο των μπολσεβίκων για τη μετεξέλιξη της δημοκρατικής επανάστασης, παρότι δε στέφθηκε με τη νίκη και η «δικτατορία του λαού» δεν πραγματοποιήθηκε, ήταν η πρώτη επιστημονική προσπάθεια από τον Λένιν για να τεθούν στην εποχή του ιμπεριαλισμού και στα δεδομένα μιας χώρας, όπως η τσαρική Ρωσία, τα σύγχρονα στρατηγικά καθήκοντα του προλεταριάτου.

Ο Λένιν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου (την περίοδο 1915 - 1917) έθεσε με νέο τρόπο το ζήτημα της νίκης της σοσιαλιστικής επανάστασης.

Ο Λένιν έδειξε ότι στον ιμπεριαλισμό η ανισόμετρη οικονομική και πολιτική ανάπτυξη του καπιταλισμού έχει ως αποτέλεσμα να ωριμάζει σε διαφορετικές χρονικές στιγμές η επαναστατική κατάσταση στις διάφορες χώρες.⁴⁶

Επίσης, έδειξε ότι η όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, ειδικά όταν φτάνουν στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, πρέπει να αξιοποιείται από το προλεταριακό κίνημα για να σπάσει η ιμπεριαλιστική αλυσίδα στον πιο «αδύνατο κρίκο της» (ή στους πιο αδύνατους κρίκους της).

(Κείμενο της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ)

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

39. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11, σελ. 44.

40. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11. σελ. 88.

41. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11, σελ. 44.

42. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11, σελ. 75

43. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11, σελ. 223.

44. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11. σελ. 75 - 76.

45. Β. Ι. Λένιν, «Απαντα», εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή», τ. 11. σελ. 90.

46. Βλέπε τα έργα του Β. Ι. Λένιν «Για το σύνθημα των Ενωμένων Πολιτειών της Ευρώπης» (1915) και «Στρατιωτικό Πρόγραμμα της προλεταριακής επανάστασης» (1916), «Ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού» (1916).