Κυριακή 30 Νοέμβρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
Καθ' οδόν: Στην Κεφαλονιά του 1943...

Ατομικά είδη εκτελεσμένων στρατιωτών και τηλεπικοινωνιακό υλικό της ιταλικής Μεραρχίας
Ατομικά είδη εκτελεσμένων στρατιωτών και τηλεπικοινωνιακό υλικό της ιταλικής Μεραρχίας
Σήμερα θα κάνουμε ένα ταξίδι στο χτες, με αφορμή το νέο βιβλίο του συγγραφέα και δημοσιογράφου Βαγγέλη Σακκάτου «Κεφαλονιά 1943» και υπότιτλο Το μεγάλο έγκλημα του ναζισμού η σφαγή της μεραρχίας Ακουι (εκδόσεις «Βιβλιοφιλία»). Στις σελίδες του «Ρ» έχουν γραφτεί πολλά γι' αυτήν την υπόθεση. Ωστόσο, το βιβλίο του Σακκάτου, μπορεί να γίνει αφορμή -κυρίως για τις νεότερες γενιές - να γνωρίσουν την ιστορική αλήθεια και να μπορέσουν να αντικρούσουν όσους θέλουν σκόπιμα να την παραποιήσουν. Μια ακόμη συμβολή στην προβολή της θυσίας των αντιφασιστών Ιταλών, που πέσανε μαχόμενοι κατά του φασισμού.

Μια διεισδυτική ματιά για το περιεχόμενο του βιβλίου, μας δίνει ο Ιστορικός Πέτρος Πετράτος. Φύγαμε...

Ατιμώρητο ναζιστικό έγκλημα

«Στο τελευταίο βιβλίο του ο Βαγγέλης Σακκάτος έχει συγκεντρώσει πλούσιο υλικό γύρω από τις πρόσφατες εξελίξεις για το θέμα της σφαγής της ιταλικής μεραρχίας Ακουι από τους Γερμανούς το Σεπτέμβρη του 1943 στην Κεφαλονιά. Η εν ψυχρώ εκτέλεση από τους Γερμανούς χιλιάδων Ιταλών, στρατιωτών και αξιωματικών, στο πλαίσιο της σύγκρουσης των δύο πρώην συμμάχων στην Κεφαλονιά λίγο μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας συνιστά ένα από τα πιο αποτρόπαια ναζιστικά εγκλήματα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Και το γεγονός αυτό το κάλυψαν για ένα μεγάλο διάστημα με βαριά σιωπή το γερμανικό, το ιταλικό και το ελληνικό κράτος. Η, τότε, Ομοσπονδιακή Δυτική Γερμανία προσπάθησε να εξαφανίσει τα τεκμήρια της σφαγής, αλλά και ανέχθηκε ή και προώθησε στον κρατικό και στρατιωτικό μηχανισμό της κάποιους από εκείνους τους δράστες. Ενα παράδειγμα: Ο στρατηγός Hebert Lanz, ενώ δικάστηκε σε 12 χρόνια φυλακή, εξέτισε μόνο τα 5 και στη συνέχεια σταδιοδρόμησε στο στρατό της χώρας του, φτάνοντας μάλιστα να γίνει σύμβουλος Πολιτικής Ασφάλειας του γερμανικού Φιλελεύθερου Κόμματος του Γκένσερ.

Τρωγιανάτα 22/9/1943. Πτώματα 31 αξιωματικών και 601 υπαξιωματικών και στρατιωτών του 2ου τάγματος του 17ου συντάγματος πεζικού και άλλων τμημάτων της Ακουι που εκτελέστηκαν από τον ταγματάρχη Κλέμπε. Τα πτώματα θαφτήκανε από τους κατοίκους σε τρεις δεξαμενές. Ξεθάφτηκαν μετά τον πόλεμο και αναπαύονται σήμερα στο μνημείο πεσόντων στο Μπάρι
Τρωγιανάτα 22/9/1943. Πτώματα 31 αξιωματικών και 601 υπαξιωματικών και στρατιωτών του 2ου τάγματος του 17ου συντάγματος πεζικού και άλλων τμημάτων της Ακουι που εκτελέστηκαν από τον ταγματάρχη Κλέμπε. Τα πτώματα θαφτήκανε από τους κατοίκους σε τρεις δεξαμενές. Ξεθάφτηκαν μετά τον πόλεμο και αναπαύονται σήμερα στο μνημείο πεσόντων στο Μπάρι
Η Ιταλία αμέσως μετά τον Πόλεμο δε ζήτησε την τιμωρία των Γερμανών ενόχων. Αντίθετα, μια ομάδα υψηλόβαθμων Γερμανών αξιωματικών απαλλάχθηκε από τις σχετικές κατηγορίες, ενώ λίγο έλειψε να τιμωρηθούν επιζήσαντες Ιταλοί αξιωματικοί ως υπεύθυνοι για τη σύγκρουση και τις ανθρώπινες απώλειες.

Το ελληνικό κράτος εξασφάλισε το κατάλληλο νομικό πλαίσιο για τη μη δίωξη των Γερμανών εγκληματιών πολέμου και την απεμπόληση των δίκαιων ελληνικών διεκδικήσεων. Το 1959, επί πρωθυπουργίας Κ. Καραμανλή, Γερμανός εγκληματίας καταδικάζεται σε φυλάκιση 25 χρόνων, αλλά μετά από 8 μήνες αποφυλακίζεται, ενώ άλλος υπόδικος φυγαδεύεται - στην πραγματικότητα απολύεται από την ελληνική κυβέρνηση. Και στις δυο περιπτώσεις - Ιταλία και Ελλάδα - δεν έπρεπε να ενοχληθεί η από το 1955 γερμανική παρουσία στη ΝΑΤΟική συμμαχία...

Και όταν, μετά από πιέσεις μαζικών φορέων και κυρίως συγγενών των νεκρών, θα ξεκινήσει το 1964 - 20 χρόνια μετά τη σφαγή - δικαστική έρευνα, θα κλείσει το 1968 χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αλλά και μετά την πάροδο άλλων 40 περίπου χρόνων από τότε, το 2001, που θα ξεκινήσει νέα δικαστική έρευνα, θα κλείσει και αυτή, το 2007, χωρίς να τιμωρηθεί κανένας... Αυτή, λοιπόν, η πλευρά της σφαγής της ιταλικής μεραρχίας Ακουι αποτελεί μία από τις ενότητες του βιβλίου του Β. Σακκάτου Κεφαλονιά 1943. Περιλαμβάνει άρθρα του ίδιου αλλά και άλλων, κυρίως Γερμανών, για το θέμα αυτό, καθώς και επιστολή και συνέντευξη του Ανώτερου Εισαγγελέα Ulrich Maass, του Γερμανού δηλαδή δικαστικού λειτουργού που είχε τελευταία αναλάβει τη δικαστική έρευνα για τη σφαγή.

Το γράμμα ενός αυτόπτη μάρτυρα


«Αλλη ενότητα - η πρώτη του βιβλίου - είναι εκείνη που περιλαμβάνει τη συγκλονιστική μαρτυρία ενός Κεφαλονίτη δασκάλου, του Γεράσιμου Γαλάνου, αυτόπτη μάρτυρα των επακόλουθων της ιταλογερμανικής σύρραξης στο Αργοστόλι και τα γύρω χωριά. Πρόκειται για μια επιστολή του δασκάλου προς την κόρη του, στην οποία αφηγείται τις συμπλοκές, αναφέρει τις απώλειες και κυρίως καταγράφει τα προβλήματα του άμαχου πληθυσμού. Ο Σακκάτος παραθέτει φωτογραφία του χειρογράφου, το οποίο δημοσιεύει μεταγραμμένο.

Ο συγγραφέας σε άλλη ενότητα του βιβλίου του παρουσιάζει ρεπορτάζ, δικές του εισηγήσεις κ.λπ. από δύο ιστορικά συνέδρια που πραγματοποιήθηκαν για το γεγονός της σύρραξης, το ένα στο Αργοστόλι (Σεπτέμβρης 2003) και το δεύτερο στην Πάρμα της Ιταλίας (Μάρτης 2007) με τη συμμετοχή Ελλήνων, Γερμανών και Ιταλών συνέδρων, ιστορικών και ερευνητών, καθώς και από την παρουσίαση της ιταλικής έκδοσης του βιβλίου του Μεραρχία Ακουι στην Ακουι του Πιεμόντε (Οκτώβρης 2004)».

Παραχαράκτες σε διατεταγμένη υπηρεσία

«Αξιοπρόσεκτη είναι η ενότητα του βιβλίου που περιλαμβάνει κριτικά κείμενα του Β. Σακκάτου, τα οποία αναφέρονται τόσο στο γνωστό μυθιστόρημα του Αγγλου συγγραφέα Λουί ντε Μπερνιέρ Το μαντολίνο του λοχαγού Κορέλι (1995) και στην ομώνυμη ταινία - το ιστορικό φόντο τους είναι η ιταλογερμανική σύρραξη με αναφορές και παρεκβάσεις στην Εθνική Αντίσταση - όσο και σ' ένα άλλο βιβλίο του ίδιου συγγραφέα, το Πουλιά χωρίς φτερά - κύρια αναφορά του στα γεγονότα της μικρασιατικής καταστροφής του 1922. Ο Σακκάτος θεωρεί την παραπάνω λογοτεχνική παραγωγή του Λουί ντε Μπερνιέρ στρατευμένη "στην παραποίηση και την ιστορική πλαστογραφία" και τον Αγγλο συγγραφέα "παραχαράκτη καθ' έξιν και σύστημα, που καλύπτει τη διακήρυξη των υπεραντιδραστικών πολιτικών και κοινωνικών απόψεών του και των ιστορικών πλαστογραφιών του και παραχαράξεων με τη μορφή μυθιστορημάτων στην υπηρεσία άνομων σκοπών".

Γερμανικές δυνάμεις αποβιβάζονται στην Κεφαλονιά
Γερμανικές δυνάμεις αποβιβάζονται στην Κεφαλονιά
Το βιβλίο "κλείνει" με Επίμετρο, όπου περιλαμβάνονται κριτικές για τη Μεραρχία Ακουι, δημοσιευμένες σε περιοδικά, και κρίσεις διατυπωμένες σε επιστολές προς τον ίδιο το συγγραφέα, καθώς επίσης έγγραφα της κατοχικής περιόδου και ποικίλο φωτογραφικό υλικό».

Η αρχή των δραματικών γεγονότων

Απόσπασμα από το γράμμα του Γ. Γαλάνου: «8 Σεπτεμβρίου. Υπογραφή ανακωχής μεταξύ Αγγλίας και Ιταλίας. Το βράδυ φθάνει τηλεγραφικώς η είδησις εις Αργοστόλιον. Οι Ιταλοί πανηγυρίζουν εις το λιθόστρωτον της πλατείας δι' αλλεπαλλήλων πυροβολισμών. Η Ιταλική περίπολος τους περιμαζεύει εις τους στρατώνας. Οι Γερμανοί ψυχροί παρακολουθούν κουνώντας το κεφάλι των.

Κατά τας επομένας ημέρας 9, 10 και 11 επακολουθεί σύσκεψη περί αφοπλισμού των Ιταλών και επιστροφήν εις Ιταλίαν. Την 12 οι Ιταλοί πολυβολούν 2 Γερμανικά πλοιάρια, ερχόμενα εκ Ληξουρίου με Γερμανούς στρατιώτας. Ο Γερμανός στρατηγός οργίζεται και αξιοί παράδοσιν των Ιταλικών στρατευμάτων άνευ όρων. Οι Ιταλοί εγκαταλείπουν την πόλιν του Αργοστολίου και οχυρούνται εις τα υψώματα της πόλεως.

Την 13 πολιορκείται η οικία Μελά εις Ρακαντζήν όπου ήσαν εγκατεστημένοι 8 Γερμανοί. Χιλιάδες χειροβομβίδες ερρίφθησαν εναντίον της οικίας, τέλος παραδίδονται ο δε αξιωματικός των αυτοκτονεί. Ηρξατο τότε παρά των αλητών η πρώτη διαρπαγή των τροφίμων και λοιπών πραγμάτων της οικίας. Το απόγευμα της ιδίας ημέρας και καθ' όλη την 14 και 15 μέχρι μεσημβρίαν ήρχισε η διαρπαγή 10 Ιταλικών αποθηκών ευρισκομένων εν Αργοστολίω. Χιλιάδες αγρότες, γυναικόπαιδα μετέφεραν εις τας οικίας των, βαρέλια άδεια, σπανίως δε και γεμάτα, είδη ιματισμού κουτιά τρόφιμα, αλεύρια, κεριά, κονσέρβες, πιοτά ή ό,τι άλλο υπήρχαν εις αυτάς. Εννοείται εις τας αποθήκας των τροφίμων έμεναν σκοποί και έρριπταν χειροβομβίδας εναντίον του πλήθους. Ετραυματίσθηκαν δε και τρεις πολίται. Χαρτιά, έγγραφα, σημαίες παληές και καινούργιες πεταμένες έξωθεν του κομάντου Μαρίνο. [...] Οι ίδιοι οι Ιταλοί δεν άφηναν να πάρουν από τας αποθήκας τροφίμων, γιατί τα έπαιρναν εκείνοι και τα πουλούσαν αντί χρυσαφιού ή χρήματος και κατόπιν άλλαι ληστοσυμμορίαι Ιταλών τα κατέσχον εις τους δρόμους, για να τα ξαναπουλήσουν και αυτοί. Φαύλος κύκλος δηλαδή. [...] Ηρχισε λοιπόν ο εξοντωτικός πόλεμος. Κανονιές ερίπτοντο από Φαραώ, Κραναία, Κάστρο και άλλα σημεία εις τους εν Ληξουρίω Γερμανούς, οπότε την 2.30 μ.μ. εφάνησαν 10 πουλάκια και ήρχισεν ο βομβαρδισμός κατά των στρατιωτικών στόχων κατ' αρχάς. Κατόπιν επεξετάθη και εις την οδόν Λάσης. Κύματα ανά ημισείαν ώραν από 8 ή 10 επαναλάμβαναν τον βομβαρδισμόν. Ολη η γειτονιά 32 πρόσωπα είμεθα εις το κατώγι του Βαλσαμίδη. Η μαμά σας έτρεμε και ήταν χωμένη στο βάθος. Κατά την 6 1/2 απογευματινήν έπαυσε ο βομβαρδισμός αλλ' εξακολούθησε ο συνεχής κανονιοβολισμός μέχρις τη 1 το μεσονύκτιον. Απολογισμός 1 βόμβα των 500 κιλών έπεσε εις το κατώγι οικίας Μελά εις οδόν Λάσης και έπεσε ολόκληρον το κτίριον και ετάφησαν υπό τα ερείπια 35 άτομα, άτινα είχον συγκεντρωθεί εκεί, δηλαδή ολόκληρος η γειτονιά, οι περισσότεροι ακόμα ευρίσκονται εκεί».


Ιταλοί ημιονηγοί μεταφέρουν με τα μουλάρια τους πυρομαχικά. Στο βάθος κατεστραμμένο λεωφορείο
Ιταλοί ημιονηγοί μεταφέρουν με τα μουλάρια τους πυρομαχικά. Στο βάθος κατεστραμμένο λεωφορείο

Επιμέλεια:
Ελένη ΑΡΓΥΡΙΟΥ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ