Ο αντιστασιακός Τύπος στη Θεσσαλία αποτέλεσε το «βαρύ πυροβολικό» στης Εθνικής Αντίστασης στην περιοχή. Αλλά δεν ήταν μόνο ένα αποτελεσματικό όπλο στα χέρια του αγωνιζόμενου λαού. Δεν ήταν μόνο διαφωτιστής - εξεγέρτης των συνειδήσεων, οργανωτής - καθοδηγητής του Αγώνα. Ταυτόχρονα, έπαιζε και ευρύτερο μορφωτικό, αναγεννητικό, προοδευτικό ρόλο, καθώς, σε πολλές περιπτώσεις, έφερνε, για πρώτη φορά, σε επαφή με τη γραφή και την ανάγνωση, ευρύτερες λαϊκές μάζες της υπαίθρου.

Διαβαζόταν μαζικά, με μεράκι και ενθουσιασμό, από χιλιάδες αναγνώστες και, μ' αυτό τον τρόπο συνέβαλε, πρωταρχικά και καθοριστικά, στην ανύψωση του πολιτιστικού και του πολιτικού επιπέδου του λαού. Εδενε τον αναγνώστη με τον αγώνα για τη Λευτεριά, αλλά και τις ιδέες της Λαοκρατίας, του Σοσιαλισμού.

Το πλήθος των αντιστασιακών εφημερίδων και άλλων εντύπων που εκδόθηκαν στη Θεσσαλία είναι πρωτοφανές και δεν παρουσιάστηκε σε καμιά άλλη χώρα. Υπολογίζεται ότι στην περιοχή εκδόθηκαν πάνω από 80 εφημερίδες του ΕΑΜ και 58 του ΚΚΕ, πάνω από 160 περιοδικά της ΕΠΟΝ, δεκάδες Δελτία Ειδήσεων και βιβλιαράκια και χιλιάδες προκηρύξεις, τρικ κ.ά.

Να αναφέρουμε μερικά από τα ονόματα των εφημερίδων: «ΑΛΗΘΕΙΑ», «ΛΑΟΚΡΑΤΙΑ», «ΕΑΜ», «ΡΗΓΑΣ», «ΑΝΑΓΈΝΝΗΣΗ», «ΕΜΠΡΟΣ», «ΤΟ ΦΛΑΜΠΟΥΡΟ», «ΛΕΝΙΝΙΣΤΗΣ», «ΚΟΚΚΙΝΗ ΣΗΜΑΙΑ», «ΜΑΧΗΤΗΣ», «ΘΥΕΛΛΑ», «ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ», «Η ΕΡΓΑΤΙΚΗ», «ΛΑΪΚΗ ΦΩΝΗ», «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΖΩΗ», «Ο ΦΡΟΥΡΟΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ», «ΝΕΟΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ», «ΕΠΟΝΙΤΗΣ», «Ο ΜΙΚΡΟΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΣ».

Στη Θεσσαλία υπήρχαν πάρα πολλά τυπογραφεία που λειτουργούσαν μέσα σε βαθιά παρανομία. Σε σκοτεινές κρύπτες σπιτιών, σε καταπακτές και σε σοφίτες, αλλά και στα βουνά.

Το '43, ο ηγέτης της Θεσσαλικής Αντίστασης, Κ. Καραγιώργης, παίρνει την απόφαση για τη μεταφορά στα Αγραφα πολλών παράνομων τυπογραφείων που λειτουργούσαν στην Καρδίτσα. Αυτό το τυπογραφικό υλικό διατίθεται σε οργανώσεις, που στήνουν τυπογραφεία.

Στη Νεράιδα, στήνεται το τυπογραφείο της 1ης Θεσσαλικής Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, μ' επικεφαλής τον δημοσιογράφο, Φαίδωνα Μακρή. Στον Μεσενικόλα της Επιτροπής ΕΑΜ Καρδίτσας, με τον Βασίλη Μαργάρα. Στα Περτουλιώτικα Λιβάδια, της Επιτροπής ΕΑΜ Τρικάλων, με τον Λεωνίδα Παπαστεφάνου. Στα Χάσια της Επιτροπής ΕΑΜ Καλαμπάκας, με τους Κώστα Στούμπο και Νίκο Χορμόβα. Στη Βερδικούσια της Επιτροπής ΕΑΜ Ελασσόνας, με τους Θωμά Παπακωνσταντίνου και Χρήστο Παγώνη. Στο Μοναστήρι Σουρβιάς, της Επιτροπής ΕΑΜ Μαγνησίας, με τον Απ. Σκλείδη. Στο Καταφύγιο του Ορειβατικού στον Κίσσαβο, της Επιτροπής ΕΑΜ Λάρισας, με τον Απόστολο Κολτσιδόπουλο, που πήρε το ψευδώνυμο «Σπήλιος» και έτσι έμεινε γνωστός ως χρονογράφος του «Ριζοσπάστη».

Ολοι αυτοί οι άνθρωποι αυτού του Τύπου - δημοσιογράφοι, τυπογράφοι, σχεδιαστές, διακινητές, κάποιοι παλιοί και έμπειροι και άλλοι νέοι που βγήκαν από τη φωτιά του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα - ήταν, πρώτα και κύρια, πατριώτες ατρόμητοι. Εδωσαν όλες τις δυνάμεις τους και αξιοποίησαν όλες τις δυνατότητές τους στον Αγώνα.

Να θυμίσουμε και μερικά άλλα θρυλικά ονόματα: Βιδάλης, Καραγιώργης, Τσουπαρόπουλος, Ζαφειρόπουλος, Μήτσιου, Παπαγεωργίου, Στρογγύλης, Προκόβας, Μπόκοτας, Θετταλός, Δήμου, Κωνσταντινίδης, Παπαθεοχάρης, Παπαγιάννης και πάρα πολλοί άλλοι.

Και να αποτίσουμε φόρο τιμής στους πεσόντες, γιατί ο αντιστασιακός Τύπος της Θεσσαλίας είχε και θύματα. Οπως την Κερασιά Φωλιά, από το Βόλο που την κατακρεούργησαν. Την Δήμητρα Τσάτσου, που διατηρούσε πολύγραφο στο κομμωτήριό της και εκτελέστηκε. Την Κατίνα Μητσιούλη, από τη Λάρισα που άρπαξε κρυολόγημα μέσα στο λαγούμι του τυπογραφείου και πέθανε από καλπάζουσα φυματίωση.

Στον παράνομο Τύπο η δουλειά ήθελε αυταπάρνηση και θάρρος, καθώς γινόταν σε αφάνταστα δύσκολες συνθήκες, ήταν ένα καθημερινό «παιχνίδι με το θάνατο», αφού παραμόνευε διαρκώς ο κίνδυνος να γίνει αντιληπτή από τους κατακτητές και τους ντόπιους συνεργάτες τους.

Ο εξοπλισμός ήταν ανεπαρκής. Μια μικρή κάσα με τυπογραφικά στοιχεία, μια γραφομηχανή, ένας πολύγραφος, το μολύβι, το πενάκι και το χαρτί. Κι έπρεπε οι άνθρωποι του παράνομου Τύπου να μάθουν πολλά και να τα προβάλουν όλα. Τα «νέα» έφταναν από τα στόματα συντρόφων και συναγωνιστών, ή σε ψιλά χαρτάκια με πολύ μικρά γράμματα. Νέα από τον αγώνα κατά του κατακτητή, αλλά και από τη βασανιστική ζωή του λαού στα χωράφια, στα εργοστάσια, στις γειτονιές, στα σχολειά. Η γραφή τους ήταν σύντομη, περιεκτική, αλλά και απλή για να μπορούν να καταλάβουν το νόημά της, όλοι.

***

Η λειτουργία του παράνομου Τύπου στη Θεσσαλία ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα του ΕΑΜ στην περιοχή, τον οποίο οργάνωσε, καθοδήγησε και αιμοδότησε το ΚΚΕ. Κι αποτελεί ένα ακόμα δείγμα της μεγάλης προσφοράς του Κόμματος της εργατικής τάξης της χώρας μας στον αγώνα για τη λευτεριά της πατρίδας και την προκοπή του λαού μας.

Η συνειδητοποίηση, τότε, από τους κομμουνιστές του βαρύνοντα ρόλου που θα έπαιζε η ενημέρωση και η προπαγάνδα στην αποτελεσματικότητα της δουλειάς του Κόμματος και στη στήριξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, αποτελεί δίδαγμα και οδηγό για το σήμερα, που τα αστικά ΜΜΕ παίζουν πρωτεύοντα και, εν πολλοίς, καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια της άρχουσας τάξης και των κομμάτων που την υπηρετούν, να παραπληροφορούν και να χειραγωγούν τις λαϊκές μάζες στη «λογική» της μοιρολατρίας και της υποταγής.

(Στοιχεία του κειμένου αντλήθηκαν από το βιβλίο του Λάζαρου Αρσενίου, με τίτλο «Ο Αντιστασιακός Τύπος της Θεσσαλίας»).