Τις ημέρες αυτές συμπληρώνεται ένας χρόνος από το ξέσπασμα της κρίσης που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και συγκεκριμένα στον τομέα των ακινήτων, για να διαχυθεί στη συνέχεια στο στενά συνδεδεμένο με τη συγκεκριμένη αγορά διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το τελευταίο αποδείχτηκε ιδιαίτερα εύθραυστο, όχι μόνο για το τεράστιο ύψος των επισφαλών στεγαστικών δανείων που αναδύθηκαν στην επιφάνεια, αλλά και για τα δαιδαλώδη κερδοσκοπικά παιγνίδια που «άνθισαν» και είχαν ως βάση, ως πρώτη ύλη, ακριβώς τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια, η επέκταση των οποίων για μια ολόκληρη δεκαετία συνέβαλε αποφασιστικά στην ανοδική πορεία των χρηματιστηριακών δεικτών! Για να αποδειχθεί για άλλη μια φορά ο τυχοδιωκτικός και επικίνδυνος χαρακτήρας ενός συστήματος, το οποίο, στην προοπτική του κέρδους, οδηγείται μέχρι και τον αυτοχειριασμό. Ακολούθησαν στη συνέχεια από την πλευρά των τραπεζικών «επενδυτικών» κολοσσών και από τις δύο πλευρές του Ειρηνικού, διαγραφές πολλών εκατοντάδων δισ. ευρώ, ενώ μη γνωρίζοντας οι τράπεζες, η μια με την άλλη, το βαθμό έκθεσής τους στον «ιό» της πιστωτικής κρίσης, «πάγωσαν» τις μεταξύ τους χορηγήσεις πιστώσεων, γεγονός που δημιούργησε σοβαρότατα προβλήματα στη νομισματική κυκλοφορία. Εξέλιξη η οποία με τη σειρά της οδήγησε στην αύξηση των τραπεζικών επιτοκίων. Είναι γνωστός βέβαια ο «πυροσβεστικός» ρόλος των κεντρικών τραπεζών σε Ευρώπη και Αμερική, οι οποίες, «ξεχνώντας» τις νεοφιλελεύθερες αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκαν, έσπευσαν μέσω χορηγήσεων «πιστωτικών διευκολύνσεων» - χορηγήσεις που αγγίζουν τα όρια του σκανδάλου - να διασώσουν εκείνες τις τράπεζες που βρέθηκαν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.

Και σαν να μην έφτανε αυτό ξέσπασε και η κρίση στις τιμές των τροφίμων, στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου και άλλων βασικών πρώτων υλών και οι αναταράξεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, αιτία και αποτέλεσμα του ακήρυχτου εμπορικού πολέμου που σοβεί ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά κέντρα της εποχής μας. Αποτέλεσμα: Εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου - άγγιξαν τα 150 δολάρια το βαρέλι - βασικών τροφίμων (σιτηρά, καλαμπόκι κλπ.) - διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα χρόνο - εκτεταμένη και ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία, φαινόμενα τα οποία πυροδότησαν τον πληθωρισμό σε όλο σχεδόν τον πλανήτη.

Οι εξελίξεις αυτές έπληξαν αποφασιστικά την αγοραστική ικανότητα της εργατικής τάξης, γενικότερα των λαϊκών στρωμάτων. Πρόκειται για βίαιη συμπίεση της τιμής της εργατικής δύναμης, η οποία εκδηλώθηκε με δύο κυρίως μορφές: Α) Τις πολύ μεγάλες ανατιμήσεις των βασικών ειδών διατροφής. Από το προηγούμενο καλοκαίρι βιώνουμε τις συνέπειες μιας πρωτοφανούς κερδοσκοπίας, η οποία απειλεί στη ρίζα της τη λαϊκή οικογένεια. Οι τιμές σε σιτηρά, άλευρα, ζυμαρικά, κρέας, έλαια, γάλα, αυγά, φρούτα και σε δεκάδες ακόμα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης έχουν βρεθεί στη δίνη του κυκλώνα. Για τρίτο συνεχή μήνα, τον προηγούμενο Ιούλη, ο πληθωρισμός διατηρήθηκε στο 4,9%, ενώ για τα «είδη διατροφής» και στη «στέγαση» ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στο 5,2% και στο 11,3%αντίστοιχα! Β) Μέσω της ανόδου των τραπεζικών επιτοκίων, τόσο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) όσο και των εμπορικών τραπεζών (επιτόκια διατραπεζικής αγοράς). Αποτέλεσμα των εξελίξεων αυτών ήταν να αυξηθούν τα κυμαινόμενα επιτόκια όλων των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, τα οποία στη χώρα μας έχουν ήδη ξεπεράσει τα 100 δισ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό οι εμπορικές τράπεζες, μέσω των αυξημένων τοκοχρεολυτικών δόσεων, μετέφεραν τη δική τους κρίση στους λαϊκούς καταθέτες.

Και όμως σε ένα τέτοιο περιβάλλον πρωτοφανούς επίθεσης στο βιοτικό επίπεδο των λαών της Ευρώπης, η επίσημη θέση της ΕΕ, όπως διατυπώθηκε στα συμβούλια ΕΚΟΦΙΝ και στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής, ήταν: Καμιά υποχώρηση σε αιτήματα ικανοποίησης λαϊκών αιτημάτων, ενώ ούτε να ακούσουν δεν ήθελαν θέσεις που πρόβαλαν ακόμα και ρεφορμιστικά συνδικάτα περί επαναδιαπραγμάτευσης των συλλογικών συμβάσεων. Μάλιστα, σε κάθε ευκαιρία, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, στις ανακοινώσεις της, προειδοποιούσε ότι αν υπάρξουν δευτερογενείς επιπτώσεις από την άνοδο των τιμών (όπως αυξήσεις μισθών), τότε εγκυμονεί ο κίνδυνος να λειτουργήσει η πληθωριστική σπείρα μισθών - τιμών. Στην περίπτωση αυτή προειδοποιούσε η ΕΚΤ ότι ήταν έτοιμη να παρέμβει μέσω της νομισματικής πολιτικής, της αύξησης δηλαδή των επιτοκίων - κάτι που τελικά και έκανε - ώστε να καταστείλει τις πληθωριστικές εστίες... Τη μόνη «υποχώρηση» που έκαναν ήταν αυτή της εισοδηματικής ενίσχυσης των κοινωνικών εκείνων ομάδων που βρίσκονται στα όρια της εξαθλίωσης. Για αυτούς και μόνο αυτούς επιτράπηκε η χορήγηση κάποιων ενισχύσεων, αφού σε διαφορετική περίπτωση κινδύνευαν με μαζική λιμοκτονία. Σε αυτή τη γραμμή άμυνας κινήθηκε και η ελληνική κυβέρνηση, η οποία, προκειμένου να καταστείλει τις λαϊκές αντιδράσεις, πρόβαλε τα ιδεολογήματα του «εισαγόμενου πληθωρισμού» - λες και η Ελλάδα δεν είναι οργανικά ενταγμένη στο πλέγμα των διεθνών καπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων - και της σπείρας μισθών - τιμών. Η οποία - έλεγαν - αν ενεργοποιηθεί, θα πυροδοτήσει ανεξέλεγκτα τον πληθωρισμό, κάτι που με τη σειρά του θα απειλήσει τη σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας... Σε τέτοιες συνθήκες υπογράφηκε η επαίσχυντη συλλογική σύμβαση εργασίας, μεταξύ ΓΣΕΕ και ΣΕΒ, η οποία προβλέπει τη χορήγηση μισθολογικών αυξήσεων ενός (1) ευρώ την ημέρα... Σύμβαση, η οποία προκάλεσε την αντίδραση του υπουργού Οικονομίας, επειδή έκρινε ότι ήταν πολύ γενναιόδωρη προς τους εργαζόμενους...

Δεν ήταν μόνο ότι σε μια τέτοια πρωτοφανή κρίση ακρίβειας άφησαν τους εργαζόμενους να κολυμπήσουν μόνοι τους στα βαθιά νερά της κρίσης - κι όσοι πνιγούν, ας πνιγούν - αλλά την ίδια περίοδο σημειώνεται μια πρωτοφανής επίθεση σε βάρος των λαϊκών κατακτήσεων. Με το επιχείρημα ότι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων είναι το πιο αποτελεσματικό όπλο θωράκισης της ευρωπαϊκής οικονομίας στην επερχόμενη κρίση - τίποτα το ψευδέστερο - πήραν μια σειρά αποφάσεις ιδιαίτερα οδυνηρές για τους ευρωπαϊκούς λαούς. Στα δημοσιονομικά επέμεναν στην επίτευξη των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών έως το 2010, γεγονός που σημαίνει κλιμάκωση της επίθεσης, τόσο στο σκέλος των κρατικών εσόδων - νέοι φόροι - όσο και στο σκέλος των δημόσιων δαπανών, στην κατεύθυνση φυσικά της περαιτέρω περιστολής τους. Και φυσικά συνέχιση των μεταρρυθμίσεων - ο άλλος πυλώνας του ...νέου ευρωπαϊκού πολιτισμού - απελευθέρωση αγορών, δημιουργία ...ανταγωνιστικών συνθηκών στην αγορά εργασίας (καταβαράθρωση των εργασιακών σχέσεων), ενίσχυση ανταγωνιστικότητας, βελτίωση παραγωγικότητας. Προβολή δηλαδή όλων των αιτημάτων του κεφαλαίου, μέσα από την «ξύλινη» γλώσσα που χρησιμοποιεί η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία. Πρόκειται για μια ακραία ταξική πολιτική επιλογή, η οποία επιδιώκει τη μεταφορά των συνεπειών της κρίσης στα λαϊκά στρώματα και παράλληλα δημιουργία «υγειονομικής ζώνης» προστασίας γύρω από τα ευρωπαϊκά μονοπώλια.

Στην Ελλάδα, παρά το γεγονός ότι το μισό Υπουργικό Συμβούλιο έχει εμπλακεί και περιδινίζεται σε υποθέσεις σκανδάλων, η κυβέρνηση της ΝΔ προχωρεί ακάθεκτη στην υλοποίηση του συνόλου των αντιλαϊκών επιλογών. Κάτι που εκδηλώθηκε με το ξεπούλημα του ΟΤΕ και των μεγάλων λιμανιών της χώρας, την παράδοση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στο ιδιωτικό κεφάλαιο, την ψήφιση του νόμου που αναγνωρίζει ως ισότιμα με τα ελληνικά πανεπιστήμια τα ιδιωτικά ΙΕΚ, τις πρόσφατες εξαγγελίες που υπουργού Μεταφορών περί ιδιωτικοποίησης του ΟΣΕ.

Και ενώ η κυβέρνηση βυσσοδομεί σε βάρος των λαϊκών συμφερόντων, ξεσπά νέα δημοσιονομική κρίση. Ο κρατικός προϋπολογισμός του 2008 παραπαίει. Κινδυνεύει η αξιοπιστία της χώρας προς τους Κοινοτικούς εταίρους... Και τότε γίνεται το πρωτοφανές. Εν μέσω θέρους το υπουργείο Οικονομικών γνωστοποιεί ότι επεξεργάζεται νέα σαρωτικά μέτρα, τα οποία μάλιστα θα ανακοινώσει μέσα στο Σεπτέμβρη. Μέτρα τα οποία κινούνται σε δύο κατευθύνσεις:

• Στην επιβολή νέων φόρων, γενικού και ειδικού χαρακτήρα. Γενικού χαρακτήρα φόροι - σύμφωνα με τις μέχρι σήμερα διαρροές - θεωρούνται: Νέα αύξηση των έμμεσων φόρων σε πετρελαιοειδή, ποτά, τσιγάρα, αύξηση των τελών κυκλοφορίας των οχημάτων, αύξηση του φόρου στις τραπεζικές καταθέσεις, αλλά και μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας. Ειδικού χαρακτήρα θεωρείται η σχεδιαζόμενη επαναφορά των «αντικειμενικών» κριτηρίων φορολόγησης των μικρομεσαίων στρωμάτων (μικροί επιχειρηματίες - ελεύθεροι επαγγελματίες). Σαν κερασάκι της τούρτας προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί η φορολογία των εισοδημάτων από κεφάλαιο. Χωρίς να το δέσουμε κόμπο, διαρρέουν ότι θα φορολογηθούν με βάση την κλίμακα μερίσματα από διανεμόμενες μετοχές των επιχειρήσεων, αμοιβές στελεχών επιχειρήσεων, αλλά και εισοδήματα που φορολογούνται αυτοτελώς (πιλότοι, αθλητές κλπ.). Διαρρέουν επίσης ότι προτίθενται να φορολογήσουν την υπεραξία των μετοχών. Στο πίσω μέρος του κεφαλιού τους έχουν πάντα την αύξηση των συντελεστών ΦΠΑ.
• Στο σκέλος των δαπανών απλώνουν τα πλοκάμια τους πάνω από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα (νοσοκομεία, ΟΤΑ, ασφαλιστικά ταμεία, προς στιγμή ακούστηκε και για τα Πανεπιστήμια) που θα κληθεί να λειτουργήσει σαν ανώνυμη εταιρεία, με την υποβολή επιχειρηματικών σχεδίων, κατάρτιση προϋπολογισμών και ισολογισμών, ενώ την τελευταία στιγμή - σύμφωνα πάντα με πληροφορίες - απέσυραν διάταξη για τις εργασιακές σχέσεις στα πρότυπα των πρώην ΔΕΚΟ...

Ολο το καταθλιπτικό τοπίο, μέσα στο οποίο επιδιώκουν να μας τυλίξουν, επαναφέρει στην επικαιρότητα το αίτημα της ανάπτυξης ισχυρού εργατικού - λαϊκού κινήματος, το οποίο θα είναι σε θέση να αποκρούει τις επιθέσεις, να αντεπιτίθεται, να προκαλεί πόνο στον αντίπαλο εισβολέα. Ενα εργατικό κίνημα με σαφή ταξικό προσανατολισμό, το οποίο ιδεολογικά και πολιτικά θα κινείται έξω από τις λογικές του ευρωμονόδρομου, αλλά και έξω από τα όρια του πολιτισμού και τις αξίες του κεφαλαίου. Αυτό απαιτούν οι καιροί. Κάτι που για να γίνει, θα πρέπει οι εργαζόμενοι να ξεκαθαρίσουν τους λογαριασμούς τους με τις ηγεσίες των ρεφορμιστικών συνδικάτων, οι οποίες τους έχουν καταπροδόσει, όχι μόνο μια φορά. Οι ηγεσίες της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ, ιδεολογικά και πολιτικά διαβρωμένες από την αστική ιδεολογία, αποτελούν σήμερα έναν - πολύτιμο ίσως - κοχλία του ευρωενωσιακού εποικοδομήματος. Συνάμα επανέρχεται στην επικαιρότητα το αίτημα - κλειδί. Αυτό της ανάγκης ενότητας της εργατικής τάξης, της απόκρουσης των συντεχνιακών αντιλήψεων, ώστε αναβαθμισμένο και με νέα εφόδια το εργατικό κίνημα να υψωθεί σε κυματοθραύστη όλων όσων επιβουλεύονται τα λαϊκά συμφέροντα.