Η Τέχνη γίνεται μορφή αντίστασης. Η μουσική, ο κινηματογράφος, το θέατρο, η λογοτεχνία και οι εικαστικές τέχνες αποτυπώνουν τους λαϊκούς αγώνες, ξεπερνούν τη λογοκρισία, γίνονται όπλο στα χέρια των λαϊκών αγωνιστών. Εκατοντάδες καλλιτέχνες στρατεύονται και διώκονται για τη στάση και το έργο τους. Τους συναντάς στα θέατρα, στα εργαστήρια, στα στούντιο, αλλά και στις μεγάλες κινητοποιήσεις, στις φυλακές, στις εξορίες.

Η δικτατορία ενθαρρύνει τις πολεμοκαπηλικές, εθνικοπατριωτικές υπερπαραγωγές, παράγει τα δικά της προπαγανδιστικά «επίκαιρα», ο αποβλακωτικός συναισθηματισμός - ίδιον του εμπορικού κινηματογράφου - γίνεται έμμεσο όπλο επιβολής πάνω στις μάζες, τα μελοδράματα, οι φαρσοκωμωδίες και οι φουστανέλες δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα με τη χούντα, τα εισιτήρια της Αλίκης Βουγιουκλάκη φτάνουν στα ύψη, ο Ελληνοαμερικανός Τζέιμς Πάρις με πρωταγωνιστή τον Κώστα Πρέκα αναλαμβάνει να ανυψώσει το εθνικοπατριωτικό φρόνημα των Ελλήνων.

Από την άλλη, μια χούφτα «τρομερά παιδιά» αμφισβητούν την παράδοση του Φίνου και βάζουν τα θεμέλια για το Νέο Ελληνικό Κινηματογράφο. «Το προξενιό της Αννας» του Παντελή Βούλγαρη, η «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού, «Ναι μεν, αλλά» του Παύλου Τάσιου, «Μέρες '36» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Ιωάννης ο βίαιος» της Τόνιας Μαρκετάκη, προσελκύουν τους θεατές. Το νέο ελληνικό σινεμά έχει το δικό του κοινό, τις δικές του αίθουσες, τους δικούς του διανομείς.

Πλαστά σενάρια, πλαστές σκηνές, πλαστά ονόματα είναι μερικά από τα τεχνάσματα που επινοούνται απέναντι στο φίμωτρο της λογοκρισίας. Συγχρόνως οι άγριες διώξεις συνεχίζονται. Φυλακές, στρατόπεδα, τόποι εξορίας, Γυάρος. Θύματά της και σκηνοθέτες, ηθοποιοί που στέλνονται εξορία ή σύρονται στην Ασφάλεια: Παντελής Βούλγαρης (Γυάρος), Σταύρος Παράβας, Λάμπρος Παπαδημητράκης, Παύλος Ζάννας, Κώστας Ζηρίνης κ.ά.

Η απαγόρευση της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη στις τραγωδίες, η διάλυση του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, η απομάκρυνση του Αλέξη Μινωτή και της Κατίνας Παξινού από το Εθνικό, οι αλλεπάλληλοι εορτασμοί των εθνικών εορτών, η εγκατάσταση σε διοικητικές θέσεις ανθρώπων ξένων προς το θέατρο, είναι μερικά από τα μέτρα που παίρνει το καθεστώς.

Την ίδια περίοδο ιδρύεται η Νέα Σκηνή από τον Τάκη Μουζενίδη, ο Μάνος Κατράκης και η Αννα Συνοδινού επιστρέφουν, οι τολμηρές παραστάσεις του Σπύρου Ευαγγελάτου κάνουν πρεμιέρα. Το Εθνικό και το ΚΘΒΕ ανεβάζουν μεταφράσεις του Κώστα Βάρναλη και έργα του Κώστα Μουρσελά, των Σαίξπηρ, Μολιέρου, Τσέχοφ, Μπρεχτ, Ιονέσκο.

Στο «Αθήναιον» ανεβαίνει «Το Μεγάλο μας Τσίρκο» του Καμπανέλλη, με τους: Καρέζη, Καζάκο, Παπαγιαννόπουλο, Ξυλούρη, Ξαρχάκο, Ευγένιο Σπαθάρη. Οι παραστάσεις είναι από τις μαζικότερες - μέχρι το «Πολυτεχνείο» - πολιτικές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας, με ατελείωτες ουρές να σχηματίζονται κάθε βράδυ. Πάνω από 400.000 θεατές σε Αθήνα και επαρχία παρακολουθούν το έργο. Οι πρωταγωνιστές (Καζάκος - Καρέζη) περνούν ένα μήνα στα κρατητήρια της Ασφάλειας, οι παραστάσεις διακόπτονται και ξαναρχίζουν μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.

Η ποίηση και το τραγούδι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της χούντας. «Η Γενιά του '70», μια γενιά νέων ποιητών, εμφανίζεται στα ελληνικά γράμματα, με ατομικές ή συλλογικές εκδόσεις. Ο Οδυσσέας Ελύτης δημοσιεύει το ποιητικό του έργο «Ο Ηλιος ο Ηλιάτορας» και ο Γιάννης Ρίτσος γράφει μερικά από τα σημαντικότερα ποιήματά του.

Στα μουσικά δρώμενα, το έντεχνο λαϊκό τραγούδι αναβιώνει, αυτή τη φορά με στίχους καταξιωμένων ποιητών, με κυριότερους μουσικούς εκπροσώπους τον Γιάννη Μαρκόπουλο, τον Μίκη Θεοδωράκη, την Ελένη Καραΐνδρου, τον Μάνο Χατζηδάκι, τον Σταύρο Ξαρχάκο, τον Χριστόδουλο Χάλαρη.

Τα ποιήματα του Ρίτσου, τα τραγούδια του Θεοδωράκη, τα χαρακτικά του Τάσσου, οι ζωγραφιές του Τσαρούχη, ο κινηματογράφος του Αγγελόπουλου, το θέατρο του Κατράκη εξακολουθούν να μιλούν στις ψυχές μας.