Σύμφωνα με αυτόν τον κανονισμό, διατηρείται το προηγούμενο καθεστώς αλιείας για τις μηχανότρατες και η γενική απαγόρευση αλιείας εντός των 3 ναυτικών μιλίων από την ακτή ή σε βάθος θάλασσας μικρότερο των 50 μ. όταν το βάθος αυτό βρίσκεται σε μικρότερη από τα 3 μίλια απόσταση από την ακτή. Με το νέο κανονισμό επίσης διατηρείται η δυνατότητα που και πριν υπήρχε οι μηχανότρατες να μπορούν να ψαρεύουν και σε μικρότερη από 3 μίλια απόσταση, αλλά σε βάθη μεγαλύτερα των 50 μ. Η απόσταση αυτή, η οποία με απόφαση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) είχε καθοριστεί σε 1 μίλι, με το νέο κανονισμό μπορεί να καθορίζεται, με ευθύνη του κάθε κράτους - μέλους της ΕΕ, μεταξύ 0,7-1,5 μιλίων, αρκεί να εκπληρώνονται ορισμένα κριτήρια - «παραθυράκια». Ακριβώς αυτά τα «παραθυράκια» αξιοποίησε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και με νεότερη απόφασή της καθορίζει εκ νέου το 1 μίλι σαν ελάχιστη απόσταση.

Η καινούρια αυτή απόφαση του ΥΠΑΑΤ ευνοεί σαφώς τους ιδιοκτήτες και μεγαλοψαράδες των μηχανοτρατών. Προκάλεσε όμως θύελλα αντιδράσεων από πλευράς παράκτιων ψαράδων στην πλειοψηφία τους μικροί, οι οποίοι αν και πολυπληθέστεροι αλλά ανοργάνωτοι, πίστεψαν ότι η ΕΕ θα τους κάνει τη χάρη να διώξει τις μηχανότρατες από τις ακτές.

Επειδή τα πράγματα που αφορούν την αλιεία διενεργούνται σε χρόνους και τόπους δύσκολα προσβάσιμους στα φώτα της δημοσιότητας κι έχουν σαν αποτέλεσμα την ελλιπή πληροφόρηση του κοινού, έχει μια κάποια αξία να δοθούν ορισμένες πληροφορίες για την κατανόηση του προβλήματος που δημιουργήθηκε.

Η χώρα μας διαθέτει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ευρώπη. Το συνολικό της μήκος είναι 16.000 χλμ. όσο με το 1/3 της ακτογραμμής της αφρικανικής ηπείρου!!! Αυτό οφείλεται στις πολυσχιδείς ακτές τόσο στον ηπειρωτικό κορμό της χώρας μας όσο και στα 3.500 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Σ' αυτή τη διαμόρφωση των ακτών οφείλεται το γεγονός ότι η χώρα μας διαθέτει το μεγαλύτερο αριθμό αλιευτικών σκαφών και αλιευτικών κοινοτήτων σ' όλη την Ευρώπη.

Ο αριθμός των αλιευτικών σκαφών της χώρας μας είναι περίπου 17.500 από τα οποία το 95% είναι παράκτια σκάφη (Παράκτια Αλιεία). Αντίθετα ο αριθμός των μηχανοτρατών είναι περιορισμένος (περίπου 300) εξαιτίας του περιορισμένου μεγέθους των περιοχών όπου μπορούν να αλιεύουν. Οι μηχανότρατες είναι τα κατ' εξοχή χαρακτηριστικά σκάφη της Μέσης Αλιείας στη χώρα μας. Είναι σκάφη ισχυρά, μήκους μεταξύ 25-40 μ., σιδερένια ή ξύλινα, με ιπποδύναμη που κυμαίνεται από 400-900 ίππους. Τα σκάφη αυτά μπορούν να δουλέψουν σε αντίξοες καιρικές συνθήκες και έχουν μεγάλη ακτίνα δράσης. Το αλιευτικό τους εργαλείο, η «τράτα», είναι δίχτυ διαμορφωμένο σε σάκο το οποίο σύρεται στο βυθό όταν κινείται το σκάφος και συλλέγει όσα ψάρια καταφέρει να εγκλωβίσει στην πορεία. Στην κατηγοριοποίηση των αλιευτικών εργαλείων η μηχανότρατα χαρακτηρίζεται ως «δυναμικό» εργαλείο σε αντίθεση με τα παράκτια σκάφη που χρησιμοποιούν δίχτυα ή παραγάδια και θεωρούνται «στατικά» εργαλεία.

Η πραγματικότητα του σχετικά μεγάλου αριθμού παράκτιων σκαφών, που κάτω από άλλες συνθήκες θα ήταν ευλογία για τους κατοίκους των παράκτιων και νησιωτικών περιοχών, προκαλεί πονοκέφαλο στους πολιτικούς προϊστάμενους του ΥΠΑΑΤ και των Βρυξελλών, επειδή δεν είναι συμβατή με τα οράματα της επιχειρηματικής αλιείας που επιδιώκουν. Η επιδίωξη αυτή εξυπηρετείται μέσω της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ) και των πολιτικών των κυβερνήσεων του δικομματισμού στη χώρα μας και οι στόχοι της είναι τελείως διαφορετικοί από τις αυταπάτες που καλλιεργούνται συστηματικά στον αλιευτικό κόσμο, για να τον κρατούν σαν ψάρι παγιδευμένο στα δίχτυα και στα αγκίστρια των κοινοτικών μηχανισμών.

Οι παραπάνω πολιτικές έχουν σαν πυξίδα τους το μοντέλο της επιχειρηματικής αλιείας και επιδιώκουν με κάθε τρόπο την εκδίωξη όσο το δυνατό περισσότερων ψαράδων από τη θάλασσα, είτε της μέσης είτε της παράκτιας αλιείας. Η κατεύθυνση αυτή υλοποιείται αφ' ενός με μια σειρά κίνητρα εθελούσιας εξόδου, όπως οικονομικές ενισχύσεις για απόσυρση αλιευτικών σκαφών και πρόωρες συντάξεις και αφ' ετέρου με μια σειρά αντικίνητρα παραμονής στο επάγγελμα, όπως τα αυξημένα καύσιμα, οι αθρόες και σχεδόν ανεξέλεγκτες εισαγωγές αλιευμάτων, η απαγόρευση της αύξησης της χωρητικότητας και της ιπποδύναμης των αλιευτικών σκαφών ανεξαρτήτως κατηγορίας, η θέσπιση καθεστώτος ειδικών αδειών αλιείας για τα μεγάλα πελαγικά ψάρια, η ανάπτυξη και χρηματοδότηση των θαλάσσιων ιχθυοκαλλιεργειών κατά τρόπο ανταγωνιστικό ενάντια στην παράκτια αλιεία κλπ.

Δεν αμφιβάλλει κανείς ότι η απόφαση του ΥΠΑΑΤ να φέρει τις μηχανότρατες από το 1,5 στο 1 μίλι ζημιώνει τους παράκτιους αλιείς. Ομως, με βάση τα χαρακτηριστικά και τους στόχους της ΚΑλΠ, αποδεικνύεται ότι σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί το μείζον ζήτημα της αλιείας ούτε και συνιστά τη βασική αιτία του οικονομικού στραγγαλισμού των μικρών ψαράδων. Αυτό τεκμηριώνεται με βάση τις κύριες κατευθύνσεις της ΚΑλΠ που υλοποιούνται μέσα από τα αντίστοιχα Επιχειρησιακά Προγράμματα Αλιείας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν, οι πιστώσεις που θα διατεθούν στον τομέα από το 2007 έως το 2013, όχι μόνο δεν κατευθύνονται στην ανάπτυξη της αλιείας αλλά προορίζονται κυρίως για την καταστροφή των αλιευτικών σκαφών και μάλιστα σε ποσοστό μεγαλύτερο από ό,τι ήταν κατά το διάστημα 2000-2006. Συνεπώς, η πορεία προς το μαζικό ξεκλήρισμα των μικρομεσαίων αλιέων είναι ήδη προδιαγεγραμμένη, είτε οι μηχανότρατες αλιεύουν στο 1 είτε στα 1,5 μίλια. Το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι η συγκεκριμένη απόφαση του ΥΠΑΑΤ μάλλον λειτουργεί ως δόλωμα και παγίδα για διεύρυνση της αντιπαράθεσης μεταξύ των ψαράδων, για τη διαιώνιση των συντεχνιακών αντιπαραθέσεων γύρω από τα αλιευτικά εργαλεία, ώστε να αποτραπεί η δυνατότητα από κοινού αντίστασης στο ξεκλήρισμά τους.

Οι μικροί ψαράδες στις δύσκολες συνθήκες δουλειάς στη θάλασσα έχουν αποδείξει ότι η αλληλεγγύη και η συναδελφικότητα μεταξύ τους υπερισχύουν του ανταγωνισμού. Ανάλογα πρέπει να αντιδράσουν και μπροστά στις δυσοίωνες προοπτικές που ξανοίγονται μπροστά τους, με τη δημιουργία μετώπου πάλης ενάντια στην ΚΑλΠ για τη ματαίωση όλων των επιμέρους μέτρων που αποτελούν δομικά συστατικά στην οικοδόμησή της. Η σωστή χωροθέτηση των αλιευτικών δραστηριοτήτων, η ορθή χρήση των αλιευτικών εργαλείων, οι αναγκαίοι για τη διατήρηση των ιχθυοαποθεμάτων όροι και προϋποθέσεις της χρήσης τους, δεν είναι υπόθεση που πρέπει να την αφήσουν στην ΕΕ και στις κυβερνήσεις του δικομματισμού, αλλά μπορεί να επιτευχθεί μέσα από τους κοινούς αγώνες των ψαράδων ενάντια στην ΚΑλΠ.

Οι αγώνες αυτοί δεν πρέπει να περιορίζονται μόνο στην απόκρουση τούτων ή των άλλων μέτρων ούτε μόνο στη διεκδίκηση αποσπασματικών αιτημάτων. Αλλά πρέπει να επεκτείνονται στην ανάγκη εφαρμογής μιας ολότελα διαφορετικής αλιευτικής πολιτικής που στο κέντρο της δε θα έχει τη μεγάλη αλιευτική επιχείρηση αλλά τα συμφέροντα του μικρομεσαίου ψαρά. Η αντιπαράθεση για το μίλι και όλες οι ανάλογες αντιθέσεις είναι δευτερεύουσες και δεν μπορούν να εξασφαλίσουν ούτε την επιβίωσή τους ούτε τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής θέσης τους. Είναι καιρός αυτό το παιχνίδι της κολοκυθιάς να τελειώσει και οι ψαράδες να αρχίσουν να βλέπουν αυτά που τους ενώνουν, αφήνοντας στην άκρη όσα δολώματα τους πετάνε για να τους διασπούν.