Associated Press

-- Πώς εκτιμάτε τα αποτελέσματα της συνάντησης σας με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, στις 21 Μάρτη;

-- Η συνάντηση έγινε μέσα σε φιλικό κλίμα και απέδωσε συγκεκριμένα αποτελέσματα. Αποφασίστηκε η διαδικασία που θα ακολουθήσουμε, με στόχο να φτάσουμε το συντομότερο δυνατό στο στάδιο της συνολικής διαπραγμάτευσης ανάμεσα στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων. Αποφασίστηκε επίσης η διάνοιξη του οδοφράγματος στην οδό Λήδρας, πράγμα που έχει μεγάλη συμβολική σημασία αλλά και πρακτική αξία. Γενικά, έγινε μια καλή αρχή, ένα ελπιδοφόρο ξεκίνημα. Γνωρίζοντας βέβαια τις δυσκολίες που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είμαι πάντα συγκρατημένος στις εκτιμήσεις και προσδοκίες μου. Θα εργαστούμε σκληρά για το καλύτερο. Η πολιτική μας βούληση και η καλή μας θέληση είναι δεδομένα και αναγνωρίζεται από τον διεθνή παράγοντα. Εύχομαι και ελπίζω να υπάρξει η ανάλογη ανταπόκριση και από την άλλη πλευρά, για το καλό της Κύπρου και του λαού μας, Ε/κυπρίων και Τ/κυπρίων.

-- Πώς απαντάτε στις τοποθετήσεις που γίνονται για λύση στη βάση του «Σχεδίου Ανάν»; Τελικά, το «Σχέδιο Ανάν» είναι παρόν ή παρελθόν;

-- Η επιμονή σε λύση στη βάση του «Σχεδίου Ανάν» είναι αντιπαραγωγική. Στρέφει τη σκέψη προς τα πίσω, ενώ πρέπει να βλέπουμε μπροστά. Το «σχέδιο» είχε τη δική του ιστορία και μια συγκεκριμένη κατάληξη. Οπως άλλωστε προνοείται στο ίδιο το «σχέδιο» η απόρριψή του σημαίνει ότι παύει να υπάρχει. Ομως, όπως πολλές φορές έχουμε τονίσει, η όλη προεργασία που έγινε από τα Ηνωμένα Εθνη όλα αυτά τα χρόνια που ασχολούνται με το Κυπριακό δεν μπορεί να πεταχτεί στα σκουπίδια. Στοιχεία όλης αυτής της εργασίας θα επανέρχονται στο τραπέζι των συνομιλιών για να αξιοποιηθούν. Με γνώμονα πάντα το συμφέρον της Κύπρου και μόνο, επιδίωξή μας θα είναι να αξιοποιήσουμε εκείνα ακριβώς τα στοιχεία που υπηρετούν το συμφέρον της Κύπρου και του λαού μας.

-- Απορρίπτετε τις θέσεις για δύο κράτη και δύο λαούς στην Κύπρο, καθώς επίσης και τη θέση για παρθενογένεση νέου κράτους. Ποια είναι η βάση λύσης που υποστηρίζετε και ποιες προδιαγραφές πρέπει να έχει αυτή;

-- Δεν είναι μόνο εμείς που απορρίπτουμε τις προσεγγίσεις για δύο κράτη και δύο λαούς. Είναι πρώτιστα τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας που ρητώς μιλούν για λύση μιας ενωμένης Κύπρου, έστω με ομοσπονδιακή διάρθρωση. Τα περί δύο κρατών και δύο λαών παραπέμπουν σε διχοτομικές λογικές, πράγμα απαράδεκτο. Η όποια μορφή διχοτόμησης θα είναι καταστροφική για την Κύπρο και δε γίνεται αποδεκτή ούτε από τη διεθνή κοινότητα. Οσον αφορά τα περί παρθενογένεσης, εμείς τα θεωρούμε εξ ίσου απαράδεκτα. Η Κυπριακή Δημοκρατία ιδρύθηκε το 1960 και το ζητούμενο σήμερα είναι με τη λύση να μετεξελιχθεί το κράτος που υπάρχει από το 1960 σε ομοσπονδιακό, διζωνικό, δικοινοτικό. Δεν μπορεί η τουρκική πλευρά να επικαλείται τις συμφωνίες του 1960 όταν, για παράδειγμα, θέλει να στηρίξει τη θέση της για συνέχιση του καθεστώτος των εγγυήσεων και την ίδια ώρα να λέει ότι δεν υπάρχει η Κυπριακή Δημοκρατία που είναι αποτέλεσμα εκείνων των συμφωνιών.

Το πλαίσιο της λύσης είναι ξεκάθαρο εδώ και πολλά χρόνια. Καθορίζεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τις συμφωνίες Υψηλού Επιπέδου, που προνοούν για λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο. Η λύση πρέπει να προνοεί για τερματισμό της κατοχής και του εποικισμού, να επανενώνει την Κύπρο, το λαό μας, τους θεσμούς και την οικονομία. Να αποκαθιστά και να κατοχυρώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα περιλαμβανομένου του δικαιώματος επιστροφής και περιουσίας των προσφύγων. Εφόσον μιλούμε για ομοσπονδιακή λύση σίγουρα θα ισχύσει η αρχή της πολιτικής ισότητας μεταξύ των δύο μερών της ομοσπονδίας. Ομως, αυτή η αρχή δεν μπορεί να ερμηνεύεται κατά το δοκούν, αλλά έτσι όπως έχει καθοριστεί στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

-- Πέρα από τις επαφές με την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας, ποιες είναι οι σχέσεις που θα επιδιώξετε με την τουρκοκυπριακή κοινότητα και τι μέτρα θα πάρει η κυβέρνησή σας για την παραπέρα ανάπτυξη αυτών των σχέσεων;

-- Θα επιδιώξουμε τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Ηδη, έχουμε στείλει μηνύματα και πιστεύω ότι έχουμε αποδείξει στην τουρκοκυπριακή κοινότητα ότι εμφορούμαστε από τις καλύτερες των προθέσεων. Δε διστάσαμε να υπογραμμίσουμε ότι για την αρνητική τροπή που πήραν τα πράγματα μετά το 1963, πέρα από τον εξωτερικό παράγοντα, ευθύνη φέρουν και οι δύο κοινότητες. Και εμείς αναλαμβάνουμε το δικό μας μερίδιο της ευθύνης. Από εκεί και πέρα πρέπει να δούμε το μέλλον, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές μας στην αναζήτηση δίκαιης και βιώσιμης λύσης. Παράλληλα, θα συνεχίσουμε και θα διευρύνουμε τα μέτρα υπέρ των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας που έχουν ληφθεί και λειτουργούν ήδη. Μελετούμε και θα προωθήσουμε επιπρόσθετα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Η κυβέρνηση αποφασιστικά θα αντιμετωπίσει όποια φαινόμενα εθνικισμού πιθανόν εμφανιστούν και που δηλητηριάζουν το κλίμα και τις σχέσεις των δύο κοινοτήτων. Η κυβέρνηση θα σταθεί αρωγός στις όποιες προσπάθειες επαναπροσέγγισης.

Η βελτίωση, βέβαια, των σχέσεων δεν είναι μονόδρομος. Πρέπει και οι Τουρκοκύπριοι συμπατριώτες μας να συνειδητοποιήσουν - όσοι δεν το έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα - ότι η προσκόλληση στην Τουρκία, η διαίρεση και οι αξιώσεις για δύο κράτη δεν ωφελούν κανένα. Αντίθετα, η ευημερία και η πρόοδος και των δύο κοινοτήτων βρίσκονται στη φιλία, στη συνεργασία και την ειρηνική συμβίωση στα πλαίσια μιας επανενωμένης, ομοσπονδιακής Κύπρου.

-- Ποιος θεωρείτε ότι θα είναι ο ρόλος του ξένου παράγοντα και δη της Βρετανίας στις εξελίξεις στο Κυπριακό; Πιστεύετε ότι μπορεί να παρουσιαστούν εμπόδια;

-- Αποδίδουμε μεγάλη σημασία στο ρόλο του διεθνούς παράγοντα. Με καλή θέληση και πολιτική βούληση μπορούμε να συνομιλήσουμε με την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας και πιστεύω ότι μπορούμε να βρούμε λύσεις για ζητήματα που αφορούν κυρίως τη διάρθρωση του κράτους και τις σχέσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Από εκεί και πέρα υπάρχει η διεθνής πτυχή του Κυπριακού. Υπάρχει το θέμα της εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής. Είναι προφανές ότι αν δε διαφοροποιηθεί η πολιτική της Τουρκίας δεν μπορεί να ανοίξει ο δρόμος προς τη λύση με τις προδιαγραφές που ανέφερα πιο πάνω. Ο διεθνής παράγοντας θα πρέπει να ασκήσει την επιρροή ακόμα και τις πιέσεις του πάνω στην Τουρκία, για να υπάρξει αυτή η αναγκαία διαφοροποίηση της πολιτικής της.

Ιδιαίτερη σημασία αποδίδουμε στην εμπλοκή του Συμβουλίου Ασφαλείας και πιο συγκεκριμένα των μονίμων κρατών - μελών. Δική μας επιδίωξη θα είναι να εμπλακούν στο Κυπριακό συλλογικά και τα πέντε μόνιμα κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας. Δε θέλουμε να δούμε ξανά το φαινόμενο να εμπλέκονται ενεργά οι ΗΠΑ και η Βρετανία και οι υπόλοιπες χώρες να βρίσκονται κατά κάποιον τρόπο στο περιθώριο. Σημαντικό ρόλο έχει να διαδραματίσει και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Και γιατί η Κύπρος είναι μέλος της, αλλά και γιατί η Τουρκία φιλοδοξεί να γίνει μια μέρα μέλος της Ενωσης.

Η Βρετανία, για ιστορικούς λόγους, για το γεγονός ότι έχει παρουσία στην Κύπρο, για το γεγονός ότι είναι μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις, αλλά και για το γεγονός ότι είναι ηγετική χώρα στην ΕΕ σίγουρα έχει να διαδραματίσει το δικό της ρόλο. Πάντα όμως στα πλαίσια που αναφέρω πιο πάνω για συλλογική διαχείριση του Κυπριακού από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Στο παρελθόν, η Βρετανία με την πολιτική της είχε απογοητεύσει τον κυπριακό λαό. Είναι και προς το δικό της συμφέρον να ακολουθηθεί μια διαφορετική πολιτική που να εδράζεται περισσότερο στο διεθνές δίκαιο.

Βλέποντας ρεαλιστικά τα πράγματα είναι αναμενόμενο να υπάρξουν δυσκολίες και να παρουσιαστούν εμπόδια. Για τούτο, άλλωστε, είμαι και συγκρατημένος στις εκτιμήσεις και προσδοκίες μου. Θα εργαστούμε σκληρά έτσι που όσο περνά από το χέρι μας να ξεπεράσουμε εμπόδια και δυσκολίες. Θα ακολουθήσουμε μια υπεύθυνη και ευέλικτη πολιτική, χωρίς βέβαια να κάνουμε αβαρίες σε θέματα αρχής.