«Οι μπίζνες δεν αρκούν για να κρατήσουν τους Ευρωπαίους ενωμένους». Σε αυτή τη φράση του κοινοτικού επιτρόπου για τον πολιτισμό, Γιαν Φίγκελ, περικλείεται η ουσία του φερόμενου από την ΕΕ ως «Ευρωπαϊκού Ετους Διαπολιτισμικού Διαλόγου 2008», η «διαφημιστική» καμπάνια του οποίου ξεκίνησε στις 4 του περασμένου Δεκέμβρη από τις Βρυξέλλες.

Στην πραγματικότητα αυτή η φράση εκφράζει την ουσία όλου του προπαγανδιστικού μηχανισμού της ΕΕ - μέρος του οποίου είναι και το εν λόγω «Ετος» - για τη «δημιουργία», αρχικά και στη συνέχεια «εμπέδωση» της «κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας» των ευρωπαϊκών λαών, ως απαραίτητης προϋπόθεσης για να λάβει χώρα με τις όσο το δυνατόν μικρότερες συνέπειες η κλιμακούμενη επίθεση του κεφαλαίου στην ευρωπαϊκή εργατική τάξη. Πρόκειται για μια «παράλληλη» δραστηριότητα των πολιτικών εκπροσώπων των μονοπωλίων που «συνοδεύει» το στρατηγικό στόχο για την πλήρη μετατροπή του πολιτισμού σε βιομηχανικό «κλάδο», όπως επιτάσσει η «Στρατηγική της Λισαβόνας» για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, η οποία, ως γνωστόν, οδηγεί στην πλήρη αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων, στο χτύπημα και την ακύρωση κάθε κατάκτησης της εργατικής τάξης.

Το σύνθημα «Μαζί στην πολυμορφία», που εγκαινίασε την «εκστρατεία» (sic) του «Ετους», εντάσσεται πλήρως στην αντιδραστική αντίληψη του αστικού «κοσμοπολιτισμού» και στο ιδεολόγημα της «πολυ-πολιτισμικότητας». Θεωρητικά «εφευρήματα» που επιδιώκουν να αποκρύψουν το γεγονός ότι αν η ΕΕ καταφέρει και επιτύχει αυτούς τους στόχους, στο εξής οι λαοί θα «οφείλουν» να θεωρούν ως πολιτιστική κληρονομιά τους ό,τι διαστρεβλωμένα θα πλασάρεται σαν «τεκμήριο» της «κοινής ευρωπαϊκής κληρονομιάς», με βάση το «αξιακό» κριτήριο των μονοπωλίων. Με το ίδιο κριτήριο θα προωθείται ή θα «θάβεται» και η σύγχρονη δημιουργία.

Δηλωμένος σκοπός του «ευρωπαϊκού έτους» (σ.σ. οι υπογραμμίσεις δικές μας) «είναι να συμβάλει στην αμοιβαία κατανόηση και την καλύτερη συμβίωση» εξετάζοντας «τα οφέλη της πολιτισμικής πολυμορφίας και της ενεργού συμμετοχής στα ευρωπαϊκά κοινά και θα επιδιώξει να καλλιεργήσει στους πολίτες το αίσθημα ότι συμμετέχουν στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα». Δηλαδή, να «νιώσουν» οι λαοί ότι είναι ...«εταίροι» του κεφαλαίου και όχι σκληρά και απάνθρωπα εκμεταλλευόμενοι από αυτό! Η ΕΕ διαθέτει γι' αυτό το σκοπό έναν προϋπολογισμό ύψους 10 εκατομμυρίων ευρώ, ο οποίος καλύπτει την «ενημερωτική εκστρατεία, έρευνες και μελέτες για τον διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς και τη συγχρηματοδότηση των επτά εμβληματικών ευρωπαϊκών σχεδίων και 27 εθνικών σχεδίων -ένα για κάθε κράτος-μέλος - σχετικά με τον διαπολιτισμικό διάλογο σε όλη την ΕΕ».

Ως «Ευρωπαίους πρεσβευτές για τον διαπολιτισμικό διάλογο» η ΕΕ επέλεξε, μεταξύ άλλων, τον Βραζιλιάνο συγγραφέα Πάουλο Κοέλιο, τον Σλοβάκο μαέστρο Jack Martin Hndler, τον Ρουμάνο σκηνοθέτη Radu Mihileanu ...και τη νικήτρια του διαγωνισμού της «Γιουροβίζιον» για τη Σερβία, Marija Erifovi! Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, εντός του χρόνου θα διοργανωθούν έξι συζητήσεις στις Βρυξέλλες (μία ανά δίμηνο) με θεματική τα ΜΜΕ, τις τέχνες και την κληρονομιά, τον «εργασιακό χώρο», το «διάλογο μεταξύ των θρησκειών», την εκπαίδευση και τη νεολαία, τη μετανάστευση και την «ενσωμάτωση». Προβλέπεται μέχρι και η δημιουργία «ιδρύματος για βιώσιμες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτικής στον τομέα του διαπολιτισμικού διαλόγου» και μετά το 2008, γεγονός που δείχνει όχι αυτό που προβάλλει η ΕΕ, δηλαδή την «απτή έκφραση του αντικτύπου που έχει η νέα ευρωπαϊκή ατζέντα για τον πολιτισμό σ' έναν κόσμο παγκοσμιοποίησης», αλλά ότι το κεφάλαιο επενδύει πολύ σοβαρά στην ακόμη πιο στοχοπροσηλωμένη χρησιμοποίηση του πολιτισμού για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του.

Η «ιδέα» για το «Ετος» διατυπώθηκε πρώτη φορά το Σεπτέμβρη του 2004 από τον Φίγκελ και τον Οκτώβρη του 2005 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε «πρόταση απόφασης» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου με σκοπό την ανακήρυξη του 2008 σε «Ευρωπαϊκό Ετος διαπολιτιστικού διαλόγου». Η χρονική στιγμή που η ΕΕ επέλεξε να παρέμβει σε αυτό το πεδίο δεν είναι τυχαία, δεδομένης της προς Ανατολάς διεύρυνσής της, με τον Φίγκελ να εκφράζει εμμέσως τους φόβους του κεφαλαίου από τότε: «Τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη γνώρισε σημαντικές αλλαγές ως απόρροια των διαδοχικών διευρύνσεων, της αυξημένης κινητικότητας χάρη στην Ενιαία Αγορά και της αύξησης των μετακινήσεων και των εμπορικών συναλλαγών με τον υπόλοιπο κόσμο. Αποτέλεσμα των αλλαγών αυτών ήταν η αλληλεπίδραση μεταξύ Ευρωπαίων και διαφόρων πολιτισμών, γλωσσών, εθνοτικών ομάδων και θρησκευτικών πεποιθήσεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο και αλλού. Επομένως, ο διάλογος μεταξύ πολιτισμών φαίνεται να αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για τη σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών καθώς και μεταξύ των πολιτισμών που τους συνθέτουν».

Τα «γρανάζια» αυτού του μηχανισμού χειραγώγησης άρχισαν να κινούνται το 2006, με τη συνάντηση των υπουργών Πολιτισμού στη Γρανάδα της Ισπανίας (27-28 Απρίλη) με θέμα: «Η Ευρώπη για το διαπολιτισμικό διάλογο». Τότε, ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας, γγ του υπουργείου Πολιτισμού, Χρ. Ζαχόπουλος, «χαιρέτισε» την ισπανική πρωτοβουλία και επαίνεσε την πρόταση του γαλλικού ΥΠΠΟ για την κατάρτιση μιας ευρείας λίστας μνημείων και ιστορικών τόπων της «ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς» για την «ανάδειξη και ενίσχυση των λεγόμενων "ευρωπαϊκών αρχών και αξιών", στον τομέα της πνευματικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας».

Τα κόμματα της ελληνικής αστικής τάξης, όντας πλήρως ενσωματωμένα στο «πνεύμα» των μονοπωλίων, υπερψήφισαν ή και πρωτοστάτησαν στη συγκρότηση όλου του αντιδραστικού ιδεολογικού «οικοδομήματος» για τον πολιτισμό της ΕΕ. Για παράδειγμα, με αφορμή την «έναρξη» του «Ετους», η ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κατερίνα Μπατζελή τόνισε «τη στενή σχέση ανάμεσα στον πολιτισμό και την πολιτιστική ποικιλομορφία αφενός και τα θεμέλια του κοινωνικού μοντέλου της ΕΕ αφετέρου», προσθέτοντας: «Οφείλουμε να ενσωματώσουμε τον διαπολιτισμικό διάλογο στις κοινοτικές πολιτικές, τις δράσεις και τα προγράμματα ως μία οριζόντια και διατομεακή προτεραιότητα».

Επισήμανε την «ιδιαίτερη σημασία που έχουν για την ανάπτυξη και προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου στην Ευρώπη, τόσο ο τομέας της Παιδείας, που καλείται να αναλάβει το ρόλο της ενημέρωσης των πολιτών, της εκπαίδευσης και ανεκτικότητας στο "διαφορετικό" και της ελεύθερης διακίνησης της πολιτιστικής ποικιλομορφίας, όσο και τα μέσα ενημέρωσης, τα οποία θα αναλάβουν τον σημαντικό ρόλο της ευρείας διάδοσης όλων των μηνυμάτων του διαπολιτισμικού διαλόγου». Για την επιτυχία του «εγχειρήματος» είπε ότι «απαιτούνται συγκεκριμένα μέτρα και πρωτοβουλίες που θα απλοποιούν τα ευρωπαϊκά μηνύματα και τις ευρωπαϊκές πολιτικές, διαρκής και όχι απλά μία μονοετής διεργασία, αναβάθμιση του ρόλου του πολιτισμού και ισχυροποίηση διαρθρωμένων συνεργασιών με τους φορείς των πολιτών, τα ερευνητικά ιδρύματα, τα πανεπιστήμια, τα μέσα ενημέρωσης». Με λίγα λόγια, οι πάντες και τα πάντα πρέπει να «στρατευτούν» όχι μόνο στη δημιουργία των «άλλοθι» που χρειάζεται σε «επικοινωνιακό» επίπεδο το κεφάλαιο για να δρα ανεξέλεγκτο, αλλά στη συνολική υποταγή της λαϊκής συνείδησης στους σκοπούς του.

Σε συνέντευξή του τον περασμένο Δεκέμβρη, ο Φίγκελ είπε μεταξύ άλλων - εκφράζοντας πιο ξεκάθαρα το στόχο των μονοπωλίων - ότι «χτίζοντας την ΕΕ, έπρεπε να αρχίσουν με τα απλά υλικά και τις πραγματικότητες: Ανθρακας και χάλυβας, έπειτα η ενιαία αγορά. Αλλά η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι σήμερα ωριμότερη κοινότητα και όλοι συμφωνούμε ότι η αγορά ή η επιχείρηση δεν είναι αρκετή να κρατήσει τους ανθρώπους μαζί». Πρόσθεσε ότι η «καταστροφή» από τον «Πολωνό υδραυλικό», δηλαδή το φόβο των δυτικών χωρών ότι οι Ανατολικο-ευρωπαίοι «θα πλημμύριζαν τις χώρες τους για να αναλάβουν τις δουλιές τους» και να μειώσουν τις αμοιβές, «φάνηκε περισσότερο να βασίζεται "στο φόβο του άλλου" παρά στις πραγματικές οικονομικές εκτιμήσεις». Από μια άποψη ο Σλοβάκος επίτροπος έχει δίκιο: Η επίθεση του κεφαλαίου χτυπά την εργατική τάξη εν γένει, με τους μετανάστες να παίζουν το ρόλο της εξαθλιωμένης εργασιακής εφεδρείας. Ο Φίγκελ όμως διαστρεβλώνει αυτό το πραγματικό πρόβλημα και την αιτία του για την εργατική τάξη όλων των χωρών, εμφανίζοντας ως «φοβικούς» τους λαούς και άρα ως «λύση» την «πολιτιστική» αποδοχή της διεύρυνσης, λέγοντας με «χαριτωμένη» διάθεση ότι «ο Σοπέν δεν είναι απειλή»!

Ομως, η «εξτρεμιστική ξενοφοβία» δεν είναι «γνώρισμα» των λαών, όπως επιχειρεί πονηρά να το εμφανίσει ο επίτροπος, αλλά αποτέλεσμα συγκεκριμένης τακτικής του κεφαλαίου που θέλει την εργατική τάξη κομματιασμένη, χειραγωγημένη και ανίκανη να εκφράσει το διεθνισμό της στο πεδίο της ταξικής πάλης. Και αυτό που τελικά θα φέρει πραγματικά κοντά τους λαούς δεν είναι τα «φιλανθρωπικά» και «μη κυβερνητικά» «γκαλά», αλλά η συνειδητοποίηση ότι τους ενώνει το κοινό τους συμφέρον για αποτίναξη του ταξικού ζυγού. Αρα - και χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τους χαρίζουμε τον θαυμάσιο Σοπέν - η «Διεθνής» είναι μάλλον περισσότερο χρήσιμη...