Τόνοι μελάνι και κροκοδείλια δάκρυα έχουν χυθεί το τελευταίο διάστημα σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων των Κέντρων Ελευθέρων Σπουδών (ΚΕΣ), όπως ορίζει η κοινοτική οδηγία 36/05.

Η ουσία, όμως, παραμένει: Η αναγνώριση αυτή στρώνει το έδαφος για την αναγνώριση ιδιωτικών πανεπιστημίων, για την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων και χτυπάει τους μισθούς και τα δικαιώματα όλων των εργαζομένων. Τα ΚΕΣ, όμως, οι «εκπαιδευτικές» επιχειρήσεις εκείνες που λειτουργούν με το σύστημα της δικαιόχρησης και εμπορεύονται προϊόντα (πτυχία) χρησιμοποιώντας το εμπορικό σήμα ενός ιδρύματος του εξωτερικού, δεν είναι και δεν μπορούν να γίνουν πανεπιστήμια.

Οι προϋποθέσεις για να καταταχτεί ένα ίδρυμα ως πανεπιστήμιο είναι οι εξής: Οι σχολές ή τα τμήματά του να θεραπεύουν επιστημονικά αντικείμενα, το ίδρυμα να πραγματοποιεί έρευνα, να χορηγεί διδακτορικά διπλώματα, να αναπαράγει το επιστημονικό και διδακτικό προσωπικό των πανεπιστημίων.

Τις παραπάνω προϋποθέσεις δεν τις πληρούν τα διάφορα κολέγια και Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών. Ιδιωτικά είναι. Πανεπιστήμια, όμως, δεν μπορούν να θεωρηθούν. Οσο και αν επικαλούνται τις «πιστοποιήσεις» τους, ούτε ένα από αυτά δεν έχει την υποδομή (εργαστήρια κλπ.), αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό εκείνο που μπορεί να πραγματοποιήσει έρευνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το διδακτορικό και η ερευνητική δραστηριότητα δεν αποτελούν προϋποθέσεις για να προσληφθεί κανείς ως εκπαιδευτικός στα κολέγια! Σε αγγελίες για πρόσληψη διδακτικού προσωπικού στα διάφορα ΚΕΣ, το διδακτορικό είναι απλά ...επιθυμητό! Σε αγγελία του «Mediterranean college», που αναζητεί καθηγητές στους τομείς του πολιτικού μηχανικού, των κατασκευών και του μηχανολόγου μηχανικού, «οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν μεταπτυχιακές σπουδές, αρκετά χρόνια εμπειρίας είτε στη διδασκαλία είτε στην εργασία, και να μιλάνε καλά Αγγλικά». Ακριβώς επειδή εκείνο που ενδιαφέρει το κεφάλαιο είναι πώς θα καταρτιστεί η μεγάλη μάζα των εργαζομένων σε τομείς που του είναι απαραίτητοι, πώς θα λάβουν όσες γνώσεις θεωρούνται χρήσιμες και όχι το σύνολο της επιστήμης και πώς θα μπουν στο διά βίου κυνήγι δεξιοτήτων, το κεφάλαιο δεν ενδιαφέρεται να λάβει επιστημονική μόρφωση η μάζα των νέων. Ετσι, η εμπειρία στη διδασκαλία μπορεί να αντικατασταθεί από την εμπειρία στη δουλιά...

Ακόμα, όμως, και στις περιπτώσεις εκείνες που οι καθηγητές κατέχουν διδακτορικούς τίτλους και έχουν στο βιογραφικό τους δημοσιεύσεις και ερευνητικές δραστηριότητες, δεν περνούν από κρίσεις και δεν κατατάσσονται σε βαθμίδες, γι' αυτό και δεν μπορούν να κρίνουν την επάρκεια των σπουδαστών. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και τα γραπτά των εξετάσεων των σπουδαστών δεν τα διορθώνουν οι ίδιοι οι καθηγητές, αλλά αποστέλλονται στο μητρικό πανεπιστήμιο. Ετσι, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του «ICBS», το μητρικό πανεπιστήμιο «έχει τον πλήρη Ακαδημαϊκό έλεγχο: καθορίζει τη διδακτέα ύλη, ελέγχει την πρόοδο των σπουδαστών, εποπτεύει τις εξετάσεις και εκδίδει τον τίτλο σπουδών».

Γιατί να σπουδάσει κανείς πέντε χρόνια στο Πολυτεχνείο για να γίνει μηχανικός, τέσσερα χρόνια στη Νομική για να γίνει δικηγόρος, τέσσερα χρόνια στο Πάντειο για να γίνει ψυχολόγος, τέσσερα χρόνια στα Παιδαγωγικά για να γίνει νηπιαγωγός; Αν η κοινοτική οδηγία 36/05 ενσωματωθεί στο ελληνικό Δίκαιο και κατά συνέπεια η πρόσβαση στο επάγγελμα αναγνωρίζεται ισότιμα σε αποφοίτους πανεπιστημίων και τρίχρονων ιδιωτικών ΚΕΣ - παραρτημάτων ιδρυμάτων του εξωτερικού, γιατί να μπει ο φοιτητής στον κόπο να σπουδάσει μια επιστήμη; Θα προτιμήσει να μάθει τα «απαραίτητα» για να ασκήσει ένα επάγγελμα και όχι να σπαταλήσει «τσάμπα» χρόνο και χρήμα για να πάρει πτυχίο πανεπιστημίου.

Η απελευθέρωση της αγοράς της ανώτατης εκπαίδευσης κύριο στόχο έχει να παρασύρει τα δημόσια πανεπιστήμια στη δίνη του ανταγωνισμού, να δώσει ώθηση στη λειτουργία τους με κερδοσκοπικά κριτήρια. Πώς θα γίνουν πιο ελκυστικά στους «πελάτες» - φοιτητές; Θα θυσιάσουν επιστημονική γνώση χάριν των επαγγελματικών δεξιοτήτων που απαιτούν οι επιχειρήσεις. Πώς θα γίνουν ανταγωνιστικά; Θα επιβάλουν δίδακτρα στους φοιτητές, θα κλείσουν συμφωνίες με επιχειρήσεις, θα πουλήσουν πλευρές του πανεπιστημίου σε ιδιώτες, θα στήσουν εταιρείες του πανεπιστημίου που θα πωλούν τα ερευνητικά τους προϊόντα... Θα υιοθετήσουν, εν ολίγοις, όλες τις αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις που επιβάλλει η διαδικασία της Μπολόνια, ο νόμος - πλαίσιο, η «αξιολόγηση».

Πόση σχέση - με όρους επιστημονικής γνώσης - μπορεί να έχει ο πτυχιούχος σπουδών πενταετούς διάρκειας του Πολυτεχνείου με τον απόφοιτο του τρίχρονου ΚΕΣ; Με τους ίδιους όρους, πόση σχέση μπορεί να έχει ο πτυχιούχος Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Αθήνας, που έχει διδαχτεί 45 μαθήματα, έχει εκπονήσει πτυχιακή εργασία και έχει κάνει πρακτική άσκηση, με τον απόφοιτο του κολεγίου IST που έχει πάρει μπάτσελορ σε τρία χρόνια με μόλις ...12 μαθήματα ή με τον απόφοιτο του «CITY» που έχει πάρει μπάτσελορ με 20 μαθήματα; Πόση σχέση μπορεί να έχει ο πτυχιούχος του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου που έχει διδαχτεί 66 μαθήματα με τον απόφοιτο του IST που έχει παρακολουθήσει μόλις 24 μαθήματα; Μήπως τα μαθήματα που διδάσκουν στο πανεπιστήμιο είναι ...παραπανίσια, είναι περιττά; Απλά, τα ΚΕΣ δεν παρέχουν επιστημονική μόρφωση, αλλά βασική γνώση, κατάρτιση και δεξιότητες, ώστε να παράγουν εργαζόμενους στα μέτρα της αγοράς. Επαγγελματίες διαρκώς επανακαταρτιζόμενους, όχι επιστήμονες.

Προκειμένου να αποφύγει το δυνάμωμα των κινητοποιήσεων ενάντια στην εφαρμογή της οδηγίας, η κυβέρνηση ρίχνει το «καρότο» του ελέγχου και της πιστοποίησης των διαφόρων ΚΕΣ. Από την πλευρά τους, πολλά ΚΕΣ επιδιώκουν τον έλεγχο για να κερδίσουν το κύρος που θα τους δώσει η κρατική πιστοποίηση, καθαρά για διαφημιστικούς λόγους.

Ωστόσο, η ίδια η οδηγία 36/06 ορίζει ότι τον έλεγχο και την πιστοποίηση τα παρέχει το μητρικό ίδρυμα. Το κράτος υποδοχής έχει αρμοδιότητες ελέγχου μόνο στο κατά πόσον η πιστοποίηση αυτή είναι αληθινή!

Η πιστοποίηση που λαμβάνουν τα διάφορα ΚΕΣ από το βρετανικό συμβούλιο πιστοποίησης γίνεται - όπως είναι φυσικό - με τα μέτρα και τα σταθμά του βρετανικού συστήματος, το οποίο είναι πλήρως υποταγμένο στις επιδιώξεις της αγοράς. Οπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του Συνδέσμου Ελληνικών Κολεγίων, οι επιθεωρητές του συμβουλίου «εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε τέσσερα σημεία: Διδασκαλία και μάθηση (παράδοση και πηγές γνώσεων), διοίκηση και στελέχωση, ποιοτικός έλεγχος κατά την εκπαιδευτική διαδικασία, κτιριακές εγκαταστάσεις, εξασφάλιση υγιεινής και ασφάλειας για τους φοιτητές».

Η επαγγελματική αναγνώριση των αποφοίτων των ΚΕΣ είναι «δώρο» στο κεφάλαιο. Στόχος της είναι να πέσουν οι μισθοί των εργαζομένων στο κατώτερο δυνατό επίπεδο. Και αυτό αφορά όλους τους εργαζόμενους, είτε είναι πτυχιούχοι πεντάχρονου πανεπιστημίου, είτε τρίχρονου ΚΕΣ, είτε πήραν το πτυχίο τους χτες, είτε πριν από 20 χρόνια.

Οι σπουδαστές και οι απόφοιτοι των ΚΕΣ δεν πρέπει να έχουν αυταπάτες. Η οδηγία 36/05 είναι δώρο στο κεφάλαιο, όχι σ' αυτούς. Αντίθετα, οι νέοι, που, μην έχοντας άλλη διέξοδο, οδηγήθηκαν σε κάποιο ιδιωτικό ΚΕΣ έχουν κάθε συμφέρον να παλέψουν μαζί με τους φοιτητές, μαζί με το λαό για Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση, Δημόσια και Δωρεάν και για θεσμοθέτηση Δημόσιου και Δωρεάν συστήματος «μεταλυκειακών» επαγγελματικών σχολών για όσους νέους θέλουν να μάθουν ένα επάγγελμα που δε χρειάζεται επιστημονική μόρφωση. Να απαιτήσουν αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Παιδεία, καμία συνύπαρξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.