Πέμπτη 18 Οχτώβρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 24
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΩΝ
ΓΙΑΝΝΗ ΣΜΑΡΑΓΔΗ
El Greco

Η ταινία «El Greco» είναι χρήσιμη σε πολλά επίπεδα! Πρώτα για την αισθητική της και την τεχνική της αρτιότητα. Υστερα για το θέμα της. Τη γνωριμία του μέγιστου ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco) στο πλατύ κοινό. Και βέβαια το «τίναγμα» του Γιάννη Σμαραγδή στο χώρο των αποδεδειγμένα άξιων δημιουργών. (Ο Σμαραγδής με τον «El Greco» του, ξέφυγε από τη μιζέρια της φθηνής εγχώριας παραγωγής, η οποία μειώνει στο ελάχιστο τις δυνατότητες των Ελλήνων δημιουργών, και αναμετριέται, πια, με τον παγκόσμιο κινηματογράφο. Η ταινία του δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από οποιαδήποτε ταινία της οποιασδήποτε αναπτυγμένης κινηματογραφίας! Τόσο η ίδια η ταινία όσο και ο σκηνοθέτης της δε ζητάνε, πια, επιείκεια και δικαιολογίες)!

Ολα τα παραπάνω γίνονται καταγγελία για τους υπεύθυνους των ελληνικών κινηματογραφικών πραγμάτων. Για την πολιτεία και όλους τους πειθήνιους και αδρά αμειβόμενους υπηρέτες της. Γιατί αποδεικνύουν ότι οι Ελληνες δημιουργοί, με ικανότητες, θέληση και πάθος είναι εδώ και έτοιμοι να προσφέρουν. Και όχι μόνον οι σκηνοθέτες, αλλά και οι ηθοποιοί, και οι τεχνικοί, και οι μουσικοί και οι χορογράφοι... Φτάνει να υπάρξουν οι προϋποθέσεις! Φτάνει να υπάρξει όραμα και αγάπη για τον τόπο και την τέχνη. Δυστυχώς, τόσο η ελληνική πολιτεία όσο και οι άχρωμοι και άοσμοι υπάλληλοί της, αντί να διευκολύνουν τη δημιουργία την τραβάνε προς τα πίσω. Τη βουλιάζουν μέσα στη φτώχεια και την γκρίνια. Μέσα στο δικό τους μίζερο τρόπο σκέψης. Την υποτάσσουν. Την κάνουν μη ανταγωνιστική. Τη μειώνουν και την εξαφανίζουν!

Ο «El Greco», λοιπόν, του Γιάννη Σμαραγδή είναι μια πλούσια ταινία! Πλούσια με όλη τη σημασία της λέξης. Δεν της λείπει τίποτα! Εχει πολλούς και καλούς ηθοποιούς ξένους και Ελληνες. Ελληνες ηθοποιούς, οι οποίοι άρπαξαν την ευκαιρία και φώναξαν «ναι, μπορούμε!» Γιατί, πράγματι, στην ταινία του Σμαραγδή είναι όλοι «αγνώριστοι». Αγνώριστος ο Μουστάκας, αγνώριστος ο Καλλιβωκάς, αγνώριστη η Ματσούκα, αγνώριστος, πολύ αγνώριστος, ο Λάκης Λαζόπουλος! Ο καλός διευθυντής φωτογραφίας Αρις Σταύρου καλύτερος από κάθε άλλη φορά. Η φωτογραφία του μιλάει. Εχει τα καλαίσθητα και λειτουργικά ντεκόρ του Δαμιανού Ζαρίφη (σε συνεργασία με τον Ούριολ Πουτς). Εχει το σφιχτό μοντάζ του Γιάννη Τσιτσόπουλου. Εχει τις χορογραφίες του Κωνσταντίνου Ρήγα. Εχει τη μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου. Εχει, λοιπόν, Ελληνες καλλιτέχνες που μιλάνε μια παγκόσμια γλώσσα. Που στέκονται επάξια δίπλα σε ξένους καταξιωμένους συναδέλφους τους. Να μην ξεχάσουμε, βέβαια, και τον επίσης Ελληνα συγγραφέα, τον Δημήτρη Σιατόπουλο, σε βιβλίο του οποίου στηρίζεται η ταινία!


Η ταινία με κλασική αφηγηματική γραφή, με χρονολογική ακολουθία, όπως διαβάζουμε από αριστερά προς τα δεξιά, μας αφηγείται την επική, πράγματι, ζωή του Θεοτοκόπουλου. Από την Κρήτη στη Βενετία, τη γνωριμία του εκεί με την τέχνη και τους μεγάλους καλλιτέχνες της εποχής (Τισιάνο - τον ερμηνεύει εξαιρετικά ο μακαρίτης Σωτήρης Μουστάκας), την εμπειρία και την ασφάλεια που αποχτάει εκεί και τη φυγή του, τέλος, στην Ισπανία, τη δεύτερη πατρίδα του! Παράλληλα, βέβαια, μας δείχνει το ιστορικό περιβάλλον μέσα στο οποίο μεγαλώνει, δρα και ζωγραφίζει ο μεγάλος κρητικός και παγκόσμιος ζωγράφος (16ος αιώνας). Το ξεσήκωμα της Κρήτης κατά των Βενετών, την αμφιταλαντευόμενη αριστοκρατία της Ιταλίας (Βενετία), την Ισπανία της Ιεράς Εξέτασης! Μας δείχνει ακόμα τους έρωτες του μεγάλου ζωγράφου. Και, βέβαια, πάνω και πρώτα απ' όλα, την πάλη του καλλιτέχνη με τα χρώματα, το φως και τη σκιά, τη σύνθεση, την έκφραση, τη λειτουργία της τέχνης.

Η ταινία είναι χορταστική στην αφήγηση! Ο θεατής βγαίνει από την αίθουσα πληροφορημένος και γεμάτος. Είναι σίγουρο πως ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος θα αποχτήσει και άλλους πιστούς φίλους από την ταινία. Ανθρωποι που είχαν ακούσει λίγα ή ελάχιστα γι' αυτόν και το έργο του θα αναζητήσουν να μάθουν περισσότερα. (Με αυτή την έννοια η ταινία έχει και (εκ)παιδευτικό χαρακτήρα).

Τα πάντα, λοιπόν, είναι άψογα; Ακόμα δε γεννήθηκε τέτοιο έργο! Και ο Ηνίοχος έχει «ελαττώματα». Η ταινία, φυσικά, έχει τα μειονεκτήματά της. Με σοβαρότερο, κατά τη γνώμη μου, αυτό της καλλιτεχνικής αναμέτρησης. Ο Σμαραγδής υπήρξε συντηρητικός σε σχέση με τον Greco! Εκείνος ζωγράφισε δάχτυλα, μάτια, πρόσωπα, εκφράσεις, πολύ πέρα από τη ρεαλιστική αλήθεια. Ο Σμαραγδής από συντηρητισμό ή από φόβο κόλλησε στον κλασικό ρεαλισμό. Η ταινία του, ωστόσο, το πρόσωπο στο οποίο αναφέρεται, απαιτούσε υπέρβαση! Και η υπέρβαση δεν έγινε! Ο Greco στο μεγαλύτερο διάστημα της ταινίας έμεινε καρφωμένος στο έδαφος. Δεν πέταξε! Και σε αυτό φταίει ο Σμαραγδής, ακόμα και για την επιλογή του καλού μεν αλλά λίγου, για να ερμηνεύσει τον Greco, Νικ Αστον.

Κρατώντας τις παρατηρήσεις (και με τις παρατηρήσεις) να πάτε οπωσδήποτε να δείτε την ταινία. Είναι μια όμορφη, μια παραγωγική στιγμή της ελληνικής κινηματογραφίας! Μην ξεχνάτε πως θα κάνετε μια σπάνια γνωριμία. Θα συναντήσετε το Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, τον παγκόσμιο και μοναδικό El Greco! Και θα συναντήσετε, επίσης, και μια ομάδα Ελλήνων καλλιτεχνών, με πρώτον τον Σμαραγδή, που σεβάστηκαν το μεγάλο ζωγράφο και αγωνιστή!

Παίζουν! Νικ Αστον, Χουάν Ντιέγκο Μπότο, Λάκης Λαζόπουλος, Σωτήρης Μουστάκας, Δήμητρα Ματσούκα, Λάγια Μαρούλ, Δημήτρης Καλλιβωκάς, κ.ά.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ