Αρχισε την περασμένη Πέμπτη η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής, όπου τοποθετήθηκε επί της αρχής ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ,Αντώνης Σκυλλάκος. Λόγω της ιδιαίτερης σημασίας που έχει το θέμα, ο «Ρ» παραθέτει σήμερα εκτενή αποσπάσματα από την τοποθέτηση του εκπροσώπου του Κόμματος.

«Το Σύνταγμα του 1975, χωρίς να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα αστικό Σύνταγμα, το θεωρούσαμε και το θεωρούμε και εμείς και άλλοι ως συντηρητικό και αντιδραστικό Σύνταγμα, που κατοχυρώνει την κυριαρχία του μεγάλου κεφαλαίου, θεσμοθετεί την υποτέλεια και την υποταγή στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, ρυθμίζει μια περιορισμένη λαϊκή κυριαρχία, με αφυδατωμένα ατομικά, κοινωνικά και πολιτικά δικαιώματα και θεσμούς, που απέχουν πολύ από το να έχουν ένα ουσιαστικό δημοκρατικό και λαϊκό περιεχόμενο.

Παρόμοιες απόψεις εξέφρασε και το ΠΑΣΟΚ εκείνη την εποχή και σοβαρότατες αντιδράσεις υπήρξαν και από την ΕΔΗΚ και μάλιστα τα τρία κόμματα - η τότε Αριστερά, το ΠΑΣΟΚ και η ΕΔΗΚ - δεν πήραν μέρος ούτε καν στην ψηφοφορία του Συντάγματος.

Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι το Σύνταγμα αυτό χρειαζόταν σοβαρές αλλαγές, τουλάχιστον για εκείνους που από την πλευρά της Αντιπολίτευσης αντιπολιτεύτηκαν το Σύνταγμα, που ψηφίστηκε μόνο από τους βουλευτές της ΝΔ.

Υπήρξαν τέτοιες προσπάθειες; Οχι. Το 1985-1986, με την αναθεώρηση του Συντάγματος, υπήρξαν κάποιες μικρές αλλαγές που μετατόπισαν το κέντρο βάρους των υπερεξουσιών του Προέδρου προς την πλευρά της Κυβέρνησης και τον Πρωθυπουργό. Τίποτε άλλο ουσιαστικό δεν έγινε».

«Κατά τη δικιά μας άποψη χρειάζονται σοβαρές αλλαγές στο Σύνταγμα προς προοδευτική και δημοκρατική κατεύθυνση. Αλλά χρειάζονται αλλαγές ριζικές, τομές, όπως λέμε εμείς. Και έχουμε κάνει τέτοιες προτάσεις.

Υπήρξε τέτοια προσπάθεια από την Κυβερνητική Πλειοψηφία ή από την Αξιωματική Αντιπολίτευση όλα αυτά τα πέντε χρόνια που συζητάμε στο Κοινοβούλιο; Δεν υπήρξε. Και το αποτέλεσμα για τις αλλαγές που προτείνονται είναι με μια φράση "άνθρακες ο θησαυρός". Γι' αυτό και αδιαφορεί η κοινή γνώμη για το τι θα αλλάξει στο Σύνταγμα.

Αν το ψάξουμε βέβαια καλύτερα, σε αρκετά σοβαρά ζητήματα το Σύνταγμα μας οδηγεί σε οπισθοδρόμηση, μας πάει προς τα πίσω, δε μας πάει προς τα μπροστά...».

«Μπορούσε να γίνει διαφορετικά; Δηλαδή μπορούσαμε να περιμένουμε από τα κόμματα εξουσίας να οδηγήσουν σε μία αλλαγή του Συντάγματος ριζοσπαστική; Κατά τη γνώμη μας όχι, για πολλούς γενικότερους και ειδικότερους λόγους.

Πρώτα και κύρια, το σύστημα που ζούμε, ο καπιταλισμός, δε βρίσκεται στην άνθησή του. Δε βρισκόμαστε στην εποχή που πάλευε ενάντια στη φεουδαρχία για να καθιερώσει Συντάγματα και να χρησιμοποιήσει τις αστικές δημοκρατικές ελευθερίες και δικαιώματα σαν όπλα ενάντια στη φεουδαρχία. Βρισκόμαστε σε ένα στάδιο, όπως το λέμε εμείς, ιμπεριαλιστικό, που η πίεση της κοινωνίας, με επικεφαλής το εργατικό κίνημα σε όλες τις χώρες, βάζει σε κίνδυνο την εξουσία του μεγάλου κεφαλαίου, το οποίο θέλει να κερδοσκοπεί ακόμη περισσότερο από παλιότερα. Ακόμα και οι αστικοδημοκρατικές ρυθμίσεις μπαίνουν εμπόδιο.

Πηγαίνουμε, λοιπόν, σε παγκόσμιο επίπεδο, σε όλο και αντιδραστικότερες θέσεις. Θα αναφέρω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα: Το Διεθνές Δίκαιο και οι διατάξεις που έχουν σχέση με τον ΟΗΕ - που τις έχουν υπογράψει όλες οι χώρες - είναι το συνταγματικό δίκαιο σε παγκόσμιο επίπεδο. Παραβιάστηκε ή όχι και από το ΝΑΤΟ αυτό το Δίκαιο; Το νέο δόγμα του ΝΑΤΟ είναι εκτός του Διεθνούς Δικαίου; Επέτρεψε η ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να αντιδράσει ούτε η αξιωματική αντιπολίτευση, στο να περνάνε ξένα στρατεύματα από εδώ και να πηγαίνουν στο Κοσσυφοπέδιο για την εφαρμογή απόφασης που ήταν ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο, στο παγκόσμιο συνταγματικό δίκαιο; Αυτό το λέω με την έννοια ότι το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες του ΟΗΕ θα μπορούσαμε να τα ονομάσουμε Σύνταγμα για όλη την υφήλιο. Αυτό γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο. Και το εσωτερικό των χωρών προς την ίδια κατεύθυνση κινείται.

Υπάρχει επίθεση του μεγάλου κεφαλαίου να αφαιρέσει κατακτήσεις και υπάρχει σκληρός ανταγωνισμός Αμερικανών, Γιαπωνέζων και Ευρωπαίων κεφαλαιοκρατών. Η επίθεση στα εργατικά και λαϊκά δικαιώματα αντανακλάται στη νομοθεσία και στα Συντάγματα. Γι' αυτό πάμε προς τα πίσω.

Δεν ήταν δυνατόν να έχουμε ριζοσπαστικές και δημοκρατικές αλλαγές σοβαρές σε Συντάγματα και στην Ελλάδα και στη Γαλλία και σε άλλες χώρες, εκτός αν άλλαζε ο συσχετισμός των δυνάμεων, είτε γενικότερα είτε στο εσωτερικό μιας χώρας. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, μετά το 1990, έχουμε γενικότερη αλλαγή: χειροτέρευση του συσχετισμού των δυνάμεων σε βάρος των προοδευτικών δυνάμεων, σε βάρος του εργατικού κινήματος, σε βάρος του αντιιμπεριαλιστικού κινήματος. Γι' αυτό οδηγούμαστε και σε τέτοιες αλλαγές και σε τέτοιες μεταρρυθμίσεις σαν τις σημερινές που έρχονται για το Ελληνικό Σύνταγμα.

Το ΠΑΣΟΚ σαν κυβέρνηση θα μπορούσε να ξεφύγει από μια τέτοια προοπτική που ανέλυσα; Θα μπορούσε να είναι ένα ξεχωριστό κομμάτι της σημερινής σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη; Οχι. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται. Και μπαίνει ένα ερώτημα: Θα μπορούσε να πάει σε πιο ριζοσπαστικές και προοδευτικές λύσεις, όταν όλη η πολιτική του ΠΑΣΟΚ είναι όλο και περισσότερος αυταρχισμός; Να αναφέρω ορισμένα παραδείγματα.

Ποινικοποιείται ή όχι ο συνδικαλισμός στην Ελλάδα; Υπάρχει έστω και μία απόφαση που να μην έχει χαρακτηρίσει καταχρηστικές τις απεργίες; Ποινικοποιήθηκε ο αγώνας των αγροτών; Ποινικοποιήθηκε ο αγώνας των μαθητών; Αυξάνεται και ποσοτικά και ποιοτικά η αστυνόμευση και όσον αφορά τους μηχανισμούς που αστυνομεύουν, αλλά και τη χρησιμοποίηση αυτών των μηχανισμών; Ολο και μεγαλύτερη χρησιμοποίηση κατασταλτικών μηχανισμών υπάρχει. Και στα μέσα ενημέρωσης υπάρχει σοβαρό ζήτημα δημοκρατίας. Πώς χρησιμοποιούνται από το κυβερνητικό κόμμα; Και όχι μόνο τα κρατικά κανάλια, αλλά και - λόγω διασυνδέσεων - πώς αξιοποιούνται και τα ιδιωτικά κανάλια; Φιμώνεται η φωνή του δικού μας Κόμματος, αλλά και όλων των μικρότερων κομμάτων και γενικότερα η άλλη άποψη.

Εχουμε υποβάθμιση της Βουλής. Να βάλουμε, λέει, διατάξεις, στα λόγια, για να αναβαθμίσουμε τη Βουλή. Πόσες φορές οι υπουργοί, πριν πάνε στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ήρθαν να ενημερώσουν τις αρμόδιες επιτροπές ότι πάνε να δεσμεύσουν τη χώρα μας για ένα σοβαρό ζήτημα; Ηρθε ο κ. Χρυσοχοΐδης, που πάει να υπογράψει το μνημόνιο της δήθεν αντιτρομοκρατίας με τις ΗΠΑ, που θα αλωνίζουν οι Αμερικανοί με αυτό; Το έφερε στη Βουλή; Δεν έχει στοιχειώδη ευθύνη η κυβέρνηση να συζητήσουμε αυτά τα ζητήματα. Θα ζητήσουμε βεβαίως - το λέω με την ευκαιρία - με αίτημά μας και στον πρόεδρο της Βουλής και στον πρόεδρο της σχετικής Επιτροπής, να έρθει ο υπουργός, πριν φύγει για τις ΗΠΑ, ώστε να ενημερώσει την αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Τα λέω όλα αυτά διότι ένα κόμμα ή κόμματα γενικότερα που έχουν τέτοια πολιτική, τέτοια μεταρρύθμιση θα κάνουν και στο Σύνταγμα».

«Ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία να υποστηρίξουν το Σύνταγμα; Τα τελευταία χρόνια το ΠΑΣΟΚ μετατοπίστηκε πλήρως στις θέσεις της Νέας Δημοκρατίας στα ζητήματα οικονομίας, στα ζητήματα κοινωνίας. Το μόνο βασικό πεδίο αντιπαράθεσης είναι το ζήτημα ποιος διαχειρίζεται την όλη κατάσταση καλύτερα, ποιος είναι ο καλύτερος "εκσυγχρονιστής". Και στη διαπάλη για το ποιος είναι ο καλύτερος διαχειριστής, ο καλύτερος "εκσυγχρονιστής", πράγματι η ΝΔ μίλησε για αλλαγές θεσμικές και για αλλαγές στο Σύνταγμα. Και έτρεξε από πίσω το ΠΑΣΟΚ να προλάβει την "εκσυγχρονιστική" πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για αλλαγές στο Σύνταγμα. Αυτός είναι ο ένας λόγος.

Υπάρχει και δεύτερος λόγος. Η ανάγκη το άρθρο 28 και ορισμένα άλλα άρθρα να προσαρμοστούν καλύτερα στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε πιο εύκολα να παραχωρούνται κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας. Γι' αυτό γίνεται η αναθεώρηση του Συντάγματος.

Τα περισσότερα από τα άλλα ζητήματα θα μπορούσαν να είχαν λυθεί με νόμους και έχουν λυθεί με νόμους. Δεν είναι ανάγκη να τα συμπεριλάβουμε στο Σύνταγμα για να λυθούν ορισμένα προβλήματα που τα έχει λύσει η ίδια η ζωή όλα αυτά τα χρόνια.

Το ΚΚΕ λέει ΝΑΙ σε μία προοδευτική δημοκρατική αναθεώρηση του Συντάγματος. Αυτό το πράγμα, όμως, δε συμβαίνει. Γι' αυτό και αντιταχθήκαμε, είπαμε να μην προχωρήσει η αναθεώρηση. Βεβαίως, με το συσχετισμό που υπάρχει, αυτή η πρόταση δεν έγινε δεκτή, προχωράμε στην αναθεώρηση.

Συναίνεση επί της αρχής δεν μπορεί να υπάρξει από το δικό μας Κόμμα. Βεβαίως, θα αντιπαλέψουμε κάθε διάταξη η οποία θεωρούμε ότι μας οδηγεί προς τα πίσω. Σε διατάξεις που έστω και φραστικά μπορεί να υπάρξει μία βελτίωση, θα μας βρείτε σύμφωνους και θα συμβάλουμε σ' αυτήν την προσπάθεια.

Θα αναφερθώ σε μία αξιολόγηση των "αρνητικών" και των "θετικών", αν θέλετε, που προτείνονται από την κυβερνητική πλειοψηφία και από τη Νέα Δημοκρατία. Το μεγαλύτερο αρνητικό, αντιδραστικό, συντηρητικό ζήτημα είναι οι αλλαγές που ετοιμάζονται στο άρθρο 28, για να καθιερωθεί συνταγματικά η άποψη, να θεσμοθετηθεί, ότι το Ευρωπαϊκό Δίκαιο ή το νομοθετικό, οτιδήποτε αποφασίζεται στις Βρυξέλλες, έχει αυξημένο κύρος σε σχέση από την ελληνική νομοθεσία.

Παίρνοντας υπόψη ότι στη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου - και υπάρχουν και τέτοιες απόψεις και στη χώρα μας - υπερισχύει η κοινοτική νομοθεσία ακόμη και του Ελληνικού Συντάγματος, γίνεται προσπάθεια να γίνουν αλλαγές (στο άρθρ. 28) για να διευκολύνεται η παραχώρηση περισσότερων κυριαρχικών δικαιωμάτων σε υπερεθνικούς οργανισμούς και ακόμη περισσότερο. Ετσι συμφώνησε και το ΠΑΣΟΚ με τη Νέα Δημοκρατία να διατυπωθεί ρητώς αυτό, να μπει δηλαδή μέσα στο Σύνταγμα, ότι η χώρα μας αποτελεί μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ολα αυτά αλλάζουν τα πράγματα. Αν ο ελληνικός λαός θα πει κάποτε "δε θέλω να είμαι στην Ευρωπαϊκή Ενωση", θα πρέπει να γίνει αναθεώρηση του Συντάγματος για να φύγουμε ή να διατηρήσουμε μια άλλη σχέση με την Ευρωπαϊκή Ενωση; Δεν το καταλαβαίνω. Είναι πολύ αντιδημοκρατική η ρύθμιση. Είναι σε βάρος της εθνικής και κατ' επέκταση της λαϊκής κυριαρχίας».

«Δεύτερο ζήτημα σε σχέση με τα κόμματα. Γιατί το 1975 ο συνταγματικός νομοθέτης δεν άγγιξε καθόλου τα κόμματα; Γιατί υπήρχε η εφτάχρονη δικτατορία και μια ευαισθησία για να μην παρεμβαίνει το κράτος, οι κυβερνήσεις και διάφοροι μηχανισμοί στη λειτουργία των κομμάτων.

Εδώ υπάρχουν δύο προτάσεις. Η μία πρόταση αφορά στον έλεγχο των οικονομικών των κομμάτων. Σήμερα φαίνεται να μην υπάρχει πρόβλημα με τον έλεγχο των οικονομικών, αλλά έχουμε ξαναπεί ότι σε συνθήκες όξυνσης της πολιτικής αντιπαράθεσης τα μη αρεστά κόμματα μπορεί να βρουν το μπελά τους από αυτές τις διατάξεις, πολύ περισσότερο εάν γίνουν συνταγματικές. Ας τα αφήσουμε να υπάρχουν στο νόμο. Δεν είναι ανάγκη να υπάρξει συνταγματική διάταξη.

Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας προχωρά ακόμα περισσότερο: Να ελέγχεται - αλήθεια από ποιον - η δημοκρατική συγκρότηση και η δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων. Εάν είναι δυνατόν κάποια κυβέρνηση, κάποιο όργανο να κρίνει αν λειτουργεί δημοκρατικά το ΚΚΕ, ο Συνασπισμός, το ΔΗΚΚΙ. Πού πάμε με τέτοιες διατάξεις;

Ταυτόχρονα μας ανησυχεί πολύ αυτό που προτείνεται, δηλαδή να ψηφίζουν οι μετανάστες, ο ελληνισμός γενικότερα, ακόμα και τρίτης γενιάς και μάλιστα διά επιστολικής ψήφου. Εδώ καταργήσαμε την ψήφο με επιστολή στα συνδικάτα. Δόθηκε μάχη στους συνεταιρισμούς και στα συνδικάτα να μην ψηφίζουν με επιστολή και θα καθιερώσουμε την επιστολική ψήφο; Καταλαβαίνετε τι μπορεί να συμβεί; Ποια συναλλαγή, ποια μυστικότητα και ποιοι μηχανισμοί μπορεί να υπάρξουν; Πολλά ερωτηματικά υπάρχουν και μεγάλες ανησυχίες».

«Το τρίτο ζήτημα έχει σχέση με διάφορα δικαιώματα και άλλες ρυθμίσεις. Κατ' αρχήν, αυτό που έχει σχέση με το άρθρο 25, το Κοινωνικό Κράτος Δικαίου. Είχαμε και διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας. Θεωρούμε ότι είναι πολύ καλά διατυπωμένη η σκέψη να μπει το ζήτημα της αναλογικότητας, αλλά συνδυασμένο με το να ορίζεται ότι θα υπάρχουν περιορισμοί, θέλετε το Σύνταγμα να μιλάει για περιορισμούς. Υπάρχουν στην πράξη περιορισμοί των συνταγματικών δικαιωμάτων. Δε χρειάζεται να το βάλουμε χάρη της αναλογικότητας. Το συνδυάζουμε αυτό και με την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας που λέει ότι σε περίπτωση κατάχρησης ενός ατομικού συνταγματικού δικαιώματος να υπάρχουν κυρώσεις. Το συνδέουμε και με την πρόταση του ΠΑΣΟΚ, που αφαιρέθηκε, σε μία διάταξη του άρθρου 25 παρακάτω - δεν την προτείνει τώρα - να περιοριστούν τα ατομικά συνταγματικά δικαιώματα στον πυρήνα τους, όχι στο σύνολό τους.

Ολα αυτά οδηγούν τη σκέψη μας στο ότι πάμε να δυσκολέψουμε, να περιορίσουμε τα ατομικά δικαιώματα. Ας μας πείσετε από τη συζήτηση στην επιτροπή ότι κάνουμε λάθος».

«Αποχαρακτηρισμός δασών και δασικών εκτάσεων. Το ότι δεν αποχαρακτηρίστηκαν χιλιάδες στρέμματα μέχρι σήμερα, τα οποία τα επιζητούσαν διαφόρων ειδών καταπατητές, είναι γιατί το Συμβούλιο της Επικρατείας όρθωσε πολλές φορές το ανάστημά του. Δε συμφωνούμε με την τροποποίηση του άρθρου 24. Πρέπει οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι δασικές οργανώσεις, ο λαός να αντιταχθούν σε μια τέτοια τροποποίηση. Δε λέω ότι δεν υπάρχουν προβλήματα αδικιών ή παρανομιών ή υπερβάλλοντος ζήλου από κάποιες αρμόδιες υπηρεσίες. Να δούμε αυτό το ζήτημα και να το λύσουμε χωρίς συνταγματική τροποποίηση.

Υπάρχουν και άλλα ζητήματα. Υποβάθμιση της ολομέλειας της Βουλής με το να πηγαίνουν μια σειρά συμβάσεις με ξένα κράτη στα τμήματα και όχι στην ολομέλεια. Οι συμβάσεις πολλές φορές είναι σοβαρότερες από όλα τα νομοσχέδια μαζί ενός χρόνου. Να σας φέρω μόνο να δείτε τη σύμβαση δικαστικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ. "Το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών του Ελληνικού Συντάγματος". Αυτό λέει ουσιαστικά αυτή η σύμβαση και δεν έρχονται τα ζητήματα αυτά στην ολομέλεια.

Καθιέρωση της Επιτροπής Κοινωνικού Διαλόγου. Τι είναι αυτή η Επιτροπή Κοινωνικού Διαλόγου; Πηγαίνουν τους φορείς που ελέγχουν και τις πλειοψηφίες της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ για να λένε "ναι", να χειροκροτάνε και να διευκολύνουν το πέρασμα της κυβερνητικής πολιτικής. Και το βάζουμε στο Σύνταγμα; Πολιτική δηλαδή της ενσωμάτωσης των κινημάτων τους μηχανισμούς της συναίνεσης και της συνενοχής, όπως και το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, θέλετε να τα κάνουμε συνταγματικά με το να το καθιερώσουμε με συνταγματικό τρόπο; Ολα αυτά και μια σειρά άλλα τα θεωρούμε άκρως αρνητικά και αντιδραστικά».

«Υπάρχουν τώρα μια σειρά διατάξεις που φραστικά βελτιώνουν την κατάσταση, αλλά πρόκειται περί μεγάλης υποκρισίας. Θα αναφέρω ένα από τα πιο χαρακτηριστικά.

Προστασία των προσωπικών δεδομένων. Να βελτιώσουμε το σχετικό άρθρο χίλιες φορές. Τι να το κάνουμε όμως, όταν υπογράφτηκε η Συμφωνία του Σένγκεν και καθιερώθηκε το ηλεκτρονικό φακέλωμα; Είναι σα να κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας.

Θα ήθελα να αναφερθώ στο Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο και στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Να βελτιώσουμε τις διατάξεις. Τι να το κάνουμε όμως όταν βλέπουμε πώς χρησιμοποιείται το Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο; Είδατε ότι αναγκάστηκε σε παραιτήσεις. Τι να το κάνουμε όταν διατηρείται η πλειοψηφία από την κυβέρνηση, όταν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης χρησιμοποιούνται από την κυβέρνηση όπως χρησιμοποιούνται;

Ενα άλλο ζήτημα τώρα είναι οι ανεξάρτητες αρχές. Ποιες ανεξάρτητες αρχές; Δε διορίζονται; Γι' αυτό μιλάω για υποκρισία. Διορισμός της ηγεσίας της δικαιοσύνης. Και οι προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας και οι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ οδηγούν πάλι στο να βγαίνουν οι εκλεκτοί της κυβέρνησης. Μην αλλάζετε καθόλου τη διάταξη αν είναι να πάμε με αυτήν τη λογική. Να προτείνουν τους τρεις ένα εκλεκτορικό σώμα ή να τους προτείνει μόνο το σώμα των δικαστών και να διαλέγει έναν η κυβέρνηση. Στο ίδιο αποτέλεσμα οδηγούμαστε.

Δικαιώματα μεταναστών: Να βάλουμε τα δικαιώματα των μεταναστών και των ξένων εργατών. Το λέμε και εμείς. Από την άλλη πλευρά έρχεται και ο κ. Παπαδόπουλος και λέει να μην μπαίνουν στα νοσοκομεία, εκτός από έκτακτες ανάγκες, οι αλλοδαποί. Να πεθαίνουν στο δρόμο. Οι επιχειρήσεις "σκούπα" συνεχίζονται στην Αθήνα. Βλέπετε πού είναι η αντίφαση. Αλλη πολιτική εφαρμόζεται και εμείς θα γράφουμε ωραία λόγια στο Σύνταγμα. Να πού βρίσκεται η υποκρισία.

Εκλογικό σύστημα: Αντί να πάμε σε ένα εκλογικό σύστημα όπου η δύναμη της ψήφου του κάθε Ελληνα πολίτη να είναι η ίδια, πράγμα που σημαίνει απλή αναλογική, συζητάμε για αυτό που ενδιαφέρει κυρίως το δικομματισμό, δηλαδή αν θα είναι το εκλογικό σύστημα για τις ερχόμενες εκλογές ή για τις επόμενες ή για τις μεθεπόμενες. Αυτό αφορά τους κανόνες του παιχνιδιού και στη διαπάλη ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα κυρίως. Οχι ότι δε μας ενδιαφέρει και εμάς, αλλά είναι υποκρισία να μιλάμε για τομή. Ποια τομή; Για ποιο ζήτημα;».

«Ποιες είναι και δικές μας προτάσεις:

Το πρώτο ζήτημα που βάζουμε - κάπου βεβαίως με τους σημερινούς πολιτικούς συσχετισμούς θεωρείται ότι δεν είναι πραγματοποιήσιμο: Εμείς θα θέλαμε να μην υπάρχει η δυνατότητα μέσω του Συντάγματος εκχώρησης ή έστω παραπέρα εκχώρησης κυριαρχικών δικαιωμάτων. Να προβλέπει το Σύνταγμα ρητώς ότι δεν μπορούμε να έχουμε ξένες βάσεις και πυρηνικά στη χώρα μας. Να καταργηθεί εν πάση περιπτώσει εκείνη η διάταξη. Χρειάζεται ακόμη συνταγματική εξασφάλιση του εφοπλιστικού κεφαλαίου; Ας το εξασφαλίζετε με την κοινή νομοθεσία. Ούτε αυτό δεν τολμάτε να καταργήσετε στο Σύνταγμα.

Μια άλλη τομή είναι η Βουλή και ο Πρόεδρος. Μια και μπαίνει το ζήτημα του Προέδρου, εμείς το θεωρούμε δευτερεύον ζήτημα από τη στιγμή που δεν έχει τις υπερεξουσίες που είχε. Εχει όμως ορισμένες εξουσίες ακόμα. Η δική μας κεντρική σκέψη ήταν και είναι να διατηρηθεί ένας τρόπος που να οδηγεί σε ευρύτερη συναίνεση. Θέλουμε να μην καταργηθεί η αυξημένη πλειοψηφία των 180 ψήφων. Αυτή είναι η βασική μας λογική στο όλο ζήτημα.

Αλλά το κύριο ζήτημα δεν είναι το ζήτημα του Προέδρου της Δημοκρατίας, το κυριότερο ζήτημα είναι τι γίνεται με το Κοινοβούλιο. Είπα και πριν ότι χρειάζεται αναβάθμιση και το πρώτο που σημαίνει είναι τουλάχιστον να συζητάμε ζητήματα για τα οποία θα πάνε οι υπουργοί να μας δεσμεύσουν στις Βρυξέλλες.

Δεύτερο ζήτημα: Μια σειρά επιτροπές, ιδιαίτερα Αμυνας και Εξωτερικών, πρέπει αλλιώς να τις δούμε, πρέπει να ενισχυθεί η νομοθετική πρωτοβουλία. Να δοθούν μεγαλύτερες δυνατότητες στην αντιπολίτευση και όσον αφορά τη νομοθετική πρωτοβουλία και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, με ταυτόχρονο περιορισμό - επιτρέψτε μου την έκφραση - της ασυδοσίας της εκάστοτε κυβερνητικής πλειοψηφίας. Θα μπορούσαμε να τα συζητήσουμε αυτά τα πράγματα, αλλά δεν προχωρούμε σε τέτοια επανεξέταση του πώς λειτουργεί η Βουλή.

Αλλο κεφάλαιο είναι ό,τι έχει σχέση με το να ζητάμε τη γνώμη και τη συμμετοχή του λαού. Δημοψηφίσματα: Γιατί σε άλλες χώρες να υπάρχει το δικαίωμα γενικών δημοψηφισμάτων με υποχρεωτικό χαρακτήρα, όταν μαζεύεται ένας αριθμός υπογραφών και εδώ να εξαρτάται από την κυβερνητική πλειοψηφία; Το ίδιο για τα τοπικά δημοψηφίσματα, το ίδιο για λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία. Αν μαζεύονται πενήντα χιλιάδες υπογραφές, να έρχεται πρόταση νόμου στη Βουλή. Είναι αντιδημοκρατικές αυτές οι ρυθμίσεις;

Δεύτερο ζήτημα, να μπει μια διάταξη που να λέει ότι χρειάζεται διακομματικός, κοινωνικός και λαϊκός έλεγχος στη δημόσια διοίκηση, στους πόρους του δημοσίου, ακόμη και στη δραστηριότητα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με κατάργηση των απορρήτων. Μιλάμε για πόθεν έσχες, αλλά όσο υπάρχουν ένα σωρό απόρρητα, δε λύνεται το ζήτημα των διαπλεκομένων κλπ. Ούτε έτσι θα λυθεί εντελώς, αλλά θα μπορείς να κάνεις κάποια έρευνα, θα φοβούνται λίγο. Γιατί δε βάζουμε τέτοιες διατάξεις μέσα;

Τοπική Αυτοδιοίκηση: Ευτυχώς οι παλιότερες απόψεις που είχαμε για την Τοπική Αυτοδιοίκηση βρίσκουν και άλλους υποστηρικτές. Οχι μόνο να μην υπάρχει ο έλεγχος σκοπιμότητας, αλλά να καταργηθεί και ο έλεγχος νομιμότητας. Υπάρχουν τα δικαστήρια. Γιατί να τιμωρούνται με ποινές οι αιρετοί; Ποιος είναι ο περιφερειάρχης που θα τιμωρήσει; Να καθιερωθούν πόροι από τον κρατικό προϋπολογισμό, να γράφεται μέσα στο Σύνταγμα.

Αιρετή Τρίτου Βαθμού Τοπική Αυτοδιοίκηση: Γιατί όχι; Γιατί το φοβάται το ΠΑΣΟΚ;

Ερχομαι στο ζήτημα της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης. Ετσι όπως είναι και οι δύο προτάσεις, είναι σα να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Πάλι θα είναι ο εκλεκτός της κυβέρνησης. Εμείς τασσόμαστε υπέρ ενός ευρύτερου εκλεκτορικού σώματος. Κατανοούμε και τις σκέψεις που λένε να είναι αμιγώς από δικαστικούς, τασσόμαστε όμως υπέρ ενός ευρύτερου εκλεκτορικού σώματος, το οποίο αποκλειστικά θα επιλέγει την ηγεσία της Δικαιοσύνης, η οποία όμως ηγεσία και χρονικά - το είπατε και εσείς - να περιοριστεί σε τρία, τέσσερα χρόνια και χωρίς εξουσίες με τις οποίες μπορεί να ποδηγετούν και να επηρεάζουν το Δικαστικό Σώμα. Μόνο λειτουργικές αρμοδιότητες να έχει ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου.

Είναι μία πρόταση λογική που θα μπορούσε να γίνει δεκτή από όλα τα κόμματα.

Ερχομαι στα ατομικά δικαιώματα που χωράνε πολύ νερό και που μπορεί να βάλουμε ωραία λόγια και να μην εφαρμόζεται τίποτα από αυτά. Παραδείγματος χάριν το δικαίωμα της απεργίας. Θα έπρεπε να κατοχυρωθεί και η πολιτική απεργία και η απεργία αλληλεγγύης και να απαγορευτεί το lock out. Πολλά θα μπορούσαν να γίνουν.

Δεύτερον, οι δημόσιοι υπάλληλοι και η ΑΔΕΔΥ - όλες οι παρατάξεις - μιλούν για πλήρη πολιτικά δικαιώματα του δημοσίου υπαλλήλου και όχι για τα περιορισμένα που λέει το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία. Είστε πιο πίσω και από αυτό που συμβαίνει στις δημόσιες υπηρεσίες. Η πρότασή σας φοβάται το δημόσιο υπάλληλο. Ηδη υπάρχει πολιτική δραστηριότητα, τα βλέπουμε, τα ζούμε.

Υπάρχουν θέματα και για τους ξένους εργάτες και για τα δικαιώματα στην υγεία, στην παιδεία, στην εργασία, στην κατοικία. Εμείς, αν υπήρχε ο συσχετισμός της δύναμης που να μας το επέτρεπε, θα προχωρούσαμε και σε μια άλλη διάταξη όσον αφορά τα κοινωνικά δικαιώματα - οι συνταγματολόγοι το λένε κοινωνικό κεκτημένο - που να λέει πως όσες κοινωνικές κατακτήσεις είχαν οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι όλα αυτά τα χρόνια δεν μπορεί με κοινό νόμο ο νομοθέτης να έρθει και να τα πάρει πίσω. Είναι πολύ προωθημένη πρόταση, χρειάζεται άλλους συσχετισμούς, όταν όμως μιλάμε για τομή και για προοδευτικό Σύνταγμα, θα έπρεπε να βλέπουμε την Αναθεώρηση με έναν τέτοιο ορίζοντα.

Τέλος, υποστηρίζουμε και στα κείμενά μας και εδώ μέσα ότι θα έπρεπε να προχωρήσουμε σε χωρισμό Εκκλησίας και Κράτους, με κατάργηση του άρθρου 3 του Συντάγματος και όλων των παρεμφερών διατάξεων».