Κυριακή 24 Ιούνη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 9
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΙΣΤΟΡΙΑ
Επί της ουσίας...

Η «ναρκω-κουλτούρα» εντός και εκτός γηπέδων αποτελεί ίδιον του καπιταλισμού

Η εμπορευματοποίηση «οδηγεί έναν αθλητή στην αύξηση μη επιτρεπόμενης βοήθειας, προκειμένου να νικήσει στους αγώνες»
Η εμπορευματοποίηση «οδηγεί έναν αθλητή στην αύξηση μη επιτρεπόμενης βοήθειας, προκειμένου να νικήσει στους αγώνες»
Μεθαύριο Τρίτη είναι η Μέρα κατά των Ναρκωτικών. Από κάποιους αντιμετωπίζεται ως μια ευκαιρία αποενοχοποίησης (πανηγυράκι, δηλώσεις και «κάναμε το καθήκον μας») και απόταξης - εξωραϊσμού ευθυνών. Για άλλους (τους περισσότερους πρέπει να) είναι μια μέρα περισυλλογής, κατανόησης και απαρχής νέων αγώνων. Για να χτυπηθούν οι αιτίες και οι πραγματικοί υπεύθυνοι του νοσηρού και θανατηφόρου φαινομένου. Αυτή η επιλογή αποτελεί μονόδρομο και ζήτημα ζωής.

Σε μια πρώτη ανάγνωση, ίσως κάποιον ξενίσει η φιλοξενία - στις αθλητικές σελίδες - θέματος που αφορά (και) τα ναρκωτικά. Ενδεχομένως - αγαθά σκεπτόμενος - πιστεύει ότι η μοναδική σχέση αθλητισμού και ναρκωτικών είναι η εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία τους. Οτι λειτουργούν απωθητικά - αποτρεπτικά, το ένα για το άλλο. Αυτό θα έπρεπε να ισχύει.

Είναι όμως έτσι; Πόσο άσχετος (μπορεί να) είναι ο χώρος του αθλητισμού από τα ναρκωτικά; Πόσο - επί του πρακτέου - μακριά του είναι η «ναρκω-κουλτούρα»; Πόσο άσχετοι με το χώρο είναι θύτες και θύματα; Μήπως τελικά, υπό τις υφιστάμενες συνθήκες, η πορεία αθλητισμού και ναρκωτικών είναι παράλληλη, αλλά και - σε ορισμένα σημεία - τέμνουσα;

«Το σύστημα είναι ένοχο»

Για να φτάσει κάποιος/α, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, να εξαρτηθεί από ουσίες, πρέπει να υφίστανται μια σειρά από προϋποθέσεις. Η ρίζα των οποίων βρίσκεται σε προσωπικές αδυναμίες και στρεβλές νοοτροπίες που καλλιεργούνται - συντηρούνται, από το σύστημα. Εχουν δηλαδή κοινωνικές αναφορές και αιτίες. Και βέβαια οικονομικές.

Τα ναρκωτικά είναι χαρακτηριστικό μιας κοινωνίας όπου το καπιταλιστικό κέρδος αναγορεύεται σε υπέρτατη αξία και όπου ο ατομικισμός και η «επί πτωμάτων ανάδειξη», αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση. Μιας κοινωνίας που αντί για δουλιά, μόρφωση, ψυχαγωγία και δικαιώματα στους νέους ανθρώπους, δίνει ανεργία, άθλιες συνθήκες εργασίας, εμπορευματοποίηση, αυταρχισμό, πολιτιστικά σκουπίδια. Αλλοτρίωση δηλαδή θεσμών, αξιών και αρχών, προς το συμφέρον των κρατούντων.

Στο πεδίο του αθλητισμού, ενός δηλαδή κομματιού της ίδιας κοινωνίας, η κατάσταση (μπορούσε να) είναι διαφορετική; Σύμφωνα με την επικρατούσα - στις ΗΠΑ δημιουργηθείσα - άποψη «ο πρώτος είναι πρώτος, ο δεύτερος τίποτα». Γιατί; Διότι ο αθλητισμός ταυτίστηκε με τον (κακώς εννοούμενο) πρωταθλητισμό. Και η νίκη με τα (υπέρογκα) ανταλλάγματα, τα τεράστια και αντικρουόμενα συμφέροντα, υποτάχθηκε στον καπιταλισμό και τις παθογένειές του.

Ολα τα παραπάνω οδηγούν σε λίγο πολύ γνωστές περιπτώσεις προβεβλημένων πρωταθλητών, οι οποίοι είναι χρήστες ναρκωτικών. Ακόμα και θάνατοι υπάρχουν. 'Η στην ταύτιση διοργάνωσης συγκεκριμένου αθλήματος και αθλητών (που δεν κόβουν τη συνήθεια όταν περνούν τον Ατλαντικό) για το ναρκωτικό των πλουσίων κλπ.

Αλλά και σ' ένα παρεμφερές «τρυπάκι». Το περιέγραψε το 2005 ο Δημ. Παναγιωτόπουλος (επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθήνας και γραμματέας της Διεθνούς Ενώσεως Αθλητικού Δικαίου): «Μετά την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, την εισβολή των χορηγών - ιδίως "μετά και την ευγενή επικάλυψη, που προσδίδει ο τίτλος του χορηγού" - την άμεση εμπλοκή των αθλητών με οικονομικά μέσα και τη διαχείριση υπέρογκων ποσών από τους παράγοντες του αθλητισμού σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, το ντόπινγκ έχει αναχθεί σε υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα».

Δύο όψεις του ίδιου νομίσματος

Υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα του αθλητισμού λοιπόν το ντόπινγκ. Εχει άραγε καμιά σχέση με τα ναρκωτικά; Σύμφωνα με τη ΔΟΕ και το νόμο, το ντόπινγκ γίνεται με ποικίλους τρόπους, όπως με ψυχοκινητικά διεγερτικά φάρμακα, με ναρκωτικά αναλγητικά, με διουρητικά, με πεπτιδικές ορμόνες και άλλα. Κομμάτι του ντόπινγκ λοιπόν, ή επί το ελληνικότερο της φαρμακοδιέγερσης, είναι και τα ναρκωτικά. Συνέπειες του ντόπινγκ; Εκτός από επιπτώσεις στη σωματική υγεία των αθλητών, το ντόπινγκ έχει δυσάρεστες επιπτώσεις και στη συμπεριφορά, όπως διαταραχές, κυκλοθυμία, ευφορία, ψύχωση, κατάθλιψη, επιθετικότητα κλπ. Ο,τι δηλαδή και τα ναρκωτικά.

Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού έχει κάνει θύτες και θύματα (;) του ντόπινγκ, εντελώς απάνθρωπους. Για ένα μετάλλιο, δηλαδή τις χορηγίες, τα πριμ κλπ, έφτασαν να χρησιμοποιούν (ως μέθοδο ντοπαρίσματος) την εγκυμοσύνη και την έκτρωση! Αυτό συμβαίνει γιατί, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι ορμονικές και βιοχημικές μεταβολές που συμβαίνουν στο γυναικείο οργανισμό κατά τη διάρκεια της κύησης, συμβάλλουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικής ικανότητας της αθλήτριας, καθώς αυξάνεται η μυϊκή δύναμη και αντοχή... Πλήρης εξαθλίωση δηλαδή, όπως και με τα ναρκωτικά. Οπως εύστοχα είπε ο Δ. Παναγιωτόπουλος, ο σύγχρονος αθλητής δεν είναι παρά ένα «άθλιο, ώριμο θύμα, έτοιμος για την αρένα του ακριβοπληρωμένου θεάματος, με ό,τι τούτο συνεπάγεται».

Η σχέση όμως ναρκωτικών και ντόπινγκ είναι και ιδεολογική. Ο Ηλίας Μιχαλαρέας (διδάκτωρ Ψυχολογίας, υπεύθυνος Τμήματος Ερευνας Μονάδας Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ), μεταξύ άλλων, σε άρθρο του στο «Ρ» αναφέρει: «Τα ναρκωτικά δημιουργούν την ψευδαίσθηση της απόκτησης του ελέγχου κοινωνικών καταστάσεων και του αυτοελέγχου, δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι ο χρήστης μπορεί να επιβάλλει τους δικούς του όρους και να κυριαρχήσει πάνω στην πραγματικότητα. Δημιουργούν επίσης την αίσθηση της παντοδυναμίας και από την άποψη αυτή αποκτούν "μαγικές" ιδιότητες. Με τη χρήση των αναβολικών ο νέος άνθρωπος έχει τις ίδιες ψευδαισθήσεις. Τα αναβολικά γίνονται το "μαγικό" μέσον που οδηγεί στην αίσθηση παντοδυναμίας.

Και στις δύο περιπτώσεις κυριαρχεί η αποξένωση, ο ατομικισμός, ο εγωκεντρισμός, η απομόνωση. Οι σχέσεις τόσο με τη χρήση αναβολικών ουσιών όσο και με τη χρήση ναρκωτικών είναι σχέσεις έμμεσες, υποκριτικές, που βασίζονται στο ψέμα, στην απάτη και την αυταπάτη. Είναι σχέσεις που έχουν αναχθεί σε "νταλαβέρι" και που, μεταξύ άλλων, έχουν απώτερο σκοπό το κέρδος». Το οποίο είναι τεράστιο. Ο τζίρος, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, από τα ναρκωτικά ξεπερνάει τα 500 δισ. δολάρια και από το ντόπινγκ τα 20 δισ. δολάρια...

Πραγματική «θεραπεία» η ανατροπή

Οι διαστρεβλώσεις και οι αλλοτριώσεις, ο ίδιος ο καπιταλισμός λοιπόν οδηγούν σε παθογένεια και τον αθλητισμό. Και επειδή κάποιοι, σκόπιμα, κατηγορούν το ΚΚΕ για «μονομέρειες», «δογματισμούς», «αναχρονισμό» και ξεπερασμένες απόψεις, ας δούμε ένα από τα συμπεράσματα του 1ου Ευρωπαϊκού Αθλητικού Συμποσίου που έγινε (Μάη '99) από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη ΓΓΑ: «Ο αγώνας θα πρέπει να στοχεύει περισσότερο στους πραγματικούς λόγους που συνεισφέρουν στον πολλαπλασιασμό του ντόπινγκ. Η αγωγή των ναρκωτικών και η επιτρεπτικότης του υπερβολικού ανταγωνισμού, η υπερβολική τιμή, η πίεση από τους σπόνσορες - εμπορική και/ή θεσμική - είναι πρακτικές που δε θα έπρεπε να είναι αποδεκτές διά συναινέσεως από τους αθλητικούς παράγοντες»...

Την πραγματικότητα λοιπόν δεν την αρνούνται, ούτε και αυτοί που τη διαμορφώνουν. Η εμπορευματοποίηση του αθλητισμού, οδηγεί στα προβλήματα και τον εκτροχιασμό που βιώνουμε. Απλά - με διάφορα τεχνάσματα - επιχειρούν να εξωραΐσουν τις αιτίες και να αποπροσανατολίσουν. Προβάλλοντας μεμονωμένες συμπεριφορές, «κακούς» και «παραστρατημένους», «μοιραία» γεγονότα, το «κακό το ριζικό μας» κλπ.

Η απάντηση, έρχεται (και) από τον Σουηδό αθλητίατρο, Εϊνάρ Ερικσον, που θεωρεί ότι «...ο πόλεμος εναντίον των απαγορευμένων ουσιών θα είναι μία δύσκολη μάχη όσο καιρό οι σπόνσορες είναι οι βασικοί οικονομικοί χορηγοί των αθλητών. Οι σπόνσορες αυτοί δεν πληρώνουν μόνο τους μισθούς των αθλητών, αλλά υπόσχονται και επιπλέον χρήματα στις νίκες. Αυτό οδηγεί έναν αθλητή στην αύξηση μη επιτρεπόμενης βοήθειας, προκειμένου να νικήσει στους αγώνες».

Είτε λοιπόν για την πραγματική αντιμετώπιση των ναρκωτικών, είτε την αλλοτρίωση του αθλητισμού, απαιτούνται άλλοι συσχετισμοί - σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο - διαφορετική κοσμοθεωρία και ιεραρχήσεις. Επίκεντρο να ξαναγίνει ο άνθρωπος και οι πραγματικές ανάγκες του, ηθικές αρχές και ιδανικά. Οχι τα κέρδη των καπιταλιστών. Στα πλαίσια του συστήματος μπορούν, υπό την πίεση ενός ενιαίου μετώπου από τα λαϊκά στρώματα, να υπάρξουν βελτιώσεις. Αλλά για να ξαναγίνει ο αθλητισμός δικαίωμα στην υπηρεσία του ανθρώπου, χωρίς φαινόμενα σήψης και εκμετάλλευσης, μόνο ένας δρόμος υπάρχει. Η απαλλαγή του από την εμπορευματοποίηση.


Γ. Καντζιλιέρης


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ