Η ενεργός συμμετοχή του κόμματος μέσα στο κίνημα, που γεννήθηκε και θέριεψε όλους αυτούς τους μήνες, δεν είναι αρκετή για το Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ. Οπως τονίζει και ο Εθνικός Πρόεδρος του κόμματος, Σαμ Γουέμπ, που μάλιστα εκλέχθηκε μόλις αυτό το εξάμηνο στο ύπατο αξίωμα κατά το συνέδριο του κόμματος, η μεγάλη πρόκληση είναι να κατορθώσει να εμβαθύνει και να διευρύνει τη σχέση και τους δεσμούς μας με το κίνημα, για να μπορέσει να βρεθεί στην πρωτοπορία του. Το πώς ακριβώς θα το πράξει αλλά και ποια θα είναι τα επόμενα βήματα του ΚΚ ΗΠΑ στο άμεσο χρονικό διάστημα, αλλά και μπροστά στις εθνικές εκλογές της 7ης του Νοέμβρη, ήταν το αντικείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε στο «Ρ».

- Από το Δεκέμβρη του 1999 οι ευχάριστες εκπλήξεις που έρχονται από τις ΗΠΑ διαδέχονται με καταιγιστικό ρυθμό η μια την άλλη. Ενα προοδευτικό κίνημα δείχνει να έχει γεννηθεί μέσα στους δρόμους, του Σιάτλ, της Ουάσιγκτον και όλων των μεγάλων πόλεων., Αραγε βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα πραγματικότητα στις ΗΠΑ; Τι ακριβώς συμβαίνει;

- Τουλάχιστον εγώ εκλαμβάνω την παρούσα κατάσταση ως την απαρχή ενός μαζικού κινήματος διαμαρτυρίας. Δεν υπάρχει κάτι ανάλογο ως εμπειρία πρόσφατα. Θα πρέπει να ανατρέξουμε ίσως στη δεκαετία του '60, οπότε υπήρξε το κίνημα για τα κοινωνικά δικαιώματα, και πριν από αυτό, πίσω στη δεκαετία του '30, το κίνημα που γεννήθηκε μέσα στις σκληρές συνθήκες του οικονομικού κραχ. Εχουμε τη γνώμη ότι μπορεί να προσλάβει ανάλογες διαστάσεις, ή να φτάσει σε όγκο και ορμή σε αυτή την κλίμακα, καθώς αγκαλιάζει πολυάριθμες κοινωνικές ομάδες. Η διαφορά σε σύγκριση με τη δεκαετία του '60 είναι η παρουσία του εργατικού κινήματος. Κατά τη δεκαετία του '60 το εργατικό κίνημα υπήρξε θεατής. Λαμβάνοντας υπόψη και μόνο αυτό τον παράγοντα, το κίνημα που γεννάται στις μέρες μας είναι διαφορετικό από το κίνημα διαμαρτυρίας της δεκαετίας του '60. Φυσικά δεν είναι μόνο το εργατικό κίνημα, αλλά και η παρουσία της νεολαίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι, κυρίως στις διαδηλώσεις στην Ουάσιγκτον κατά του ΔΝΤ, η συντριπτική πλειοψηφία των διαδηλωτών ήταν νέοι! Φυσικά δε διαδήλωναν μόνο κατά των πολιτικών που ακολουθούν η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι διαδηλώσεις αυτές είχαν ένα απολύτως ξεκάθαρο αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα. Ανάλογες ήταν και οι διαδηλώσεις κατά της αστυνομικής βίας. Περίπου 250.000 άνθρωποι, κυρίως γυναίκες, διαδήλωσαν κατά της βίας και των αιτιών που τη γεννούν. Αυτή είναι και η διαφορά από το κίνημα της δεκαετίας του '60. Αν και είναι ακόμη αρχή και πολλά ζητήματα πρέπει να λυθούν, το κίνημα έχει ένα καθαρά πολιτικό ανατρεπτικό χαρακτήρα. Το γεγονός αυτό κάνει στις μέρες μας την πολιτική κατάσταση, που τείνει να διαμορφωθεί στις ΗΠΑ, πολύ ενδιαφέρουσα να την παρακολουθείς...

- Ωστόσο, το κίνημα παρουσιάζεται και πολύμορφο αλλά και «ιδιότροπο». Παραδείγματος χάριν, στο Σιάτλ η παρουσία των Εργατικών Ενώσεων είναι αυτή που ξεχώρισε. Στην Ουάσιγκτον όμως έλαμψε διά της απουσίας του. Από την άλλη πλευρά η Γενική Συνομοσπονδία (AFL-CIO) κρατά το τελευταίο διάστημα μία «πολύ διακριτική» στάση, καθώς έχει εκφράσει ανοιχτά την υποστήριξή της στην υποψηφιότητα του Αλ Γκορ. Ολα αυτά σε μια χρονιά εκλογών! Μέχρι και το 1999 το ΚΚ ΗΠΑ είχε στόχο τη δημιουργία του «τρίτου κόμματος» μαζί με το εργατικό κίνημα. Τώρα που έχουν δυναμώσει και πυκνώσει οι φωνές διαμαρτυρίας, μία εναλλακτική πρόταση θα ήταν πραγματικά επίκαιρη. Τι γίνεται λοιπόν με την οικοδόμηση του «τρίτου κόμματος»;

- Θα ευχόμουν πραγματικά το «τρίτο κόμμα» να ήταν πραγματικότητα σήμερα. Αλλά μιλώντας με καθαρά ρεαλιστικούς όρους, δεν είναι. Αυτό το κίνημα θα πρέπει κάποια στιγμή να κάνει την επιλογή, πού θα κατευθύνει την ψήφο του. Δυστυχώς, όμως, δε θα έχουν να επιλέξουν μία εναλλακτική πρόταση, που θα ήταν ένα κόμμα μέσα από τα σπλάχνα του εργατικού κινήματος. Ετσι, η πολιτική του κόμματος, όπως και τμημάτων του εργατικού κινήματος αλλά και τμημάτων και του μαζικού κινήματος, είναι να ηττηθεί αυτό που εμείς ονομάζουμε άκρα Δεξιά. Και ο Τζορτζ Μπους τζούνιορ νομίζουμε ότι ανήκει σε αυτή την κατηγορία. Καθώς, εκτός από τις προεδρικές εκλογές, είναι και χρονιά αναπλήρωσης των μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, θέλουμε να εκλεγούν υποψήφιοι που θα έχουν πιο δημοκρατική αντίληψη.

Μακάρι να είχαμε τη δυνατότητα να ψηφίσουμε για ένα τρίτο κόμμα. Εντούτοις, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό. Επομένως, πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα και νομίζω ότι αυτή επιβάλλει να ηττηθεί ο Μπους τζούνιορ. Κάτι τέτοιο θα σημάνει ότι την επομένη των εκλογών, τόσο το εργατικό όσο και το κίνημα γενικότερα θα είναι σε θέση να παλέψει από καλύτερες θέσεις και όχι να βρίσκεται σε άμυνα. Ζητήματα, όπως εκπαίδευση, κοινωνική ασφάλιση κλπ. Νομίζω ότι θα είναι οπισθοδρόμηση μία νίκη του Μπους τζούνιορ. Οχι μόνο για τους Αμερικανούς αλλά για όλη την υφήλιο.

- Πριν από 4 χρόνια το ΚΚ ΗΠΑ καλούσε και πάλι για ήττα της υπερ-άκρας Δεξιάς (Ultra Right). Φέτος, για ήττα της άκρας Δεξιάς (Extreme Right). Από την άλλη πλευρά στο τελευταίο συνέδριο του ΚΚ ΗΠΑ, κατά το οποίο εκλεγήκατε κιόλας Εθνικός Πρόεδρος, μιλούσε στα συμπεράσματά του «ότι ο αγώνας και η πάλη του κόμματος κατάφερε να δώσει ένα γερό μάθημα στην άκρα Δεξιά και εξαιτίας της πάλης αυτής η άκρα Δεξιά βρίσκεται στη γωνία». Τώρα και πάλι επισείετε το φόβητρο της άκρας Δεξιάς. Αυτή η ρητορική υφέρπει για χρόνια. Τι συμβαίνει; Παίζετε με τις έννοιες; Είναι ένα άλλοθι εξαιτίας της αδυναμίας χάραξης μίας άλλης πολιτικής; `Η δεν υπάρχει καμία εναλλακτική λύση και επιλέγετε το «μικρότερο κακό»;

- Είναι γεγονός ότι η άκρα Δεξιά βρίσκεται στριμωγμένη στη γωνία. Ομως δεν έχει ηττηθεί ολοκληρωτικά. Ο Μπους τζ. είναι εκπρόσωπος αυτής της άκρας Δεξιάς καθώς αναμένεται, αν εκλεγεί, ότι θα ιδιωτικοποιήσει την παιδεία, την υγεία, θα προσπαθήσει να αποδυναμώσει, να χτυπήσει το εργατικό κίνημα... Παράλληλα θέλει να θέσει σε εφαρμογή τον «πόλεμο των άστρων». Βέβαια, ο Κλίντον αύξησε κατά πολύ τις στρατιωτικές δαπάνες στον προϋπολογισμό αλλά ο Μπους τζ. θέλει να τις αυξήσει ακόμη περισσότερο από τον Κλίντον. Επίσης, ένα σημαντικό ζήτημα είναι η «Καταφατική Πράξη» (Affirmative of Action), όπου κατοχυρώνονται τα δικαιώματα των φυλετικών μειονοτήτων και ο Μπους τζ. θέλει να την περιορίσει και ίσως τελικά να την καταργήσει. Ο Κλίντον την υπερασπίστηκε όχι τόσο καίρια και κατηγορηματικά όπως θα το κάναμε εμείς, αλλά το έκανε.

Μπορεί να μην υπάρχουν πολλές σημαντικές διαφορές στην πολιτική Μπους τζ. και Γκορ, αλλά ωστόσο υπάρχουν. Φυσικά κανείς εκ των δύο δεν πρόκειται να θέσει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα που θα προσπαθήσει να αντιμετωπίσει τα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο αμερικανικός λαός. Εντούτοις, η άποψη του κόμματος είναι ότι σε περίπτωση που εκλεγεί ο Μπους τζ. το λαϊκό κίνημα θα πρέπει να παλέψει να διατηρήσει τα δικαιώματα που κέρδισε όχι πρόσφατα αλλά ακόμη και 60 χρόνια πριν. Ηδη έχει τονίσει επανειλημμένως ότι θέλει να ιδιωτικοποιήσει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.

Συνεπώς, νομίζω ότι σε περίπτωση εκλογής του Μπους τζ. το λαϊκό κίνημα θα βρεθεί σε δεινή θέση. Αναλόγως θα είναι και για το παγκόσμιο κίνημα. Φυσικά δεν έχουμε ψευδαισθήσεις για τον Γκορ. Φυσικά υπάρχει και ο Νέιντερ αλλά δε νομίζουμε ότι είναι εφικτή λύση.

Επίσης, είναι σίγουρο ότι αν εκλεγεί ο Μπους τζ. στη διεθνή σκηνή η πολιτική των ΗΠΑ θα είναι ακόμη πιο επιθετική. Θέλει να θέσει σε εφαρμογή τον «πόλεμο των άστρων», με το «Εθνικό Αντιπυραυλικό Σύστημα» (NMD).

- Πάρτε για παράδειγμα τη θέση των γυναικών στις ΗΠΑ. Αν ο Μπους τζ. εκλεγεί, κατά πάσα πιθανότητα θα ανατραπεί η «επιλογή άμβλωσης» στο Ανώτατο Δικαστήριο. Οι Αφροαμερικανοί θα χάσουν το δικαίωμα της «Καταφατικής Πράξης», που τους εξασφαλίζει πρόσβαση σε πανεπιστήμια, εργασία κλπ. Οι εργαζόμενοι θα χάσουν το δικαίωμα της απεργίας. Αν είσαι φτωχός, κατά πάσα πιθανότητα, θα χάσεις ακόμη και τα ελάχιστα που μπορεί να προσφέρει η κυβέρνηση. Ολα αυτά αν εκλεγεί ο Μπους τζ. Αν εκλεγεί ο Γκορ δε θα υπάρξουν δραματικές αλλαγές ούτε προς το χειρότερο ούτε προς το καλύτερο. Επομένως θα υπάρχει καλύτερο έδαφος για να παλέψουμε να καλυτερεύσουμε την κατάσταση.

Οσο για τον «πόλεμο των άστρων» ο Κλίντον τον επανέφερε. Ομως σε περίπτωση που εκλεγεί ο Μπους τζ. είναι δεδομένο ότι θα τεθεί σε εφαρμογή και μάλιστα σε πλήρη ανάπτυξη. Αντίθετα, ο Γκορ μπορεί να πειστεί να λάβει θέση μη εφαρμογής του.

- Με τον τρόπο που θέτετε τα ζητήματα είναι σαν να μην παίζει κανένα ρόλο η αντίθεση και η μαχητικότητα που εκφράζει αυτό το κίνημα. Φυσικά, όπως προαναφέρατε, είναι ακόμη νωρίς... Ποιο μπορεί όμως να είναι το επόμενο βήμα; Ειδικά με την αντίθεση μέσω των μαζικών διαδηλώσεων που θα εκφράσουν και στα δύο συνέδρια των κομμάτων;

- Κοιτάχτε, πρόκειται για μία ολόκληρη διαδικασία πλήρους ανάπτυξης του κινήματος. Δυστυχώς στις ΗΠΑ δεν έχουμε πλούσια και αξιόλογη εμπειρία από ένα οργανωμένο τέτοιας μορφής κίνημα. Είναι δύσκολο, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς την πρότερη εμπειρία, του κινήματος των Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Πάρα πολλοί Αμερικανοί νιώθουν μία άμεση ή έμμεση σχέση με αυτό το κίνημα και με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, που ήταν ο κύριος εκπρόσωπός του. Ομως γενικά και αόριστα, χωρίς ποτέ το κίνημα αυτό να έχει μία συνοχή και μία δομή, όπως αντίστοιχα κινήματα στην Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα.

Ετσι, αυτή τη στιγμή το υπάρχον κίνημα έχει μία μορφή κατά της «παγκοσμιοποίησης» και των πολυεθνικών, ένα χαρακτήρα σχετικά αντικαπιταλιστικό. Ομως απέχει πολύ από το να έχει ένα καθαρά αντικαπιταλιστικό και αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα. Το μέλλον θα δείξει πού θα κατευθυνθεί...

- Ομως, υπάρχει κάτι καινοφανές: Ο Αμερικανός εκεί που ήταν απομονωμένος στην ήπειρό του και μακάριος μέσα στην «ομίχλη» του «αμερικανικού ονείρου», αρχίζει και βλέπει ότι υπάρχουν και αλλού προβλήματα και ότι ίσως ο Γερμανός ή Ινδονήσιος εργαζόμενος μπορεί να είναι εγγύτερα στα προβλήματά του απ' ό,τι παλιότερα. Τι γίνεται με το τμήμα αυτό που λέγεται συνειδητοποίηση;

- Υπάρχει όντως μία δραματική αλλαγή στις ΗΠΑ. Ο εργαζόμενος ακόμη και οι συνδικαλιστικές ενώσεις έχουν κάνει στροφή. Από εκεί που στρέφονταν κατά ξένων προϊόντων ή επιχειρήσεων έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι πολυεθνικές δεν έχουν ούτε εθνικότητα ούτε πατρίδα και δεν αναγνωρίζουν φυλές και χώρες, παρά μόνο κέρδη. Αυτή η αλλαγή στην αντίληψη έχει διαδραματίσει καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση του κινήματος και θα καθορίσει και την κατεύθυνση που θα πάρει. Στοιχείο αυτής της μεταστροφής είναι ο συντονισμός πολλών δραστηριοτήτων των εργατικών σωματείων κυρίως στο χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, σε ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό. Αυτή η κοινή δράση και η εμπειρία μεταφέρεται στο εργατικό κίνημα και το χρωματίζει. Στο Σιάτλ υπήρχαν αντιπρόσωποι εργαζομένων και από τις τέσσερις ηπείρους μετά από πρόσκληση του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Ηταν εξαιρετική εμπειρία η παρουσία και η κοινή δράση όλων αυτών των εργαζομένων μαζί μας στη μεγάλη κινητοποίηση που επιτεύχθηκε.

- Εκείνο που παρατηρώ τόση ώρα, είναι ότι είστε πολύ μετρημένος και προσεκτικός στις τοποθετήσεις σας. Περίμενα λόγω αυτής της έντονης δράσης του λαϊκού κινήματος να είστε πιο ενθουσιώδης, ίσως λίγο πιο αισιόδοξος...

-Είμαι! Ομως η ανάπτυξη του κινήματος είναι μία ολόκληρη διαδικασία, δε συμβαίνει μέσα σε μία νύχτα, μία βδομάδα ή ένα μήνα. Μία διαδικασία όπου πρέπει να συγκλίνουν διαφορετικές δυνάμεις. Η ιδιομορφία στην παρούσα κατάσταση είναι ότι ποτέ στην ιστορία των ΗΠΑ δεν υπήρξε ένα τέτοιο μαζικό λαϊκό κίνημα που να έχει τόσες πολλές εσωτερικές διαφοροποιήσεις. Ανθρωποι που έρχονται από τελείως διαφορετικές κοινωνικές τάξεις, από διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον. Είναι ένα πολύμορφο κίνημα και θα πάρει αρκετό χρόνο μέχρι να μπορέσει αυτό το κίνημα να γίνει συμπαγές και να έχει καταλήξει σε συγκεκριμένα αιτήματα και όχι όπως τώρα δεκάδες διαφορετικά και αρκετές φορές εντελώς ανόμοια μεταξύ τους. Υπάρχουν ακόμη και στοιχεία που μιλούν ότι «ίσως και την επόμενη βδομάδα θα καταλάβουμε την Ουάσιγκτον».

Θα απαιτήσει χρόνο και αγώνα μέχρι τη στιγμή που θα μπορέσουν όλες αυτές οι ομάδες να συγκλίνουν και να βρουν κοινό στόχο. Ομως βρίσκεται στην ανάπτυξη και φυσικά είμαι αισιόδοξος.. Ομως πρέπει να οργανώσουμε αυτό το κίνημα, να αναπτύξουμε νέες μεθόδους οργάνωσης, ώστε να υπάρξει το έδαφος για ένα πιο αποφασιστικό βήμα. Πηγαίνουμε κόντρα στις μεγαλύτερες πολυεθνικές επιχειρήσεις του πλανήτη και σε μια υπερμοντέρνα κυρίαρχη τάξη με δυνατότητα και ικανότητα πολλών διεξόδων. Αρα είναι μία μεγάλη μάχη για το εργατικό κίνημα να κάνει το ρήγμα. Εχουμε κάνει μία καλή αρχή, αλλά θέλει χρόνο. Το επόμενο βήμα είναι να κερδίσουμε την πλειοψηφία αυτών που συμμετέχουν στο κίνημα ώστε να καταφέρουμε την ήττα στον Μπους τζ. Είναι δύσκολο εγχείρημα, ειδικά με το δίλημμα πολλών νέων ανθρώπων, «ποια η διαφορά μεταξύ Γκορ ή Μπους τζ.;».

- Ναι, και να κατευθύνετε αυτή την ψήφο πού;

- Το κυριότερο είναι ότι η πλειονότητα των νέων ανθρώπων δεν υποστηρίζει κανέναν υποψήφιο. Φυσικά δεν πρόκειται να ψηφίσει το Μπους τζ. αλλά θεωρείται εξαιρετικά απίθανο να ψηφίσει και τον Γκορ. Το οποίο είναι απολύτως κατανοητό, δεδομένης της πολιτικής του πλατφόρμας. Ομως το κυριότερο είναι να ηττηθεί ο Μπους τζ.

- Ας ξεπεράσουμε το σκόπελο που λέγεται «πρόθεση ψήφου» και μια και αναφερθήκατε πάλι για τη διαφορετικότητα στις απόψεις που υφίστανται μέσα το κίνημα, κατά πόσο υπάρχει εκτός από το συντονισμό και μία ουσιαστική συνεργασία μεταξύ των δυνάμεων που συμμετέχουν;

- Ο κόσμος συσπειρώνεται κυρίως γύρω από τη διεκδίκηση συγκεκριμένων αιτημάτων. Οπως παραδείγματος χάριν έγινε στο Σιάτλ, αλλά και στην Ουάσιγκτον, όπου καταλήχθηκε μία κοινή δράση καταγγελίας της πολιτικής του ΔΝΤ και της ΠΤ. Πιο «παγκόσμια θέματα». Αναλόγως θα γίνει και στα συνέδρια των κομμάτων στη Φιλαδέλφεια και το Λος Αντζελες, αλλά αυτή τη φορά τα αιτήματα θα περιστρέφονται κυρίως γύρω από τα προβλήματα και την πραγματικότητα που αντιμετωπίζουμε στις ΗΠΑ. Ναι, υπάρχει συνεργασία αν και, όπως προείπαμε, απαιτεί χρόνο. Οσο για εμάς, το ΚΚ ΗΠΑ, που συμμετέχουμε ενεργά μέσα στο κίνημα όλους αυτούς τους μήνες, η πρόκληση για μας είναι να μπορέσουμε να εμβαθύνουμε και να διευρύνουμε τη σχέση και τους δεσμούς μας με το κίνημα. Αυτή είναι η κατεύθυνση που θέλουμε να ακολουθήσουμε για να μπορέσουμε να παίξουμε και έναν πιο ουσιαστικό ρόλο και να μπορέσουμε να είμαστε πιο ευλύγιστοι και πιο καίριοι ακόμη και στο ρόλο του οδηγού αυτού του κινήματος.

Ηδη συνεργαζόμαστε με διάφορες δυνάμεις μέσα στο πλαίσιο είτε, π.χ., του εργατικού κινήματος μετά τη διαφοροποίηση -εξαιτίας της «παγκοσμιοποίησης» - των σοσιαλδημοκρατών που είναι περισσότερο έτοιμοι να παλέψουν. Ομως πρέπει να γίνουμε πιο ανοιχτοί, πιο ανεκτικοί, πιο διαλεκτικοί αν θέλουμε να βρεθούμε στην πρωτοπορία αυτού του κινήματος που βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα.

Θα πρέπει να καταλήξουμε σε μια προγραμματική διακήρυξη που θα προσφέρει εναλλακτικές επιλογές και μία διαφορετική προοπτική και πολιτική πρόταση σε σχέση με την επικρατούσα καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Αν μπορέσουμε να πραγματώσουμε αυτούς τους στόχους, τότε το κόμμα πραγματικά θα αυξήσει τις δυνάμεις του και το κυριότερο που μας ενδιαφέρει είναι να αυξήσει τη δύναμή του μέσα στην εργατική