Καρπό της γόνιμης «συνάντησης» του αξέχαστου συνθέτη Νικηφόρου Ρώτα με το έργο του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή αποτελεί το CD «Τραγούδια Καβάφη», που πρόσφατα κυκλοφόρησε σε ανανεωμένη, εμπλουτισμένη έκδοση. Στα «Τραγούδια Καβάφη», που δημιουργήθηκαν το 1972, τραγουδάει και παίζει ο ίδιος ο συνθέτης. O Ν. Ρώτας είχε δημιουργήσει δύο εκδοχές τραγουδιών Καβάφη. Η πρώτη χωρίς καμιά συνοδεία. Στο CD υπάρχει η δεύτερη. Τη φωνή του συνθέτη συνοδεύουν άλλοτε πιάνο, άλλοτε κιθάρα, άλλοτε τύμπανο, άλλοτε μηχανικοί κρότοι ή ήχοι, άλλοτε ηλεκτρονικοί ήχοι. Το πιάνο και η κιθάρα πολλές φορές παίζονται με ειδικό τρόπο, ώστε να παραμορφώνεται η φωνή τους. Στο CD περιλαμβάνονται 18 μελοποιημένα ποιήματα του Καβάφη: Τα Βήματα, Τείχη, Τα Αλογα του Αχιλλέως,Che fece' il gran rifiuto, Η Πόλις, Η Σατραπεία, Για να 'ρθουν, Τρώες, Εν μεγάλη Ελληνική αποικία 200π.Χ., Τεχνουργός κρατήρων, Ο Ιωάννης Καντακουζηνός υπερισχύει, Από τη σχολήν του περιώνυμου φιλοσόφου, Ενας νέος της Τέχνης και του Λόγου - στο 24ον έτος του, Από υαλί χρωματιστό, Θερμοπύλες, Ζωγραφισμένα, Οσο Μπορείς, Η Συνοδεία του Διονύσου.

Χαρακτηριστικά του τρόπου με τον οποίο ο συνθέτης αντιμετωπίζει το έργο του Κ. Καβάφη είναι τα όσα ο ίδιος ο Ν. Ρώτας σημείωνε: «Εκφραση ακριβείας, σαν πεζή, σαν εκτός τόπου, περιποίηση του εξωτερικού σε βαθμό χιλιοστού, κρατούν καλά χαλιναγωγημένες και οδηγούν σίγουρα, στοχαστικά, δυο καθαρόαιμες, διογκωμένες τάσεις: την εναντίωση, την παρόρμηση. Στα ερωτικά, όπου ο ποιητής λειτουργεί ατομικά (απάνω του), μπερδεύει τις δύο τάσεις μεταξύ τους και αφήνεται, χάνεται σε λυρισμούς πικρούς - μοβ, κίτρινους ή κανελιούς. Για τις εναντιώσεις, το οπλοστάσιό του έχει περίγελο, ειρωνεία, σάτιρα, σαρκασμό - ένα ξυράφι που χαράζει θανάτους χωρίς έλεος. Θέλει να γκρεμίσει με μανία, χτυπάει καίρια και με ακρίβεια ηλεκτρικής εκκένωσης. Υπέρ των παρορμήσεων λειτουργούν: ειλικρίνεια, προσπάθεια για μετάνοια, παρρησία, τόλμη, πίστη σε ωραία και μεγάλα. Ο λυρισμός είναι συνήθως της φθοράς, του σώματος, και συχνά αδιόρατος. Ο Καβάφης δείχνει φροντίδα για τα κοινωνικά. Βλέπει πολύ σάπιο στο βασίλειο της Δανίας, πολύ ξεπεσμό. Τον σημαδεύει με οξυδέρκεια και διάθεση μαχητική, τον δείχνει με τη βελόνα, τον βάζει σε καραντίνα και έχει οικονομία και χιούμορ».

Το CD, που παρουσιάστηκε σε εκδήλωση την περασμένη Πέμπτη, εκδόθηκε από τη μη κερδοσκοπική εταιρεία καλλιτεχνικής και πολιτιστικής δραστηριότητας «Στάσις», υπό την αιγίδα του ΥΠΠΟ. Διατίθεται στη «Λέσχη του Δίσκου» (Ακαδημίας 57), το Μέγαρο Μουσικής και σε κεντρικά δισκοπωλεία, προς 15 ευρώ.

Ο Νικηφόρος Ρώτας υπήρξε δημιουργός με πλούσιο, πολύπλευρο μουσικό, παιδαγωγικό και θεωρητικό έργο. Γιος του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, σπουδαίου ποιητή, δραματουργού, πεζογράφου, μεταφραστή Βασίλη Ρώτα, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1929. Από πολύ νωρίς πορεύτηκε το δρόμο του αγώνα. Για τη δράση του υπέστη μακροχρόνιο πολιτικό διωγμό, απομόνωση, αποσιώπηση βραβεύσεών του.

Σπούδασε σύνθεση στη Μουσική Ακαδημία Βιέννης (από όπου αποφοίτησε με άριστα και «βραβείο σπουδών» «Abgangspreis»). Από το 1962 ως το θάνατό του (17/11/2004) έζησε στην Αθήνα όπου εργάστηκε ως ελεύθερος επαγγελματίας συνθέτης. Το μουσικό έργο του είναι εκτεταμένο και περιλαμβάνει περισσότερα από 100 έργα, σχεδόν για κάθε είδος μικρού ή μεγάλου οργανικού ή (και) φωνητικού συνόλου: μεγάλα συμφωνικά έργα, έργα μουσικής δωματίου, ορατόρια, καντάτες, μουσική μπαλέτου, καθώς και έργα ηλεκτρονικής μουσικής. Επίσης, 40 έργα μουσικής για το Θέατρο (ανάμεσά τους 17 αρχαίες ελληνικές τραγωδίες και κωμωδίες), που έχουν παιχτεί σε όλα τα ελληνικά φεστιβάλ καθώς και στο εξωτερικό. Περιλαμβάνει, επίσης, μουσική για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Παράλληλα, ο Ν. Ρώτας διατύπωσε και πρωτότυπο θεωρητικό έργο. Το 1986 κυκλοφόρησε η μελέτη του «Πώς Ακούμε Μουσική» (εκδόσεις «Κέδρος»), για τις σχέσεις μεταξύ των διαφορετικών στοιχείων μέσα στο μουσικό έργο και για τις σχέσεις μουσικής και κοινωνικότητας. Ακόμα, παρουσίασε 6 πρωτότυπες σειρές ραδιοφωνικών εκπομπών («Τα Μουσικά Οργανα», «Μουσικά Εργα», «Πώς Ακούμε Μουσική», «Αναμνήσεις από το μέλλον της Μουσικής», «Ραδιοακτίνες», «Η Μουσική»), έγραψε πάνω σε εντελώς νέες βάσεις μια πειραματική μέθοδο για τη διδασκαλία της μουσικής στο δημοτικό σχολείο (ανέκδοτη), άλλες (ανέκδοτες) μελέτες, ένα τηλεοπτικό σενάριο («Η Γέννηση της Μουσικής»), είχε πλούσια αρθρογραφία, έδωσε εκατοντάδες διαλέξεις. Πτυχές της αντίληψής του για το μουσικό μας πολιτισμό ξεδίπλωνε στη στήλη του «Και η Μουσική πού είναι;», στον «Ριζοσπάστη», την περίοδο 1988 - 1993 (επιλογή από αυτή τη συνεργασία περιλαμβάνει η συλλογή άρθρων του που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Καστανιώτη», 1994).

Εκτός της θεατρικής του μουσικής, το κύριο μέρος του έργου του παραμένει σχεδόν άπαιχτο. Ουσιαστικά αυτό το έργο δεν έχει συναντηθεί ακόμα με το φυσικό του παραλήπτη: Το ευρύ, σύγχρονο κοινό. Ο Νικηφόρος Ρώτας θεωρούσε ως το μέγιστο επίτευγμα του ανθρώπου την κοινωνική του συνείδηση, στην οποία οφείλει τον αλτρουισμό, που είναι η ευγενέστερη από τις ιδιότητές του, καθώς και τα έργα των «καλών» τεχνών που αποτελούν τις δημιουργικότερες εκδηλώσεις του ανθρωπισμού του. Θεωρούσε τη μουσική ως τη «μήτρα» στην οποία πλάθεται η κοινωνική συνείδηση των ατόμων... και σημαντικότερη αξία της μουσικής το πνεύμα της, στοιχείο που δεν είναι ακουστό αλλά νοητό...«Γιατί», όπως σημείωνε, «ο λόγος που έκανε τη Μουσική Τέχνη να υπάρξει δεν ήταν η στείρα διακόσμηση της στασιμότητας της ζωής μας, αλλά ήταν η γόνιμη κοινωνική συνειδητοποίηση, ζύμωση και διαρκής μεταλλαγή της ζωής μας προς ένα διαφορετικό αύριο. Ολόκληρη η καλλιτεχνική δημιουργία ανατρέπει τα υπάρχοντα, προκειμένου να γεννηθούν τα ερχόμενα».