1944. Ο Κόκκινος Στρατός αφού ελευθέρωσε τη σοβιετική γη βαδίζει ακάθεκτος προς το Βερολίνο, απελευθερώνοντας στο διάβα του τους προλετάριους των χωρών της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Στην Ελλάδα ο λαός με το όπλο στο χέρι και την καθοδήγηση του ΚΚΕ σπιθαμή προς σπιθαμή διώχνει τους χιτλερικούς από τα χώματα της πατρίδας. Η λευτεριά είναι κοντά. Το ξημέρωμα δε θα αργήσει να έρθει. Οπως όμως πάντα συμβαίνει, το πιο πηχτό σκοτάδι της νύχτας είναι λίγο πριν το λυκαυγές. Το φασιστικό τέρας αν και πληγωμένο θανάσιμα δεν έχει ακόμα ξεψυχήσει. Τώρα είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο. Διψά για αίμα. Για το άλικο αίμα των λαϊκών αγωνιστών. Δυστυχώς, μαζί του έχει συνεργάτες και μερικούς κατ' όνομα Ελληνες. Οι νενέκοι και οι γραικύλοι, που δε διστάζουν για πρόσκαιρα οφέλη να βάψουν τα χέρια τους με αίμα ποτέ δε λείπουν. Πολύ περισσότερο όταν έχουν από τους Αγγλοαμερικάνους «συμμάχους» τη διαβεβαίωση ότι δε θα τιμωρηθούν για τα εγκλήματά τους μετά την απελευθέρωση, αρκεί να βοηθήσουν τους φασίστες να εξοντώσουν όσο γίνεται περισσότερους κομμουνιστές.

Λυσσασμένοι οι φασίστες, καίνε, εξανδραποδίζουν, εξοντώνουν ολόκληρα χωριά. Κοφτερή, Κούρνοβο, Δίστομο, Καλάβρυτα, Δοξάτο, Χορτιάτης, Καισαριανή, Κομμένο, Βιάνος, Κάνδανος. Στις 17 του Αυγούστου ήρθε η σειρά της ανταρτομάνας Κοκκινιάς. Τα ξημερώματα της αποφράδας αυτής μέρας η Κοκκινιά βρέθηκε κυκλωμένη και αποκομμένη από τις γειτονικές πόλεις από εκατοντάδες φασίστες και ταγματασφαλίτες. Οι γερμανοτσολιάδες μαζεύουν όλους τους αρσενικούς από 16 χρόνων και πάνω στην Πλατεία της Οσίας Ξένης. Τριάντα χιλιάδες βρέθηκαν εκεί. Από αυτούς οι μασκοφόροι ξεχωρίζουν τα πιο διαλεχτά παιδιά της Κοκκινιάς. Τους στέλνουν στους δημίους που έχουν εγκατασταθεί στη μάντρα. Την ίδια ώρα στο Καραβά γίνεται μάχη. Μέχρι το βράδυ 138 έχουν εκτελεστεί και έχουν σκοτωθεί στη μάχη του Καραβά. Χιλιάδες βαδίζουν για τα στρατόπεδα του Χαϊδαρίου και από εκεί για το Νταχάου, το Μπούχενβαλντ και τα άλλα φασιστικά σφαγεία.

Το Μπλόκο της Κοκκινιάς δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Ηδη στις 7 του Μάρτη γίνεται ολόκληρη στρατιωτική επιχείρηση για να γονατίσει ο ηρωικός λαός της. Γερμανοντυμένοι προδότες, αρματωμένοι σαν αστακοί, κύκλωσαν το συνοικισμό και έσπειραν τη φρίκη και το θάνατο. Σκότωσαν, κρέμασαν, κατακρεούργησαν, ασχημόνησαν πάνω σε πτώματα, βασάνισαν, ατίμασαν, λεηλάτησαν, έκαψαν. Η Κοκκινιά έκλαψε περίπου 100 παλικάρια. Και αυτό ήταν μόνο η αρχή. Η Επιτροπή Πόλης της Κομματικής Οργάνωσης Πειραιά του ΚΚΕ από πληροφοριοδότη που είχε μέσα στις γερμανικές υπηρεσίες ήξερε από τα τέλη Ιούνη ότι ετοιμάζεται ένα τρομερό μπλόκο για την εξόντωση των στελεχών του ΕΑΜ. Ανάλογες πληροφορίες είχε δώσει και ο πληροφοριοδότης Νο 28 που δούλευε στα Ες-Ες. Στα στελέχη της Κοκκινιάς είχε δοθεί εντολή να μην κοιμούνται τα βράδια εκεί. Ομως οι μέρες περνούσαν και τίποτα δε γινόταν. Ωσπου στις 2.30 τα μεσάνυχτα της Πέμπτης 17 Αυγούστου ήρθαν οι εχθροί. Το τι ακριβώς έγινε περιγράφεται σε ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» που κυκλοφορεί την επόμενη ακριβώς μέρα του μπλόκου.

Οι Ούνοι και οι συνεργάτες τους κάνουν κάθε είδους ασχήμια. Ομαδικά βασανιστήρια. Ατιμάσματα, εκτελέσεις. Ορμούν στα σπίτια και τα λεηλατούν αφού σφάζουν όσους βρίσκουν εκεί, ακόμα και μικρά παιδιά στην αγκαλιά των μανάδων τους, σαν νέοι Ηρώδηδες. Οι Κοκκινιώτες βέβαια δεν κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια. Δεν αντιμετωπίζουν παθητικά την τραγωδία. Οσοι έχουν όπλα δίνουν σκληρές μάχες.

Ολόκληρος ο λαός της εργατούπολης θα θυμάται για πάντα τις ηρωικές μορφές των παλικαριών και των κοριτσιών που έστησαν τα αγέρωχα κορμιά τους μπροστά στις σφαίρες των κατακτητών, πέφτοντας για μια Ελλάδα λεύτερη, λαοκρατική, ανεξάρτητη και ευτυχισμένη. Η Κοκκινιά πάντα θα τιμά τους νεκρούς της. Να σημειωθεί ότι ένα ακόμα μπλόκο, το τρίτο κατά σειρά, έγινε στις 29 Σεπτέμβρη του 1944, λίγες μέρες πριν φύγουν οριστικά οι Γερμανοί κατακτητές από την Ελλάδα.

Τα γεγονότα όμως της Κοκκινιάς και των άλλων ηρωικών συνοικιών της Αθήνας, αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, αντί να λυγίσουν, ατσαλώνουν τους αγωνιστές. Ο ΕΛΑΣ με τα όπλα που έχει πάρει από τις μάχες με τους κατακτητές προετοιμάζεται για τους μεγάλους αγώνες. Δημιουργούνται μόνιμα φρουραρχεία σε κάθε γειτονιά. Αυτά τα φρουραρχεία είναι ο πυρήνας του λαϊκού στρατού που δημιουργείται και στις πόλεις. Ηδη από τον Απρίλη-Μάη τα φρουραρχεία έχουν 1.600 μόνιμους πολεμιστές που το Σεπτέμβρη φτάνουν τις 5.500. Ολους αυτούς τους μαχητές τους συντηρεί ο λαός.

Χτες, ανήμερα της επετείου του μπλόκου οι αντιστασιακές οργανώσεις και ο Δήμος Νίκαιας με καταθέσεις στεφανιών στα μέρη που έπεσαν τίμησαν τους νεκρούς. Στεφάνια κατατέθηκαν στην πλατεία Αγίου Νικολάου, στην πλατεία του 4ου Συγκροτήματος, στην πλατεία Δαβάκη, στο μνημείο των Ομήρων στο νεκροταφείο, στην πλατεία Αθηνάς Μαύρου, στην πλατεία Διαμάντως Κουμπάκη, στα Αρμένικα, στην πλατεία Ηρώων και αλλού. Οι εκδηλώσεις για την 56η επέτειο του μπλόκου θα κορυφωθούν την Κυριακή 20 Αυγούστου στις 10 το πρωί στο χώρο του Ηρώου της Πλατείας 17ης Αυγούστου 1944 με επιμνημόσυνη δέηση, ομιλίες και καταθέσεις στεφανιών. Θα ακολουθήσει η καθιερωμένη πορεία προς το κοινοτάφιο των νεκρών στο Γ΄ Νεκροταφείο.

Στο μεταξύ, ο Ορειβατικός Φυσιολατρικός Ομιλος Νίκαιας σε συνεργασία με την Ελληνική Σκακιστική Ομοσπονδία, τιμώντας την Εθνική Αντίσταση, πραγματοποιεί τουρνουά σκακιού από σήμερα έως την Κυριακή 27 Αυγούστου. Οι αγώνες θα γίνονται από τις 5 μ.μ. έως τις 11 μ.μ. στο νέο Δημαρχείο επί της οδού Π. Τσαλδάρη 10.

Βιβλιογραφία: Βάσου Γεωργίου «Ιστορία της Αντίστασης» (τόμος 4ος). Νίκανδρου Κεπέση: «Ο Πειραιάς στην Εθνική Αντίσταση». Βασίλη Μπαρτζιώτα: «Εθνική Αντίσταση και Δεκέμβρης 1944». Δήμου Νίκαιας: «Αφιέρωμα στους νεκρούς του μπλόκου της Κοκκινιάς για τα 32 χρόνια από τη 17η Αυγούστου 1944».