Associated Press |
Κάποιοι θεωρούν ότι ο Μπλερ θα αποχωρήσει τον Ιούνη ή και νωρίτερα. Ο υπουργός Οικονομικών και διάδοχός του, Γκόρντον Μπράουν, αδημονεί να αναλάβει, αν και πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι η πλειοψηφία των στελεχών, αλλά και της βάσης του Εργατικού Κόμματος δεν επιθυμεί αυτή τη διαδοχή και προτιμούν οι υποψήφιοι να είναι περισσότεροι και να υπάρξει κανονική εκλογή. Παράλληλα, συνεχείς δημοσκοπήσεις, με τον Γκόρντον Μπράουν ως αρχηγό του κόμματος, καταδεικνύουν ότι οι Εργατικοί οδεύουν πρόσω ολοταχώς προς την ήττα, καθώς η ψαλίδα με τους Τόρις, υπό τον Ντέιβιντ Κάμερον, συνεχώς διευρύνεται. Εντούτοις καμία άλλη πιθανότητα δε διαφαίνεται. Τα ανώτατα όργανα των Εργατικών, με την έναρξη των διαδικασιών εκλογής της νέας ηγεσίας - άρα και της πρωθυπουργίας - που θα διαρκέσουν 7 εβδομάδες, καθόρισαν ότι εάν δεν υπάρξει ακόμη ένας υποψήφιος που να συγκεντρώνει 44 ψήφους υποστήριξης από βουλευτές, ο Γκόρντον Μπράουν θα εκλεγεί χωρίς ψηφοφορία... Φυσικά ο Μπράουν έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη των 44 βουλευτών, ενώ οι άλλοι δύο εμφανιζόμενοι ως «μνηστήρες» δε δείχνουν ικανοί να την εξασφαλίσουν.
Associated Press |
Τι άλλαξε όμως, ενώ μέχρι προσφάτως ουδείς αμφισβητούσε την εξουσία του Τόνι Μπλερ και τη δεξιότητα των χειρισμών του; Ηταν ο «καταλληλότερος»; Η απάντηση βρίσκεται στον πόλεμο στο Ιράκ. Είναι όμως τόσο απλό; Η απάντηση μάλλον είναι πιο σύνθετη, καθώς άπτεται αποκλειστικά των συμφερόντων του βρετανικού κεφαλαίου και δευτερευόντως των συμφερόντων των πολιτικών κομμάτων που νέμονται την εξουσία. Το παράδειγμα των Τόρις, που ακόμη δεν μπορούν να ορθοποδήσουν εξαιτίας της εμμονής του Τζον Μέιτζορ να μην απομακρυνθεί την «κατάλληλη» στιγμή, είναι το σημείο αναφοράς.
Οταν ο Τόνι Μπλερ έγινε πρωθυπουργός το 1997, κατορθώνοντας να ανατρέψει την «παράδοση» μονοπώλησης της εξουσίας από τους Τόρις, που ξεκίνησε η σιδηρά κυρία της Μ. Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ, έδωσε όρκους πίστης στο «θατσερισμό» και δήλωσε ότι βασικός του στόχος ήταν η μετατροπή της χώρας σε «Ανώνυμη Εταιρεία Μεγάλη Βρετανία».
Οι προσδοκίες πολλές και από πολλές πλευρές. Καταρχήν εκ μέρους των παραδοσιακών ψηφοφόρων του Εργατικού Κόμματος, που θεώρησαν την πλατφόρμα των «Νέων Εργατικών» του Μπλερ αλλά και του Γκόρντον Μπράουν, που θα τον διαδεχτεί, ως «πολιτικό ελιγμό» προκειμένου το Εργατικό Κόμμα να αναδυθεί εκ νέου στην εξουσία. Πολλές οι προσδοκίες όμως και εκ μέρους του βρετανικού κεφαλαίου, ειδικά όσον αφορά τα χρονίζοντα ανεπίλυτα προβλήματα, όπως της «βρετανικής ταυτότητας και των θεσμών» που είχαν δεχτεί θανάσιμα πλήγματα εξαιτίας της οικονομικής ανασφάλειας, της ανισότητας, του προγράμματος διάλυσης του βρετανικού «κοινωνικού κράτους» και του προγράμματος σταδιακής συρρίκνωσης της βιομηχανίας, σαρωτικές αλλαγές που επέβαλλε διά ροπάλου η Θάτσερ. Καθώς επίσης του ρόλου του Βρετανίας εντός της ΕΕ και της εκ νέου ανάληψης κεντρικού και νευραλγικού ρόλου μετά την «υποβάθμισή» της από το γαλλο-γερμανικό άξονα, εξαιτίας των παλινδρομήσεων των κυβερνήσεων των Τόρις, τόσο της Μάργκαρετ Θάτσερ όσο και του Τζον Μέιτζορ. Νέος ρόλος στην ΕΕ, που θα έπρεπε να ήταν σε ισορροπία με την ειδική σχέση της Βρετανίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σημαντικός παράγοντας ήταν και η χρονική συγκυρία. Αριστη για τους Νέους Εργατικούς του Τόνι Μπλερ, καθώς ανήλθαν στην εξουσία όχι κατά το συνήθη τρόπο των Εργατικών, εξαιτίας «κάποιας οικονομικής κρίσης», αλλά σε περίοδο «ανόδου» της οικονομίας, σε επίπεδο αριθμών τουλάχιστον. Επίσης, από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού στην προεδρία δεν ήταν άλλος από τον Μπιλ Κλίντον και από τη στιγμή αναρρίχησης του Μπλερ στην εξουσία ,τα ΜΜΕ είχαν ως αποκλειστική σχεδόν απασχόλησή τους τον «τρίτο δρόμο»... Σε αυτό το πλαίσιο ο Μπλερ μπόρεσε να προσεγγίσει Γερμανία και Γαλλία, με τις «ευλογίες» του Κλίντον, να υπάρξει «κοινό μέτωπο» Ευρωπαίων και ΗΠΑ στον πόλεμο εναντίον της Γιουγκοσλαβίας. Ο γαλλο-γερμανικός άξονας ήταν πλέον σε αποδυνάμωση. Ηταν η στιγμή που η Βρετανία αξίωσε νέο ηγετικό ρόλο στους κόλπους της ΕΕ. Ακόμη και η εναλλαγή στην εξουσία στις ΗΠΑ δεν προκάλεσε σοβαρά προβλήματα. Αντιθέτως, ενδυνάμωσε και άλλο τη θέση της Βρετανίας. Αμέσως μετά την 11η Σεπτέμβρη 2001 όλος ο πλανήτης είδε τον Τόνι Μπλερ στο Κογκρέσο να χειροκροτεί τον Τζορτζ Ου. Μπους, όταν κήρυσσε τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας»!
Τα πάντα κυλούσαν ομαλά μέχρι τη στιγμή της κρίσης, τον πόλεμο κατά του Ιράκ. Παρίσι και Βερολίνο βρέθηκαν ξανά «μαζί» και ως «διαπρύσιοι επικριτές» της «συμμαχίας των προθύμων» στάθηκαν «απέναντι» από τις ΗΠΑ και τον καλύτερο σύμμαχό τους, τη Βρετανία. Κατά τους αναλυτές, η επιλογή του Τόνι Μπλερ να σταθεί στο πλευρό των ΗΠΑ ήταν μονόδρομος προκειμένου να υπερασπιστεί τα συμφέροντα του βρετανικού κεφαλαίου, παρότι του στοίχισε όσον αφορά τις σχέσεις του με τις άλλες «υπερδυνάμεις» επί ευρωπαϊκού εδάφους και ειδικότερα αποτέλεσε την ταφόπλακα του σχεδίου περί «γέφυρας» μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού. Ομως, το πώς εξελίσσεται η κατάσταση στο Ιράκ και τα πολεμικά σχέδια των ΗΠΑ για το Ιράν έχουν προκαλέσει τη μήνιν του βρετανικού κεφαλαίου, που δείχνει ότι η «πολύ στενή σχέση με τις ΗΠΑ» τελικά μπορεί και να βλάψει τα συμφέροντά του σε μία «προνομιακή περιοχή».
Η καρέκλα του Τόνι Μπλερ άρχισε να τρίζει επικίνδυνα. Εξ ου και οι φωνές που ολοένα πυκνώνουν και γίνονται πολύ δυνατές ζητώντας αποχώρηση εδώ και τώρα... «για το καλό της χώρας» και το «καλό των Εργατικών»... Εντούτοις, η αποχώρηση του Μπλερ επ' ουδενί δε θα σημάνει κάποια αλλαγή πλεύσης, όσον αφορά την πολιτική της Βρετανίας, τόσο σε εσωτερικό όσο και σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής.
Εξάλλου, ο Μπλερ υπηρέτησε το βρετανικό κεφάλαιο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, κυρίως δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες για το παγκόσμιο κεφάλαιο και κατά συνέπεια και το βρετανικό και συνάμα προωθώντας τις κατάλληλες «τροποποιήσεις» σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής. Ταυτόχρονα σήμερα το ρόλο της Βρετανίας φαίνεται να αρχίζει να διεκδικεί η Γερμανία, μετά την εκλογή της Αγκελα Μέρκελ, η οποία προωθεί ειδικές σχέσεις με τις ΗΠΑ. Χαρακτηριστικά, δέχτηκε αγόγγυστα το ζήτημα των οικονομικών κυρώσεων κατά του Ιράν, παρότι σε πρώτο επίπεδο διαφαίνεται να είναι ένας από μεγαλύτερους επενδυτές που... χάνει. Φυσικά, ο γερμανικός ιμπεριαλισμός όπως και ο βρετανικός βλέπουν μακροπρόθεσμα...