Κυριακή 3 Δεκέμβρη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
Το χρονικό της παραχώρησης

Το θεσμικό πλαίσιο «δωρίζει» τον τομέα της ενέργειας στους ιδιώτες και τους ...πληρώνει γι' αυτό, προκαλώντας ακόμη και την «κοινή» λογική

Περίπου ένα χρόνο πριν, στα τέλη του Νοέμβρη του 2005, ο υπουργός Ανάπτυξης Δ. Σιούφας, μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και αξιολογώντας τα αποτελέσματα της μέχρι τότε πολιτικής των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, σημείωνε ότι «στο χώρο της ενέργειας το νερό έχει μπει για τα καλά στο αυλάκι». Το «αυλάκι» έχει μετατραπεί σε «χαντάκι» όπου ενταφιάζεται ο, όποιος, ενεργειακός σχεδιασμός και οι λαϊκές ανάγκες. Ο νόμος Ν. 3426/05 για την «απελευθέρωση» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας χαρακτηρίστηκε από τον υπουργό ως το δεύτερο βήμα για την επίτευξή της.

Το πρώτο βήμα, σύμφωνα με τον υπουργό, είχε γίνει λίγους μήνες πριν, το Μάη του 2005 με την έκδοση του νέου Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας, από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Ο Κώδικας ρυθμίζει την πρόσβαση στο Σύστημα Μεταφοράς, την κατανομή των φορτίων, τους τεχνικούς και εμπορικούς κανόνες των εμπορικών συναλλαγών ΔΕΣΜΗΕ ΑΕ (Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) και παραγωγών. Το τρίτο και τελικό βήμα, σύμφωνα με όσα είπε στη Βουλή ο υπουργός, έγινε στα τέλη του περασμένου Απρίλη, με την προκήρυξη από τον ΔΕΣΜΗΕ του πρώτου διαγωνισμού για τη δημιουργία μιας ηλεκτροπαραγωγού μονάδας στο νότιο σύστημα της χώρας, ισχύος τουλάχιστον 360 MW, από τον οποίο αποκλείεται η ΔΕΗ, (στο πλαίσιο της ρύθμισης για αδρή επιδότηση μονάδων συνολικής ισχύος 900 MW από ιδιώτες). Ο υπουργός, βεβαίως, αναφερόταν στα τελικά στάδια της επίπονης και αντιλαϊκής «απελευθέρωσης» που ξεκίνησε από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ χρόνια πριν, με την απόλυτη συμφωνία της ΝΔ, ως εξής:

  • Νόμος 2773/1999 για το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας προς εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την οδηγία 96/92 της ΕΕ.
  • Νόμος 3175/2003 με τον οποίο τροποποιήθηκε ο νόμος του 1999 για την «απελευθέρωση» της αγοράς.
  • Θέσπιση του Κώδικα Διαχείρισης και Συναλλαγών του Συστήματος Ηλεκτρικής Ενέργειας, τον Μάη του 2005, σύμφωνα με τις διατάξεις των προηγούμενων νόμων.
  • Νόμος 3426/2005 για τη ρύθμιση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και το πλαίσιο λειτουργίας της ΔΕΗ ΑΕ.
Τα βασικά επακόλουθα

Σε αυτό το νομοθετικό πλαίσιο βασίστηκαν μια σειρά από αποφάσεις και ρυθμίσεις που τα τελευταία 7 χρόνια έχουν αλλάξει τόσο την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και τη ΔΕΗ. Κυρίως αυτή. Εχει σημασία όμως να επισημανθεί ότι υπάρχουν και «παρεμφερή» νομοθετήματα, όπως αυτά που αφορούν στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που συμπληρώνουν τα παραπάνω, ενώ η είσοδος των ιδιωτών στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος είναι πολύ πιο παλιά υπόθεση, όταν επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ (1985) είχε διαμορφωθεί το πλαίσιο για τους μικρούς παραγωγούς ΑΠΕ, των οποίων η παραγωγή απορροφάται υποχρεωτικά και σε υψηλές τιμές. Μόνο που στην πορεία οι παραγωγοί ...«μεγάλωσαν». Μία ακόμη σημαντική νομοθετική παρέμβαση είχε γίνει το 1994.

Μπορεί η ΕΕ να θεωρεί ότι η Ελλάδα έχει καθυστερήσει σημαντικά την προώθηση της «απελευθέρωσης» της αγοράς και αυτό να αγχώνει την κυβέρνηση, που εκλιπαρεί τους ιδιώτες να έρθουν και υπόσχεται γερή «μπάζα», ωστόσο οι αλλαγές δεν ήταν λίγες, ούτε ασήμαντες. Με την παραπάνω νομοθεσία:

  • Διαχωρίστηκε το ασφαλιστικό σύστημα των εργαζομένων από τη ΔΕΗ και χαρίστηκαν περίπου 10 δισ. ευρώ της περιουσίας του στην επιχείρηση.
  • Δημιουργήθηκε ο ΔΕΣΜΗΕ για να εγγυηθεί την «ισότιμη» πρόσβαση της ΔΕΗ στο σύστημα μεταφοράς (που της ανήκει) και των ιδιωτών παραγωγών.
  • Ιδρύθηκε η «ανεξάρτητη» Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, η οποία γνωμοδοτεί προς το υπουργείο Ανάπτυξης. Μάλιστα, με τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις αυξήθηκαν σημαντικά οι αρμοδιότητές της.
  • Διαμορφώθηκε το πλαίσιο εισόδου των ιδιωτικών επιχειρήσεων στην παραγωγή και εμπορία, με προκλητικούς προνομιακούς οικονομικούς όρους, οι οποίοι διασφαλίζουν μεγάλα κέρδη και γρήγορες αποσβέσεις των επενδύσεων, με χρήματα του Δημοσίου και των καταναλωτών (π.χ. διαγωνισμός για τα αδρά επιδοτούμενα 900 MW).
  • Δίνεται το δικαίωμα στους καταναλωτές και τους παραγωγούς ή εμπόρους να συναλλάσσονται μεταξύ τους χωρίς περιορισμούς, (από την 1 του Ιούλη 2007 και για τους οικιακούς καταναλωτές).
  • Επανακαθορίζονται οι οφειλόμενες υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, αφού και η ΔΕΗ πλέον απολογείται αποκλειστικά στους ιδιώτες μετόχους και όχι σ' αυτούς που την έφτιαξαν και τη συντηρούν.
  • Διαχωρίζεται από τη ΔΕΗ και το Σύστημα Διανομής, με την ίδρυση, έως τον Ιούλη του 2007, ανεξάρτητου Διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτής της νομοθεσίας η ΔΕΗ ιδιωτικοποιήθηκε, αποχωρίστηκε τον έλεγχο του Συστήματος Μεταφοράς, μετατράπηκε σε «ΑΕ», επεκτάθηκε σε άλλα αντικείμενα όπως οι τηλεπικοινωνίες και τώρα τα κτηματομεσιτικά, διαχωρίστηκε σε λειτουργικά κομμάτια, δημιούργησε θυγατρικές στο νησιωτικό μη διασυνδεδεμένο σύστημα. Σοβαρότατες είναι και οι επιπτώσεις για τους εργαζόμενους της επιχείρησης: Η παραγωγή αυξήθηκε αλλά το προσωπικό μειώθηκε κατά χιλιάδες. Εντατικοποιήθηκε η εργασία. Θέσεις πλήρους απασχόλησης αντικαταστάθηκαν από υπηρεσίες εργολάβων, ενοικιαζόμενους και έκτακτους. Μπήκαν σε εφαρμογή νέα συστήματα αξιολόγησης και αμοιβής, κ.ο.κ. Οι ηγεσίες της πλειοψηφίας του συνδικαλιστικού κινήματος στη ΔΕΗ αντιμετώπισαν την ίδια την «απελευθέρωση» ως μονόδρομο, εγκλωβίζοντας στη λογική της τους εργαζόμενους, βοηθώντας στην αποδοχή και των αντεργατικών συνεπειών. Αυτή την περίοδο συντάσσονται με τη διοίκηση της ΔΕΗ και ασκούν «κριτική» στις ρυθμίσεις για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας μόνο στα σημεία που έχουν να κάνουν με το «ρίξιμο» της ΔΕΗ ΑΕ από τους ανταγωνιστές της.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ