Τρίτη 8 Ιούνη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΔΙΕΘΝΗ
"Κέρδη" και "ζημιές" από τη Συμφωνία του Βελιγραδίου

Ηδη εμφανίστηκαν οι πρώτες δυσκολίες στην ερμηνεία και την εφαρμογή των όρων, που έγιναν δεκτοί από τη γιουγκοσλαβική και τη σερβική ηγεσία και από το Κοινοβούλιο του Βελιγραδίου. Και αυτό ήταν σχεδόν αναμενόμενο. Γιατί οι διεθνείς αντιδραστικές δυνάμεις, την αποδοχή των προτάσεων των G7+1 τη βλέπουν σαν "ήττα", σαν "συνθηκολόγηση" του Μιλόσεβιτς, σαν νίκη των ΗΠΑ και των υπόλοιπων ηγεσιών του ΝΑΤΟ. Σαν ένα είδος "Συμφωνίας της Βάρκιζας", όπου οι "νικητές" με την έναρξη της εφαρμογής της θα έβαζαν μπροστά τα σχέδιά τους για την υποταγή του λαού της Γιουγκοσλαβίας. Γι' αυτούς δεν είχε σημασία ότι καθημερινά βομβαρδιζόταν ο άμαχος πληθυσμός, καταστρέφονταν πόλεις και εργοστάσια ειρηνικής παραγωγής ή ό,τι δηλητηριαζόταν το περιβάλλον στη Γιουγκοσλαβία και τις γειτονικές χώρες - έως την Ελλάδα -, σημασία είχε να δυναμώνει και να απλώνει η φωτιά του πολέμου και να εμπλέκονται όλο και περισσότερες χώρες στο μακελειό των Βαλκανίων.

Πώς πρέπει, όμως, να εκτιμηθεί νηφάλια αυτή η κατ' αρχήν συμφωνία; Το πρώτο και κυριότερο είναι ότι για τους λαούς της Γιουγκοσλαβίας θα τερματιστεί η αιματοχυσία. Και αυτό όχι γιατί το θέλησαν οι μακελάρηδες του ΝΑΤΟ. Αλλά, γιατί η επί δυόμισι μήνες ηρωική αντίσταση της Γιουγκοσλαβίας τούς οδήγησε στο συμπέρασμα ότι και άλλες τόσες βάρβαρες αεροπορικές επιθέσεις δε θα τους έφερναν την ποθητή κατάληψή της, χωρίς η χρησιμοποίηση πολλών δεκάδων χιλιάδων χερσαίων δυνάμεων, με αμέτρητες θυσίες και γι' αυτούς τους ίδιους. Από τις αναλύσεις που γίνονται σε διάφορες ευρωπαϊκές εφημερίδες εξάγεται και ένα δεύτερο συμπέρασμα. Οτι, δηλαδή, στην κοινή γνώμη της Ευρώπης είχε αρχίσει να γίνεται μια αντίθετη μέτρηση: Η αρχική αδιαφορία ή η επιπόλαιη αντίληψη ότι με τους βομβαρδισμούς σε λίγες μέρες η "Γιουγκοσλαβία τελειώνει", μετατρεπόταν σε αγανάκτηση για τη ΝΑΤΟική θηριώδη και σε πεποίθηση ότι με τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς μονάχα οι ΗΠΑ και οι συνεταίροι τους στο ΝΑΤΟ δεν κερδίζανε τη νίκη. Απ' αυτό, είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται "πρώτα ρήγματα" στη ΝΑΤΟική συμμαχία και είναι προς τιμή του ελληνικού λαού ότι σε γερμανικά σχόλια αναφέρεται η Ελλάδα σαν μια από τις πρώτες χώρες που "έκανε νερά" μέσα στο ΝΑΤΟικό μπλοκ του πολέμου. "Αυξάνει η πίεση στη Δύση, προπάντων στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Γερμανία να τερματιστεί ο πόλεμος - αδιάφορο με ποιο τίμημα" ("Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε", 4 Ιούνη - "Η Ευρώπη θέλει ειρήνη με κάθε τρόπο").

Αν όχι τίποτε άλλο, όσα προαναφέρθηκαν ίσως αρκούν για να υπογραμμίσουν ότι το πρώτο μεγάλο κέρδος από τη "συμφωνία του Βελιγραδίου" το έχει ο βομβαρδιζόμενος και αποδεκατιζόμενος λαός της Γιουγκοσλαβίας, οι γειτονικοί της λαοί, το έχει η ειρήνη.

Γνωρίζοντας, ωστόσο, τις επιδιώξεις των ΗΠΑ και των άλλων ηγετικών κύκλων του ΝΑΤΟ δεν πρέπει να αμφιβάλλει κανείς για τις τεράστιες δυσκολίες που θα υπάρξουν στην εφαρμογή της. Από το κείμενο όρων των G7+1 διακρίνονται ήδη τα σημεία στα οποία θα υπάρξουν όχι απλώς αψιμαχίες, αλλά πιθανώς σκληρές "μάχες". Είναι βέβαια μεγάλη επιτυχία του αμυνόμενου γιουγκοσλαβικού λαού ότι δίνεται εγγύηση για την "κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα" της χώρας τους, και ότι το Κόσσοβο θα αποτελεί τμήμα της Γιουγκοσλαβίας. Ομως της Γιουγκοσλαβίας και όχι της Σερβίας, που σημαίνει ότι αυτό μπορεί μια μέρα να αποκτήσει καθεστώς όμοιο με αυτό του Μαυροβουνίου, δηλαδή να γίνει μια τρίτη Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας.

Αρνητικό για τη Γιουγκοσλαβία είναι το ότι αποσύρονται από το Κόσσοβο οι στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις και ότι αργότερα θα επιστρέψουν μερικές "εκατοντάδες", για να αποκαταστήσουν "σύνδεση" με τις ξένες στρατιωτικές δυνάμεις, που θα μπουν στο Κόσσοβο, για να καθαρίσουν τα ναρκοπέδια και να έχουν παρουσία σε "τόπους της σερβικής παράδοσης" (δηλαδή στα μοναστήρια) και στις "σημαντικότερες συνοριακές διαβάσεις". Αυτό σημαίνει ότι μεγάλο μέρος των συνόρων προς την Αλβανία και την ΠΓΔ της Μακεδονίας θα το "φυλάνε" οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Ο UCK πρόκειται να "αποστρατιωτικοποιηθεί", δηλαδή όχι να "αφοπλιστεί"; Πολύ αόριστη η διατύπωση. Επειτα, θα εμποδίσουν οι ΝΑΤΟικοί τη συνεχή διέλευση "ανταρτών" του UCK στο Κόσσοβο από τη Βόρειο Αλβανία, ή αντίθετα θα την επιτρέψουν και θα τη βοηθήσουν;

Σημείο τριβής θα αποτελέσει ασφαλώς και η προβλεπόμενη "μεταβατική διοίκηση" για το Κόσσοβο. Ποια θα είναι η σύνθεσή της, ποιοι θα είναι επικεφαλής της; Σοβαρότερο ακόμα είναι το ζήτημα της σύνθεσης και της διοίκησης των δυνάμεων από χώρες που θα εισέλθουν στο Κόσσοβο (KFOR).

Η Γιουγκοσλαβική και σερβική ηγεσία απέκλειαν προηγούμενα τη συμμετοχή δυνάμεων από χώρες που μετείχαν στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Οι εφτά του ΝΑΤΟ επιμένουν ο "πυρήνας" των δυνάμεων αυτών να προέρχεται από ΝΑΤΟικές δυνάμεις. Χρειάζεται ακόμη να καθοριστεί με σαφήνεια το σημείο του κειμένου των G7+1 που αναφέρει ότι "οι δυνάμεις εγκατάστασης" (οι λεγόμενες KFOR) θα βρίσκονται "υπό την προστασία του ΟΗΕ" σύμφωνα με το κεφάλαιο VII του καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ. Το ίδιο ασαφές είναι το σημείο που αναφέρει ότι η Ρωσία, τα τμήματα που θα στείλει στο Κόσσοβο, δεν επιθυμεί να τα θέσει υπό διοίκηση του ΝΑΤΟ.

Αλλά και όταν θα αποσαφηνιστούν τα σημεία αυτά, για να μπουν στο Κόσσοβο οι KFOR απαιτείται προηγούμενα ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θα πρέπει λοιπόν να περιμένουμε τι θα πουν η Ρωσία και η Κίνα στην ειδική συνεδρίασή του που θα γίνει τις επόμενες ημέρες.

Μένει ένα τελευταίο ζήτημα που έχει να κάνει με τις μεγάλες δυνάμεις που θα δημιουργήσει το ΝΑΤΟικό μπλοκ στο δρόμο για την ειρήνη στη Γιουγκοσλαβία και την περιοχή. Σε διάφορα σχόλια των γερμανικών ΜΜΕ γίνεται ανοιχτά λόγος ότι με τον Μιλόσεβιτς στην εξουσία ούτε "οικονομική βοήθεια" θα δοθεί στην κατεστραμμένη Γιουγκοσλαβία ούτε "δημοκρατία και σταθερότητα" στα Βαλκάνια θα υπάρξει ("Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε" και "Ταγκερσπίγκελ"). Η "Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ" (5-6 Ιούνη) διατυπώνει την απειλή έτσι: "Οχι επίσημα, αλλά ωστόσο αποτελεσματικά η Δύση έχει αποσαφηνίσει ότι η Γιουγκοσλαβία, όσο τη χώρα αυτή εκπροσωπεί ο Μιλόσεβιτς, δε θα πάρει ούτε ένα πφένιχ για ανοικοδόμηση... Στο περιβάλλον του υπουργού Εξωτερικών Φίσερ λέγεται ότι "αποκλείεται ένας Γερμανός πρέσβης να επιδώσει τα διαπιστευτήριά του σε έναν με ένταλμα σύλληψης καταζητούμενο για εγκλήματα πολέμου".

Γι' αυτό το λόγο οι "ειρηνοποιοί" των Βαλκανίων κάνουν λόγο για διάφορους"ηγέτες της αντιπολίτευσης" που θα ήταν κατάλληλοι γι' αυτούς να πάρουν τη θέση του Γιουγκοσλάβου Προέδρου και δε διστάζουν να προβλέπουν ότι "μετά το φθινόπωρο δεν αποκλείεται και εμφύλιος πόλεμος" στη Γιουγκοσλαβία("Ταγκερσπίγκελ, 5 Ιούνη).

Θανάσης ΒΟΡΕΙΟΣ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ