Το ρολόι δείχνει περασμένες 2.00 το πρωί της περασμένης Πέμπτης. Δύο "έξυπνες" ΝΑΤΟικές ρουκέτες χτυπούν με φόρα τις εγκαταστάσεις του νοσοκομείου "Ντράγκισα Μίσοβιτς", δύο τετράγωνα μακριά από τη... λεωφόρο Ειρήνης. Οι εκρήξεις είναι ισχυρότατες και προκαλούν ακαριαίο θάνατο σε τρεις ασθενείς της νευρολογικής κλινικής που είναι καθηλωμένοι στο κρεβάτι του πόνου. Δεκάδες άλλοι, μεταξύ τους έγκυες γυναίκες και νοσηλευτικό προσωπικό, ματώνουν από τις "βροχές" θραυσμάτων όπλων και σπασμένων τζαμιών. Μέσα στο σκοτάδι ακούγονται φωνές αλλοφρόνων τραυματιών και γιατρών. Κάπου αλλού βασιλεύει απλώς θανατερή σιωπή. Τα επόμενα λεπτά, οι γεννήτριες λειτουργούν αποκαλύπτοντας εικόνες καταστροφής: γιατρούς που πηγαινοέρχονται δίνοντας οδηγίες για την πρόχειρη περιποίηση των τραυματιών και τη μεταφορά ασθενών και νεογνών στα υπόγεια του νοσοκομείου. Πολλοί, μεταξύ τους και οι δημοσιογράφοι που καταφθάνουν αργότερα στο βομβαρδισμένο νοσοκομείο, δεν τολμούν να συνειδητοποιήσουν την καταστροφή...

Περίπου 200 μέτρα πιο πέρα, το ωστικό κύμα που προκαλούν οι εκρήξεις ανατινάζουν την πόρτα και σπάζουν όλα τα τζάμια στα παράθυρα της κατοικίας του Σουηδού πρέσβη, Ματς Στάφενσον. Από θαύμα δεν τραυματίζεται κάποιος. Μικρότερες οι υλικές ζημιές και στην παρακείμενη κατοικία του Ισπανού και του Νορβηγού πρέσβη, καθώς και στο κτίριο της λιβυκής πρεσβείας στο Βελιγράδι.

Ενα 24ωρο μετά, το ΝΑΤΟ βομβαρδίζει εν γνώσει του (το παραδέχεται αργότερα επισήμως) αναμορφωτήριο στο Ιστοκ του βορειοδυτικού Κοσσυφοπεδίου. Οι νεκροί ξεπερνούν τους 19. Οι τραυματίες, που προσπαθούν να συνειδητοποιήσουν την κατάσταση εγκλωβισμένοι στα κελιά τους, ξεπερνούν τους δέκα. Ωρες πριν, το ωστικό κύμα από το βομβαρδισμό μίας αποθήκης καυσίμων στο Βελιγράδι προκαλεί σοβαρές υλικές ζημιές στην κατοικία του Ελβετού πρέσβη που δεξιωνόταν συναδέλφους του...

Πρωί Πέμπτης και απόγευμα Παρασκευής. Χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, στις άλλες άκρες της Ευρώπης, σε Βόννη και Μόσχα, η διπλωματία φορά τη μάσκα της "φερέλπιδος ειρήνης" και βαδίζει στην κακοτράχαλη οδό του τρόμου.

Πολιτικοί διευθυντές της "Ομάδας των Οκτώ" συναντώνται σε κυβερνητικό κτίριο σε ειδυλλιακό τοπίο στις όχθες του Ρήνου έξω από τη Βόννη. Εκεί, δεν ακούγεται ο συριγμός της ρουκέτας και της βόμβας προτού πέσει. Δεν υπάρχει η απειλή της επικείμενης καταστροφής. Η οσμή του θανάτου είναι μακριά. Υπάρχει μόνον η μυρωδιά που αναδύεται από τη χαρτούρα του Γερμανού, του Αμερικανού, του Γάλλου, του Ιταλού, του Καναδού, του Ιάπωνα, του Βρετανού και του Ρώσου διπλωμάτη. Κάπου κάπου, σταματά το ανακάτεμα των χαρτιών και αρχίζουν οι έντονες λογομαχίες. Τα αίματα ανάβουν όταν ο Αμερικανός και ο Βρετανός διπλωμάτης ρητορεύουν κυρίως με τη γλώσσα των όπλων. Ο Ρώσος ακούει εκνευρισμένος για να πάρει με τη σειρά του τη σκυτάλη της ρητορείας, επαναλαμβάνοντας σποραδικά τις λέξεις "Συμβούλιο Ασφαλείας", "Ηνωμένα Εθνη", "Κίνα", "παύση των βομβαρδισμών"...

Οι διαφωνίες δε γεφυρώνονται. Ισως, γιατί ακόμη και οι ελάχιστα παρατηρητικοί ομοτράπεζοι στη Βόννη διακρίνουν τα μεγάλα αγκάθια που ξεπηδούν μέσα από τη χαρτούρα των διπλωματών και "αγκαλιάζουν" ασφυκτικά - ίσως έως θανάτου... - εκείνα τα σημεία των εγγράφων που αναφέρονται σε ζητήματα όπως "διοίκηση" (ΝΑΤΟική ή του ΟΗΕ;), "ταυτότητα" διεθνών δυνάμεων στο Κόσσοβο (επιβολής ή διατήρησης της ειρήνης), "χρονοδιάγραμμα" έναρξης και διάρκειας δράσης.

Το ίδιο 48ωρο, στο ειδυλλιακό περιβάλλον της εξοχικής προεδρικής κατοικίας προαστίου της Μόσχας, τρεις άνδρες πηγαινοέρχονται εκνευρισμένα... Είναι ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Στρόουμπ Τάλμποτ, ο Φιλανδός Πρόεδρος Μάαρτι Αχτισαάρι και ο ειδικός απεσταλμένος του Γιέλτσιν για το γιουγκοσλαβικό, Βίκτορ Τσερνομίρντιν. Οι συνομιλίες είναι μαραθώνιες και τα αποτελέσματα περιορίζονται ως επί το πλείστον στα σημεία διαφωνιών. Είναι καθαρό και για τους τρεις ότι η διπλωματία του τρόμου δύσκολα αποδίδει... Είναι αυτό που θα κάνει ώρες αργότερα τον Φιλανδό Πρόεδρο να σχολιάσει "πως απαιτούνται περισσότερες συνομιλίες" και τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ να πει πως "οι ειρηνευτικές συνομιλίες διέρχονται σε μία δύσκολη φάση γιατί επιχειρείται η εξεύρεση μίας διεξόδου"!

Το αποτέλεσμα μίας "διπλωματίας" που επιχειρεί την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας με την κλιμάκωση των φονικών στη Γιουγκοσλαβία δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικό. Εντούτοις, οι λέξεις "διπλωματία", "ειρηνευτικές συμφωνίες" και οι εκστομισμένες εκ Βρυξελλών ΝΑΤΟικές "συγνώμες για τα τυχαία λάθη μας" επαναλαμβάνονται. Πάντα, πριν, κατά τη διάρκεια και ιδιαίτερα; Ως επί το πλείστον, μετά την καταφορά ενός νέου φονικού ΝΑΤΟικού πλήγματος κατά αμάχων πολιτών ή την πρόκληση ελαφρών - άραγε και με "προειδοποιητικό" χαρακτήρα; - υλικών ζημιών σε κτίρια ή κατοικίες διπλωματών, που επιμένουν να παραμένουν στο έδαφος μίας χώρας απειλούμενης με ισοπέδωση.

Λίγο πριν την οριστική δύση του 20ού αιώνα, δεν κηρύσσεται πλέον ο πόλεμος σε μία ξένη χώρα. Την ίδια στιγμή, και η διπλωματία συνοδεύεται με την κλιμάκωση μίας πολυεθνικής τρομοκρατίας. Και ο 21ος ξεκινά με δεδομένο τον πρώτο του μεγάλο πόλεμο...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ