Η "διαρθρωτική περιφερειακή" πολιτική ("πακέτο έργων") της "Ατζέντας 2000", που ολοκληρώθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Βερολίνου (24-25 του Μάρτη) στον απόηχο των ΝΑΤΟικών βομβαρδισμών της Γιουγκοσλαβίας, αποτελεί ένα ευκολόχρηστο προπαγανδιστικά αλλά δύσκολο κοινοτικό θέμα, γιατί κρύβεται πίσω από αριθμούς πολλαπλών "ερμηνειών". Και είναι χαρακτηριστικό ότι και οι 15 κυβερνήσεις πανηγύρισαν για προφανείς λόγους εσωτερικής πολιτικής σκοπιμότητας. Αλλά αν και οι 15 που έλαβαν μέρος στην πολυετή "σκληρή διαπραγμάτευση" θριαμβολογούν, δημιουργούνται αυτόματα υποψίες ότι κάτι δεν πάει καλά. Πολύ περισσότερο που στο Βερολίνο δεν έγινε η επακριβής κατανομή των κονδυλίων που αντιστοιχούν σε κάθε κράτος - μέλος. Αποφασίστηκαν μόνο τα συνολικά ενδεικτικά ποσά και οι "αρχές" εφαρμογής για την επταετία αναφοράς του νέου "πακέτου" (2000 - 2006).

Κάθε "πακέτο", το Ντελόρ 1 (1989 - '93), το Ντελόρ 2 (1994 - 1999) και το υπό ανάλυση (2000 - 2006) αποτελεί ένα πολυετές πρόγραμμα "επενδύσεων" - "υποδομών" που ξοδεύει από τα έσοδα του κοινοτικού προϋπολογισμού ("ίδιοι πόροι"), δηλαδή τις συνεισφορές όλων των κρατών - μελών (15), σε έργα και πολιτικές σε φτωχές και καθυστερημένες χώρες και περιοχές ολόκληρης της ΕΕ. Τα έσοδα ("ίδιοι πόροι") του κοινοτικού προϋπολογισμού είναι μηδαμινά (τυπικά περί το 1,27% του κοινοτικού ΑΕΠ από το 1992) και βέβαια ανεπαρκέστατα για τη συντήρηση της κοινοτικής γραφειοκρατίας των Βρυξελλών και τα έξοδα των δύο βασικών "αναδιανεμητικών μηχανισμών" (ΚΑΠ και "πακέτα περιφερειακής πολιτικής).

Θα μείνουμε μόνο στη σύγκριση των ποσών που αποφασίστηκαν στο Εδιμβούργο ("δεύτερο πακέτο Ντελόρ") το 1992 και στο Βερολίνο.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Εδιμβούργου (12/12/1992) αποφάσισε ως εξής τα βασικά σημεία του "δεύτερου πακέτου Ντελόρ" για την επταετία 1993 - 1999:

1) Τα ετήσια ανώτατα όρια "ιδίων πόρων" σε ποσοστά επί του κοινοτικού ΑΕΠ έχουν ως εξής: 1993 1,20%,1994 1,20%,1995 1,21%,1996 1,22%,1997 1,24%,1998 1,26%,1999 1,27%.Αυτά θα ήταν τα έσοδα του κοινοτικού προϋπολογισμού. Σύμφωνα με δέσμευση "τα ανώτατα όρια που ισχύουν για το 1999 θα εξακολουθήσουν να ισχύουν μέχρι την τροποποίηση της νέας απόφασης για τους ίδιους πόρους".

2) Το συνολικό ύψος των πόρων για διαρθρωτικές δράσεις "αντιπροσωπεύει συνολικά 176 δισ. ECU σε σύγκριση προς τα 67 δισ. ECU κατά την αντίστοιχη τρέχουσα περίοδο" δηλαδή το "πρώτο πακέτο Ντελόρ" (1989 - '93). Η αύξηση είναι πραγματική αλλά η χρονική περίοδος επεκτάθηκε από πενταετία σε επταετία. Από τα 176 δισ. ECU τα 15,15 δισ. ECU αφορούν το νεοϊδρυθέν "Ταμείο Συνοχής" (ΤΣ) και διαμοιράζονται αποκλειστικά μεταξύ των φτωχών "χωρών συνοχής", δηλαδή Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία και Ιρλανδία. Σύμφωνα με το Εδιμβούργο "οι πόροι οι διαθέσιμοι για την ανάληψη υποχρεώσεων του στόχου 1 είναι 108,674 δισ. ECU για την επταετία 1993 - 1999". Η Ελλάδα ανήκει εξ ολοκλήρου και αποκλειστικά στο "στόχο 1". Το Εδιμβούργο ανέφερε συγκεκριμένα ότι τα τέσσερα κράτη - μέλη του ΤΣ θα διαμοιράσουν "συνολικά περίπου 85 δισ. ECU από τα ΔΤ και το ΤΣ κατά την περίοδο 1993 - 1999", όπως και έγινε. Η όλη ιστορία προπαγανδίστηκε ως "παράδεισος 1992". Η συνέχεια αποδείχτηκε σωστή κόλαση.

Πολύ αργότερα, στις 8/4/1997, η Κομισιόν παρουσίασε την πρώτη έκθεση για την "οικονομική και κοινωνική συνοχή", όπου τα πράγματα παρουσιάζονται κάπως πιο (...) πραγματικά, αφού τα ποσά "στρογγυλοποιούνται" σε τιμές ECU του 1994 και ο πίνακας που παραθέτουμε κάνει εμφανή τη διαφορά μεταξύ "πρώτου πακέτου" για 12 κράτη - μέλη και "δεύτερου πακέτου" για 15 κράτη - μέλη. Τώρα η Κομισιόν δεν προσμετρά το 1993 (...) δύο φορές.

Η Κομισιόν, στην "Ατζέντα 2000", πρότεινε τελικά διαρθρωτικές δράσεις "218,4 δισ. Ευρώ" για τα τρία ΔΤ και "21 δισ. Ευρώ" για το ΤΣ, ομολογώντας ότι "σε σχέση με το 1999 η μέση ετήσια χορήγηση κονδυλίων της νέας περιόδου 2000 - 2006 για την Ευρώπη των 15 αναμένεται να μειωθεί ελαφρά".Η τεχνική απόφαση του Βερολίνου κατέληξε σε περαιτέρω "εξοικονόμηση" των διαρθρωτικών δράσεων, ακόμη και σε σχέση με τις αρχικές περιοριστικές προτάσεις της Κομισιόν. Συγκεκριμένα, αποφασίστηκαν ως συνολικά ποσά 194,95 δισ. Ευρώ για τα τρία ΔΤ και 18 δισ. Ευρώ για το ΤΣ,δηλαδή περικοπές από την αρχική πρόταση 26,45 δισ. Ευρώ (περίπου 9 τρισ. δραχμές). Η "εξοικονόμηση" αυτή μειώνεται κυρίως από τις εισφορές των ευρωπαϊκών "μεγάλων δυνάμεων" στον κοινοτικό προϋπολογισμό και άρα αποτελούν αυτόματα καθαρό συνολικό κέρδος τους σε "φρέσκο χρήμα".

Οι αποφάσεις του Βερολίνου, ανάλογα με αυτές του Εδιμβούργου, είναι οι εξής:

1) Μειώνεται δραστικά το συνολικό ποσό των "ιδίων πόρων", δηλαδή των εσόδων του κοινοτικού προϋπολογισμού σε σχέση με τον υπάρχοντα πλούτο (ΑΕΠ) των 15 κρατών - μελών. Τα ετήσια ανώτατα όρια "ιδίων πόρων" σε ποσοστά του κοινοτικού ΑΕΠ έχουν ως εξής: 2000 1,13%,2001 1,12%,2002 1,13%,2003 1,11%,2004 1,05%,2005 1,00%,2006 0,97%.

Θίγεται έτσι η "αρχή του Εδιμβούργου" του 1992, σύμφωνα με την οποία το "1,27% του κοινοτικού ΑΕΠ" αποτελεί μη αντιστρεπτό όριο,κάτω από το οποίο δεν πρέπει να μειωθούν τα έσοδα ("ίδιοι πόροι") γιατί δε θα υπάρχει "επαρκής διάθεση πόρων για διαρθρωτικές δράσεις". Μ' άλλα λόγια, θίγεται η αρχή "επάρκειας των πόρων" και αποφασίζεται η γενικευμένη ευρω - λιτότητα.Από δω και πέρα θα συζητείται μόνο η περαιτέρω μείωση - "πάγωμα" των δαπανών.

2) Το συνολικό ύψος των πόρων για διαρθρωτικές δράσεις ανέρχεται σε 212,95 δισ. Ευρώ (τιμές 1999), έναντι 176 δισ. ECU (τιμές 1992) του "δεύτερου πακέτου Ντελόρ". Μόνο τον πληθωρισμό να προσθέσει κανείς από το 1992 μέχρι το 1999, γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι το νέο "πακέτο" όχι μόνο "παγώνει" αλλά μειώνεται σε σχέση με το "δεύτερο πακέτο Ντελόρ".Πρόκειται, ουσιαστικά, για το τέλος της "περιφερειακής" πολιτικής της ΕΕ.

Η χρονική περίοδος εκτέλεσης είναι η επταετία 2000 - 2006. Από τα 212,95 δισ. Ευρώ, τα 194,95 προορίζονται τυπικά για τα ΔΤ και τα 18 δισ. για το ΤΣ προς Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, και Ιρλανδία.

Το Βερολίνο αναφέρει ότι "το 69,7% των ΔΤ, δηλαδή 135,9 δισ. Ευρώ, θα διατεθούν για το σόχο 1". Αντίθετα από το Εδιμβούργο, δεν κατανέμει ποσά μεταξύ των κρατών - μελών,και οι υπολογισμοί της κυβέρνησης είναι απλή προπαγάνδα. Ο λόγος που το Βερολίνο δεν κάνει κατανομή είναι διττός: από τη μια το "135,9" είναι μόνο τυπικό, όπως θα αποδείξουμε παρακάτω, και, απ' την άλλη, η κατανομή θα γίνει από την Κομισιόν και τις ευρωπαϊκές "μεγάλες δυνάμεις" μέχρι τα τέλη του χρόνου.

Οσον αφορά τώρα το "στόχο 1", από τον πίνακα γίνεται φανερό ότι συμμετέχουν ήδη από τώρα λίγο - πολύ όλοι, και όχι μόνο οι φτωχές χώρες και περιοχές.

Μόνο η Ελλάδα συμμετέχει πλέον ολόκληρη ως η μόνη φτωχή χώρα της ΕΕ, οι άλλοι συμμετέχουν πλέον ως "φτωχές περιφέρειες" και, έτσι, έχουν να λαμβάνουν από το "στόχο 1", αλλά και από τους δύο - πλέον - άλλους στόχους των ΔΤ. Από το συνολικό ποσό των 135,9 δισ. Ευρώ, ήδη από το Βερολίνο αφαιρούνται έντεχνα μια σειρά κονδυλίων. Συγκεκριμένα, 11,142 δισ. Ευρώ θα διατεθούν από την Κομισιόν ως "μεταβατική στήριξη στις περιοχές που παύουν να είναι επιλέξιμες", δηλαδή όχι στην Ελλάδα, 9,8 δισ. Ευρώ θα διαθέτει κατά βούληση η Κομισιόν σε κοινοτικές πρωτοβουλίες, 1,95 δισ. Ευρώ "θα τίθεται κατά μέρος για καινοτόμες δράσεις", ενώ προβλέπονται 12 ξεχωριστές "ειδικές περιπτώσεις", για τις οποίες το Βερολίνο προβλέπει 2,9 δισ. Ευρώ πόρους στο "στόχο 1" και πάλι εκτός Ελλάδας.

Ετσι, ήδη από το Βερολίνο, το συνολικό ποσό των 135,9 δισ. Ευρώ του "στόχου 1" έχει μειωθεί εκ των προτέρων σε 110 δισ. Ευρώ. Αυτό το ποσό είναι πιο κοντά στην αλήθεια, αφού ουσιαστικά "παγώνει"-/ "μειώνει" τα 94 δισ. ECU σε τιμές 1994 που υπολογίζει ο πίνακας της Κομισιόν. Δηλαδή, η Ελλάδα θα λαμβάνει το 2006 την ίδια χρηματοδότηση μ' αυτή του 1994(!). Αυτό δε σημαίνει ότι δε θα έρθουν κονδύλια στη χώρα, αλλά ότι θα γίνουν λιγότερα ή, το πολύ, τα ίδια με ό,τι έγινε στην προηγούμενη δεκαετία. Και αναφερόμαστε μόνο στα ενδεικτικά ποσά που είναι λιγότερα για περισσότερους.Αν υπολογίσουμε το νέο τρόπο χρηματοδότησης που εξαρτάται από την "απορροφητικότητα" και άλλες αυστηρές προϋποθέσεις, αν συνυπολογιστεί ότι τα κονδύλια θα χρησιμοποιηθούν "για υποδομές", δηλαδή ανάγκες του ξένου κεφαλαίου και από ξένες κατασκευαστικές εταιρίες (βλέπε Σπάτα) και αν συνυπολογίσουμε άλλα τόσα που πρέπει υποχρεωτικά να πληρώσει από την τσέπη του ο Ελληνας φορολογούμενος για να εκταμιευτούν τα κοινοτικά κονδύλια ("αρχή της προσθετικότητας"), ε, τότε το νέο "πακέτο" αποτελεί φθηνή παρηγοριά στην οικονομική και πολιτική εξάρτηση της χώρας από τις ευρωπαϊκές "μεγάλες δυνάμεις".

ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑΣ