Λαζαρέτο

Ενα ακόμη σφαγείο των

αμερικανόδουλων κυβερνήσεων

Πλαστήρα - Παπάγου

Η σημερινή εκδήλωση τιμής στη μνήμη των εκτελεσμένων κομμουνιστών

Τα κόκκινα γαρίφαλα που θα ριχτούν σήμερα απ' το λαό του νησιού πάνω στους 112 τάφους των εκτελεσμένων στα χρόνια του Εμφύλιου στο Λαζαρέτο της Κέρκυρας, θα είναι η ανανέωση του όρκου ότι δεν ξεχνάμε τους νεκρούς μας. Συνεχίζουμε, αντιστεκόμαστε, παλεύουμε για τα ίδια ιδανικά, γι' αυτά ακριβώς που κι αυτοί, όπως κι άλλοι πολλοί, εκατοντάδες χιλιάδες, έφτασαν μέχρι την υπέρτατη θυσία.

Σήμερα, η ΝΕ Κέρκυρας του ΚΚΕ, το τοπικό παράρτημα της ΠΕΑΕΑ, μέλη της ΠΕΑΕΑ απ' την Αθήνα, το Σωματείο Λαζαρέτο θα τιμήσουν με ειδική εκδήλωση, μαζί με τη δημοτική αρχή του νησιού, τη μνήμη των εκτελεσμένων κομμουνιστών, που καταδικασμένοι από Στρατοδικεία και Κακουργιοδικεία "έπεσαν" απ' τις σφαίρες ελληνικού στρατιωτικού αποσπάσματος, με διαταγή του αμερικανόδουλου μετεμφυλιακού καθεστώτος.

Στα χρόνια του Εμφύλιου, η Ελλάδα είχε γιομίσει από "Λαζαρέτα". Οι υποτελείς στους Αμερικανούς κυβερνήσεις του Κ. Τσαλδάρη, Θεμ. Σοφούλη και αργότερα των Σοφ. Βενιζέλου, Ν. Πλαστήρα και Αλ. Παπάγου δε χορταίναν αίμα. Οι εκτελέσεις στο μικρό νησάκι απέναντι απ' την πόλη της Κέρκυρας, άρχισαν το Μάη του 1947. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το κύμα των εκτελέσεων σταμάτησε προσωρινά το Σεπτέμβρη του 1949, ύστερα από ομόφωνη απόφαση της Συνόδου του ΟΗΕ, που πάρθηκε μετά από εισήγηση του Βισίνσκι εκπροσώπου της τ. Σοβιετικής Ενωσης στο Διεθνή αυτό οργανισμό. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, που συμμετείχαν με εκπρόσωπό τους στον ΟΗΕ (τότε ήταν ο Κ. Τσαλδάρης), παραβιάζοντας την απόφαση αυτή συνέχισαν τη σφαγή, εκτελώντας τους πολιτικούς κρατούμενους στις φυλακές της Κέρκυρας Φάνη Γιάννου και Χ. Γεωργίου. Οι εκτελέσεις τέλειωσαν ουσιαστικά το Νοέμβρη του 1954, με κυβέρνηση Αλ. Παπάγου στην οποία συμμετείχαν και οι Π. Κανελλόπουλος και Κ. Καραμανλής. Τελευταίος που πότισε με το αίμα του το Λαζαρέτο ήταν ο Γιάννης Μαριώλης, κατηγορούμενος για παράβαση του Ν. 375/52.

Η μοναδική κατηγορία που εβάραινε όλους τους πολιτικούς κρατούμενους ήταν η συμμετοχή τους στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα κατά των ξένων κατακτητών, που καθοδηγούσε στην περίοδο της κατοχής το ΕΑΜ με την κατεύθυνση του ΚΚΕ, καθώς και η συμμετοχή τους στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Η σωτηρία τους εξαρτιόταν από την υπογραφή δήλωσης μετάνοιας και αποκήρυξης του ΚΚΕ. Η άρνηση σήμαινε ΘΑΝΑΤΟ.

Η μεταφορά των μελλοθανάτων απ' τις φυλακές της Κέρκυρας στο νησάκι Λαζαρέτο γινόταν ξημερώματα, πριν ο κόσμος αρχίσει να κυκλοφορεί στους δρόμους, ώστε να μην αντιληφθούν οι κάτοικοι τη σφαγή. Τις περισσότερες φορές στην εκτέλεση που πραγματοποιούσε στρατιωτικό εκτελεστικό απόσπασμα, δεν υπήρχε ούτε παππάς. Τους μελλοθάνατους τους έστηναν με το πρόσωπο γυρισμένο σ' έναν τοίχο, απομεινάρι του Ενετικού ερειπωμένου κτιρίου.

Σύμφωνα με περιγραφή του Διον. Μοσχόπουλου λέκτορα του Ιόνιου Πανεπιστημίου, "... οι χωροφύλακες τούς έδεναν στα μεγάλα "κρικέλια", που ήταν καρφωμένα στον τοίχο, με τα χέρια απλωμένα και το πρόσωπό τους γυρισμένο προς αυτόν. Χρησιμοποιούσαν για το σκοπό αυτό τις χειροπέδες τους. Τις ίδιες χειροπέδες μετά την εκτέλεση, τις ξέπλεναν από τα αίματα στη θάλασσα, για να τις χρησιμοποιήσουν και πάλι. Η ομοβροντία της εκτέλεσης ακουγόταν στην πόλη και μέχρι σήμερα σφραγίζει τις μνήμες των κατοίκων".

Το Λαζαρέτο, τόπος μαρτυρίου, αλλά και ιστορικής μνήμης, έχει εγκαταλειφθεί, παρά το γεγονός ότι από τον Απρίλη 1992 με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού έχει χαρακτηριστεί "Ιστορικός Τόπος" χωρίς όμως να έχει προχωρήσει η νομική διαδικασία χρήσης γης. Αποτέλεσμα, να απειλείται από πολλούς κινδύνους, που ασφαλώς θα εξαφανίσουν τον ιστορικό του ρόλο στα χρόνια του Εμφύλιου. Ανάμεσα στους κινδύνους είναι και η πώληση ή η εκμίσθωσή του σε ιδιώτη επιχειρηματία...

Οι ξύλινοι σταυροί με τα ονόματα των εκτελεσμένων, μετά από κάποια φωτιά, έχουν καταστραφεί οι περισσότεροι. Η πολιτεία δε θέλησε μέχρι τώρα, παρά τις υποσχέσεις των εκπροσώπων της, να τιμήσει τη θυσία των αγωνιστών, τοποθετώντας έστω και μια αναμνηστική μαρμάρινη πλάκα.

Την ώρα που το κείμενο θα τυπώνεται η βαριά σιδερένια εξώπορτα της Μεσαιωνικής φυλακής της Κέρκυρας, που κτίστηκε απ' τους Αγγλους το 1836, πρόκειται να ανοίξει και επιτραπεί για λίγη ώρα να γνωρίσουν όσοι συμμετείχαν στην επίσκεψη - προσκύνημα, αλλά και να ξαναθυμηθούν οι επιζήσαντες απ' το κάτεργο πολιτικοί κρατούμενοι, το αβυσσαλέο μίσος των εξουσιαστών της εποχής εκείνης κατά των κομμουνιστών.

Το κτιριακό συγκρότημα των φυλακών έχει εξωραϊστεί. Η ταμπέλα δε γράφει όπως τότε "Εγκληματικαί Φυλακαί". Τώρα γράφει "Φυλακαί Κερκύρας" και οι συνθήκες διαβίωσης για τους ποινικούς κρατούμενους έχουν τελείως αλλάξει. Μεγάλωσαν τα κελιά, συνενώθηκαν δύο και τρία σε ένα, ανοίχτηκαν παράθυρα, υπάρχει επισκεπτήριο, αλληλογραφία, ραδιόφωνο, τηλεόραση, φαγητό, γιατρός, αναρρωτήριο.

Η οκτάγωνη φυλακή, το "κουλούρι", οι αχτίνες αριθμημένες με τα γράμματα του αλφαβήτου παραμένουν. Τότε η φυλακή είχε 221 κελιά διαστάσεων 2Χ3 και ύψος 2,80 μ. Στο καθένα στοιβάχτηκαν 3 και 4 πολιτικοί κρατούμενοι. Παραμένουν επίσης τα απομονωτήρια, οι "Γολγοθάδες" όπου πέρναγαν την τελευταία τους νύχτα, όσοι το πρωί, πριν βγει για τελευταία φορά γι' αυτούς ο ήλιος, θα 'παιρναν το δρόμο για το Λαζαρέτο. Μπροστά απ' τα μάτια των επισκεπτών της φυλακής πέρασε χτες ένα κομμάτι από την 80χρονη ιστορία του ΚΚΕ. Στ' αυτιά τους ακούγονταν ο τελευταίος χαιρετισμός αυτών που έφευγαν απ' τη ζωή:

"Γεια σας αδέλφια..."

Εβλεπαν το κελί του Ν. Ζαχαριάδη, του Χρ. Μαλτέζου Γραμματέα της ΟΚΝΕ, που γνώρισε και το "πετάλωμα" ένα απ' τα πιο φριχτά βασανιστήρια. Το κελί του Αντ. Αμπατιέλου στη Θ αχτίνα, το κελί του θανατοποινίτη Ευάγ. Χαραλαμπίδη του πρώτου μετά την απελευθέρωση αιρετού δημάρχου στο Περιστέρι, που επιβεβαίωσε τον Κ. Μαρξ όταν τον ρώτησε η κόρη του Ελεωνόρα:- Τι είναι πατέρα ευτυχία;

- Να αγωνίζεται! Να στέκεται ολόρθος στον αγώνα!

Κι όλοι αυτοί που έπεσαν στο Λαζαρέτο και σ' όλα τα "Λαζαρέτα" της Ελλάδας αγωνίστηκαν μέχρι το τέλος και στάθηκαν ολόρθοι.

Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ