Τα τελευταία χρόνια, αρκετοί γνώστες του παγκόσμιου ποδοσφαίρου χαρακτήρισαν τη "μαύρη ήπειρο" ως ανερχόμενη δύναμη στο χώρο. Βασικά, η πρωταγωνιστική παρουσία ...παιδιών της στα καλύτερα πρωταθλήματα, αλλά και κάποια ...ξεπετάγματα αντιπροσωπευτικών συγκροτημάτων από την Αφρική,συνηγόρησαν στις εκτιμήσεις αυτές και δημιούργησαν μεγάλες προσδοκίες.

Κανού, Γουέστ (Ιντερ), Μπαμπανγκίντα, Ολίσε (Αγιαξ), Ικπέμπα (Μονακό), Φόρτσουν (Ατλέτικο Μαδρ.), Ουακίλι (Μόναχο 1860) είναι ορισμένοι από τους εκτός συνόρων Αφρικανούς αστέρες. Το 1986 το Μαρόκο έγινε η πρώτη ομάδα της ηπείρου που προκρίθηκε στους "16". Τέσσερα χρόνια αργότερα, το Καμερούν του "γερο - Μιλά" εντυπωσίασε άπαντες με την πορεία ως τα προημιτελικά, όπου η Αγγλία το κέρδισε δύσκολα στην παράταση με 3 - 2. Στους "16", προκρίθηκε το '94 και η Νιγηρία, που όμως μεγαλύτερο επίτευγμα έχει την κατάκτηση του χρυσού στους Ολυμπιακούς το '96.

Μια από τις σημαντικότερες μορφές του ποδοσφαίρου, ο Πελέ, είχε δηλώσει ότι πριν το 2000 κάποια αφρικανική ομάδα θα στεφθεί πρωταθλήτρια κόσμου. Ομως, στη μεγαλύτερη γιορτή του αθλήματος, οι εκπρόσωποι της μεγάλης ηπείρου απογοήτευσαν. Στην αυλαία του θεσμού για τον 20ό αιώνα διέψευσαν όσους περίμεναν ότι θα έκαναν τη μεγάλη ανατροπή. Οι παραπάνω επιτυχίες έδωσαν σε πολλούς το δικαίωμα να περιμένουν αξιοσημείωτη πορεία. Ιδίως από τη Νιγηρία, που εντυπωσίασε και στην προκριματική φάση.

Δυστυχώς, οι "Σούπερ Αετοί", που βρέθηκαν στους "16", χάρη στις ...αυτοκτονικές τάσεις της Ισπανίας, διασύρθηκαν στη συνέχεια από τη Δανία. Τυνησία και Ν. Αφρική αποδείχτηκαν "λίγες" και επιβεβαίωσαν ότι έχουν μεγάλη απόσταση να διανύσουν ακόμα. Αντίθετα, Καμερούν και Μαρόκο αποχαιρέτισαν τη διοργάνωση με την ολοκλήρωση του α γύρου, γιατί κάποιοι διαιτητές έκαναν καθοριστικά λάθη (;).

Ο στίχος "γεια σου Αφρική, πες μου τι κάνεις" θα μπορούσε να 'ναι η κουβέντα - απορία, που βγαίνει από το στόμα κάθε ποδοσφαιρόφιλου. Οι αρμόδιοι έδωσαν κάποιες εξηγήσεις, πολλά ερωτηματικά, όμως, έμειναν. Γιατί τελικά, ενώ το ταλέντο περισσεύει και σε ατομικό επίπεδο διαπρέπουν, τα αντιπροσωπευτικά τους συγκροτήματα έχουν δυσανάλογη πορεία;

Ο Κριστιάν Γκουργκίφ, που θεωρείται ένας από τους καλύτερους γνώστες του αφρικανικού ποδοσφαίρου, εκτιμάει πως "ευθύνεται η επιμονή τους σε Ευρωπαίους προπονητές. Αυτοί έχουν στο μυαλό τους έναν τύπο παιχνιδιού. Οι έγχρωμοι και οι Βορειοαφρικανοί έχουν άλλη νοοτροπία και εμπνεύσεις. Οι απόψεις τους δε γίνονται κατανοητές από τους τεχνικούς. Αποτέλεσμα, το αφρικανικό ποδόσφαιρο να μην έχει δική του ταυτότητα". Αποψη, που ορισμένοι θεωρούν ελλιπή, υποστηρίζοντας ότι υπάρχουν και άλλες αιτίες.

Μια απ' αυτές εντοπίζει αλλού το πρόβλημα. Το ποδόσφαιρο υψηλού επιπέδου έχει σχετικά μικρή ιστορία στη "μαύρη ήπειρο". Ετσι υπολείπονται των ανταγωνιστριών "σχολών" σε δύο βασικούς τομείς.Τη φυσική κατάσταση και την τακτική.

Ο Ροζέ Προπός, γυμναστής στη Μαρσέιγ, το τελευταίο δίμηνο εργάστηκε στην εθνική του Μαρόκου και διαπίστωσε πως υστερούν σε δύναμη και εκρηκτικότητα. Για να δουλέψει σ' αυτούς τους τομείς αναγκάστηκε να μειώσει τον όγκο προπόνησης κατά 1/3, συγκριτικά με τη Μαρσέιγ. "Δεν έχουν φυσική κατάσταση, αφού όλο τον χρόνο δεν προπονούνται", ανέφερε ο γυμναστής.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων στον τομέα της τακτικής, αποτελεί η Νιγηρία. Οπως κάποιοι έχουν αναφέρει, είναι ένα άθροισμα εκπληκτικού ταλέντου και αθλητικής ποιότητας. Ταυτόχρονα όμως, τους λείπει η αυτοσυγκέντρωση και το... μυαλό. Στα δύο αυτά στοιχεία, πρέπει κάποιος να προσθέσει τα λειψά οικονομικά, συγκριτικά με τις αναπτυγμένες ποδοσφαιρικά δυνάμεις, και την οργάνωση.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε πως ο πρόεδρος της καμερουνέζικης ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας, λίγο πριν την έναρξη του Μουντιάλ, ήταν στη φυλακή. Αιτία, η πώληση στη "μαύρη αγορά" εισιτηρίων της διοργάνωσης. Οσο για τους παίχτες, πήγαν στη Γαλλία με φωτοτυπίες των διαβατηρίων τους, αφού ο υπεύθυνος είχε ξεχάσει να πάρει τα πρωτότυπα. Επιπλέον η λίστα των μελών της καμερουνέζικης αποστολής δόθηκε ελάχιστα πριν τη λήξη της προθεσμίας.Στη Νιγηρία, ο πρόσφατα αποθανών Πρόεδρος Δημοκρατίας, Σάνι Αμπάσα, αποφάσιζε για όλα. Την πρόσληψη του προπονητή, τους παίχτες που θα κληθούν, ακόμα και τη σύνθεση, σύμφωνα με έντονες φήμες. Μάλιστα, του χρεώνουν επιμονή και προτίμηση σε ποδοσφαιριστές που κατάγονται, όπως και ο ίδιος, από το μουσουλμανικό βορρά. Ενδεικτικό είναι πως ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, ο αρχηγός της αποστολής στη Γαλλία και ο εκπρόσωπος Τύπου ήταν επίσης στρατιωτικοί.

Πάντως, για τους Αφρικάνους τα αντιπροσωπευτικά τους συγκροτήματα είναι κάτι περισσότερο από ποδοσφαιρική ομάδα. Να πώς περιγράφει το γεγονός ο Νοτιοαφρικανός παίχτης, Ντάνι Τζόρνταν: "Για το κόσμο που δεν έχει δουλιά, σπίτι, δεν έχει τίποτα, η εθνική είναι η μόνη που μπορεί να προσφέρει περηφάνια. Αυτό δημιουργεί ελπίδες για εξωπραγματικά αποτελέσματα".

Τα παραπάνω αποτελούν μέρος των αιτιών που οι εκπρόσωποι της "μαύρης ηπείρου" απογοήτευσαν στο Μουντιάλ. Ανεξάρτητα από διαφωνίες, αμφισβητήσεις και αντιρρήσεις, το σίγουρο είναι ένα: Η Αφρική όλο και περισσότερο γίνεται δύναμη στο άθλημα. Το μέλλον της ανήκει.

Γ. ΚΑΝΤΖΙΛΙΕΡΗΣ