Δύο εβδομάδες μετά την ψήφιση του νόμου για την "εξυγίανση" της Ολυμπιακής Αεροπορίας που βάζει στοιχειώδη εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων στον "γύψο" του εκσυγχρονισμού, ο εθνικός μεταφορέας παραδέρνει... Καθυστερήσεις, συγχωνεύσεις και ματαιώσεις πτήσεων είναι το καθημερινό σκηνικό. Πίσω απ' αυτό, διοίκηση και κυβέρνηση επιχειρούν, με ανοιχτούς ή συγκαλυμμένους εκβιασμούς, να ξεφορτωθούν τις ευθύνες τους για την κατάσταση που οι ίδιοι δημιούργησαν στην ΟΑ και να την εκμεταλλευτούν, για να αποδεχτούν οι εργαζόμενοι τον αντεργατικό νόμο. Πίσω από τον κουρνιαχτό της κινδυνολογίας, οι στόχοι παραμένουν οι ίδιοι, με αυτούς που έθετε η κυβέρνηση, όταν κατέθετε στη Βουλή το σχετικό νομοσχέδιο. Την ιδιωτικοποίηση της ΟΑ, με πρόσχημα την "εξυγίανση" και το "ξαλάφρωμα" των νέων ιδιοκτητών από τα "εργατικά βάρη". Αυτό επισημαίνουν οι συνδικαλιστές Σωκράτης Μαντζουράνης, μέλος του ΔΣ της ΟΣΠΑ και Στέλιος Μανούσος, μέλος του ΔΣ της Ενωσης των διοικητικών υπαλλήλων (ΕΕΑΕ),που μιλάνε σήμερα στον "Ρ". Στη συνέντευξή τους, καλούν τους εργαζόμενους να ακυρώσουν στην πράξη τον αντιδραστικό νόμο και διατυπώνουν ορισμένα συμπεράσματα από τον μέχρι τώρα αγώνα των εργαζομένων, την εμπειρία και τις διεργασίες που συντελέστηκαν, αλλά και τους στόχους πάλης το διάστημα που ακολουθεί.
Θα χάσουν όλοι εκτός απ' το κεφάλαιο
- Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου ποιοι είναι οι στόχοι της κυβέρνησης;- Σ. Μαντζουράνης: Στρατηγικός στόχος παραμένει η ιδιωτικοποίηση της "Ολυμπιακής", με τη μια ή την άλλη μορφή, με στρατηγικούς ή μη επενδυτές και αγοραστές. Γι' αυτό, μέσα από τους αγώνες μας, υπερασπιζόμαστε πολύ πιο σημαντικά πράγματα από τα "προνόμιά μας", όπως χωρίς αιδώ μάς συκοφαντεί η κυβέρνηση. Ομως, από την ιδιωτικοποίηση της ΟΑ θα χάσουν, όχι μόνο οι εργαζόμενοι, αλλά και πολλές άλλες κοινωνικές ομάδες. Οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές. Οι μόνοι που θα κερδίσουν είναι το ντόπιο και ξένο πολυεθνικό κεφάλαιο που εποφθαλμιούν για την εταιρία.- Ποιες θα είναι οι συνέπειες μιας ενδεχόμενης ιδιωτικοποίησης;- Σ. Μανούσος: Σύμφωνα με την κυβέρνηση οι λεγόμενες ζημιογόνες γραμμές θα φύγουν απ' την ΟΑ, για να τις αναλάβουν ιδιώτες, οι οποίοι θα πάρουν και την "προίκα" της επιδότησης. Τα νησιά θα υποφέρουν, ακόμα και αυτά που έχουν μεγάλη τουριστική κίνηση, αφού οι πτήσεις τσάρτερς με τις ευρωπαϊκές χώρες, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της επικοινωνίας με το κέντρο της χώρας. Ο ιδιώτης δε θα μεταφέρει εμπορεύματα, ασθενείς, δε θα υπάρχει σύνδεση των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα, γιατί θα μεταφέρει ξένους τουρίστες. Ακόμα, επαγγελματίες, βιοτέχνες, αγρότες που χρησιμοποιούν την "Ολυμπιακή", εξυπηρετούνται από αυτήν κι έχουν εκπτώσεις θα τις χάσουν απ' τον ιδιώτη. Σήμερα η πλέον ζημιογόνα γραμμή της "Ολυμπιακής" είναι της Αυστραλίας. Ομως τέτοιες γραμμές θα εγκαταλειφθούν από τους ιδιώτες. Αλλά και αν ακόμη τις αναλάβουν, το κόστος της επιδότησης θα είναι διπλάσιο του σημερινού. Αλλά υπάρχουν και άλλοι σημαντικοί λόγοι, όπως η άμυνα της χώρας. Σήμερα, η "Ολυμπιακή" είναι ενταγμένη σε ένα επιχειρησιακό σχέδιο, προκειμένου σε"κρίσιμες" περιπτώσεις να μπει άμεσα, κάτω από την ηγεσία και την καθοδήγηση του Πενταγώνου. Θα μπορέσει να γίνει αυτό, όταν θα είναι στα χέρια του ιδιώτη και μάλιστα αν συνδυαστεί και με την επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση της ΥΠΑ;
Ο λαός πληρώνει κομπίνες και ρεμούλες
- Η κυβέρνηση, αλλά και άλλοι κύκλοι, επιμένουν ότι δεν μπορεί να πληρώνει ο λαός τα χρέη των ΔΕΚΟ. Τι κρύβεται πίσω από αυτήν την επιμονή;- Σ. Μαντζουράνης: Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ο λαός επιβαρύνεται και"πληρώνει" τις κομπίνες και τις ρεμούλες, την ασυδοσία και το ρουσφέτι όλων των κυβερνήσεων από το 1974 μέχρι σήμερα. Επίσης, πρέπει να μην ξεχνάμε ότι οι ΔΕΚΟ επιτελούν και ένα κοινωνικό έργο, που ουδέποτε καλύφθηκε από την κυβέρνηση. Το κόστος του μετατίθεται στις πλάτες του λαού και μάλιστα διογκωμένο, με τα γνωστά πανωτόκια των τραπεζών. Για παράδειγμα το 80% των ελλειμμάτων της ΟΑ, είναι τα πανωτόκια που η ίδια η κυβέρνηση την υποχρέωνε να πληρώνει στο τραπεζικό κεφάλαιο, μέσα από τα δάνεια και τις εγγυήσεις που παρείχε το ελληνικό κράτος. Σήμερα, το μεγάλο κεφάλαιο επιδιώκει να χρησιμοποιήσει απευθείας τον δημόσιο τομέα της οικονομίας, και για να καρπωθεί μεγαλύτερα κέρδη. Μέσα από στρατηγικούς τομείς (ενέργεια, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες) να εισβάλει σε νέες αγορές, της Βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης. - Κάποιοι ισχυρίζονται ότι οι ιδιώτες θα παρέχουν καλύτερες υπηρεσίες...- Σ. Μανούσος: Η εμπειρία μας είναι διαφορετική. Γιατί ενώ στη χώρα μας πριν μερικά χρόνια δημιουργήθηκαν 18 αεροπορικές εταιρίες, αυτές δραστηριοποιήθηκαν κι εκμεταλλεύτηκαν μόνο τις κερδοφόρες γραμμές. Σήμερα απ' όλες αυτές έχουν επιβιώσει μόνο δύο. Και αυτό οφείλεται στο ότι χρωστάνε στο δημόσιο και στο προσωπικό τους, το οποίο εργάζεται σε συνθήκες και με αμοιβές του προηγούμενου αιώνα. Για να μην αναφερθώ, βέβαια, σ' ένα σοβαρό ζήτημα, που αφορά στην ασφάλεια των πτήσεων αυτών των αεροπορικών γραμμών, ένα θέμα που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή.
Οι εργαζόμενοι ξεπέρασανηγεσίες
- Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά και τα συμπεράσματα του αγώνα στην ΟΑ;- Σ. Μαντζουράνης: Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι οι εργαζόμενοι ξεπέρασαν τις συνδικαλιστικές τους ηγεσίες. Είναι δείγμα ωριμότητας σ' αυτές τις δύσκολες στιγμές. Οι εργαζόμενοι μπορούν να κρίνουν και να αποφασίζουν με δημοκρατικές διαδικασίες, άμεσα, ξεπερνώντας τις όποιες κωλυσιεργίες και κατευθύνσεις έδιναν ξεπερασμένες ηγεσίες. Μέσα σε 12 ώρες, από τη στιγμή που κατατέθηκε στη Βουλή το επαίσχυντο νομοσχέδιο και το πληροφορήθηκαν οι εργαζόμενοι, ήρθαν τα πάνω κάτω. Ηταν τέτοια η αντίδρασή τους, που ανάγκασε τη συνδικαλιστική ηγεσία να "κινηθεί", να πάρει κάποιες αποφάσεις σε συνεργασία με τις ταξικές δυνάμεις του χώρου. Αποφάσεις, που στάθηκαν εμπόδιο στις όποιες διεργασίες συναίνεσης γίνονταν, είτε φανερά, είτε υπόγεια, από ορισμένες δυνάμεις. Υπήρξε μια νέα ποιοτική αναβάθμιση της συνδικαλιστικής παρουσίας, που ξεκίνησε από τα κάτω. Εκφράστηκε αυτό που καιρό τώρα ζητούσε η Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση (ΕΣΚ), προβάλλοντας το αίτημα για την ανασύνταξη του συνδικαλιστικού κινήματος, με διάφορες μορφές κινητοποιήσεων. Εχοντας, όμως σαν πυρήνα και κινητήρια δύναμη, τους ίδιους τους εργαζόμενους.
Συνειδητοποιούνται αλήθειες
- Σ. Μανούσος: Πιστεύω ότι η κυβέρνηση λογάριασε λάθος δυο πράγματα. Από τη μια υπολόγισε στη μακρόχρονη εργασιακή ειρήνη που υπήρχε γενικά στο χώρο των ΔΕΚΟ και ιδιαίτερα στο χώρο της ΟΑ, μιλάμε για μια περίοδο 8 - 10 χρόνων που δεν έγινε ούτε μια απεργιακή κινητοποίηση. Υπολόγιζε λοιπόν ότι αυτή η μακροχρόνια απουσία από τους αγώνες και οι συσχετισμοί των δυνάμεων στην ΟΣΠΑ και τα πρωτοβάθμια σωματεία, ήταν αρκετά, για να εξασφαλίσουν μια ανώδυνη αποδοχή της σφοδρής - αντιλαϊκής πολιτικής της. Ετσι μπορεί κανείς και να εξηγήσει, γιατί στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε, τα μέτρα και οι προτάσεις της κυβέρνησης ήταν τόσο απροκάλυπτα αντιλαϊκά, τόσο αντιδημοκρατικά που άγγιζαν τα όρια του φασισμού. Από την άλλη συνέβη και κάτι που δεν περίμενε: Το αγωνιστικό ξέσπασμα των εργαζομένων, οι οποίοι πολύ γρήγορα συνειδητοποίησαν ορισμένες αλήθειες, αλλά και τους στόχους της κυβερνητικής πολιτικής, που πριν από χρόνια τους τα λέγαμε και μας κοίταζαν δύσπιστα. Συνειδητοποιούν, δηλαδή, το ρόλο της ΕΕ, για τον οποίο, όταν τους μιλούσαμε, μας λέγανε "πάλι για το Μάαστριχτ και τη "Λευκή Βίβλο" θα μας πείτε;". Σήμερα καταλαβαίνουν καλύτερα, από τη δικιά τους την εμπειρία την αγωνιστική, αυτή έστω τη μικρή των τελευταίων ημερών, αλλά την τόσο έντονη, ότι πραγματικά υπάρχει μια πλήρης συμπόρευση της κυβερνητικής πολιτικής με τις επιλογές του μεγάλου πολυεθνικού κεφαλαίου στην ΕΕ. Καταλαβαίνουν τον καταστροφικό ρόλο των Βρυξελλών. Νιώθουν ότι είναι ανάγκη να υπάρξει μια άμεση αλλαγή των συσχετισμών στα πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια όργανα του χώρου. Μάλιστα, πολλοί συνάδελφοι βγάζουν ένα κρίσιμο συμπέρασμα: Οτι, δηλαδή, αλλιώς θα ήταν ο αγώνας και άλλη θα ήταν η εξέλιξη, αν απ' την αρχή, το συνδικαλιστικό κίνημα, συνειδητοποιώντας αυτή την επίθεση, είχε βάλει στόχους και είχε πάρει μέτρα. Αλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της περιόδου είναι το γεγονός, ότι υπάρχει συσσωρευμένη, ασυνείδητα έστω, οργή και αγανάκτηση απ' τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική. Παρ' όλο που μπορεί να εκφράζονται καμιά φορά χωρίς σοβαρή προετοιμασία ή αυθόρμητα, δημιουργείται το έδαφος, ώστε αυτά να μετατραπούν σε μια σταθερή συνειδητοποίηση, για τις βαθύτερες αιτίες αυτής της πολιτικής και των τελικών στόχων της. Δεν είναι κάτι που θα γίνει σύντομα ή εύκολα, αλλά είναι κάτι που ήδη υπάρχει έδαφος για μια τέτοια δράση, για όλους εμάς που έχουμε κατανοήσει την ταξική ουσία αυτής της πολιτικής.
Δεν υπάρχουν αδιέξοδα
- Στη νέα αυτή κατάσταση, οι ταξικές συνδικαλιστικές δυνάμεις, πού ρίχνουν το βάρος τους;- Σ. Μανούσος: Είναι ανάγκη να οργανωθούμε καλύτερα, να απλώσουμε τη δουλιά μας στον κόσμο. Να πάρουμε μέτρα συντονισμού και να δώσουμε ένα περιεχόμενο σ' όλη αυτή τη δράση που να αντιστοιχεί στις σημερινές απαιτήσεις. Πρώτος στόχος είναι η ακύρωση στην πράξη του νόμου. Αυτό σημαίνει μη εφαρμογή του 10ωρου. Να μην περάσει η μείωση αποδοχών και να παλέψουμε για υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας για το 1998. Ταυτόχρονα, με κύριο τη συνδικαλιστική δράση, ν' αξιοποιήσουμε και άλλα μέσα. Οπως προσφυγή στα δικαστήρια, στο Διεθνές Γραφείο Εργασίας και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να προσβάλουμε τη νομιμότητα του νόμου. Ολοι οι κομμουνιστές συνδικαλιστές και όχι μόνο αυτοί, να κάνουν - αν δεν το 'χουν κάνει ήδη - τα σωματεία σπίτι τους. Πρέπει να είναι σε άμεση επαφή με τους εργαζόμενους, να παρεμβαίνουν ανά πάσα στιγμή στα όσα διαδραματίζονται. Να σπρώξουν τα σωματεία στη σωστή, αγωνιστική κατεύθυνση και μέσα από την πίεση να επηρεάσουν και τη δράση της Ομοσπονδίας. Γιατί πραγματικά αυτή τη στιγμή η κυρίαρχη ομάδα στην ΟΣΠΑ αποτελεί τον "Δούρειο Ιππο" του συνδικαλιστικού κινήματος στην ΟΑ. Ηδη βρίσκονται σε εξέλιξη πρωτοβουλίες για σύγκληση εκλογικού συνεδρίου της ΟΣΠΑ και εκλογή νέου ΔΣ, που η δράση του θα βρίσκεται σε αντιστοιχία με τις διαθέσεις των εργαζομένων και θα φανεί αντάξιο των περιστάσεων. Αλλά και οι αποφάσεις του έκτακτου συνεδρίου στο Καβούρι με τους συγκεκριμένους συσχετισμούς, περικλείουν για εμάς ένα σοβαρό δίδαγμα. Να μη βλέπουμε μπροστά μας "αδιέξοδα". Σήμερα τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Παλεύουμε από τα κάτω, αλλά προκύπτει το συμπέρασμα ότι μπορούμε να προκαλούμε ρήγματα ακόμα και μέσα στα μπλοκ των συνδικαλιστικών στελεχών που ανήκουν στην ΠΑΣΚΕ.
Απαραίτητη η αλλαγή συσχετισμών
- Σ. Μαντζουράνης: Ενα μεγάλο δίδαγμα αυτών των αγώνων και της προσπάθειας που έκαναν οι ταξικές συνδικαλιστικές δυνάμεις και μάλιστα σ' ένα κλίμα που δεν ήταν υπέρ μας, είναι ότι ο κόσμος δεν είναι ένας μικρός Σημίτης, ούτε ένας μικρός Καραμανλής ή Κωνσταντόπουλος. Υπήρξαν διεργασίες, σαν αποτέλεσμα της δουλιάς των κομμουνιστών, των συνεπών εργαζομένων, άλλων αριστερών και προοδευτικών ανθρώπων, που καταλάβαιναν - στο βαθμό που το καταλάβαιναν και με τις διαφοροποιήσεις που είχαν - ότι αυτή η πολιτική πρέπει ν' αποκρουστεί.
Αλλά, διεργασίες υπήρξαν και μέσα σ' αυτούς που μέχρι χτες, υποστήριζαν την κυβερνητική πολιτική - και πιθανόν και αύριο να την υποστηρίξουν. Ομως, κάτω από την πίεση των γεγονότων, την επίδραση των κομμουνιστών και κάτω από την πίεση των εξελίξεων, κατάλαβαν ότι δεν πάει άλλο. Και προς στιγμήν έκαναν ένα βήμα. Αυτό το βήμα τώρα εμείς πρέπει να το αξιοποιήσουμε, και να το εντάξουμε σε διαδικασίες "βάσης". Να ενεργοποιηθούν διαδικασίες στη βάση όπως: Γενικές συνελεύσεις, συγκεντρώσεις, ενημέρωση, και ενθάρρυνση των εργαζομένων να συσπειρωθούν σε μορφές που εκείνοι κρίνουν πιο πρόσφορες. Είτε σε επιτροπές, σε ομάδες, σε πρωτοβουλίες τέτοιες που όλοι μαζί θα δημιουργούν το "ρεύμα" εκείνο, που θ' αντιστέκεται στην κυβερνητική πολιτική.
Επίσης, πρέπει να προσπαθήσουμε κρατήσουμε "ζωντανή" την αγωνιστική διάθεση του κόσμου. Να μην αφήσουμε τους εργαζόμενους ν' απογοητευτούν. Να μην επιτρέψουμε να περάσει η γνωστή θεωρία της αναποτελεσματικότητας των αγώνων. Να μη θεωρηθεί ότι ήταν μόνο ένα ξέσπασμα και πάει τέλειωσε... Αυτό είναι δύσκολη δουλιά.
Πρέπει όμως και καθαρά να πούμε στους συναδέλφους ότι ο αγώνας δε θα 'ναι εύκολος. Θα υπάρξουν πιέσεις και εκβιασμοί και σε προσωπικό, εργασιακό και ιδεολογικό επίπεδο. Να καταλάβουν ότι η σφοδρότητα της επίθεσης και των στόχων της κυβέρνησης είναι τέτοιοι που δεν μπορούν να υπάρξουν εύκολες νίκες. Αυτό το ρεύμα και ο αγώνας, όλη αυτή η αγωνία και η οργή τους είναι ανάγκη να μετατρέπεται σιγά σιγά, σε μια νέα ποιοτικά συνειδητοποίηση. Οτι, δηλαδή, η πλήρης, η ριζική ανατροπή αυτής της πολιτικής, είναι η προϋπόθεση για την υπεράσπιση και διεύρυνση των δικαιωμάτων τους.
Θα 'θελα εδώ να σημειώσω αυτό που λέμε πολλές φορές ότι βασικός όρος για μια άλλη πορεία του συνδικαλιστικού κινήματος, είναι η αλλαγή των συσχετισμών. Πρέπει να κατανοηθεί, ότι αυτός δεν είναι ένας παραταξιακός στόχος της ΕΣΑΚ. Δεν είναι το πρόβλημα δηλαδή, τον ένα αντιπρόσωπο που έχουμε στο ΔΣ της ΟΣΠΑ, να τον κάνουμε δύο ή τρεις. Καλό είναι και αυτό και το θέλουμε και το επιδιώκουμε. Δεν πρόκειται όμως γι' αυτό. Μιλάμε γιααλλαγή των συσχετισμών τέτοια, που θα βγάλει στο προσκήνιο του συνδικαλιστικού κινήματος αλλά και της κοινωνίας συνολικά, τις δυνάμεις εκείνες, που έχουν και τη θέληση και τη δυνατότητα ν' αντισταθούν στην πολιτική της κυβέρνησης, να υπερασπίσουν τις κατακτήσεις των εργαζόμενων και να τις διευρύνουν. Ενα κίνημα που θα στηρίζεται στην πλατιά λαϊκή θέληση, για μια άλλη πολιτική πορεία του τόπου.
Γιάννης ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ
Feeds
"Ψύλλοι"... στον "κόρφο του Θεού"
