Ο Κώστας Παρασύρης είναι πρόεδρος των Ζωνιανών,χωριό που έχει την πρωτιά της γεννητικότητας στην Ελλάδα. Η κουβέντα άρχισε, λέγοντάς μας πως το ποσοστό του οργανωμένου εγκλήματος στη ζωοκλοπή είναι μικρό. Εκτιμά, επίσης, πως δε γίνεται για εμπορικούς λόγους, αλλά για λόγους αντεκδίκησης και πως η οπλοφορία είναι μόνο εθιμική.

"Η ντόπια κοινωνία μόνο μπορεί να κόψει τη ζωοκλοπή. Ούτε η αστυνομία ούτε κανένας. Γιατί εδώ δε μιλάμε. Το 'χουμε έθιμο. Ο,τι και να γίνει εδώ στην περιοχή, κανένας δεν καταλήγει στην αστυνομία. Τα προβλήματα τα λύνουμε μόνοι μας, με διάφορους τρόπους, με μεσάζοντες. Η αστυνομία δεν είναι λύση, γιατί θα μπούνε κάποιοι φυλακή κι εμείς δεν το θέλουμε αυτό, γιατί το πράγμα θα μεγαλώσει μετά", λέει και συνεχίζει. "Χασισοκαλλιέργεια γίνεται τα δύο τελευταία χρόνια, αλλά όχι στο ποσοστό που μας έχουν βγάλει τα ΜΜΕ. Κάποιοι από τις πόλεις δείξανε σε μερικούς". Ο λόγος; "Εύκολο χρήμα".

Οι συνθήκες για την κτηνοτροφία δύσκολες. "Αν σταματήσουν οι επιδοτήσεις θα σταματήσει και η κτηνοτροφία".

"Τα ΕΚΑΜ δε φέρνουν αποτέλεσμα", συνεχίζει. "Εξαγριώνουν το κόσμο. Κάνουν μπλόκα, βάζουν κουκούλες, τους ξαπλώνουν κάτω και τους κάνουν καψώνια. Το κακό δυναμώνει. Να κάνουν μπλόκα, να κάνουν έρευνα, αλλά να σέβονται τον κόσμο. Να μην προκαλούν".

"Δε λύνουμε τις διαφορές μας με τα όπλα. Διατηρούμε τα παλιά ήθη και έθιμα, είμαστε φιλόξενοι, χουβαρντάδες, σε όλους τους πολέμους έχουμε θύματα. Είμαστε πολύτεκνες οικογένειες και σεβόμαστε τον ξένο κόσμο".

Τα προβλήματα που "δε βλέπουν" τα ΜΜΕ είναι πολλά. Το οδικό δίκτυο σχεδόν ανύπαρκτο. Το χωριό παίρνει πόσιμο νερό από το Γαράζο με δικά του έξοδα. "Το 'χουμε 250 δραχμές το κυβικό και δε βγάζουμε τα τρέχοντα έξοδα. Πρέπει να το έχουμε 450 δραχμές, αλλά αυτό δε γίνεται. Στη ΔΕΗ χρωστάμε λεφτά, μας κατεβάζει το διακόπτη και δεν έχουμε νερό. Δεν έχουμε έναν κτηνίατρο, έναν γεωπόνο. Ερχεται γιατρός δύο, τρεις φορές τη βδομάδα". Ελπίδα ο τουρισμός. Το καμάρι του χωριού, το σπήλαιο, γι' αυτό φτιάχτηκε άλλωστε.

Ο Νίκος Κορνάρος,πρόεδρος του Γαράζου είναι σαφής: "Εγκλημα υπάρχει. Διακίνηση ναρκωτικών υπάρχει. Οπλοκατοχή υπάρχει. Οπλοχρησία υπάρχει. Πυροβολισμοί υπάρχουν. Πρόσφατο παράδειγμα είχαμε τους πυροβολισμούς ενάντια στο κοινοτικό μας γραφείο με "καλάσνικοφ" (!), λίγο μετά την επίσημη ανακοίνωση του σχεδίου "Καποδίστριας". Ασυδοσία μεγάλη υπάρχει. Τώρα τελευταία κάτι πάει να γίνει, επειδή υπάρχει λίγο περισσότερη αστυνόμευση. Τα ΕΚΑΜ με έχουν σταματήσει οχτώ ή εννιά φορές με τη γυναίκα μου και το παιδί μου. Αυτό όμως δε λύνει το πρόβλημα".

Η απόκτηση ενός "καλού" όπλου είναι και θέμα κύρους. "Για παράδειγμα βλέπω εσάς που έχετε ένα καλό πιστόλι κι εγώ δεν έχω. Προσπαθώ, λοιπόν, με κάθε τρόπο - αυτό συνέβαινε πολύ πριν τρία τέσσερα χρόνια - να βρω λεφτά, είτε να δανειστώ είτε να πουλήσω ένα κομμάτι χωράφι, να πάρω ένα καλό όπλο "λούγκερ" ή "καλάσνικοφ" με 400, 500 χιλιάδες. Σιγά σιγά εξαπλώθηκε αυτό παντού. Είναι γνωστό σε όλους ότι μπαίνουν προμηθευτές που κάνουν αποκλειστικά αυτή τη δουλιά".

Ο πρόεδρος λέει πως το σοβαρότερο πρόβλημα στο χωριό είναι οι καταπατήσεις ιδιοκτησιών από κτηνοτρόφους. Αν έχεις ένα χωράφι που κάνει και για βοσκοτόπι και δεν πας για δυο-τρεις μήνες να το δεις, είναι πολύ πιθανό την επόμενη φορά να το δεις περιφραγμένο και με κοπάδι μέσα! Ο ιδιοκτήτης δεν προχωράει σε μηνύσεις και αναγκάζεται να το πουλήσει στον καταπατητή με χαμηλότερη τιμή από την αξία του!

Χωριό Απόστολοι επαρχίας Αμαρίου.Η άλλη πλευρά του βουνού. Πιο εύφορη, αλλά όχι πιο αναπτυγμένη. Συναντάμε τον Αγαθάγγελο Λαγουβάρδο, που εκτός από ενδιαφέρων συνομιλητής θα γίνει και ξεναγός μας στην περιοχή.

Ο Αγαθάγγελος μας λέει πως το χωριό διαθέτει 25.000 λιόδεντρα που θα μπορούσαν να αποφέρουν πολλές εκατοντάδες τόνους λάδι, αν δεν εγκατέλειπαν οι νέοι το χωριό και αν το κόστος παραγωγής δεν ήταν δυσβάσταχτο. "Τα αμπέλια στην ίδια μοίρα. Το χαρούπι έκλεισε τελείως. Η εγκληματικότητα αυξάνεται. Ληστείες σε τράπεζες, ναρκωτικά", λέει και συνεχίζει.

"Οπωσδήποτε κυκλώματα υπάρχουν. Για να σηκωθεί, ένας ζωοκλέφτης θα πρέπει να γνωρίζει τα περάσματα, που θα περάσει τη νύχτα. Υπάρχει πάντοτε άνθρωπος που ξέρει το χώρο, οδηγεί και διευκολύνει τους κλέφτες. Στη συνέχεια λειτουργεί ένα άλλο κύκλωμα, της διάθεσης". Αν κάποιος πάρει χαμπάρι τους ζωοκλέφτες θα τον απειλήσουν ή το πολύ να του χαρίσουν κι ένα απ' τα κλεμμένα. Για τα όπλα λέει ότι "όποιος θέλει βρίσκει όπλα και σφαίρες, παντός τύπου και διαμετρήματος, αρκεί να έχει χρήμα". Τονίζει επίσης ότι "το πρόβλημα είναι καθαρά πολιτικό". Υπάρχουν δικηγόροι που ασκούν δικηγορία εργολαβικά, υπερασπίζοντας τη ζωοκλοπή. "Από κει τραβάνε και την εκλογική τους πελατεία τα δυο μεγάλα κόμματα".

Ο Μανώλης Σκουλουφιανάκης είναι από τους λίγους νέους που έμειναν στο χωριό. "Προκειμένου να γίνω υπάλληλος στο Ρέθυμνο, χαμάλης στην ουσία, καλύτερα στο καφενείο και ό,τι βγάλω", λέει. "Ολα σκεπάζονται από μια σιωπή. Αν θέλεις να επιβιώσεις στον Ψηλορείτη, αν δεν κάνεις κι αυτή τη δουλιά (τη ζωοκλοπή) δεν επιβιώνεις. Αν δε σε φοβηθούν δε σε σέβονται. Εχουμε πολλά παραδείγματα, δε μιλάμε με υποθέσεις" καταλήγει.

Στη Σχολή Ασωμάτων και τις Βρύσες μιλήσαμε με πολύ κόσμο. Ο παπα - Μανώλης Βαμνιδάκης παρατήρησε ότι η εκκλησία δεν κάνει ιδιαίτερες προσπάθειες για την κοινωνική αφύπνιση ενάντια στη ζωοκλοπή. Ο ίδιος προσπαθεί, μέσω ενός τοπικού αθλητικού οργανισμού, να δώσει άλλες επιλογές στη νεολαία, με μεγάλες δυσκολίες όμως λόγω της έλλειψης υποδομής και των οικονομικών προβλημάτων. Κάποιος άλλος παρατήρησε ότι "οι ζωοκλέφτες χτίζουν εκκλησίες"!

Στις Βρύσες συναντήσαμε έναν κτηνοτρόφο που δε θέλει να δημοσιευτεί το όνομά του, ο οποίος για ένα χρόνο συνέχεια κοιμάται στη στάνη του, από το φόβο της ζωοκλοπής. Η εκτίμηση ενός άλλου χωριανού, που επίσης δε θέλει να δημοσιευτεί το όνομά του, ήταν πως "το κράτος δυναμώνει το έγκλημα". Τελικά είναι και το μόνο που, αν θέλει, μπορεί να το χτυπήσει.