Σάββατο 13 Δεκέμβρη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 21
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΔΙΑΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΚΙΟΤΟ
Φαινόμενο του θερμοκηπίου

Οι εργασίες του συνεδρίου έληξαν, τα προβλήματα παραμένουν. Ισως αυτός ο τηλεγραφικός τρόπος θα αρκούσε για να συμπυκνώσει, σε οχτώ λέξεις, τα όσα έγιναν στο Κιότο της Ιαπωνίας τις προηγούμενες δέκα μέρες. Πολιτικοί ηγέτες και αντιπροσωπείες από 164 αναπτυγμένες και υποανάπτυκτες χώρες, βιομήχανοι, επιστήμονες, ακτιβιστές, κάτω από τις κάμερες εκατοντάδων τηλεοπτικών καναλιών, κατέθεσαν τις απόψεις τους για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.Ενα φαινόμενο, που απειλεί τον πλανήτη και που η αιτία της δημιουργίας του οφείλεται στην ανθρώπινη δράση.

Παρελθόν η σταθερότητα του κλίματος

Και ο πλέον ρομαντικός επιστήμονας ή οικολόγος - ακτιβιστής δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι υπάρχει η δυνατότητα το κλίμα της Γης να παραμείνει σταθερό. Περνάμε σε μια φάση που θα χαρακτηρίζεται από συνεχείς και βίαιες κλιματικές αλλαγές. Η αύξηση της θερμοκρασίας αποτελεί το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα που θα εξακολουθήσει να απασχολεί τη διεθνή κοινότητα για πολλά χρόνια. Το 1992, με έτος βάσης το 1880, για πρώτη φορά έχουμε στοιχεία για μια αύξηση 0.6 βαθμούς Κελσίου. Κάτι που αποδόθηκε στη μεγαλύτερη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα (σ.σ. για το μηχανισμό του θερμοκηπίου, βλ. κείμενά μας στο "Ριζοσπάστη" 15/7/97 και 22/7/96). Ενα αέριο που έχει την ιδιότητα να παγιδεύει και να απορροφάτην υπέρυθρη ακτινοβολία και έπειτα να την επανεκπέμπει στο περιβάλλον, θερμαίνοντας τη Γη. Συχνά γίνεται το λάθος να αποδίδεται μονομερώς η ευθύνη στο CO2, ενώ συμμετοχή έχουν το μεθάνιο (CH4), τονιτρώδες οξείδιο (N4O) και οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs). Μάλιστα, τα τρία τελευταία έχουν τη δυνατότητα να παγιδεύουν μεγαλύτερες ποσότητες θερμοκρασίας. Το μεθάνιο 20 - 30 φορές, το νιτρώδες οξείδιο 150 - 300 φορές και οι χλωροφθοράνθρακες 20.000 φορές. Η συμμετοχή, όμως, στο φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι διαφορετική. Το CO2 ευθύνεται για το 55% (και προέρχεται από καύσεις και την αποδάσωση), οι CFCs για το 24% (τα ψυκτικά υγρά είναι εδώ η αιτία), το CH4 για το 15% (εκπέμπεται από τους ορυζώνες και τους αγωγούς του φυσικού αερίου) και το NH4 για το 6% (από καύση βιομάζας και χρήση λιπασμάτων). Η συγκέντρωση στην ατμόσφαιρα των "αερίων - δολοφόνων" έχει αρχίσει εδώ και 200 χρόνια. Το CO2, λ.χ., στις αρχές του αιώνα υπολογίστηκε στα 290 ppm, ενώ το 2000 θα φτάσει τα 400 ppm. Οσο για τις θερμοκρασιακές αλλαγές, που είναι το ζητούμενο, να αναφέρουμε ότι η η πιο γνωστή κλιματική αλλαγή συνέβη πριν 14.000 χρόνια (σ.σ. υποχώρηση των παγετώνων), διήρκησε 2.000 χρόνια, η θερμοκρασία ανέβηκε 0,5 βαθμούς Κελσίου (0,05 βαθμούς ανά δεκαετία). Τον επόμενο αιώνα υπολογίζεται άνοδος 0,2 + 0,5 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία. Μια αύξηση πολλαπλάσια, που δε θα είναι ομοιόμορφη, άρα και δυσκολότερα αντιμετωπίσιμη.

Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις

Την ίδια στιγμή που το αμερικανικό Κογκρέσο, με ψήφους 95 υπέρ και 0 κατά, ζητούσε από τον Κλίντον να μη δεχτεί ουσιαστικές δεσμεύσεις στο Κιότο και οι Αμερικάνοι βιομήχανοι, σε πληρωμένη διαφήμισή τους στην εφημερίδα "New York Times", ανέφεραν ότι "εργάστηκαν πολύ σκληρά για ό,τι έχουν σήμερα, έτσι δεν πρέπει να θέσει κανείς σε κίνδυνο το μέλλον τους",ελάχιστα λέγονταν για το τι επιπτώσεις θα υπάρξουν σε πλανητικό επίπεδο από την άνοδο της θερμοκρασίας. Φυσικά, τα σενάρια είναι πολλά. Ολες όμως οι εκδοχές τους έχουν έναν κοινό παρονομαστή: Την καταστροφή.Την τελευταία εκατονταετία, η επιφάνεια της θάλασσας ανέρχεται περίπου 1,5 χιλιοστό το χρόνο, εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας. Μια τάση, που θα συνεχιστεί. Παράλληλα, αναμένεται μερική τήξη των πάγων στην Αρκτική και Ανταρκτική. Ετσι, το 2090 υπολογίζεται ότι θα έχουμε κατά 50 - 150 εκατοστά ανύψωση των θαλασσών. Μια άνοδος, που θα πλήξει κατ' αρχάς τα δέλτα των ποταμών (σ.σ. μερικά από τα οποία είναι πυκνοκατοικημένα). Περίπου 10 - 20% των παραλιακών εδαφών θα κατακλυστούν από τους ωκεανούς. Πέντε εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, στα οποία κατοικούν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι, θα υποστούν ζημιές. Η αγροτική παραγωγή χωρών, όπως Μπαγκλαντές, Αίγυπτος, Ινδονησία, Ταϊλάνδη, Μοζαμβίκη κ.ά., θα δεχτεί μεγάλη δοκιμασία. Η βιοποικιλότητα θα διαταραχτεί αισθητά. Οι ξηρασίες θα καταστρέψουν μεγάλες δασικές εκτάσεις.Πολλές ευαίσθητες κατηγορίες του πληθυσμού (γέροι, παιδιά, άρρωστοι) θα χάσουν τη ζωή τους από τις απότομες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας. Η χλωρίδα και η πανίδα θα περιοριστούν δραματικά.

Βεβαιότητες και ερωτηματικά

Αυτά για τα οποία δεν υπάρχει η παραμικρή αμφισβήτηση μεταξύ των επιστημόνων και που σχετίζονται με το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι:

  • Η καύση των ορυκτών καυσίμων και η αποδάσωση αυξάνουν την ατμοσφαιρική συγκέντρωση των αερίων θερμοκηπίου.
  • Τα αέρια αυτά παγιδεύουν θερμότητα.
  • Η θερμότητα αυτή "ζεσταίνει" τη Γη.
  • Η αύξηση της θερμοκρασίας θα είναι ανισομερώς κατανεμημένη. Περισσότερο στους πόλους και λιγότερο στον Ισημερινό.
  • Στα ζεστότερα σημεία, οι ωκεανοί θα διασταλούν και η επιφάνεια των νερών θα ανέλθει.
  • Η συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα συνοδεύεται με άνοδο της θερμοκρασίας.

Διχογνωμίες, όμως, υπάρχουν ως προς τα παρακάτω:

  • Ποια θα ήταν η άνοδος της θερμοκρασίας, αν δεν υπήρχε η ανθρώπινη παρέμβαση;
  • Τι θα συμβεί επακριβώς μεθερμοκρασίες, ανέμους, βροχοπτώσεις, οικοσυστήματα κτλ.;
  • Αν υπάρχουν αυτοδιορθωτικοί μηχανισμοί που να σταθεροποιούν τη θερμοκρασία.

Για το ποιοι είναι, όμως, οι κύριοι υπεύθυνοι, τι πολιτική πρέπει να ακολουθηθεί, τι αποφασίστηκε στο Κιότο, και τι θα συμβεί στην Ελλάδα, το επόμενο Σάββατο.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ