Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από το θάνατο του αξέχαστου συναδέλφου, φίλου και συναγωνιστή Γιάννη Θεοδωράκη.

Εφυγε στις 7 Δεκέμβρη πέρσι, ύστερα από μακρόχρονη σκληρή μάχη με την επάρατη αρρώστια, κλείνοντας πρόωρα τον κύκλο της πολυτάραχης, αγωνιστικής και δημιουργικής ζωής του μέσα από τις γραμμές του λαϊκού και αριστερού κινήματος.

Γεννήθηκε το 1932 στα Γιάννενα, από πατέρα Κρητικό και μητέρα Μικρασιάτισσα. Εζησε και μεγάλωσε στην Κρήτη, όπου και διαμόρφωσε σημαντικό μέρος του χαρακτήρα του, με τις αγωνιστικές παραδόσεις του κρητικού λαού, με τη λεβεντιά, την αξιοπρέπεια και την περηφάνια.

Εζησε μικρό παιδί την καταθλιπτική ατμόσφαιρα της χιτλεροφασιστικής κατοχής και ακολουθώντας το παράδειγμα και του μεγαλύτερου αδελφού του, του Μίκη, που τόσο πολύ αγαπούσε, προσχώρησε από νωρίς στο κίνημα της ΕΑΜικής Εθνικής Αντίστασης και αγωνίστηκε θαρραλέα και αποφασιστικά για την απελευθέρωση της χώρας και στη συνέχεια για την ειρήνη, την εθνική ανεξαρτησία, τη δημοκρατία και την κοινωνική πρόοδο.

Στη δημοσιογραφία έκανε τα πρώτα βήματα στη δεκαετία του 1960, πιάνοντας δουλειά στο περιοδικό "Δρόμοι της Ειρήνης", όπου και αναδείχτηκε σε έναν από τους στυλοβάτες του. Τα κείμενά του διακρίνονταν για το πάθος και τη φλόγα στον αγώνα για την ειρήνη στην περιοχή μας και σε όλο τον κόσμο.

Με συγκίνηση μιλούσε αργότερα για τη δουλιά του σε κείνο το περιοδικό, που τόσο αγαπήθηκε από ευρύτατο κύκλο αναγνωστών, οπαδών της ειρήνης. Τη δημοσιογραφική του καριέρα συνέχισε στην προδικτατορική "ΑΥΓΗ". Δούλεψε με πάθος, αποκαλύπτοντας και στιγματίζοντας το παρακράτος και τις φασιστικές οργανώσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ήταν ένας από τους πρώτους που αποκάλυψε τους δολοφόνους του Γρηγόρη Λαμπράκη. Γι' αυτό και έγινε στόχος της Ασφάλειας και των παρακρατικών φασιστικών οργανώσεων. Αντιμετώπισε διώξεις, πιέσεις και εκβιασμούς. Δεν υποχώρησε όμως και δεν εγκατέλειψε το μετερίζι του αγώνα. Σκληρή δοκιμασία πέρασε και στα χρόνια της φασιστικής δικτατορίας της χούντας, μένοντας άνεργος.

Μετά την πτώση της χούντας επανήλθε στο δημοσιογραφικό του μετερίζι. Από την πρώτη στιγμή έπιασε δουλιά στον "Ριζοσπάστη", που επανεκδόθηκε το Σεπτέμβρη του 1974 και πρόσφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες με ρεπορτάζ, έρευνες, χρονογραφήματα, άρθρα και ανταποκρίσεις. Ξεχώριζε με το ιδιαίτερο στιλ στο γράψιμο, με τον τρόπο που αναδείκνυε τα πολιτικά, τα οικονομικά και τα κοινωνικά θέματα.

Ο Γιάννης Θεοδωράκης ήταν από τα πιο επίλεκτα μέλη της δημοσιογραφικής οικογένειας. Ηταν άμεσος, καυστικός και επίκαιρος, αλλά και διορατικός. Είναι χαρακτηριστικό το κείμενο που έγραψε στο "Ριζοσπάστη" στις 18 Γενάρη 1987, καυτηριάζοντας την άρνηση του τότε υπουργού και σημερινού πρωθυπουργού Κ. Σημίτη να δεχτεί και να ακούσει αντιπροσωπεία των εργαζομένων που είχαν απεργήσει.

"Αχ, κύριε Σημίτη, έγραψε ο Γιάννης Θεοδωράκης, γιατί μας ψήλωσες τη μύτη; Δύο εκατομμύρια άνεργοι περιμένουμε να σε δούμε. Να σου δώσουμε το ψήφισμα της συγκέντρωσής μας στο Σύνταγμα. Να πεις και συ μια "καλημέρα" σε δύο εκατομμύρια Ρωμιούς...".

Που 'σαι Γιάννη να 'βλεπες πόσο "ψήλωσε" σήμερα ο κ. Σημίτης κι όχι μόνο δε δέχεται και δεν ακούει, αλλά και βρίζει τους εργαζόμενους, αποκαλώντας τους αγώνες τους "κλαυθμούς και οδυρμούς"!! Σε βεβαιώνουμε όμως ότι οι εργαζόμενοι "θα βρουν ράμματα και για τη γούνα του...".

Ο Γιάννης Θεοδωράκης, εκτός από το δημοσιογραφικό του έργο, άφησε και εμπνευσμένο από τους αγώνες των αδικημένων, πλούσιο ποιητικό έργο. Αθόρυβα, χωρίς τυμπανοκρουσίες και κομπασμούς, έγραψε τραγούδια και ποιήματα, πολλά από τα οποία μελοποίησε ο Μίκης. Ξεχωρίζουν τα έργα του "Ομορφη Πόλη", "Ενα τραγούδι του καιρού", "Λιποτάκτες", καθώς και άλλα που έγιναν επιτυχίες.

Η ζωή του Γιάννη Θεοδωράκη ήταν γεμάτη από αγώνες και πλούσιο δημιουργικό έργο. Αλλά και δεμένη άρρηκτα με το αριστερό, το λαϊκό κίνημα και το ΚΚΕ. Δε διέρρηξε τους ακατάλυτους αυτούς δεσμούς και όταν για λίγο, για διάφορους λόγους, απομακρύνθηκε απ' αυτό. Δεν απαρνήθηκε τους αγώνες του. Δε στράφηκε ενάντια στο ΚΚΕ. Τρανή απόδειξη το κείμενο που έγραψε στο κρεβάτι του πόνου και έστειλε στο "Ριζοσπάστη", αφού είχε διαβάσει το βιβλίο του Β. Αποστολόπουλου "Το χρονικό μιας εποποιίας. Ο ΔΣΕ στη Ρούμελη".

Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στο "Ριζοσπάστη" στις 10 Νοέμβρη 1996 - ένα μήνα πριν το θάνατό του - και κατέληγε με αυτό το αισιόδοξο μήνυμα:

"Οι στάχτες σκορπίζονται. Το ηφαίστειο αχνοφαίνεται πάλι στο βάθος του μέλλοντος. Ναι... μπορούμε πάλι να ελπίζουμε".

Τέτοιος ήταν ο Γιάννης Θεοδωράκης. Αισιόδοξος και ανυπότακτος, έως την τελευταία στιγμή της ζωής του.

Τάκης ΜΑΜΑΤΣΗΣ