Σκέφτηκα ένα θέμα, που μπορεί ν' αποτελέσει οδό διαφυγής από την άμεση, την προσωπική επίθεση ενός γράφοντος κατά του οργιάζοντος καπιταλιστικού τέρατος. Και το θέμα αυτό είναι: Τι κάνουν οι πνευματικοί άνθρωποι, οι παντού της Γης, μπροστά στην καπιταλιστική φρίκη, όπως την αποκαλεί μια Γαλλίδα διανοούμενη;

Πριν δοθεί μια απάντηση στο ερώτημα, πρέπει, να υπομνησθεί η ευθύνη των πνευματικών ανθρώπων, για την πορεία της ανθρωπότητας. Η ευθύνη αυτή είναι μεγάλη. Μεγαλύτερη, μπορεί, να πει κανείς, από την ευθύνη οποιασδήποτε άλλης κατηγορίας πολιτών. Πρώτα μιλάνε και οφείλουν, να μιλάνε, οι πνευματικοί άνθρωποι, κι έπειτα παίρνουν το λόγο οι μαχητές του δρόμου. Προηγούνται οι Ρουσό και οι Βολταίροι και ακολουθούν οι ξεβράκωτοι της Γαλλικής Επανάστασης.

Ομως φωνές έχουν υψωθεί, φωνές διανοουμένων διάτορες, συγκροτημένες, αλλά και αυθόρμητες, σπαρακτικές, για τη σημερινή κατάντια της κοινωνίας και της ζωής. Κατάντια, που τη συνθέτουν η βαρβαρότητα, η εκμετάλλευση, η ασυδοσία του κεφαλαίου. Μια τέτοια φωνή είναι της Γαλλίδας, την οποία ανέφερα ήδη.

Λέγεται Βιβιάν Φορεστιέ. Δεν είναι οικονομολόγος. Συγγραφέας είναι και ασκεί λογοτεχνική κριτική στην εφημερίδα "Μοντ". Συγκλονισμένη από τη σκληρή, την απάνθρωπη πραγματικότητα, στην οποία ζουν οι τεράστιες μάζες των απλών ανθρώπων, έγραψε ένα βιβλίο υπό τον τίτλο "Οικονομική φρίκη". Τη φράση την πήρε από ένα στίχο του Ρεμπό.

Σ' αυτό το βιβλίο της, που πούλησε στη Γαλλία εκατόν πενήντα χιλιάδες αντίτυπα το πρώτο τρίμηνο της κυκλοφορίας του, η Φορεστιέ τα βάζει με τους οικονομικούς αφέντες της Ευρώπης, αλλά και όλου του κόσμου, επιτίθεται κατά των τραπεζιτών του Μάαστριχτ και φωνάζει: Πού μας πάτε; Μας ωθείτε στο περιθώριο; Μας οδηγείτε στην εφιαλτική αβεβαιότητα; Σχεδιάζετε, να ρίξετε όλο και πιο πολλούς στην ανεργία;

Ούτε η ιστορία τελείωσε και ούτε ποτέ θα τελειώσει, ούτε οι ιδεολογίες εξέλιπαν ή ισοπεδώθηκαν. Ισαίσα, τώρα παρουσιάζονται πιο ακμαίες και τώρα είναι ισχυρότερος ο διαχωρισμός μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς, με την Αριστερά καθιστάμενη αναγκαία περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Αναγκαία, για την πάλη εναντίον μιας κοινωνίας, κυριαρχούμενης από τις προνομιούχες τάξεις, με συνέπεια την ανισότητα, την αδικία, την εκμετάλλευση...

"ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ χαράσσουν νέους χάρτες, διαιρούν και βασιλεύουν, ενώ παρατηρούνται εξεγέρσεις λαών, που συνεχώς θα γενικεύονται και ο 21ος αιώνας θα είναι αιώνας της λαϊκής αντίστασης και αντεπίθεσης". "Η ακόρεστη και αξεδίψαστη οικονομική δίψα των μεγαλοπαραγόντων έχει οδηγήσει στην εφιαλτική πραγματικότητα, στην οποία ζούμε εμείς οι υπόλοιποι". "Οι μηχανισμοί της αγοράς θα οδηγήσουν στην καταστροφή της κοινωνίας"...

Αρκούμαι σ' αυτά, που παρουσιάζουν ευοίωνη την κατάσταση από πλευράς αντίδρασης των διανοουμένων. Και σκέπτομαι την Πυθία των Δελφών, που εθρήνησε την πτώση της αυλής του Απόλλωνα, καταλήγοντας: "Απέσβετο και λάλον ύδωρ"! Σήμερα η στάση των διανοουμένων θα της ενέπνεε αισιόδοξη προφητεία, με κατάληξη τη φράση: "Ουκ απέσβετο το λάλον πνεύμα"!..

Ασημάκης ΓΙΑΛΑΜΑΣ