Ο Φρανσουά Μιτεράν, ο πρώτος πολίτης της Γαλλίας εδώ και 14 χρόνια και ανώτατος ανήρ στον πολιτικό χώρο του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, θα έχει την τιμητική του στο Προεδρικό Μέγαρο για 10, μόνο, βδομάδες ακόμη.

Η κούρσα για την ανάδειξη του νέου Προέδρου χρονολογείται εδώ και αρκετούς μήνες στη Γαλλία, όμως οι, μέχρι τώρα, εξελίξεις καθώς και οι προοπτικές που διαγράφονται δε μοιάζουν να ικανοποιούν την "αλεπού" της γαλλικής διπλωματίας. Ο Φρανσουά Μιτεράν θα προτιμούσε, αναμφίβολα, να τον διαδεχτεί ένας άλλος Σοσιαλιστής πρόεδρος, κάτι που δε φαίνεται, όμως, πιθανό, αφού οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν ένα σαφές προβάδισμα στον συντηρητικό υποψήφιο (και νυν πρωθυπουργό) Εντουάρ Μπαλαντίρ.

Βέβαια, η υπεροχή Μπαλαντίρ δε γεννήθηκε από το τίποτα. Ενα μέρος της ευθύνης βαρύνει τους ίδιους τους Σοσιαλιστές. Ως γνωστόν, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γαλλίας, μετά τον καταποντισμό των Ευρωεκλογών, είχε αρχίσει να αντιμετωπίζει τις Προεδρικές εκλογές, σαν την ιδανικότερη ευκαιρία να "πάρει το αίμα του πίσω". Και η εκδίκηση αυτή θα γινόταν, πιθανώς, πραγματικότητα αν ο ήδη πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Ντελόρ έπαιρνε στους ώμους του το βάρος του Σοσιαλιστή υποψηφίου Προέδρου.

Το "σασπένς" της αναμονής και οι ελπίδες των απανταχού Γάλλων Σοσιαλιστών γκρεμίστηκαν όταν ο Ντελόρ, εντελώς αιφνιδιαστικά, αρνήθηκε το χρίσμα, με τη δικαιολογία ότι δεν είναι διατεθειμένος να απογοητεύσει τους πολίτες της χώρας του, λόγω της αναγκαστικής συγκατοίκησης με μια συντηρητική κυβέρνηση, η οποία θα έκοβε τα φτερά οποιασδήποτε μεταρρύθμισης.

Το αρχικό σοκ των Σοσιαλιστών διαδέχτηκε μια έντονη ενδοκομματική "φαγωμάρα", η οποία έγινε πρωτοσέλιδο στις μεγαλύτερες εφημερίδες της χώρας. Οσο και αν προσπάθησαν τα γνωστά στελέχη του, πάλαι ποτέ, ισχυροτέρου Κόμματος της Γαλλίας να τονίσουν τη σημασία της ενότητας και των κοινών στόχων, που κατευθύνουν την πολιτική τους, οι καυστικοί τίτλοι διαδέχτηκαν ο ένας τον άλλον, με χαρακτηριστικό παράδειγμα άρθρο του περιοδικού"Εξπρές", το οποίο παρομοίασε την κατάσταση στο Κόμμα με το παραμύθι της Χιονάτης και των 7 νάνων, αποδίδοντας, μάλιστα, στον Μιτεράν το ρόλο της κακιάς μάγισσας.

Κατά τη διάρκεια των 2 μηνών που ακολούθησαν την άρνηση Ντελόρ, τα γεγονότα ήταν τρανταχτά και ταχύτατα. Στην αρχή, κανείς δε φαινόταν διατεθειμένος να αναλάβει τον άχαρο ρόλο του εκπροσώπου της σοσιαλιστικής εκλογικής ανανέωσης. Στη συνέχεια, βρέθηκαν, παραδόξως, πολλοί να θυσιαστούν για το καλό του κόμματος! Ο Ανρί Εμανουελί, ηγέτης των Σοσιαλιστών, θεώρησε εαυτόν αδιαφιλονίκητο υποψήφιο. Τη γνώμη του Εμανουελί δεν ασπάστηκε ο πρώην υπουργός Παιδείας Λιονέλ Ζοσπέν, ο οποίος έσπευσε να δηλώσει και αυτός "παρών" στην αναζήτηση του υποψηφίου. Από την πλευρά του, ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Ζακ Λανγκ αποφάσισε να ικανοποιήσει το αισθητήριο του γαλλικού λαού (ο οποίος, μέσα από τις δημοσκοπήσεις του, έδειχνε μια ξεκάθαρη προτίμηση) και να τεθεί και αυτός σε διαθεσιμότητα.

Οι καλές προθέσεις και των 3 δελφίνων του χρίσματος αμφισβητήθηκαν έντονα ακόμα και μέσα από τους κόλπους του ίδιου του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Ο πόλεμος, που ξέσπασε, ήταν άνευ προηγουμένου. Ο Εμανουελί είχε την υποστήριξη της συντηρητικής πτέρυγας του κόμματος, της οποίας φέρεται να ηγείται ο πρώην πρωθυπουργός Λοράν Φαμπιούς. Από την άλλη, ο Λιονέλ Ζοσπέν θεωρούνταν η καλύτερη δυνατή επιλογή για τους "ανανεωτικούς" Σοσιαλιστές, των οποίων επικεφαλής εμφανίζεται το ανερχόμενο αστέρι του χώρου, η κόρη του Ντελόρ Μαρτίν Ομπρί. Και οι μεν και οι δε, όμως, καταφέρθηκαν δεόντως κατά του Ζακ Λανγκ, τον οποίον αμφότεροι θεωρούσαν πολύ κοσμικό και αρκετά"ελαφρύ", για να εκπροσωπήσει τα Σοσιαλιστικά "ιδεώδη". Το αποτέλεσμα ήταν να θέσει εαυτόν εκτός μάχης ο δημοφιλής Λανγκ και να εκλεγεί με εσωκομματικές εκλογές ο "ανανεωτικός" Ζοσπέν ως υποψήφιος Πρόεδρος, μόλις πριν από μία εβδομάδα.

Τα προβλήματα, όμως, δε φαίνεται να λύθηκαν με τη λήξη της προεδρολογίας. Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ, ανώτατο στέλεχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος, είχε προειδοποιήσει πριν από λίγο καιρό ότι η διαδικασία επιλογής υποψηφίου θα είναι καταστροφική γιατί, όποιος και αν επικρατήσει, θα είναι ο ηττημένος των προεδρικών και επιπλέον δε θα καταφέρει να δώσει λύση στην εσωκομματική διαμάχη γιατί το ουσιαστικό πρόβλημα είναι η ηγεσία του Κόμματος και όχι το προεδρικό μέγαρο. Με τη Ρουαγιάλ φαίνονται να συμφωνούν όλοι οι πολιτικοί αναλυτές της χώρας, το ίδιο, όμως, δε συνέβη με τους επαγγελματίες ομοϊδεάτες της, οι οποίοι πνέουν τα μένεα εναντίον της.

Τι συμβαίνει τελικά; Τα σοσιαλιστικά ιδεώδη βρίσκονται σε κρίση; Μήπως τα σοσιαλιστικά ιδεώδη δεν εκφράστηκαν ποτέ μέσα από το ομώνυμο γαλλικό Κόμμα; Μάλλον αυτό που συμβαίνει είναι ότι η γαλλική αστική τάξη δεν έχει, πλέον, καμία ανάγκη το ιδεολογικό προκάλυμμα ενός Σοσιαλιστικού Κόμματος και γι' αυτόν το λόγο έχει αφήσει στη μοίρα τους τους καταρρέοντες Σοσιαλιστές. Αυτοί, από την πλευρά τους, χάνοντας το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, άρχισαν να τρώγονται μεταξύ τους για το ποιος θα είναι ο καπετάνιος στο βυθιζόμενο πλοίο. (Οπως και να έχει το πράγμα άλλο το να είσαι καπετάνιος και άλλο να είσαι ένας απλός ναύτης. Η, ακόμα χειρότερα, επιβάτης - για να μην πούμε λαθρεπιβάτης).

Οσο για την αστική τάξη, δε φαίνεται να έχει κανένα πρόβλημα. Η αντιδραστική πολιτική της δεν έχει πια ανάγκη προσωπείου ή, τουλάχιστον, του ίδιου προσωπείου. Η συντηρητική δεξιά κυβέρνηση είναι πλέον γεγονός. Οι πόρτες του Μεγάρου των Ηλυσίων είναι, σχεδόν, έτοιμες να υποδεχτούν τον Μπαλαντίρ. Ο γαλλικός λαός εμφανίζεται μπουχτισμένος και απηυδισμένος. Για τη Γαλλία, τα ιδεώδη του Μάη του '68 και οι ελπίδες της κοινωνικής ανατροπής μοιάζουν μακρινό όνειρο, και η έλλειψή τους γίνεται ο εφιάλτης της πραγματικότητας. Η κρίση των Σοσιαλιστών είναι απλώς ένα ακόμη σύμπτωμα ερωτικής απογοήτευσης εκείνων που νόμιζαν ή προτιμούσαν να δίνουν την εντύπωση πως νόμιζαν ότι ο νυμφίος θα τους προτιμούσε πάντα. Αυτός προτιμά για την ώρα άλλες μεθόδους για να επιβιώσει. Και, δυστυχώς, μοιάζει να τα καταφέρνει αρκετά καλά ακόμα και κατά τη διάρκεια του επιθανάτιου ρόγχου του.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ