Ενα χρόνο μετά την επιβολή της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας στη χώρα μας, τότε που "όλα τα 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά", ιδρύεται το καλοκαίρι του 1968 η Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας, έπειτα από απόφαση του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Μετά τη διάλυση της ΟΚΝΕ, το 1943, και μέχρι το 1968, η απουσία από το νεολαιίστικο κίνημα της χώρας μας μια μαρξιστικής - λενινιστικής οργάνωσης νέων είχε ιδιαίτερα αισθητές αρνητικές επιπτώσεις στο ίδιο το κίνημα της νέας γενιάς.

Στο βιβλίο του "Η πορεία της νεολαίας", ο Σπ. Χαλβατζής γράφει για τους λόγους που οδήγησαν τότε το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ να πάρει αυτήν την, ιστορική πια, απόφαση:

"Η ανάγκη κάλυψης αυτού του κενού έγινε πιο επιτακτικά μετά την επιβολή της δικτατορίας. Η σοβαρή καθυστέρηση στη συσπείρωση και ανάπτυξη της αντίστασης της νεολαίας ενάντια στη στρατιωτικοφασιστική δικτατορία, η έλλειψη στοιχειώδους ιδεολογικής, πολιτικής και οργανωτικής ετοιμότητας της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη και η αδυναμία της να εξασφαλίσει συσπείρωση και συνέχεια, έδειχναν καθαρά ότι χρειάζεται άλλου τύπου οργάνωση νεολαίας. Ταυτόχρονα, η ανασύσταση των παράνομων κομματικών οργανώσεων του ΚΚΕ έφερνε στην ημερήσια διάταξη, σαν ζήτημα άμεσης προτεραιότητας, την επανασύσταση της Κομμουνιστικής Νεολαίας Ελλάδας (επανασύσταση σε σχέση με την ύπαρξη μέχρι το 1943 της ΟΚΝΕ)".

Οι πρώτοι πυρήνες, που από τη συνένωσή τους πήρε σάρκα και οστά η απόφαση του ΠΓ, ήταν διάφορες ομάδες νέων που πίστευαν στις αρχές και τα ιδανικά του μαρξισμού - λενινισμού και είχαν ενωθεί αυθόρμητα, δρώντας ενάντια στη χούντα. Σχεδόν άμεσα, με την εμφάνισή της, η ΚΝΕ επέδρασε βαθιά στον τρόπο σκέψης, δράσης και οργάνωσης του νεολαιίστικου κινήματος. Χάραξε την αγωνιστική συνέχεια, που αδιάρρηκτα, μέσα από την ηρωική ΟΚΝΕ, τη θρυλική ΕΠΟΝ και τους Λαμπράκηδες, περνούσε τώρα στην ΚΝΕ.

Η ΚΝΕ ανδρώθηκε μέσα στη σκληρή της πάλη ενάντια στη δικτατορία, αλλά και στις σκληρές ιδεολογικές αντιπαραθέσεις της εποχής εκείνης. Υστερα από λίγο, αρχίζει να εκδίδεται και ο παράνομος "ΟΔΗΓΗΤΗΣ", που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πορεία και την εξέλιξη της ΚΝΕ. Αποφασιστική ήταν η συμβολή της ΚΝΕ στην ανάπτυξη του αντιδικτατορικού νεολαιίστικου κινήματος, ήταν το σώμα και η ψυχή στις εξεγέρσεις της Νομικής και του Πολυτεχνείου.

Πρώτος γραμματέας της Οργάνωσης, τα μαύρα εκείνα χρόνια, αναλαμβάνει ο Μήτσος Τσιάρας.

"Εμπρός για ένα μαζικό αντιιμπεριαλιστικό δημοκρατικό κίνημα της νέας γενιάς", ήταν το σύνθημα του 1ου Συνεδρίου της ΚΝΕ και κυρίαρχα αιτήματα, να φύγουν οι βάσεις, να αποχωρήσει οριστικά η χώρα από το ΝΑΤΟ και να μην ενταχτεί στην ΕΟΚ. Το συνέδριο, που έγινε Φλεβάρη μήνα, ήταν παράλληλα και το Πρώτο Συνέδριο Οργάνωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας στη χώρα μας, μετά από 40 χρόνια από τότε που έγινε το τελευταίο συνέδριο της ΟΚΝΕ.

Το συνέδριο γίνεται στο φόντο της ανοδικής πορείας, που ακολουθεί το νεολαιίστικο κίνημα, το οποίο ολοένα και εμπλουτίζεται από νέες μάζες νεολαίων, που μπαίνουν στην πάλη και δραστηριοποιούνται σε όλους τους χώρους που σπουδάζει, ζει και εργάζεται η νέα γενιά.

Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε μετά από εξάχρονη δράση της ΚΝΕ σε συνθήκες παρανομίας και μόλις ενάμιση χρόνο νόμιμης δράσης. Σημάδεψε την ανοδική πορεία της Οργάνωσης και ολόκληρο το κίνημα της ελληνικής νεολαίας.

Απευθύνθηκε σε όλους τους νέους. Υπέδειξε την αναγκαιότητα σύνδεσης των αγώνων της νεολαίας με την πάλη για την κοινωνική αλλαγή και το σοσιαλισμό. Γραμματέας του Κεντρικού Συμβουλίου της Οργάνωσης εκλέγεται ο Δημήτρης Γόντικας, ο οποίος είχε ήδη αναλάβει γραμματέας στα χρόνια της δικτατορίας, από το 1972.

Επόμενος σταθμός στην πορεία της ΚΝΕ το 2ο Συνέδριό της, που έγινε στις αρχές Απρίλη του 1979, με κεντρικό του σύνθημα "Στο δρόμο της γενιάς του Πολυτεχνείου με την εργατική τάξη, για τη δημοκρατία και το σοσιαλισμό". Ηταν ένα σύνθημα που έπιανε τον παλμό της νεολαίας και του λαού εκείνη την εποχή. Αποτύπωσε το κλίμα της εποχής.

Τις τρεις μέρες συνεδρίου αναπτύχθηκε πλούσιος και γόνιμος προβληματισμός γύρω από τα προβλήματα της νέας γενιάς, στις σπουδές, στη δουλιά, σε κάθε τομέα της ζωής της, στις προοπτικές του κινήματός της και έβαλε τους στόχους για τη δράση της Οργάνωσης το επόμενο διάστημα.

Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ εκλέγεται ο Σπύρος Χαλβατζής.

Κεντρικό σύνθημα του 3ου Συνεδρίου της Οργάνωσης ήταν "Ενότητα της νεολαίας για την ειρήνη και την αλλαγή",ενώ βασικός στόχος τέθηκε η ανάπτυξη της πάλης των λαών ενάντια στον ιμπεριαλισμό για την αποτροπή του πυρηνικού ολοκαυτώματος. Είναι η εποχή του Ρηγκανισμού και του Θατσερισμού.Στο εσωτερικό της χώρας, το ΠΑΣΟΚ συμπληρώνει δύο χρόνια διακυβέρνησης και πλέον οι μάσκες αρχίζουν να πέφτουν. Στις γραμμές της ΚΝΕ, εντάσσονται ολοένα και περισσότεροι νέοι και νέες και το κίνημα της νέας γενιάς αναπτύσσεται ολοένα.

Γραμματέας του ΚΣ της ΚΝΕ εκλέγεται και πάλι ο Σπύρος Χαλβατζής.

Τον Ιούνη του 1988, πραγματοποιείται το 4ο Συνέδριο της ΚΝΕ, με κεντρικό σύνθημα - στόχο της Οργάνωσης, το "Ενιαίο μέτωπο πάλης της νεολαίας". Ωστόσο, έχουν ήδη αρχίσει να παρουσιάζονται στο εσωτερικό της Οργάνωσης σοβαρά προβλήματα - που έχουν αντίκτυπο και στη δράση της στη νέα γενιά - με κύρια χαρακτηριστικά τη ρευστότητα στις γραμμές της, τη μείωση των ρυθμών ανάπτυξης κ.ά. Γραμματέας της Οργάνωσης, έχει αναλάβει στο μεταξύ ο Γιώργος Γράψας.

Τα προβλήματα αυτά αρχίζουν να μεγαλώνουν και να διευρύνονται, όταν τα ηγετικά κλιμάκια της Οργάνωσης οδηγούνται σε βαθύτερες διαφωνίες με την πολιτική και την ιδεολογία του ΚΚΕ. Το αποτέλεσμα ήταν να οδηγηθεί η ΚΝΕ σε μια σκληρή δοκιμασία, σε μια κρίση που εκδηλώθηκε με μια διπλή διάσπαση των γραμμών της, το 1989 και το 1991, με σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στο κίνημα της νεολαίας.

Το Σεπτέμβρη του 1989, αποχωρεί από την ΚΝΕ και το Κόμμα τμήμα της ηγεσίας της και των μελών της.

Στη συνέχεια, ορίζεται από την ΚΕ του ΚΚΕ προσυνεδριακή επιτροπή με γραμματέα τον Σήφη Κωτσαντή, μέλος της ΚΕ, με αποστολή να προχωρήσει σε συνέδριο της Οργάνωσης. Το Γενάρη του 1990, πραγματοποιείται το 5ο Συνέδριο της ΚΝΕ και εκλέγει γραμματέα τον Τάκη Θεοδωρικάκο.Το πού βαδίζει πλέον η Οργάνωση, το δείχνει ίσως με τον πιο έκδηλο τρόπο το άκρως "πολιτικό" κεντρικό σύνθημα του 5ου Συνεδρίου: "Στο ρυθμό της νεολαίας και της εποχής"...

Το ξέκομμα της ΚΝΕ από τη νεολαία συνεχίζεται, ενώ ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια από την αναθεωρητική ομάδα που δρούσε μέσα στο Κόμμα να χρησιμοποιήσει τη νεολαία του Κόμματος ενάντια στο ίδιο το Κόμμα. Ενα χρόνο μετά, γίνεται η δεύτερη διάσπαση της ΚΝΕ.

Ωστόσο, η Κομμουνιστική Νεολαία, με τη βοήθεια του ΚΚΕ, μπόρεσε να ξεπεράσει τα προβλήματα, αντέχοντας, σε πείσμα όλων εκείνων που δεν ήθελαν μια μαρξιστική - λενινιστική οργάνωση νεολαίας, που ήθελαν να αποκόψουν το ΚΚΕ από τη νέα γενιά (πόσο γελασμένοι φαίνονται σήμερα).

Τον Αύγουστο του 1991, ανασυγκροτείται το Κεντρικό Συμβούλιο της Οργάνωσης, με γραμματέα τον Νίκο Σοφιανό.

Ο κύκλος της κρίσης για την Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας έκλεισε. Με το 6ο της Συνέδριο, η Οργάνωση άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της και η ανασυγκρότησή της είναι πλέον γεγονός. Η ανασυγκρότηση της Οργάνωσης έγινε, γιατί καταλύτης της ανασυγκρότησης ήταν η θετική πορεία του ΚΚΕ στην ελληνική κοινωνία, η θέλησή του αμέσως μετά την κρίση που πέρασε, παρά τις τεράστιες δυσκολίες, να στηρίξει με όλα τα μέσα τη δουλιά του στη νέα γενιά, μέσω και της δικής του νεολαιίστικης οργάνωσης.

Με σύνθημα "Στους αγώνες μας η ελπίδα, με το ΚΚΕ ανοίγουμε το δρόμο στο μέλλον", η ΚΝΕ κοιτάζει μπροστά, πατώντας γερά στις ηρωικές στιγμές της 25χρονης πορείας της, διδασκόμενη από τα λάθη και τις αδυναμίες και το 6ο της Συνέδριο έγινε η αφετηρία για το άνοιγμα νέας σελίδας στην ιστορία της Κομμουνιστικής Νεολαίας. Γραμματέας εκλέγεται ο Ν. Σοφιανός.

Με το 7ο Συνέδριό της, που γίνεται το πρώτο τετραήμερο του Μάη, η ΚΝΕ φιλοδοξεί να σηματοδοτήσει την ελπιδοφόρα ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική αντεπίθεση της Οργάνωσης. Να γίνει μαζική και ισχυρή, πιο μαχητική και αποτελεσματική στην πολιτική και ιδεολογική αναμέτρηση, πιο πρωτοπόρα στη δράση της, στους αγώνες και το κίνημα της νέας γενιάς.

Εχοντας εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους, στο ΚΚΕ, στους νέους και στις νέες της πατρίδας μας, οι Κνίτες και Κνίτισσες αισιοδοξούν ότι θα βγουν νικητές στην πάλη τους με τη συντήρηση. Γιατί το αύριο δεν μπορεί να περιμένει.

Φώτης ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ