Η παρουσία, ανάμεσά μας, της ατσάλινης λαϊκής αγωνίστριας Ρόζας Ιμβριώτη, που πριν λίγο καιρό είχε γυρίσει κοντά μας νικήτρια από την κόλαση του ΣΚΕ Λάρισας (Στρατηγείο Κεντρικής Ελλάδας), με αρχιδήμιο τον στρατηγό Πετζόπουλο, μας φτέρωνε με το ηρωικό παράδειγμά της και το περήφανο αγωνιστικό "ΟΧΙ" της.

Στο Τρίκκερι, στα παλιά μας λημέρια μετά τις πρώτες δυσκολίες μας και τη σθεναρή αντίστασή μας να μη στρατοπεδεύσουμε δίπλα στο χείμαρρο, που θα μας έπνιγε, η ζωή μας γίνηκε ομαλότερη. Τώρα, το πολιτικό κλίμα ήταν ηπιότερο, μετά την ήττα του ΔΣΕ και οι συνθήκες της ζωής μας λιγότερο σκληρές.

Με εισήγηση - πρόταση της Ρόζας Ιμβριώτη - της δασκάλας της "Ελεύθερης Ελλάδας" - οι εξόριστες αναδιοργάνωσαν τη ζωή τους, βελτίωσαν, πρώτον, το τρισάθλιο συσσίτιό τους, καταθέτοντας το 50% από τα χρήματα και τα δέματά τους στο κοινό στρατοπεδικό τους ταμείο:

Ανάσα στο στρατόπεδο για τις περισσότερες εξόριστες. Μετά απ' αυτό, επόμενο μέλημά της ήταν η κατάρτιση του "Μορφωτικού Προγράμματος" των εξόριστων γυναικών. Να καλύψει μεθοδικά, διαλεκτικά, τις ανάγκες τους για σωστή μάθηση.

Τότε, με συνεργάτη και βοηθό της την εκπαιδευτική ομάδα που αποτελούνταν από τις συνεξόριστες καθηγήτριες: Λίζα Κόττου, φιλόλογο, μετεκπαιδευμένη σε Παρίσι και Βερολίνο με υποτροφία του κράτους. Την Ελένη Γαρίδη, φιλόλογο. Την Ελένη Ιατροπούλου, φιλόλογο. Την Αννα Νικολακοπούλου, μαθηματικό και την Κατίνα Μαμμέλη, δασκάλα, βετεράνο λαϊκή αγωνίστρια καιάλλες, όλες μακαρίτισσες σήμερα, καταρτίστηκε το "Μ.Π." του στρατοπέδου και συντελέστηκε εκείνη η ειρηνική έκρηξη της μάθησης. Η πνευματική αναγέννηση του στρατοπέδου. Και το Τρίκκερι μεταβλήθηκε σ' ένα απέραντο "κρυφό σχολειό". Κι οι εξόριστες, νέες, ηλικιωμένες και γερόντισσες μεταμορφώθηκαν σε μαθήτριες!

Οι γέρικες ελιές, τα πλατώματα, τα ξέφωτα γίνανε τόποι διδασκαλίας και γνώσης. Οι 52 εκπαιδευτικοί μας, καθηγήτριες και δασκάλες δούλευαν πυρετικά να φωτίσουν τούτον το διψασμένο για μάθηση λαό! Με αποτέλεσμα:

230 αναλφάβητες να γνωριστούν με την Αλφα - Βήτα και να κατακτήσουν την ανάγνωση και γραφή.

380 αγράμματες να προκόψουνε στην ανάγνωση, γραφή, αριθμητική και τη γραμματική.

470 εξόριστες, που είχαν εγκαταλείψει το δημοτικό σχολείο στις τελευταίες τάξεις του, να διδαχτούν τ' αντίστοιχα μαθήματα και ν' αποφοιτήσουν από το "κρυφό σχολειό" με άριστες επιδόσεις. Οι 80 μαθήτριες, που είχαν αρπαχτεί από ταγΓυμνασιακά θρανία για την εξορία να διδαχθούν από τις καθηγήτριες τ' αντίστοιχα μαθήματα κάθε τάξης και να ολοκληρώσουν τις γυμνασιακές σπουδές τους, με καθολική επιτυχία. Και οι 15 απόφοιτες γυμνασίου να προετοιμαστούν για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο Πανεπιστήμιο και τις ανώτερες σχολές. Δασκάλες ξένων γλωσσών παράδιδαν στις ενδιαφερόμενες Γαλλικά, Αγγλικά και Γερμανικά.

Υπάλληλοι της τράπεζας δίδασκαν λογιστικά.

Παράλληλα μ' αυτή τη γενική πνευματική αναγέννηση, που είχε κατακτήσει όλες τις εξόριστες, η Ρόζα Ιμβριώτη η παιδαγωγός μας, με βοηθό και συνεργάτη της την εκπαιδευτική ομάδα που αναφέραμε, ύστερα από συλλογική μελέτη ετοίμασαν και παρουσίασαν στις συνεξόριστές τους εκείνα τα αξέχαστα "εκλαϊκευμένα μαθήματα Γενικής Ιστορίας και Γεωγραφίας". Τα διαφωτιστικά αυτά μαθήματα μεταδόθηκαν στις συναγωνίστριές τους με μορφή διαλέξεων, από τις δασκάλες. Συγκεντρώνονταν, δηλαδή, σε μια σκηνή 40 εξόριστες και μια δασκάλα μετέδιδε το μάθημα - διάλεξη. Επακολουθούσε συζήτηση, ακούονταν απορίες και δίνονταν οι κατάλληλες επεξηγήσεις.

Τούτα τα εκλαϊκευμένα και τόσο διαφωτιστικά μαθήματα αγαπήθηκαν πάρα πολύ από τις εξόριστες και τα παρακολουθούσαν μ' εξαιρετικό ενδιαφέρον. Οι πολύπαθες αγρότισσες, "η αρετή της γης", αυτές οι αδικημένες δουλεύτρες που όλη τη ζωή τους βοηθούσαν με το μόχθο τους την εθνική οικονομία. Χωρίς ποτέ να ενδιαφερθεί κανείς για τα δικά τους προβλήματα: αναλφαβητισμός, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κλπ. Κι αυτές οι γυναίκες στις κρίσιμες ώρες της πατρίδας σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος του αγώνα.....

Οι νοικοκυρές, οι εργάτριες της φάμπρικάς και όλο το αδικημένο δυναμικό της χώρας, αναλφάβητες ίσαμε χτες όλες, ικανοποιούνταν τώρα με τούτα τα πρωτάκουστα μαθήματα - διαλέξεις! Παίρνανε απάντηση στις χρόνιες απορίες τους: Πώς γίνεται κι έχουμε μέρα και νύχτα; Πώς γίνεται κι έχουμε τις εποχές; Ποια η πηγή της ζωής; Ποια η προέλευση του ανθρώπου; Ποια η δύσκολη κι εξελιχτική πορεία του πάνω στη γη; Κι άλλα πολλά...

Τόση ήταν η δίψα, η έξαρση κι ανάταση των καταδιωγμένων αγωνιστριών για μάθηση που οι δασκάλες θαύμαζαν συγκινημένες: "Πούθ' έβγαινε μια τέτοια λεβεντιά"! Κι έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους για να τις φωτίσουν. Κι εκείνες ρουφούσαν άπληστα το φως της γνώσης που τους προσφερόταν τόσο απλόχερα και με τόση αγάπη για πρώτη φορά στη βασανισμένη και πικρή ζωή τους. Και φοιτούσαν ανελλιπώς με χαρά κι ενδιαφέρον σε κείνη την παράνομη, υπαίθρια τρικκεριώτικη "λαϊκή Ακαδημία", το φως στο σκοτάδι του φασισμού. Κι αναγάλλιαζε η καρδιά τους, καθώς οραματίζονταν το ελπιδοφόρο αύριο: τον σοσιαλισμό! "Που, είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε, θα 'ρθει!", δήλωνε ο Γάλλος ποιητής Λουί Αραγκόν.

Μαζί του κι εμείς, φυσικά.

Ναταλία ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ