Ουδείς φαίνεται να αμφιβάλει για το γεγονός ότι η απεργία των καθηγητών, πέρα από τα ηρωικά στοιχεία που τη διακρίνουν, καθώς διανύει ήδη την 8η (!) βδομάδα της, βρίσκεται ταυτόχρονα και σε ένα οριακό σημείο. Η διαφορά στην εκτίμηση για το ποιο είναι αυτό το οριακό σημείο είναι ζήτημα οπτικής γωνίας. Η κυβέρνηση, για παράδειγμα, θέλει να βλέπει ότι έχει ξεπεραστεί το όριο και δεν κρύβει τη νευρικότητά της για το γεγονός ότι η απεργία αντί να εκφυλίζεται - όπως ήλπιζε - πεισμώνει, ανακαλύπτει και νέους συμμάχους στο σώμα της κοινωνίας, αντλεί δύναμη απ' αυτό και μάλλον οδεύει και για την 9η βδομάδα της... Ορισμένοι καθηγητές, επίσης, που για κάποια στιγμή φάνηκε να επιστρέφουν στις τάξεις, διαπιστώνουν ότι αυτός που ξεπέρασε τα όρια είναι η κυβέρνηση και τσαντισμένοι επανέρχονται στο απεργιακό μέτωπο. Κάποιοι άλλοι, αφού σύρθηκαν αρχικά στην απεργία και αφού πάσχισαν να την κρατήσουν όσο μπορούσαν "εντός των τειχών", διαπιστώνουν πλέον ότι η δυναμική του ευρύτερου λαϊκού κινήματος, που αναπτύσσεται παράλληλα με την απεργία και βάζει στην πρώτη γραμμή το συνολικό πρόβλημα της παιδείας, καταντά επικίνδυνη για τις γενικότερες επιλογές τους και ψάχνουν να βρουν τρόπο απεγκλωβισμού. Παραδείγματα διαφορετικής οπτικής γωνίας του ορίου μπορούν να αναφερθούν πολλά. Ο "Ρ" αναζητά σήμερα το όριο, μέσα από μία συζήτηση με την υπεύθυνη του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ, τη συντρόφισσα Ελένη Μηλιαρονικολάκη.Και η συζήτηση αρχίζει από το τελευταίο επεισόδιο: Τις απειλές του υπουργού Παιδείας.

- Πώς σχολιάζετε τα μέτρα για την αναπλήρωση των "χαμένων διδακτικών ωρών";

- Η κυβέρνηση προσπαθεί να δώσει το σύνθημα σε γονείς και μαθητές για να στραφούν ενάντια στους καθηγητές. Τους εκβιάζει, δηλώνοντας ότι κάθε μέρα που θα περνά θα παρατείνεται και η σχολική χρονιά και αυτό εντάσσεται στη λογική του "κοινωνικού αυτοματισμού". Αυτό που τελικά, όμως, καταφέρνει, είναι να διαλαλεί την αναλγησία της για την πραγματικά τραγική κατάσταση που επικρατεί στην παιδεία και αυτή - όλοι γνωρίζουν - ότι δε δημιουργήθηκε από την απεργία. Εντελώς κυνικά, ο υπουργός Παιδείας δηλώνει πως δεν πρόκειται να υποχωρήσει ακόμα και αν χαθεί η σχολική χρονιά. Εξάλλου με τα μέτρα που προτείνει δεν καλύπτονται οι βδομάδες που έχουν περάσει. Το πιο σημαντικό όμως είναι αυτό που λέει πως οι εκπαιδευτικοί είναι αυτοί που υπονομεύουν το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της παιδείας. Ούτε σε αφελείς δεν περνά αυτό. Οι εκπαιδευτικοί έχουν να κάνουν αγώνα, με τέτοια ένταση και τέτοια διάρκεια, 7 και παραπάνω χρόνια. Σ' αυτό το διάστημα, φούντωσε το πρόβλημα της ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της παιδείας, αυξήθηκε η παραπαιδεία, περιορίστηκαν οι δαπάνες για την παιδεία, μεγάλωσε η ανάγκη να χώνουν οι γονείς το χέρι όλο και πιο βαθιά στην τσέπη. Ποιος, λοιπόν, υπονομεύει τη δημόσια και δωρεάν παιδεία;

- Ποιο είναι, κατά τη γνώμη σας, το όριο που ξεπέρασαν οι καθηγητές και εκνευρίζει την κυβέρνηση;

- Το δείχνει ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας, όταν λέει πως κάποιες "μειοψηφίες" εμποδίζουν την κυβέρνηση να προωθήσει τα σχέδιά της για το Λύκειο και για τα Πανεπιστήμια. Το "όριο" που ενοχλεί την κυβέρνηση είναι ότι εμφανίζεται μπροστά της ένα κίνημα, το οποίο πολιτικοποιήθηκε μέσα από αυτόν τον αγώνα και για το οποίο προβλέπει ότι θα σταθεί εμπόδιο μπροστά της, στα σχέδια που έχει για μια συνολική αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος, προκειμένου να το προσαρμόσει στις ανάγκες της αγοράς και στην ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων.

- Με δεδομένο αυτόν το στόχο της κυβέρνησης, το κίνημα των εκπαιδευτικών μπορεί να δώσει μόνο του αυτή τη μάχη;

- Η απάντηση έχει, ήδη, δοθεί στην πράξη. Κι αυτό είναι ένα ακόμα θετικό στοιχείο, που αναδείχτηκε από αυτήν την κινητοποίηση. Αυτό το κίνημα ήρθε από μόνο του, αντικειμενικά, σε αντίθεση με την ουσία αυτής της πολιτικής, με μια πολιτική που εκπορεύεται από το Μάαστριχτ και την ΕΕ. Συνειδητοποίησε μέσα από αυτόν τον αγώνα ότι πράγματι έχει σκληρό αντίπαλο και ότι χρειάζεται ένας αγώνας διαρκείας. Συνειδητοποίησε ακόμα ότι χρειάζεται μέτωπο παλλαϊκό για να μπορέσει να αντιμετωπιστεί αυτή η πολιτική. Και, μάλιστα, υπέδειξε και το δρόμο για να αντιπαλευτεί αυτή η πολιτική, μέσα από βήματα που έκανε για τη συγκρότηση αυτής της συσπείρωσης.

- Εχουν εξαντληθεί τα περιθώρια προς αυτήν την κατεύθυνση;

- Αντίθετα. Αυτά τα βήματα πρέπει να γίνουν περισσότερα. Πρέπει να συνειδητοποιηθεί ευρύτερα από το λαό μας ο χαρακτήρας των μέτρων που προωθούνται από την κυβέρνηση, οι λόγοι, που βρίσκονται βαθύτερα και οδήγησαν τους εκπαιδευτικούς σε μια τέτοια αντίδραση. Οι εκπαιδευτικοί, έστω και αν δε βγαίνει καθαρά μέσα από τα αιτήματα αυτής της κινητοποίησης, έχουν συνειδητοποιήσει ότι βρίσκονται μπροστά σε κάτι πολύ βαθύτερο από αυτό που στην αρχή απαιτούσανε, για μια μισθολογική και εργασιακή αναβάθμιση. Αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση και του υπόλοιπου λαού. Οτι τα ζητήματα της παιδείας δεν είναι μονάχα ζητήματα των εκπαιδευτικών, είναι ζητήματα που αφορούν το μέλλον της νεολαίας, το μέλλον της εργατικής τάξης, το σύνολο του λαού μας. Οτι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν αγώνα διαρκείας, που είναι ακόμα στην αρχή του και που στην πορεία θα μπει μέσα στον πυρήνα των ζητημάτων της παιδείας, της εργασίας, της κοινωνίας γενικότερα. Ενός κινήματος και ενός αγώνα, που θα γυρίζει γύρω από το θέμα, "τι άνθρωπο θα βγάζει το σχολείο και σε ποια κοινωνία". Η κυβέρνηση κατανοεί ότι η μεγάλη σύγκρουση βρίσκεται ακόμα μπροστά και θα αφορά τον πυρήνα της πολιτικής της. Γι' αυτό θέλει να τσακίσει και να σύρει ηττημένους τους εκπαιδευτικούς στα σχολεία. Για να μην ξαναβρεθούν μπροστά της πιο ώριμοι και έχοντας καλύτερα προετοιμάσει τον αγώνα τους. Θέλει να περάσει το μήνυμα ότι έχουν ηττηθεί.

- Ορισμένοι μιλούν, ήδη, για επερχόμενη ήττα των καθηγητών

- Κάνουν λάθος. Ηττημένη είναι, ήδη, η κυβερνητική πολιτική. Ηττημένη είναι, ήδη, η πολιτική που εκπορεύεται από το Μάαστριχτ και την Ευρωπαϊκή Ενωση, η πολιτική που θέλουν να επιβάλουν, και για τα ζητήματα της παιδείας, οι πολυεθνικές, το μεγάλο κεφάλαιο. Γιατί ο αγώνας αποκάλυψε σε μεγάλο βαθμό τι σημαίνει Μάαστριχτ για την παιδεία. Ενα σημαντικό κομμάτι του λαού μας, που παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνία μας, δηλαδή οι εκπαιδευτικοί, άρχισε να συνειδητοποιεί βαθύτερα κάποια ζητήματα. Αυτό είναι ένα σημαντικό κέρδος από αυτή την κινητοποίηση και γι' αυτό η κυβέρνηση επιτίθεται με τέτοιο μένος εναντίον τους.

- Ωστόσο, στην ηγεσία της ΟΛΜΕ, κάθε άλλο παρά "αντι-Μάαστριχτ" δυνάμεις βρίσκονται. Είναι δυνατό, με τέτοιο συσχετισμό στην ηγεσία, να γίνονται βήματα τέτοια,που να βοηθούν ευρύτερα την κοινωνία να βγάλει τα σωστά συμπεράσματα για το τι σημαίνει Μάαστριχτ για την εκπαίδευση;

- Αυτό που σίγουρα είναι γεγονός είναι πως δυνάμεις που είναι υπέρ της ευρωπαϊκής σύγκλισης, υπέρ της Συνθήκης του Μάαστριχτ, αναγκάζονται, εκ των πραγμάτων πλέον, και βγαίνουν με συνθήματα κατά του εκσυγχρονισμού, κατά των αντιδραστικών σχεδίων που ετοιμάζει η κυβέρνηση. Το κάνουν, γιατί αισθάνονται την πίεση της βάσης, η οποία νιώθει στο πετσί της πια τι σημαίνει Μάαστριχτ. Ωστόσο, είναι, επίσης, σωστό πως, αν δεν αλλάξει ο συσχετισμός δύναμης μέσα στο χώρο των εκπαιδευτικών, θα δυσκολεύεται να εκφραστεί κάτι που κατακτήθηκε μέσα στον κόσμο. Κάτι, που το ζήσαμε μέσα σε αυτήν την κινητοποίηση. Ας μην ξεχνάμε πως ήταν οι τοπικές ΕΛΜΕ και οι απεργιακές επιτροπές, που, κάτω από την πίεση της βάσης, πρωτοστάτησαν σε πρωτοβουλίες, που ανέδειξαν, ως ένα βαθμό, τα παραπάνω ζητήματα. Οι περιοδείες σε χώρους δουλιάς και στα πανεπιστήμια, τα πανεκπαιδευτικά παλλαϊκά συλλαλητήρια, η συμπαράσταση που εκδηλώθηκε στον αγώνα των εκπαιδευτικών, οι ξεχωριστές συνελεύσεις που έγιναν με θέμα το Εθνικό Απολυτήριο και τα μέτρα Αρσένη περί "ελεύθερης πρόσβασης στα ΑΕΙ" ήταν κινήσεις που έγιναν από τα κάτω, σε αντίθεση ή με την ανοχή της διοίκησης της ΟΛΜΕ. Βέβαια, αυτά τα βήματα δε θα μπορέσουν να προχωρήσουν, αν δεν αλλάξουν και οι συσχετισμοί.

- Εκφράστηκε, ήδη, η πρώτη απόπειρα ποινικοποίησης της απεργίας, με επιχείρημα ότι ξεπεράστηκαν τα όρια, αφού και το νέο μισθολόγιο είναι πλέον νόμος του κράτους. Η επίθεση θα ενταθεί. Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί;

- Με το να εκφράσει πιο έντονα το ίδιο το κίνημα των εκπαιδευτικών αυτό που πράγματι σ' αυτήν τη φάση ισχύει. Οτι ο αγώνας δε γίνεται μόνο για το μισθολόγιο. Εχει πολιτικοποιηθεί αναγκαστικά. Ο κόσμος, ευρύτερα, έχει συνειδητοποιήσει ότι η απεργία ξεμπροστιάζει τον ανάλγητο χαρακτήρα της κυβερνητικής πολιτικής, φέρνει στο φως την ουσία των προβλημάτων που προκαλεί η κυβερνητική πολιτική. Αυτό, λοιπόν, θα πρέπει να εκφραστεί το επόμενο διάστημα ακόμα πιο καλά προς τα έξω, με διάφορες μορφές, εξηγώντας στο λαό όλα αυτά τα ζητήματα, έτσι ώστε όλοι να καταλάβουν ότι αυτός ο αγώνας μάς αφορά άμεσα. Η ορατή πλέον ένταση των ταξικών φραγμών στην εκπαίδευση που προκαλεί η κυβερνητική πολιτική πρέπει να οδηγήσει σε ενίσχυση αυτού του αγώνα από τους μαζικούς φορείς, από τους γονείς, από τους μαθητές, έτσι ώστε αυτή η επίθεση που επιχειρεί η κυβέρνηση ενάντια στους εκπαιδευτικούς να της γυρίσει μπούμερανγκ.

- Στις επόμενες μέρες, θα ενταθεί η συζήτηση γύρω από τα ζητήματα συνέχειας αυτού του αγώνα. Με ποια θέση θα συμμετέχουν οι κομμουνιστές σ' αυτή τη συζήτηση;

- Κάνοντας καθαρό ότι αυτό που πρέπει να διαφυλάξει ο αγώνας αυτή τη στιγμή είναι η προοπτική του. Η προοπτική για τη βαθύτερη πολιτικοποίηση και την ευρύτερη συσπείρωση του λαού στα ζητήματα της παιδείας, τα οποία πρέπει να είναι στενά δεμένα με τις ευρύτερες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις που πρέπει να υπάρξουν. Αυτό είναι το στίγμα της πρότασης των κομμουνιστών σε αυτή τη φάση. Ο αγώνας κρατάει κι ας λέει ό,τι θέλει ο υπουργός. Μπαίνουμε στην όγδοη βδομάδα και παρότι ο κόσμος πιέζεται από το οικονομικό κόστος, κρατάει με υψηλά ποσοστά συμμετοχής, εκπέμποντας το μήνυμα ότι μέσα από τον ενωμένο αγώνα μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Πιστεύουμε, λοιπόν, ότι αυτός ο αγώνας δεν έχει εξαντλήσει τα περιθώριά του για να δώσει ακόμα περισσότερα στο κίνημα της αιδείας.

Φώτης ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟΣ