Κυριακή 12 Γενάρη 1997
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 19
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
"Ο κόσμος έχει ένστικτο"

Ο "Ρ" συζητάει με τον Διονύση Τσακνή

"Φτιάξε καρδιά μου το δικό σου παραμύθι"... Είναι η τελευταία δισκογραφική πρόσκληση του Διονύση Τσακνή.Αυτή που ήρθε μετά το... "Φάντασμα" και μας κάνει να πιστεύουμε ότι ο Διονύσης Τσακνής κάθε φορά "κλέβει" φιγούρες από αγαπημένες παραμυθοϊστορίες, τις συνθέτει σε παζλ και φτιάχνει ένα καινούριο παραμύθι, που ξέρετε σε τι διαφέρει από τα παλιά; Θα μπορούσε να είναι και αληθινό... αφού τα φαντάσματα, οι πριγκίπισσες, οι νεράιδες και οι μάγισσες είναι δίπλα μας και πολλές φορές μέσα μας...

Συναντήσαμε τον Διονύση Τσακνή σ' ένα χώρο με... ιδιαιτερότητες, που "δύσκολα έρχεσαι και δύσκολα φεύγεις", λέει ο ίδιος. Σ' ένα σημείο της Αθήνας, το οποίο δεν μπορείς να το εντάξεις σε περιοχή ή συνοικία. Παραπλεύρως της Εθνικής Οδού, δίπλα στο ποτάμι.

"Αλλά εδώ δεν είναι εθνική οδός, ούτε καν δυτικά προάστια. Δεν είναι Περιστέρι, Πετρούπολη ή Αιγάλεω".Η διαφορά είναι αλλού: "Θα σας φανεί παράξενο, αλλά εδώ βλέπουμε ανθρώπους που δεν έχουμε ξαναδεί".Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει και έναν άλλο τρόπο επικοινωνίας με το άγνωστο κοινό. Αλλά, "είναι πολύ δύσκολο να το πεις αυτό και να το ανιχνεύσεις από τη σκηνή. Με σιγουριά μπορείς να πεις ότι δεν πρόκειται για τις συνήθεις "συναυλιακές" φυσιογνωμίες. Τις μέρες που βρισκόμαστε εδώ, έχουμε δει πολλές οικογένειες. Κάτι που δεν το έχουμε δει σε άλλες συναυλίες και σε άλλους χώρους που παίξαμε με τον Λαυρέντη Μαχαιρίτσα. Δεν κρύβω ότι κάποια στιγμή είχαμε ανησυχήσει με την προσέλευση, σχεδόν, αποκλειστικά νέων ακροατών. Αλλωστε δεν απευθύνομαι πουθενά συγκεκριμένα. Γράφω αυτό που νιώθω, για εκείνους που θα το εισπράξουν, θα το καταλάβουν, θα το προσεγγίσουν".

Ο στίχος διαφοροποιεί

Ηδη τα τραπέζια μπροστά στη σκηνή ήταν γεμάτα... "Η γενιά του Πολυτεχνείου έχει λίγο κουραστεί. Αυτές τις μέρες, όμως, διαπίστωσα ότι είναι άστοχο να λέμε ότι... σύσσωμη έχει κλειστεί στο σπίτι της. Υπάρχουν άνθρωποι που εξακολουθούν να περιμένουν τραγούδια με ρυθμό, λόγο, τρυφερότητα, προβληματισμό".

- Αυτό που αισθάνεστε βγαίνει με αρκετή ένταση, αρκετά ροκ. Αρα περιμένει κανείς το ανάλογο κοινό...

"Μήπως τα τραγούδια που λέμε "μη ποιοτικά" βγαίνουν με λιγότερη ένταση; Δεν έχει σημασία μια ηλεκτρική κιθάρα ή μια ρυθμολογία. Δεν είναι ο ήχος που θα διαφοροποιήσει το τραγούδι, αλλά ο στίχος.Ολοι έχουν βουτηχτεί στα κομπιούτερ και αντιγράφουν ρυθμολογία. Αυτό, όμως, γίνεται από τον επίδοξο ρόκερ έως τον καθιερωμένο λαϊκό τραγουδιστή. Μουσικά δύσκολα εκπλήσσεσαι σήμερα. Το θέμα είναι τι θα πεις".

- Και όχι μόνο με τη μουσική... Εμφανίζεστε συχνά με άποψη για πολλά από τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας και μάλιστα τα πλέον επίκαιρα, όπως για παράδειγμα με τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις των αγροτών.
"Είναι αναπόσπαστο κομμάτι του εαυτού μου. Με αυτή τη λογική έγραψα το βιβλίο μου. Και τη σχέση μου με τη "δημοσιογραφία" έτσι την αντιμετωπίζω, σαν μέρος της δουλιάς μου. Αυτό, όμως, μόνο στην Ελλάδα φαίνεται παράξενο. Στο εξωτερικό δε μοιάζει καθόλου παράξενο όταν ο Στινγκ αναπτύσσει κοινωνικές δραστηριότητες ή οργανώνει διάφορα πράγματα. Εδώ στην Ελλάδα αντιμετωπίζεται με καχυποψία". - Ενίοτε η καχυποψία συνοδεύεται και από επιχειρηματολογία, ότι έχουν παρέλθει οι εποχές όπου ο καλλιτέχνης έχει άποψη για θέματα πέραν της τέχνης του;
"Και πάλι, όμως, πίσω από τη μόδα ερχόμαστε. Για παράδειγμα πίσω από τη μουσική ραπ, υπάρχουν τόσο σκληροί στίχοι, που νομίζεις ότι πρόκειται για πολιτικό δοκίμιο και όχι για απλή κοινωνική παρέμβαση. Στην Ελλάδα δεν ξέρω γιατί θεωρείται "περίεργο". Ισως να είναι η άλλη πλευρά της ακατάσχετης φλυαρίας που ακολούθησε τη μεταπολίτευση. Ισως και να περάσαμε στην άλλη όχθη για να δούμε τα πράγματα από την αρχή, και να έχουμε μία πιο ισορροπημένη σχέση με τον πολιτικό λόγο. Αν είναι έτσι, τότε... καλοδεχούμενο. Αλλά, αν το ζητούμενο είναι να αναπτυχθεί μία τάση που θέλει τον καλλιτέχνη διασκεδαστή και αφοσιωμένο σε αυτό που υποτίθεται πως του επιβάλλουν οι άλλοι να κάνει, τότε... δε θα πάρω, ευχαριστώ.Επιμένω στις συγκρίσεις με το εξωτερικό για να μην έχουμε αυταπάτες ότι είμαστε μοναδικοί σε αυτό τον πλανήτη. Υπάρχουν εκατοντάδες λαοί και συμβαίνουν και σ' αυτούς πολλά. Δεν ξέρω αν αλλού αποτελεί πρόβλημα ο κοινωνικός και πολιτικός στίχος και αν συζητιέται. Δε νομίζω καν να γίνεται κουβέντα για το ρόλο του στίχου.Συμβαίνουν τα πάντα, το αστείο, το χυδαίο, το ηλίθιο, το σοβαρό, το ποιητικό. Θα προτιμούσα να αφήσουμε να συμβούν όλα, χωρίς να ρωτάμε αν πρέπει ή δεν πρέπει. Ας αφήσουμε να συμβούν - γιατί ούτως ή άλλως θα συμβούν - και ας επιλέξει ο κόσμος. Το ζήτημα είναι να συμβαίνουν πράγματα. Αλλά και κάτι ακόμα: να μην μπαίνουν εμπόδια ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το κοινό".
Αντίφαση του συστήματος - Νομίζετε ότι υπάρχουν;
"Οχι δεν πιστεύω ότι υπάρχουν. Κι αν υπάρχουν, δεν είναι τόσο ανυπέρβλητα. Με την έννοια, ότι τόσο εγώ και μια σειρά άλλοι συνάδελφοι που υποτίθεται πως βρισκόμαστε στη μία όχθη του ποταμού, όσο καιεκείνοι που βρίσκονται "απέναντι", από τις ίδιες εταιρίες κυκλοφορούμε. Από τις ίδιες δισκογραφικές εταιρίες διαφημιζόμαστε και υποστηριζόμαστε. Εάν τύχει να εξυμνήσουν ένα "ποιοτικό" τραγούδι, δε θα αντικαταστήσουν με κάτι άλλο. Ο, τι πουλάει προωθούν. Αυτό, βέβαια, είναι και μία αντίφαση του συστήματος. Μπορεί να γίνεις ευνοούμενός του και να του αποδίδεις αυτά που προσδοκά από σένα. Και το μόνο που προσδοκά είναι λεφτά.Με άλλα λόγια λέω να ξεφύγουμε από τη λογική πως τα πράγματα ελέγχονται προς μία κατεύθυνση, οπωσδήποτε. Ελέγχονται προς την κατεύθυνση του κέρδους.Αν το κέρδος επιτυγχάνεται ευκολότερα από κάποια χυδαία τραγούδια, τότε διαμορφώνονται αισθητικές. Και εκεί είναι δυσκολότερο να μπουν άλλα τραγούδια, με συνέπεια και ποιότητα.Ομως ο κόσμος έχει κάποια αντανακλαστικά και επιλέγει. Ακόμα και σήμερα, στην εποχή της "ξεφτίλας", που ζούμε, ο κόσμος έχει δυνατότητα να επιλέξει. Πιστεύω ότι έχει ένστικτο. Ενα ένστικτο στο οποίο αν προσθέσεις ή αφαιρέσεις την παιδεία του και την αισθητική του, διαμορφώνει κάποια πράγματα και κυρίως την κατάσταση της αγοράς.Βρίσκομαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι ο τελευταίος δίσκος περπατάει πάρα πολύ καλά σε αντίθεση με τον προηγούμενο που δεν είχε ανάλογη πορεία. Πρόκειται για δίσκο πιο δροσερό και λιγότερο αιχμηρό. Ο προηγούμενος ήταν, σκοπίμως, λίγο μαύρος και δεν είχε σκοπό να πάει παντού".
- Δηλαδή από επιλογή;
"Αυτό είναι το ζήτημα. Εάν χρειάζεται να συζητηθεί κάτι για τον καλλιτέχνη, δεν είναι αν πρέπει ή δεν πρέπει να κάνει κοινωνικό τραγούδι. Εκείνο που πρέπει να συζητηθεί είναι αν μπορεί, πρέπει και θέλει να κάνει πράγματα που νιώθει και όχι πράγματα που οι νόμοι της αγοράς του επιβάλλουν και στέκονται από πάνω του σαν "δαμόκλειος σπάθη"".
"Πυρήνες" του κοινού - Δεν υπάρχει κίνδυνος η "ποιότητα" να γίνει αγοραστικό δόλωμα και ως εκ τούτου ο καλλιτέχνης να εγκλωβιστεί, να φυλακιστεί σε έναν τρόπο που ευνοεί τους νόμους της αγοράς;
"Αυτό είναι η λογική ενός εμπόρου. Αλλά λογική εμπόρου είναι και να αλλάξει κάποιος γραφή γνωρίζοντας ότι, ευτυχώς ή δυστυχώς, αυτό το κοινό που θα αλλάξει είναι πολυάριθμο και μάλιστα πλέον πολυάριθμο του άλλου. Ετσι, οικονομικά πάλι δε θα βγει ζημιωμένος. Κι έχουμε τέτοια παραδείγματα. Τα λέω όλα αυτά γιατί πιστεύω ότι περισσότερο ψυχαναγκαστικά, και όχι εμπορικά, γινόμαστε δέσμιοι του κοινού και σε αυτή την εμπλοκή δεν προσδίδονται κατ' ανάγκην στοιχεία οικονομικά και εμπορικά. Πολλές φορές νιώθω δέσμιος των νέων παιδιών που μου λένε "Διονύση μην αλλάξεις". Αισθάνομαι ότι περιμένουν κάτι από μένα και το βλέπω καθημερινά στα μάτια τους, το ακούω από το στόμα τους να αρθρώνεται, έτσι ακριβώς όπως το λέω. Εχουν ανάγκη κάποιοι άνθρωποι να ακούσουν κάτι άλλο, διαφορετικό από αυτό που ακούγεται στα ραδιόφωνα. Διότι συμβαίνει και το άλλο: με τα "σκουπίδια" δεν ασχολούνται μόνο αυτοί στους οποίους αρέσουν, ασχολούνται και αυτοί στους οποίους δεν αρέσουν. Δεν υπάρχει αρνητική διαφήμιση, υπάρχει μόνο διαφήμιση. Κι εάν ένας άνθρωπος γίνεται γνωστός, αυτό οφείλεται στα μέσα. Αρα είτε θετικά είτε αρνητικά, τελικάτα "σκουπίδια" προβάλλονται".
- Επικρατεί ένας "ξεσηκωμός" για το ελληνικό τραγούδι που αρχίζει από τους δέκτες του ραδιοφώνου και φτάνει στα πρόσφατης έμπνευσης "ελληνικάδικα". Μήπως η επιλογή μπερδεύεται με τη σύγχυση;
"Νομίζω ότι έχουμε να κάνουμε με παροξυσμό και κάθε παροξυσμός σηματοδοτεί και την επερχόμενη πτώση.Πάντα μετά από εποχές "φανατισμού", έρχεται η ισορροπία της αγοράς, όχι με την έννοια την οικονομική".
- Μπορούμε να πούμε ότιο παροξυσμός και η υπερβολή κυριαρχούν;
"Εάν το πούμε αυτό, κινδυνεύουμε να χαρακτηρίσουμε κάθε εκδήλωση μαζική ως παροξυσμό. Είναι βαρύς χαρακτηρισμός και τα πράγματα χρειάζονται πιο ψύχραιμες προσεγγίσεις για να μην γινόμαστε αφοριστικοί".
- Τι άλλο νομίζετε ότι περιμένει το ακροατήριο, ειδικότερα το νέο, δεδομένης της σύγχυσης που επικρατεί;
"Μέσα στη σύγχυση, μέσα στη θολούρα, υπάρχουν άνθρωποι που επιμένουν και μάλιστα με φανατισμό. Σαν κάποια εσωτερική φωνή να τους μιλάει. Αυτοί οι άνθρωποι, είναι οι πυρήνες του κοινού. Είναι αυτοί στους οποίους κυρίως απευθύνεσαι. Αυτοί από τους οποίους προσδοκάς την κρίση τους και τη συμφωνία τους.Πολλές φορές γράφεις γι' αυτούς, όπως γράφεις για τους αγαπημένους σου ανθρώπους. Γράφεις γι' αυτούς τους οποίους δε γνωρίζεις αλλά δε θες και να τους προδώσεις. Και αυτό δεν έχει αναγκαστικά ιδιοτέλεια οικονομική. Αναπτύσσονται άλλες σχέσεις και άλλοι δεσμοί που σε κάνουν να τους σέβεσαι, να τους αγαπάς, να τους υπολογίζεις".

Δ. ΜΥΡΙΛ

ΛΑ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ