Πολλά έχουν γραφεί και συνεχίζουν να γράφονται για τη δήθεν ανελευθερία που ασκούσε το σοβιετικό κράτος στον Ντμίτρι Σοστακόβιτς. Η ίδια του η ζωή, η πορεία του, η στάση του δίνουν την απάντηση στις όποιες αντισοβιετικές γραφίδες, παλιές και όψιμες. Ισως αξίζει να παραθέσουμε την απάντηση που ο ίδιος ο συνθέτης έδωσε, μέσω άρθρου του στους «Νέους Καιρούς» το 1956, στον Αμερικανό μουσικοκριτικό Χάουαρντ Τάουμπμαν και το άρθρο του «Ο Σοστακόβιτς απόκτησε το δικαίωμα να είναι λιγάκι ελεύθερος», δημοσιευμένο στους «Νιου Γιορκ Τάιμς».

«Ο κ. Τάουμπμαν αποπειράθηκε να κάνει κάτι σαν κριτική ανασκόπηση ολόκληρου του έργου μου. Και η κριτική αυτή είναι περισσότερο πολιτική παρά μουσική. Ισχυρίζεται ότι ο Σοστακόβιτς δεν είναι ελεύθερος να δημιουργήσει στη Σοβιετική Ενωση, ότι οι κριτικές του Κόμματος παρεμπόδισαν την καλλιτεχνική του ανάπτυξη. Αυτός ο ισχυρισμός δεν μπορεί να διεκδικήσει τίτλους πρωτοτυπίας. (...) Ο ίδιος ο τίτλος αποσκοπεί στη δημιουργία εντυπώσεων: "Ο Σοστακόβιτς απόκτησε το δικαίωμα να είναι λιγάκι ελεύθερος". Διαφωνώ με αυτό. Αν απόκτησα το δικαίωμα να είμαι ελεύθερος, γιατί μόνο λιγάκι ελεύθερος; Εμείς στη Σοβιετική Ενωση είμαστε μαθημένοι στην πλήρη ελευθερία: είμαστε ελεύθεροι από την υποταγή στους εκατομμυριούχους, ελεύθεροι από δωροδοκίες, ελεύθεροι από τους αστούς εκδότες. Υπάρχει πιθανότητα να μην έχω "αποκτήσει" αυτή την απόλυτη ελευθερία; Εμείς οι Σοβιετικοί μουσικοί εκτιμάμε βαθιά την πνευματική ελευθερία που έχουμε στην τέχνη μας και που κατακτήθηκε απ' τον εργαζόμενο λαό. Ξέρουμε πολύ καλά πόσο μεγάλες θυσίες χρειάστηκαν για τον αγώνα αυτό. Γι' αυτό έχουμε υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στο λαό, για τον οποίο γράφουμε τη μουσική μας. Γι' αυτό και δεν μπορώ να συμμεριστώ τον πολύ πρωτόγονο τρόπο με τον οποίο ο κ. Τάουμπμαν αντιλαμβάνεται τη σχέση καλλιτέχνη - κοινού.

(...) Στον κ. Τάουμπμαν δεν αρέσουν οι συμβουλές που σε όλη τη διάρκεια της δημιουργικής μου καριέρας μου δίνουν το Κόμμα και η κοινότητα των μουσικών. Προσπαθεί ν' αποδείξει ότι αυτές οι συμβουλές στάθηκαν εμπόδιο στο έργο μου. Αυτό δεν είναι παρά άλλη μια "εικασία". Στην πραγματικότητα, πάντα άκουγα με προσοχή τις συμβουλές που μου έδιναν οι εκπρόσωποι της κοινής γνώμης και αυτό με βοήθησε στο έργο μου. Αμφισβητώντας αυτό το γεγονός, ο κ. Τάουμπμαν αμφισβητεί την ειλικρίνειά μου. Αυτό είναι και αδικαιολόγητο και μεγάλη προσβολή. Οχι, κ. Τάουμπμαν, πράγματι χρειάζομαι συμβουλές και τις εκτιμώ βαθύτατα, αλλά όχι τέτοιες σαν κι αυτές που εσείς προσφέρετε ή θέλετε να προσφέρετε.

Ισως υπάρχει μόνο μια παρατήρηση, με την οποία μπορώ να συμφωνήσω. Γράφει ο κ. Τάουμπμαν για το έργο μου: "Είναι καιρός, επίσης, να δεχτούμε το έργο του χωρίς πολιτικές προκαταλήψεις". Ναι, είναι πια καιρός να δεχτεί η Δύση τα έργα των Σοβιετικών συνθετών χωρίς πολιτικές προκαταλήψεις, χωρίς να τα ζυγίζει με το ζύγι του αντισοβιετισμού. Είναι πια καιρός να σταματήσει η κριτική της μουσικής να γίνεται με τη χρησιμοποίηση αμφίβολων πολιτικών αντιλήψεων και "εικασιών"».