Δεύτερος είναι ο συγγραφέας και σεναριογράφος, κ. Τζ. Καμπρέρα Ινφάντε! Αυτός γεννήθηκε το 1929 στη Τζιβάρα της Κούβας. Τελείωσε τη σχολή δημοσιογραφίας της Αβάνας και το 1952 συνελήφθη και κρατήθηκε για ένα δημοσίευμά του στην αγγλική γλώσσα (διήγημα) από τον Μπατίστα. Αναγκάστηκε να γράφει με ψευδώνυμο. Υπήρξε δημιουργός της ταινιοθήκης της Κούβας και, μετά την Επανάσταση, μορφωτικός ακόλουθος στο Βέλγιο. Το 1966, επτά μόλις χρόνια μετά την Επανάσταση, «μετακόμισε» στο Λονδίνο και έγινε ένας από τους μαχητικότερους εχθρούς της σοσιαλιστικής Κούβας και του Κάστρο προσωπικά, μέχρι το θάνατό του (2005).
Τρίτη γνωριμία η κ. Λορένα Φελτζόο. Γεννήθηκε και σπούδασε χορό στην Αβάνα. Από οικογένεια χορευτών (μάνα, αδελφές), έγινε πρώτη μπαλαρίνα στο Εθνικό Μπαλέτο της Κούβας. Το 1985 βραβεύτηκε με πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ χορού στη Βάρνα της Βουλγαρίας. Στη συνέχεια, λίγο καθυστερημένα, κάπως, αυτή, ακολούθησε το δρόμο των δύο προηγούμενων, «μετακομίζοντας» - και αυτή - στη ...Δύση. Την ακολούθησε και η αδερφή της, χορεύτρια επίσης.
Στους παραπάνω να προσθέσουμε τον Ισραηλινό διευθυντή φωτογραφίας κ. Εμμανουέλ Καντός, ο οποίος ήρθε σε επαφή με τον κινηματογράφο κατά τη διάρκεια της θητείας του στον ισραηλινό στρατό. Από κοντά, βέβαια και άλλα πρόσωπα, ηθοποιοί, μουσικοί, χορογράφοι, σκηνογράφοι, κλπ. Ολος αυτός ο «καλός» κόσμος ένωσε τις δυνάμεις του με τη CIA ή τέλος πάντων με όλους αυτούς που αγωνίζονται με νύχια και με δόντια να κάνουν την Κούβα το επόμενο αστέρι της αμερικάνικης σημαίας, γυρίζοντας μια εμετική αντικουβανική και αντικομμουνιστική ταινία. Την «Αβάνα, Χαμένη Πόλη».
Ετούτοι οι «δημιουργοί», βρισκόμενοι, μάλλον, σε διατεταγμένη υπηρεσία, άφησαν στην άκρη τα προσχήματα, κάθε καλλιτεχνική συνέπεια, και γύρισαν ένα αλλοπρόσαλλο προπαγανδιστικό φιλμ! Ιδιαίτερα μετά τη μέση, όταν η «υπόθεση», πια, έφτασε στην Επανάσταση, οι άνθρωποι ξεσαλώσανε! Πρώτη φορά στη ζωή μου είδα τέτοιο άθλιο κατασκεύασμα. Ατομα, όπως ο Φιντέλ, ο Τσε, άνθρωποι δηλαδή, που ακόμα και οι εχθροί τους μιλάνε με σεβασμό γι' αυτούς, ετούτοι τους έκαναν απλοϊκές καρικατούρες. Σχήματα εύκολα για ανάγνωση από θεατές με i.q. κότας. Να βλέπεις έναν Φιντέλ Κάστρο ωσάν κακοφτιαγμένο σκίτσο του Μποστ. Εναν Τσε Γκεβάρα με ένα ποτήρι ουίσκι στο χέρι ωσάν κοσμικός λιμοκοντόρος. Και τους συντρόφους τους, όλους αυτούς τους ηρωικούς αγωνιστές, σαν ένα ανοργάνωτο και θλιβερό ασκέρι. Ενα ασκέρι, που μόλις πήρε την εξουσία, την έπεσε στη μάσα και στην κονόμα! Ακόμα και τα γένια τους ήταν ψεύτικα. Και ήταν και φαίνονταν ψεύτικα! Στην προσπάθειά τους να τους εκθέσουν, ακόμα και εμφανισιακά, εκτέθηκαν οι ίδιοι! Εκτέθηκαν και στο επίπεδο της παραγωγής. Δε γυρίζει τέτοια πράγματα, πια, η Αμερική. Μόνον φτηνές κινηματογραφίες, γυρίζουν τέτοιες προπαγανδιστικές ασχήμιες...
Δεν μπορείς, λοιπόν, να αποστρέψεις τα μάτια σου, πρέπει να την πολεμήσεις! Οχι με κριτήρια καλλιτεχνικά, εκεί δεν αντέχει, αλλά με κριτήρια πολιτικά. Δεν έχουμε να κάνουμε με ένα καλλιτεχνικό έργο, αλλά με έναν πολιτικό λίβελο, ο οποίος εντάσσεται στη γνωστή αντικουβανική εκστρατεία! Και μόνο το τέλος της ταινίας, όπου διάφοροι «Κουβανοί», αντάμα με αμφιβόλου ποιότητας Αμερικανούς πίνουν και φωνάζουν «ελευθερία στην Κούβα», φτάνει για να αντιληφθεί ο καθένας τους σκοπούς αυτών των ανθρώπων.
Να προσθέσουμε στην πολιτική απάτη και την κινηματογραφική απάτη. Η Κούβα, που φαίνεται στην ταινία, είναι ο Αγιος Δομίνικος! Ο απληροφόρητος θεατής βλέποντας στην οθόνη την Αβάνα, διαβάζοντας και τα κουβανέζικα ονόματα στους τίτλους, ακούγοντας και τη γλώσσα, σχηματίζει την εντύπωση πως η ταινία έγινε τουλάχιστον με την ανοχή της κουβανέζικης κυβέρνησης. Και παθαίνει σύγχυση και οδηγείται στην υστερία!
Παίζουν: Αντι Γκαρσία, Ντάστιν Χόφμαν, Μπιλ Μάρεϊ, Ινές Σάστρε.