Κυριακή 7 Μάη 2006
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 27
ΔΙΕΘΝΗ
ΙΡΑΝ - ΟΗΕ - ΗΠΑ
Ενα έργο από τα παλιά με πολλές ... παραλλαγές

Ο διαπραγματευτικός μαραθώνιος αναμένεται μακρύς

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Τζ. Μπόλτον, μετά την πρόσφατη συνεδρίαση των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η αναζήτηση «προθύμων» συνεχίζεται...

Associated Press

Ο πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Τζ. Μπόλτον, μετά την πρόσφατη συνεδρίαση των μονίμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η αναζήτηση «προθύμων» συνεχίζεται...
Στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των χωρών - μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, τις επόμενες μέρες, φαίνεται ότι παραπέμπεται ο πρώτος γύρος αντιπαράθεσης σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η σύνοδος των διευθυντών των υπουργείων Εξωτερικών των μονίμων μελών του Συμβουλίου (ΗΠΑ - Βρετανία - Γαλλία - Κίνα - Ρωσία) και της Γερμανίας στο Παρίσι, την περασμένη Τρίτη, κατέληξε στο αποτέλεσμα, που όλοι ανέμεναν: Στη διαπίστωση των διαφωνιών ως προς τους χειρισμούς του θέματος ανάλογα με τα συμφέροντα που οι συμμετέχοντες έχουν επενδύσει στην Τεχεράνη.

Οπως, επίσης, αναμενόταν, οι εκπρόσωποι της Ουάσιγκτον, του Λονδίνου και του Παρισιού κατέθεσαν, στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ένα σχέδιο ψηφίσματος που, επί της ουσίας, βασίζεται στο άρθρο 7 του Καταστατικού του ΟΗΕ, το οποίο προβλέπει άμεση ανάληψη μέτρων (διπλωματικών ή στρατιωτικών) σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της χώρας στην οποία αναφέρεται, χωρίς η όλη διαδικασία να απαιτείται να επανέλθει προς έγκριση στον ΟΗΕ. Το σχέδιο απόφασης, που φέρεται να έχει την υποστήριξη της Γερμανίας, καλεί το Ιράν «να τερματίσει άμεσα κάθε διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου, συμπεριλαμβανομένης της σχετικής έρευνας, και να σταματήσει κάθε προσπάθεια κατασκευής αντιδραστήρων βαρέως ύδατος».

Επίσης, καλεί όλες τις χώρες να μην προμηθεύουν την Τεχεράνη με τεχνογνωσία ή με υλικό, που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη διαδικασία εμπλουτισμού ουρανίου, νύξη που ουσιαστικά αφορά τη Μόσχα. Και αυτό γιατί ρωσικές εταιρίες έχουν αναλάβει και ολοκληρώνουν την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού του Μπουσχέρ και, όπως ανακοίνωσαν μέσα στην προηγούμενη βδομάδα, προτίθενται να συμμετάσχουν στο διαγωνισμό που θα προκηρύξει η Τεχεράνη για την κατασκευή άλλων δύο πυρηνικών σταθμών.

Εξίσου αναμενόμενη, με τα έως τώρα δεδομένα, ήταν και η αρνητική στάση των εκπροσώπων της Ρωσίας και της Κίνας απέναντι στο προτεινόμενο σχέδιο απόφασης. Τόσο το Πεκίνο, όσο και η Μόσχα, αν και έχουν συμφωνήσει ότι το Ιράν δε θα πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, έχουν καταστήσει σαφές ότι δε θεωρούν την απειλή επιβολής κυρώσεων «εποικοδομητική». Η θέση αυτή δε φαίνεται να μπορεί να αλλάξει, τουλάχιστον μέχρι την προγραμματισμένη γι' αυτήν τη βδομάδα, συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών, γεγονός που επιβεβαιώνει όσους εκτιμούσαν ότι οι διαβουλεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα μόλις άρχισαν και, πιθανότατα, έχουν μέλλον.

Πίσω από τις «κεκλεισμένες θύρες»

Υπ' αυτήν την οπτική, η όλη διαδικασία θυμίζει τα σενάρια που παρουσιάστηκαν πριν από τον πόλεμο στο Ιράκ. Οπως τότε έτσι και τώρα, υπάρχει μια «απειλή για τον κόσμο». Τότε ήταν το Ιράκ, επειδή το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν διέθετε, δήθεν, απαγορευμένα όπλα και είχε διασυνδέσεις με την τρομοκρατία και κυρίως με την «αλ Κάιντα». Σήμερα, είναι το Ιράν το οποίο «προσπαθεί», όπως παρουσιάζεται, να αποκτήσει απαγορευμένα όπλα (έστω αν για τις ΗΠΑ, τη Γαλλία ή ακόμη και το Ισραήλ τα όπλα αυτά είναι «επιτρεπτά») και «αποτελεί το βασικό τροφοδότη της τρομοκρατίας», όπως αναφέρεται στην τελευταία έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Οπως τότε, έτσι και τώρα, κοινή πεποίθηση είναι ότι η κρίση με το Ιράν ουδόλως αφορά το πυρηνικό του πρόγραμμα, που απλώς χρησιμοποιείται ως πρόσχημα. Είναι σαφές και, σε αντίθεση με την περίπτωση του Ιράκ, σήμερα λέγεται πολύ συχνότερα και ανοιχτότερα ότι στόχος της Ουάσιγκτον είναι η απόκτηση του ελέγχου, μέσα από μια κυβέρνηση ή καθεστώς - υποχείριο, της χώρας, που αποτελεί, εκτός από μία από τις μεγαλύτερες χώρες παραγωγούς Ενέργειας (πετρέλαιο και αέριο), και το σημαντικότερο σταυροδρόμι των δρόμων μεταφοράς Ενέργειας.

Ισως, πολλοί θυμούνται ότι ακόμη και πριν από την εισβολή στο Ιράκ, αναλυτές επέμεναν ότι απώτερος στόχος της Ουάσιγκτον είναι η Τεχεράνη, την οποία με βάσεις στις πρώην σοβιετικές Δημοκρατίες και με στρατό τόσο στο Αφγανιστάν όσο και στο Ιράκ, προσπαθεί να περικυκλώσει. Το ζητούμενο δεν είναι, όπως φαίνεται, μόνο να αποκτήσει η Ουάσιγκτον τον πρώτο λόγο στις ενεργειακές πηγές και δρόμους του Ιράν. Το ζητούμενο είναι, διά μέσου αυτού του ελέγχου, να ορίζει, κατά την επιθυμία της, το πόσο και πώς θα προμηθευτούν Ενέργεια μια σειρά από αναδυόμενες μεγάλες δυνάμεις στο χώρο της ανατολικής Ασίας, κατά κύριο λόγο η Κίνα και κατά δεύτερο η Ινδία, αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Ταυτόχρονα, κατέχοντας τον πλήρη έλεγχο του «ομφαλού» των ενεργειακών δρόμων, η Ουάσιγκτον θα είναι ο παράγοντας, που, ουσιαστικά, θα καθορίζει, ως ένα βαθμό, και τις κινήσεις της Ρωσίας, αφού θα της έχει ανακόψει την «ελεύθερη» πρόσβαση στις ενεργειακές αγορές της ΕΕ και κυρίως της Κίνας.

Ο «ενεργειακός πόλεμος», για τον οποίο πολλοί μιλούν εκτιμώντας ότι έχει, ήδη, αρχίσει, δεν αποτελεί φυσικά «μυστικό». Ολοι οι συμμετέχοντες στο «παζάρι» του Συμβουλίου Ασφαλείας έχουν λάβει υπ' όψιν τους τα δεδομένα. Προφανώς, δεν είναι διόλου τυχαίο ότι Μόσχα και Πεκίνο έχουν συμπράξει, εδώ και καιρό, στη δημιουργία του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στον οποίο έχουν επιλέξει να συμμετέχουν ως παρατηρητές το Ιράν, η Ινδία και το Πακιστάν. Και μπορεί ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, να δήλωνε ότι ο Οργανισμός δεν είναι υποχρεωμένος να αντιδράσει αν κάποιο μέλος - παρατηρητής δεχτεί επίθεση, αλλά ουδείς έχει αμφιβολία ότι η αναδυόμενο κινεζική δύναμη με τους ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης ή η επανακάμπτουσα καπιταλιστική Μόσχα θα εγκαταλείψουν εύκολα τα συμφέροντά τους στο «κομβικό» Ιράν.

Και αν η ρωσο-κινεζική στάση μοιάζει ξεκάθαρη, η στάση των ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αντίθετα, χαρακτηρίζεται από εξόφθαλμη διγλωσσία. Από τη μία ο, επί Ιράκ, δήθεν «ευρωπαϊκός άξονας της ειρήνης», δηλαδή Γαλλία και Γερμανία, συναινούν στο σκληρό σχέδιο ψηφίσματος των ΗΠΑ σε βάρος του Ιράν, από την άλλη διακηρύττουν ότι μοναδική οδός επίλυσης της κρίσης είναι η διπλωματία, όσο φουντώνουν τα σενάρια που θέλουν στο Πεντάγωνο να απεργάζονται, ήδη, «σχέδια πολέμου», αν δεν έχουν αρχίσει, ήδη, να τα υλοποιούν με αποστολή ειδικών δυνάμεων εντός Ιράν για τον εντοπισμό στόχων ενδεχόμενων αεροπορικών επιδρομών, όπως υποστήριζε, επικαλούμενος υψηλόβαθμες πηγές, ο Σέιμουρ Χερς, στο τελευταίο άρθρο του στο «Νιου Γιόρκερ».

Κατά πολλούς, Γερμανία - Γαλλία επέλεξαν μια «φιλικότερη» τακτική απέναντι στην Ουάσιγκτον, επιδιώκοντας τη διατήρηση του θέματος εντός των κόλπων του Συμβουλίου Ασφαλείας και καθιστώντας, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ξεκάθαρο ότι δεν προτίθενται να δράσουν εκτός αυτού, ούτε να συμμετάσχουν σε στρατιωτική δράση. «Σημάδια απροθυμίας» δείχνει και η «καλή σύμμαχος» των ΗΠΑ, Βρετανία, ιδιαίτερα μετά τις σποραδικές, πλην όχι τόσο σπάνιες, υψηλόβαθμες «διαρροές» περί «αμερικανικών τακτικών τραγικών λαθών στο Ιράκ».

Ο ιρακινός παράγοντας

Ο Λευκός Οίκος, όπως και στην περίπτωση του Ιράκ, «καλλιεργεί, ήδη, το έδαφος» για τη δημιουργία μιας νέας «συμμαχίας των προθύμων» που θα ενεργήσει κατά του Ιράν (σε διπλωματικό ή στρατιωτικό επίπεδο), εκτός του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οι συνθήκες, όμως, σε σύγκριση με πριν από μία τριετία, έχουν σαφώς αλλάξει και σ' αυτό καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στο κατεχόμενο Ιράκ, το οποίο, παρεμπιπτόντως, θεωρείται ακόμη και σήμερα από στρατιωτικούς αναλυτές πολύ «ευκολότερος στόχος από ό,τι το Ιράν».

Οι αλλεπάλληλες αποτυχίες των κατοχικών δυνάμεων να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους (επικράτηση ηρεμίας, ανάδειξη κυβέρνησης - υποχειρίου που θα είναι αποδεκτή από τους Ιρακινούς, αύξηση της πετρελαϊκής παραγωγής, ανοικοδόμηση της χώρας από «ημετέρους», σταδιακή απόσυρση των στρατευμάτων και παραμονή εφεδρειών σε δεκάδες βάσεις) βυθίζουν το Ιράκ ολοένα και περισσότερο στο χάος. Η «συμμαχία των προθύμων» φυλλορροεί, οι αμερικανικές απώλειες αυξάνουν προκαλώντας αντιδράσεις στο εσωτερικό, η αντίσταση συνεχίζεται, η ενδοκοινοτική ένταση κλιμακώνεται με απρόβλεπτες συνέπειες. Τρία χρόνια μετά τη «λήξη του πολέμου», ολόκληρο το Ιράκ είναι μια αιματοβαμμένη πολεμική ζώνη, που, σίγουρα, δε φαίνεται να μπορεί να ελεγχθεί από τους κατακτητές στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, πολλοί θεωρούν απίθανο το ενδεχόμενο οι ΗΠΑ να εξαπολύσουν, μονομερώς, μια επίθεση κατά του Ιράν. Εφόσον, όμως, η ιρακινή πληγή αιμορραγεί, δε φαίνονται και πολλοί «πρόθυμοι» έτοιμοι να συμπράξουν σε μια τέτοια κίνηση, που, εκτός των άλλων, εγκυμονεί τον κίνδυνο περαιτέρω έντασης του φανατισμού μεταξύ των ακραίων μουσουλμανικών και δη σιιτικών στοιχείων, που είναι διάσπαρτα στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, αλλά και της ανατολικής Ασίας.

Κατά συνέπεια, δεν είναι διόλου απίθανο αυτό που πολλοί αναλυτές προβλέπουν: Δηλαδή, εξαντλητικούς γύρους σκληρών διαβουλεύσεων, που πιθανότατα δε θα καταλήξουν σε κάποια ομόφωνη απόφαση. Αυτό, βέβαια, που ουδείς μπορεί να προείπει, δεδομένης της φάσης της ενδο-ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης που όλοι παρακολουθούμε, είναι το σημείο μέχρι το οποίο είναι διατεθειμένες οι δυνάμεις που συμμετέχουν σ' αυτήν να φτάσουν, προκειμένου να διαφυλάξουν τα συμφέροντά τους, είτε συμμαχώντας είτε αντιπαρατιθέμενες.


Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Το βλέμμα στραμμένο στο Ιράν(2007-05-25 00:00:00.0)
Ανοίγουν το «μέτωπο»(2005-03-03 00:00:00.0)
Νέος γύρος αμερικανικών πιέσεων(2004-09-11 00:00:00.0)
Ενα «έργο» από τα παλιά(2004-06-20 00:00:00.0)
«Κόντρα» για τις επιθεωρήσεις στην Τεχεράνη(2003-11-14 00:00:00.0)
Νέες «βολές» από τις ΗΠΑ(2003-05-17 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ