ΩΡΑ του Θεριστή, ώρα επετειακή κι αλησμόνητη... Θυμάσαι πάντα εκείνη τη μέρα, στιγμή με στιγμή, (22 Ιούνη 1941) καθώς η Αθήνα, που ζούσε τους πρώτους μήνες της φασιστικής κατοχής ψιθυριστά μάθαινε πως εκείνη τη νύχτα τα βαθιά χαράματα η χιτλερική ορδή χτυπούσε ύπουλα τη Σοβιετική Ενωση. Ηταν Κυριακή...

Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ ολόκληρη, οι σκλαβωμένες χώρες της Ευρώπης, όλοι βαστούσαν την ανάσα τους, καθώς άρχιζε η φοβερή δοκιμασία και τιτανομαχία του σοβιετικού λαού και του Κόκκινου Στρατού με την πιο ισχυρή ως τότε στρατιωτική μηχανή, τη χιτλερική Βέρμαχτ. Και τελικά άντεξαν και σύντριψαν το φασιστικό θεριό. Κι ανάσανε βαθιά τότε όλος ο κόσμος.

ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΖΩ σήμερα από ένα άρθρο του Ηλία Ερεμπουργκ, αποσπασματικά μερικά σημεία που αναφέρονται στη σοβιετική νεολαία ακριβώς τα χρόνια που έφθανε ο πόλεμος. Είναι μερικές σκέψεις του Ερεμπουργκ καθώς έβλεπε, όπως έγραφε, μια λεπτεπίλεπτη νεολαία να κάνει όνειρα και να σχεδιάζει το μέλλον, ενώ πλησιάζει φοβερή δοκιμασία. Και το ερώτημα αυτό ήταν αν αυτά τα παιδιά θα αντέξουν, θα τα βγάλουν πέρα με τα φασιστικά τέρατα;

ΤΗ ΜΕΡΑ, που οι χιτλεροφασίστες χτυπούσαν την πατρίδα μας- γράφει ο Ηλίας Ερεμπουργκ (22 Ιούνη 1941) τέλειωναν τα μαθήματα κι οι μαθητές έδιναν εξετάσεις. Οι έφηβοι βγαίνανε στη ζωή... Κι έκαναν όνειρα. Γι' αυτούς η ζωή ήταν ο πόλεμος. Και τα πανεπιστήμια το πεδίο της μάχης. Οι κοπέλες μας έφυγαν μακριά στο Καζαχστάν, για να δουλέψουν στα πολεμικά εργοστάσια και στα μεταλλεία.

ΟΙ νέοι κι οι νέες που έπλαθαν της ειρήνης και της δημιουργίας τα όνειρα, που έγραφαν στίχους κι έκαναν κάθε λογής σχέδια ανέβηκαν πάνω στα τανκς, στα αεροπλάνα. Η γενιά η «λεπτεπίλεπτη», που ποτέ δε σκέφθηκε του πολέμου την κοσμοχαλασιά, πολεμούσε ηρωικά τα θηρία του Χίτλερ άτρομη κι ηρωική σ' όλα τα μέτωπα. Αντεχε και νικούσε...

ΠΟΙΟΣ δε θυμάται τη θρυλική Ζώγια, την «Τάνια» που παρτιζάνα έπεσε στα χέρια των Γερμανών και με το σχοινί της κρεμάλας στο λαιμό μέσα στην πλατεία του χωριού της αψηφώντας τους δημίους βροντοφώναξε: «Γεια σας σύντροφοι. Μη φοβάστε, να πολεμήσετε. Ο Στάλιν είναι μαζί μας...».

ΟΙ ΧΙΤΛΕΡΙΚΟΙ δήμιοι στο πέρασμά τους, όσο μπόρεσαν στην πρώτη φάση να διεισδύσουν στο έδαφος της Σοβιετικής Ενωσης σκόρπισαν, ολούθε την καταστροφή και το θάνατο. Οχι μόνο οι πολεμιστές του Κόκκινου Στρατού, αλλά και οι άμαχοι γυναίκες, γέροι, παιδιά γνώρισαν τη φρίκη και την εξόντωση.

ΜΕΝΟΥΝ έτσι μαρτυρίες συγκλονιστικές αυτών, που επέζησαν τα γράμματα (χιλιάδες), τα οποία εδώ και πολλά χρόνια έστειλαν στην εφημερίδα «Πράβντα» και που τα πιο χαρακτηριστικά τυπώθηκαν σε βιβλία, που ένα από αυτά πήρε τον τίτλο «Πόλεμος - Λαός - Πατρίδα». Οσο κι αν μας έχει ξεμακρύνει ο χρόνος (59 χρόνια από τότε) τα γράμματα αυτά απλά, δωρικά γεννάνε στους ανθρώπους αισθήματα μίσους και περιφρόνησης, για τους χιτλεροφασίστες εισβολείς, αλλά και για όλους εκείνους που τους εξέθρεψαν και που σήμερα βαδίζουν πάνω στα δικά τους αχνάρια.

ΜΙΑ πολύ αγαπητή δική μας αντιστασιακή εφημερίδα τα «ΣΟΒΙΕΤΙΚΑ ΝΕΑ», στην αρχή πολυγραφημένη, έπειτα τυπωμένη με πλούσια ειδησεογραφία έχει καταγράψει σε μοναδικά και ολοζώντανα κείμενα την τιτανομαχία του ανατολικού μετώπου σ' όλες τις φάσεις.

ΑΠΟ τα «ΣΟΒΙΕΤΙΚΑ ΝΕΑ» και το πορτρέτο του σοβιετικού παρτιζάνου μαχητή, όπως αυτό δημοσιεύτηκε στην «Πράβντα» και το κατέγραφε το συνεργείο της παράνομης εφημερίδας μας στην Αθήνα. «... Παραμονεύουν ατέλειωτες νύχτες στο σκοτάδι. Πρέπει να 'χουν μάτι αητού... Πολλές φορές φράζουν με τα κορμιά τους τα πολυβόλα... πέφτουν οι ίδιοι πάνω στις σιδηροδρομικές γραμμές...».

ΕΚΕΙΝΗ η μέρα ήταν Κυριακή 22 του Ιούνη 1941. Στα αίματα κολυμπούσε ακόμη η Κρήτη. Ο φοβερότερος κι ο πιο αιματηρός πόλεμος ξεκινούσε. Ο γνωστός Αμερικανός δημοσιογράφος Εντγκαρ Σνόου έγραφε στην εφημερίδα του (1944) «... Τόσο στο μέτωπο, όσο και στα μετόπισθεν δρούσε η καθοδηγητική δύναμη της σοβιετικής κυβέρνησης και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Μόνο ένας τυφλός μπορεί να αρνείται τώρα, ότι ο θρίαμβος του Κόκκινου Στρατού ήταν θρίαμβος του σοβιετικού σοσιαλισμού, του σοβιετικού σχεδιασμού, του σοβιετικού συστήματος».